گزارش مکتوب؛
ذخیره سازی خون بندناف، ضرورتی که باید ترویج شود
کاربرد وسیع سلولهای بنیادی در درمان بیماریهای صعب العلاج، ترویج فرهنگ ذخیره سازی خون بندناف در بانکهای عمومی خون بندناف نوزادان در سراسر کشور را اجتناب ناپذیر کرده است.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز آذربایجان غربی، ذخیره سازی سلولهای بنیادی خون بندناف از علوم نوین پزشکی محسوب می شود و در ابتدا موضوعات ذخیره سازی سلولهای بنیادی از طریق خون بندناف مطرح شده بود و پس از پیشرفت علم و دانش به تدریج در درمان بیماری ها مطرح شد.خون بندناف (Cord blood) امکان ساخت انواع سلولهای دیگر و ترمیم و نگهداری سلولها هنگام جراحت است. منشأ سلولهای خونی موجود در بندناف، سلولهای بنیادی جنینی بوده و از نظر سلولی، نابالغتر از سلولهای خونی موجود در یک فرد بزرگسال است، بنابراین، به همان نسبت سلولهای بنیادی آن توانایی بیشتری در تمایز به دیگر سلولها و از جمله سلولهای خونی دارند.سلول های بنیادی خون بندناف در درمان بیماری هایی با منشاء خونی کاربرد دارد به طوری که در گذر زمان میزان بیماری هایی که قابلیت درمان با این روش را دارند در حال افزایش است.بر اساس پژوهش های انجام یافته، مشخص شده است که سلول های بنیادی خون بندناف قابلیت درمان بیش از 70نوع بیماری را دارند.در ایران سه بانک عمومی خون بندناف در پژوهشگاه رویان، سازمان انتقال خون و مرکز پیوند مغز استخوان بیمارستان شریعتی و یک بانک خصوصی بندناف در شرکت بن یاختههای رویان مشغول به فعالیت است.از نظر علمی نمونه خون بندناف فریز شده در ۱۹۶- درجه سانتیگراد تا ۲۰سال قابل نگهداری است، اما برطبق آمارهای جهانی بهترین زمان استفاده از نمونه پنج سال اول بعد از فریز است.دکتر مختاری توانا، جراح و متخصص زنان، زایمان و نازائی در خصوص ذخیره سازی سلول های بنیادی می گوید: سلول های بنیادی سلولهای تشکیل دهنده بدن انسان محسوب می شوند که پس از ایجاد، تقسیم شده و در قسمت های مختلف بدن تکثیر می شوند.او می افزاید: یکی از آسان ترین و راحت ترین روشهای ذخیره سازی سلولهای بنیادی در زمان تولد نوزاد و از طریق خون بندناف است و خوشبختانه این امکان در استان ما وجود دارد.این جراح و متخصص زنان، زایمان و نازائی درخصوص دردسترس بودن سلولهای بنیادی خون بندناف می گوید: ذخیره سازی خون بندناف آسیبی به نوزاد و مادر نمی رساند و همه مردم می توانند از این فرصت استفاده کنند و بیش از 20سال امکان نگهداری از سلولهای بنیادی خون بندناف وجود دارد.به گفته متخصصان سلولهای بنیادی، استفاده از سلولهای بنیادی در تمامی زمینه ها به تدریج در حال پیشرفت است، به طوری که می توان از طریق سلولهای بنیادی بیماری هایی از جمله سرطان خون و بیماری هایی با منشا خونی و عصبی را درمان کرد، این متخصصان عقیده دارند سلولهای بنیادی به تدریج در درمان بیماری های نخاعی با ریشه عصبی کاربرد خواهد داشت.
ذخیرسازی چهار هزار نمونه خون بندناف در آذربایجان غربی
تاکنون بیش از 112هزار و 760نمونه خون بند ناف در کشور ذخیره سازی شده است، اگر چه این میزان بسیار کم است اما در این میان استان آذربایجان غربی به نسبت جمعیت با چهار هزار نمونه خون بندناف در بین استان های هم سطح خود بیشترین ذخیره سازی را داشته است.
رئیس بانک خون بند ناف رویان آذربایجان غربی می گوید: عضویت در بانک خون عمومی به صورت رایگان بوده و خانواده ها می توانند در صورت تمایل خون بند ناف نوزاد خود را اهدا کنند و نمونه اهدا شده برای افراد دیگری که نیاز به پیوند دارند مورد استفاده قرار گیرد.
