سامانه اس- 400 در ترکیه یا اسب تروای روسی در دروازه ناتو؟
ترکیه با دريافت سامانه اس – 400 روسیه نشان داد که در برابر تهديدهاي پيش روي خود از جمله تحرکات رژيم صهيونيستي براي تجزيه منطقه و بهره برداري از منابع انرژي درياي مديترانه، به تقويت سامانه هاي دفاعي پيشرفته بيشتر نيازمند است.
پیش از این امریکا، ترکیه را در معرض انتخاب بین اس-400 روسی و هواپیماهای اف-35 امریکایی قرار داده بود. سامانه اس-400 ماهیت تدافعی و هواپیماهای اف-35 ماهیت تهاجمی دارد و در واقع ترکیه بین این دو، سلاح دفاعی را ترجیح داده است.
حال سوالی که پیش می آید این است که چرا ترکیه در انتخاب بین دو سلاح دفاعی و تهاجمی اولویت را بر خرید سلاح دفاعی قرار داده و تهدیدهای امریکا، ناتو و واکنش های بعدی آن را به جان خریده است؟ یکی از عوامل موثردر این زمینه این است که برخی از دشمنان جدید و قدیمی ترکیه مانند امارات و رژیم صهیونیستی از هواپیماهای اف-35 برخوردارند و این در حالی است که امارات در کنار عربستان با ترکیه و قطر بر سرموجودیت و بود و نبود اخوان المسلمین درگیر است و در مناطقی مانند ترکیه رودروی هم قرار دارند و رژیم صهیونیستی نیز ضمن اینکه از پروژه تشکیل دولت های کردی در منطقه از جمله ترکیه حمایت و پشتیبانی می کند بر سر استفاده از منابع نفت و گاز دریای مدیترانه نیز به شدت دچار چالش شده و با حمایت کشورهای غربی ائتلافی را علیه ترکیه تشکیل داده است.
ضمن اینکه در جریان کودتای نافرجام 2016 میلادی علیه حزب حاکم عدالت و توسعه و شخص اردوغان رد پای هر دو جریان اماراتی- سعودی و رژیم صهیونیستی مشخص بود و بارها نیز هر سه به همراه امریکا به ایجاد اخلال در اقتصاد ترکیه دست زده اند و به طرق مختلف شوک ارزی به اقتصاد این کشور وارد کرده اند. برای مقابله با تهدیدها و چالش های موجود در این عرصه هاست که ترکیه احساس امنیت بیشتری در کنار همکاری با روسیه احساس می کند و از این دید ترجیح سامانه اس-400 روسی بر هواپیماهای اف-35 امریکایی نشانگر تغییرات راهبردی است که در مقامات ترکیه و بخصوص حزب حاکم عدالت و توسعه روی داده است و از این دید این انتخاب نه یک انتخاب تاکتیکی بلکه یک انتخاب استراتژیک بوده و به نظر می رسد این روند حداقل تا زمانی که حزب عدالت و توسعه در ترکیه بر سر کار باشد کماکان ادامه خواهد یافت.
از دیگر سو این رخداد یک پیروزی تمام عیار برای روسیه هم به شمار می رود چرا که بدین وسیله ضمن برخورداری از مزایای فروش تسلیحات این امکان را پیدا می کند که در سامانه نظامی و امنیتی ناتو نیز ورود پیدا کند و از این دید استقرار سامانه اس-400 روسیه در ترکیه نوعی اسب تروای روسی برای ورود به دروازه اطلاعاتی و امنیتی ناتو نیز به شمار می رود و لذا بعید به نظر می رسد که ناتو علیرغم چراغ سبز ترامپ بتواند استقرار چنین سامانه ای را در ترکیه تحمل کند و از این دید به نظر می رسد توپ بازی بعد از استقرار سامانه اس -400 به زمین ناتو افتاده و اکنون این سازمان بین حفظ و اخراج ترکیه از ناتو در معرض انتخاب سخت و استراتژیک قرار گرفته است.
-----------------------------
احمد کاظم زاده