جشنواره مستند؛ تقسیم سلیقه داوری میان مردم

علی بلند نظر سازنده «اجاق» یکی از آثار شرکت کننده در جشنواره مستند سیما در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما درباره این اثر مستند افزود: من متولد ۱۳۶۰، فارغ التحصیل رشته کارگردانی سینما از دانشکده سینما تئاتر دانشگاه هنر تهران هستم. فعالیت خود را از کار صدابرداری در سال ۱۳۸۷ شروع کردم و در حدود ۳۰ فیلم کوتاه، بلند و مجموعه تلویزیونی به عنوان مدیر صدا حضور داشتم. در چند فیلم نیز به عنوان دستیار کارگردان و دستیار فیلمبردار فعالیت کردم. سابقه همکاری با شبکه دو، سه و مستند سیما را دارم، اما «اجاق» نخستین کار جدی من است که کارگردانی آن را بر عهده داشتم و به جز جشنواره مستند در جشنواره روستا و عشایر خراسان شمالی هم شرکت کردم و دیپلم افتخار بهترین پژوهش مستند را برای فیلم «اجاق»، گرفتم.
بلندنظر ادامه داد: این فیلم یک کار فولکلور درباره آداب و رسوم ایل قشقایی است. من خودم اهل ایل قشقایی هستم و دغدغه کار مستند قوم نگاری را داشتم. چون وابستگی به این ایل دارم، می‌خواستم این کار یک یادگاری از این ایل باشد.
وی در این باره افزود: یک سری آدم‌ها هستند که صحبت کردن شان، میمیک چهره و شخصیت شان در حال از بین رفتن است. حالا دیگر همه شهری شدند و ضرورت داشت تصاویر این آدم‌ها از ایل قشقایی برای آیندگان بماند تا بعد‌ها به آن رجوع کنند. از سوی دیگر مستند قوم نگار باعث تبادل و تعامل فرهنگی می‌شود. در کشور ما اقوام و فرهنگ‌های مختلفی وجود دارند. وقتی آن‌ها در کنار هم قرار بگیرند می‌توانند از هم تأثیر و تأثر بپذیرند و به سمت تکامل بروند.
این فیلمساز درباره انتخاب عنوان این فیلم اظهار کرد: اجاق جایی است که در آن آتش درست می‌کنند. اولین کار بعد از زدن چادر در ایل، ساختن اجاق است. چون فواید زیادی همچون گرم کردن، پختن غذا، استفاده از روشنایی آن دارد و وسیله دفاعی در مقابل با حیوانات وحشی در شب‌ها محسوب می‌شود از این رو اجاق اهمیتی اساسی برای آن‌ها دارد و به اجاق احترام می‌گذارند. حتی به آن قسم می‌خورند. آقای محمد بهمن بیگی کتابی دارد با عنوان «به اجاقت قسم». شاید دیدن این کتاب هم جرقه این کار را در ذهن من روشن کرد.
بلندنظر درباره طرح اولیه کار نیز افزود: طرح اجاق دغدغه شخصی من بود. از زمانی که جرقه این کار خورد و کار‌های تحقیقی آن را احسان بلند نظر انجام داد شش، هفت ماه طول کشید تا به کلید زدن کار در تیر ۱۳۹۷ رسیدیم. آخرین مرحله نیز خرداد ۱۳۹۸ صورت گرفت که به دلیل مسایل مالی روند کار خیلی طولانی شد. چون خودم باید هزینه آن را تأمین می‌کردم و فقط برای تأمین هزینه تدوین فیلم، پنج ماه کار عقب افتاد.
به گفته او، فیلمبرداری این مستند ۱۵ جلسه شده که بار اول پس از ۷ جلسه فیلمبرداری و یافتن باکس برای تدوین کار با ایراد‌هایی در کار مواجه می‌شوند.
بلند نظر در این باره گفت: دوباره برای تصویربرداری در فصول مختلف سال به محل ایل رفتیم. از سوی ایل هم همکاری خوبی با ما صورت گرفت.
سازنده اجاق درباره چشم انداز کارش اظهار کرد: اولویت موضوعی است که به یک دغدغه برای من تبدیل شد. من به صورت شخصی طرح‌های متعددی دارم که به صورت مستقل آن‌ها را می‌سازم، اما سعی می‌کنم کار‌های فاخرتری بسازم اگر بتوانم تهیه کننده خوبی پیدا کنم. هر چند به مستند قوم نگار نیز علاقه دارم، اما تنها در پی ساخت مستند قوم نگار نیستم.
وی همچنین درباره جشنواره فیلم مستند در شبکه مستند سیما اظهار کرد: جشنواره‌های فیلم مستند در ایران زیاد برگزار می‌شود، اما از نظر من مهمترین جشنواره، جشنواره مستند سیماست، چون مخاطبان گسترده‌ای دارد و این مردم هستند که کار‌ها را می‌بینند و قضاوت می‌کنند. به نظر من بهترین قاضی هم مردم هستند. درجشنواره‌های دیگر پس از اعلام نتیجه افراد راضی کم پیدا می‌شوند، چون داوری سلیقه‌ای است. اما وقتی سلیقه در ناخودآگاه جمعی مردم تقسیم شود معیار سنجش ارزش بیشتری پیدا می‌کند.
او افزود: یکی از اضلاع هنر مخاطب است و بدون مخاطب کار هنری ارزش ندارد. شبکه مستند هم به دلیل طیف مخاطبان گسترده، بهترین محل برای ارائه کار یک مستندساز است. در این جشنواره وقتی فیلمی برگزیده مردم شود بهتر می‌تواند حامی مالی پیدا کند. من از مدیریت و عوامل شبکه مستند برای این کار ارزشمند تشکر می‌کنم.
مستند «اجاق» امروز چهارشنبه ۱۹ تیر ساعت ۱۹:۳۰ در قالب سومین جشنواره مستند از شبکه مستند سیما روی آنتن می‌رود و ساعت ۰۰:۳۰ بامداد و ۱۱:۳۰ فردا بازپخش می‌شود.