سام، ذخیره سازی این خون در بانک خصوصی را مستلزم هزینه دانسته و می افزاید: در ابتدا هزینه عقد قرارداد و همچنین در ادامه هزینه شارژ سالیانه برای نگهداری نمونه خون بندناف پرداخت می شود.
سام درباره اهمیت فرهنگ سازی ذخیره سازی خون بندناف اظهار می کند: یکی از مهم ترین اقدامات مورد نیاز، فرهنگ سازی و آشنایی خانواده ها با ذخیره سازی سلول های بنیادی خون بندناف می باشد به طوری که هیچ خانواده ای وجود نداشته باشد که در هنگام تولد فرزند خود درباره این فرصت طلایی اطلاعی نداشته باشد.
خانم تهوری جراح و متخصص زنان، زایمان و نازائی می گوید: سلولهای بنیادی ابتدایی ترین سلولهای سازنده بدن هستند که در طول دوره رشد جنینی پرورش یافته و به سلولهای بالغ و خاصی تبدیل میشوند که مسئول ساخت انواع بافتهای بدن هستند. منشأ کل اعضا و سلولها و بافتهای مختلف بدن سلولهای بنیادی هستند که بعد از کامل شدن اعضای بدن، مسئول ترمیم بافتهای آسیب دیده هستند و سلولهای جدید را جایگزین سلولهای پیر و فرسوده میکنند. در واقع سلولهای بنیادی نقش بسیار مهمی در سلامتی و بهبود افراد ایفا میکنند.
او تصریح می کند: ذخیره سازی سلول های بنیادی در زمان تولد نوزاد از بند ناف گرفته می شود که باید بیرون انداخته شود و در زایمان های که خون بندناف ذخیره نمی شود آن قسمت هیچ کارایی ندارد و به دور انداخته می شود.
این جراح و متخصص زنان، زایمان و نازائی، اظهار می کند: علم به سرعت پیشرفت می کند و ما روزانه شاهد بیماری های گوناگونی هستیم که بوسیله سلول های بنیادی درمان می شود و همین امر موجب رغبت مردم به رزرو سلول های بنیادی می شود.
مدیر داخلی بانک خون بند ناف رویان آذربایجان غربی می گوید: از سال91 تاکنون بیش از چهارهزار نمونه خون بند ناف از آذربایجان غربی ذخیره سازی شده است که امسال نسبت به سال گذشته از رشد بیش از 80درصدی برخوردار است.
آهرون می افزاید: آذربایجان غربی بعداز استان های تهران، اصفهان، خراسان رضوی، فارس و خوزستان در رتبه ششم قرار دارد که به لحاظ جمعیت کم از میزان ذخیره سازی بالایی برخوردار است.
او با اشاره به اهمیت سلول های بنیادی خون بند تصریح می کند: در کشور تنها بیمارستانی که عمل پیوند در این زمینه انجام می هد بیمارستان شریعتی تهران است.
مدیر داخلی بانک خون بند ناف رویان آذربایجان غربی اضافه می کند: نمایندگی استان آذربایجان غربی سعی دارد که فعالیت خود را در شهرستان های استان و مناطق دور افتاده گسترش دهد.
آهرون با اشاره به شرایط اهدای خون بند ناف می گوید: خانواده ها می توانند در صورت تمایل خون بند ناف نوزاد خود را برای تضمین سلامت آینده فرزندشان ذخیره سازی کنند، و نمونه نگهداری شده علاوه بر خودشان در صورت موافقت اهداکننده امکان اهداء به افراد دیگر که نیاز به پیوند دارند نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
مدیر داخلی بانک خون بند ناف رویان آذربایجان غربی تصریح می کند: عضویت در بانک خون خصوصی هزینه دارد که در ابتدا هزینه عقد قرارداد و همچنین در ادامه هزینه شارژ سالیانه برای نگهداری نمونه خون بندناف دریافت میشود و امکان تقسیط نیز دارد.
نگهداری سلول های بنیادی خون بند ناف به عنوان پشتوانه سلامت خانواده و برای استفاده احتمالی در آینده، امری انتخابی است که بسیاری از والدین در سراسر جهان برای خود و دیگر بیماران نیازمند به این شیوه روی آورده اند.
بهتر است بستری فراهم شود تا والدینی که در انتظار تولد فرزند هستند، نسبت به ذخیره سازی خون بند ناف نوزادان آگاهی یابند که این کار با ایجاد بانک خون بند ناف عمومی برای همگان میسر خواهد بود.
نویسنده: ندا موسی زاده