رنج کشاورزان قزوینی از اجرا نشدن صحیح الگوی کشت

به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز قزوین، اجرای الگوی کشت، در جلوگیری از هدر رفت منابع آب و خاک، افزایش بهره وری و تولید بهینه محصولات کشاورزی، تأثیر بسزایی دارد.
کشاورزان با اجرای الگوی کشت، برحسب نیاز بازار داخل و میزان صادرات به امر تولید می‌پردازند و بدین سبب میتوان الگوی کشت را عامل مهمی در تنظیم بازار محصولات کشاورزی برشمرد.
اگر چه موضوع اجرای الگوی کشت در مزارع و باغات، در سال ۸۸ در مجلس مطرح شد، اما با وجود گذشت یک دهه از تصویب، این مصوبه هنوز اجرایی نشده است.
بدیهی است تا زمانی که الگوی کشت به منظور تنظیم بازار محصولات کشاورزی اجرا نشود، نوسان قیمت محصولات به سبب کاهش یا مازاد تولید، ادامه خواهد داشت.
در استان قزوین نیز به دلیل وجود ۴۸۹ هزار هکتار اراضی کشاورزی و ۸۲ هزار بهره بردار، کشت متوازن با تنظیم بازار، رابطه نزدیک و مستقیمی دارد.
در حالی بازار محصولات کشاورزی استان قزوین با نوسانات مختلفی روبه روست که به گزارش سازمان جهاد کشاورزی استان، امسال طرح الگوی کشت کاملاً رعایت شده و استان قزوین کمترین میزان انحراف در این خصوص را داشته است.
با وجود این گزارش، تحقیقات میدانی نشان می‌دهد، هیچ هدایتی برای ترغیب کشاورزان به کشت یا نکاشت محصولی خاص در استان دیده نمی‌شود و نتایج آن، به صورت عدم ثبات در بازار محصولات کشاورزی مشهود است.
حال این سئوال پیش می‌آید که چرا جهاد کشاورزی در پیاده کردن الگوی کشت استان موفق نبوده است؟
رونق بازار محصولات کشاوری با الگوی کشت مناسب
اجرای بهینه الگوی کشت، به افزایش بهره وری، تولید پایدار، گسترش روحیه تعاون که این روز‌ها کمی کمرنگ شده است به افزایش درآمد و حفاظت از منابع پایه کشاورزی، منجر خواهد شد.
بر همین اساس، پیله فروش، مسئول دفتر الگوی کشت سازمان جهاد کشاورزی استان که میهمان برنامه نبض شبکه مینودری بود با بیان اینکه یکی از مهمترین اهداف الگوی کشت، تنظیم بازار محصولات کشاورزی است و قطعاً الگوی کشت مناسب می‌تواند بازار محصولات کشاورزی را رونق بدهد و به بازار محصولات ما کمک کند، گفت: اینکه بگوییم الگوی کشت نداشتیم یا اجرا نشده است، صحیح نیست. ما برای اراضی کشاورزی الگوی کشت داریم و یکی از استان‌هایی هستیم که همزمان با راه اندازی آبیاری دشت قزوین الگوی کشت هم در استان اجرا شده است.
مسئول دفتر الگوی کشت سازمان جهاد کشاورزی استان با بیان اینکه بانک اطلاعاتی و لایه‌های اطلاعاتی مورد نیاز است تا بتوانیم الگوی کشت را تدوین و اجرا کنیم، خاطرنشان کرد: شاید بیشتر از ۱۰ لایه اطلاعاتی نیاز باشد تا بتوانیم بر اساس آن الگوی کشت را تدوین کنیم و الگوی کشت می‌تواند بر اساس نیاز بازار، منابع آبی، مسائل و مشکلات اجتماعی یک منطقه و ... نوشته شود.
وی افزود: وزارت جهاد کشاورزی هر ساله برنامه‌ها و سطوح مورد نیاز خود را به سازمان جهاد کشاورزی در استان‌ها ابلاغ می‌کند و این سیاست‌ها با توجه به شرایط خاص کشور و بر اساس امنیت غذایی استوار است.
