"نقش اشعار جعفرقلی زنگلی"؛ در میراث فرهنگی ناملموس کشور

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، مرکز خراسان رضوی،"نقش اشعار جعفرقلی زنگلی در فرهنگ عامه کرمانج های خراسان"، در فهرست میراث فرهنگی ناملموس ملی کشور ثبت و به اداره کل میراث فرهنگی خراسان رضوی ابلاغ شد.

پژوهشگر حوزه میراث فرهنگی ناملموس خراسان در اینباره گفت: «جعفرقلی زنگلی» معروف ترین شاعر کرد کرمانج شمال خراسان است که با گذشت نزدیک به صد سال از درگذشتش، اشعارش همچنان زینت ‏بخش مجالس شادی و محافل عرفانی و بخش باارزشی از گنجینه شفاهی هنرمندان کرمانج و مردمان خراسان است.

گلی شادکام افزود: اشعار وی نه تنها منبع الهام شاعران که تاثیر فراوانی نیز بر هنر اجرای موسیقی و ترانه کردی این خطه گذاشته است.

وی ادامه داد: جعفرقلی زنگلی متولد روستای گوگان قوچان و از طایفه زنگلان بوده که بر اساس آنچه در اشعارش اشاره کرده، در فاصلۀ سال های 1266 تا 1304 هجری قمری شعر می‏سروده است.

شادکام با بیان اینکه جعفرقلی در اوایل جوانی شیفته دختری می شود و مانند بسیاری از عرفا که حادثۀ عشق نقش بیدارکنندگی داشته، همین عشق مسیر زندگی او را هم عوض می‏کند، افزود: این دگرگونی‏ روحی جعفرقلی و به دنبال آن آوارگی‏ها و سفرهای فراوان و تحصیل علوم دینی و آشنایی با قرآن و متون ادب فارسی سبب شده است که امروزه او را انسانی عارف و صاحب کمال و شاعری صاحب سبک بدانند.

این پژوهشگر حوزه میراث فرهنگی ناملموس خراسان در مورد مضامین این اشعار اظهار کرد: موضوع اشعار جعفرقلی زنگلی عمدتا عاشقانه و عارفانه است، البته مذهب جعفرقلی مانند تمام کردهای شمال خراسان شیعه اثنی عشری است و در اشعار او مدح ائمه معصومین(ع)  موج می ‏زند و به حضرت عباس (ع) ارادت خاصی داشته است.     .

شادکام یادآور شد: او مانند بسیاری از کرمانج های خراسان زبان های ترکی و فارسی را هم می‏دانسته و علاوه بر آن زبان عربی را هم در حوزۀ علمیه فراگرفته بوده و به این چهار زبان نیز شعر سروده است که در نوع خود کم‏نظیر است.

به گفته وی، این شاعر همچنین نوازنده چیره‏دست دوتار بوده و اشعار خود را با نوای دوتار اجرا می‏کرده؛ ضمن آنکه وی دارای مقام بخشی بوده و گروهی از سرشناس‏ترین بخشی‏های کرد خراسان در محضر او کسب هنر و دانش کرده‏اند.

 این موضوع به شماره 1532 در فهرست میراث فرهنگی ناملموس پیشنهاد و به ثبت رسیده است.

"بخشی" به کسی گفته می‌شود که نوازنده چیره‌دست دوتار باشد، اشعاری را که می‌خواند خود شخصاً بسراید و آواز خوب بخواند؛ به عبارت دیگر شاعر، نوازنده و خواننده باشد.