پیله فروش به راه اندازی سامانه پهنه بندی و مدیریت جامع داده‌های کشاورزی در وزارت جهاد کشاورزی اشاره کرد و گفت: برای اینکه بازار را بشناسیم و اینکه چه مقدار تولید کنیم، احتیاج به جمع آوری اطلاعات داشتیم که سه سال است این سامانه کلید خورده و اطلاعات آن در حال تکمیل شدن است و گندم تولیدی کشاورزان نیز از طریق این سامانه به فروش می‌رسد.
وی افزود: این سامانه، پنجره‌های مختلفی دارد که روز به روز برای محصولات استراتژیک مانند گندم و سایر محصولات کشاورزی و باغداری، به روز می‌شود.
مسئول دفتر الگوی کشت سازمان جهاد کشاورزی استان گفت: با پایان طرح کاداستر در بخش کشاورزی، میزان مالکیت هر فرد مشخص می‌شود و بر اساس خوداظهاری کشاورزان، مشخص می‌شود که می‌خواهند چه محصولی کشت کنند و نیاز استان چقدر است.
به گفته پیله فروش، اقتصاد بازار کشاورزان را به سمت کشت محصول ترغیب می‌کند و بر اساس تحلیل‌های بازار به سمت کشت محصولات قدم بر می‌دارند.
ارتباط مستقیم تعادل بازار داخلی و خارجی، با الگوی کشت
بغدادی، کارشناس حوزه کشاورزی نیز که دیگر میهمان این برنامه بود گفت: الگوی کشت دقیقاً تعیین می‌کند که ما چه محصولی، در چه سطحی، با چه فناوری‌ای بکاریم و چه مقدار باید صادرات داشته باشیم و تعادل بازار داخلی و خارجی، با الگوی کشت ارتباط مستقیمی دارد.
این کارشناس حوزه کشاورزی با بیان اینکه سیاست‌های کلان الگوی کشت در استان بسیار ضعیف است، خاطرنشان کرد: تهیه شاخه‌های اطلاعاتی، پیش نیاز الگوی کشت است و دومین مورد، قدرت اجرایی است. اگر برنامه اجرایی برای استان‌ها تعریف شد و قدرت اجرایی داشت و قانون نیز از آن حمایت کرد، آن موقع می‌توان درباره الگوی کشت صحبت کرد.
به گفته بغدادی، در حال حاضر خود کشاورز، الگوی کشت را در استان تعیین می‌کند، به طوری که سه سال پیش در فصل زمستان در استان بوشهر گوجه فرنگی با هزینه هر کیلو، هزار تومان تولید شد، اما به دلیل پایین بودن قیمت، برداشت نشد.
این کارشناس حوزه کشاورزی گفت: ما متأسفانه در استان برای صادرات به کشور‌های منطقه از جمله روسیه با جمعیت بالغ بر ۱۵۰ میلیون نفر، بازاری تعریف نکردیم.
بغدادی تصریح کرد: دولت نخستین تعیین کننده الگوی کشت است و در گام دوم نیز کشاورزان در این امر دخیل هستند که این کار صورت نمی‌گیرد و به عنوان نمونه کشت هفت هزار هکتار گوجه فرنگی در استان بر اساس الگوی کشت دولت نبوده است.
سخن پایانی
بر اساس گزارشی مرکز پژوهش‌های مجلس، با عنوان چالش‌ها و راهکار‌های رونق کشاورزی در سال ۹۸ منتشر شد، یکی از چالش‌های کلیدی بخش کشاورزی، فقدان الگوی کشت و بی توجهی به پیش نیاز‌های آن، بوده است.
۱۰ سال گذشته که لایحه الگوی کشت، هنوز به سرانجام نرسیده است و بلاتکلیفی این لایحه به بازار محصولات کشاورزی که با نوسانات قیمتی، روبه رو هستند، ضربه وارد کرده است.
اگر تولید محصولات کشاورزی با شرایط اقلیمی متناسب نباشد، افزایش ضایعات و کاهش عملکرد در واحد سطح را خواهیم داشت و لازم است کشاورزان در این خصوص راهنما داشته باشند.
به نظر می‌رسد کشاورزان بنا به سلیقه و پیش بینی شخصی، نوع محصول و نهال باغات و همچنین میزان کشت را انتخاب می‌کنند. جهاد کشاورزی باید مسئول تنظیم بازار محصولات کشاورزی باشد و بر میزان کشت محصولات، نظارت کند.