ضرورت توجه به تحولات جهانی در الگوی اسلامی پیشرفت

به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما؛ دکتر محمود نیلی احمد آبادی طی سخنانی در هشتمین همایش الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت که در دانشگاه تهران برگزار شد افزود: این سند اکنون وارد مرحله اجرا شده است و شانس موفقیت بیشتری دارد، ولی برای موفقیت این سند لازم است که نگاه نقادانه‌ای در جهت تقویت این سند داشته باشیم.
وی بزرگترین چالش اسناد تدوین‌شده در کشور را پیاده سازی و اجرایی نشدن آن‌ها دانست و در عین حال ادامه داد: ما در ایران در ایجاد نهاد، سازمان‌ها و مؤسسات و همچنین تدوین اسناد و قوانین با سرعت بالا و به خوبی عمل می‌کنیم، به گونه‌ای که ما همه سازمان‌ها و نهاد‌های مشابه آن‌چه که در خارج وجود دارد را در ایران داریم؛ زیرا تصور ما بر این است که موفق نشدن ما در اجرای اسناد، نبود نهاد‌های مشابه خارجی است. ازاین رو با الگوبرداری از سایر کشور‌ها اقدام به ایجاد نهاد‌ها می‌کنیم، بدون اینکه به بازده آن‌ها توجهی شود.
رئیس دانشگاه تهران توسعه دانشگاه را نمونه‌ای از این اقدامات نام برد و خاطر نشان کرد: هیچ کشوری بدون داشتن دانشگاه تصور پیشرفت را نخواهد داشت، از این رو پذیرفته‌ایم که دانشگاه‌ها از الزامات قطعی هستند، ولی در ایران به صورت بی‌رویه نسبت به راه‌اندازی دانشگاه‌ها اقدام کرده‌ایم در حالی که به سرمایه‌گذاری و بهره‌وری آن‌ها کمتر توجه شده است.
نیلی احمد آبادی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با انتقاد از تدوین قوانین بسیار در کشور، با تاکید بر اینکه در برخی از جا‌ها نیاز به قانون زدایی داریم، اضافه کرد: ما در بسیاری از موارد قوانین زیادی را تدوین کرده‌ایم و در حال حاضر نیز باید بررسی کرد که در کجا‌ها نیاز به قانون‌زدایی داریم.
وی در عین حال با تاکید بر اینکه نمی‌توان وجود اسنادی همچون سند چشم‌انداز، سند جامع علمی کشور و سیاست‌های ابلاغی را انکار کرد، گفت‌:، ولی این انتظار را داریم که با تغییر دولت‌ها سیاست‌ها دستخوش تحولات نشود، ولی ما در این زمینه با چالش‌هایی مواجه هستیم.
رئیس دانشگاه تهران در ادامه اظهاراتش به تنوع دستگاه‌های اجرایی در کشور اشاره کرد و با بیان اینکه ما نمی‌توانیم این تنوع را انکار کنیم، اظهار کرد:، ولی در مقابل انتظار داریم که شاکله اصلی اسناد و قوانین دستخوش تغییر نشود.
نیلی احمد آبادی با طرح این سؤال که چرا اسناد تدوین شده در عملکرد خود کمتر موفق بوده است، در این باره خاطر نشان کرد: مهم‌ترین چالش ما در تدوین اسناد پاسخ به این سؤال است. از نظر من مهم‌ترین موردی که در مورد اسناد با آن روبرو هستیم، این است که چهره‌های علمی و دانشگاهی کشور کمتر با اسناد آشنا هستند، ضمن اینکه برداشت‌های واقعی از این اسناد ندارند.
رییس دانشگاه تهران با تأکید بر ضرورت توجه به سرمایه‌گذاری برای اسناد تهیه شده، گفت‌: بر این اساس ما باید بر روش شناسی اسناد متمرکز شویم، زیرا تدوین روش اسناد بسیار مهم است. بررسی تجربیات دنیا نشان دهنده این است که در کشوری همچون ژاپن تدوین اسناد از بالا به پایین و در آمریکا برعکس است و هر دوی این کشور‌ها موفق عمل کرده‌اند.
وی با اشاره به اینکه در تدوین اسناد باید در جامعه «تشنگی» ایجاد شود، خاطر نشان کرد: در این صورت جامعه علاقه‌مند به اجرای آن خواهد شد، ولی زمانی که جامعه نسبت به اجرای اسناد بی‌حس باشد، در زمان اجرای اسناد نیز مورد استقبال قرار نخواهد گرفت.
نیلی احمد آبادی همچنین با تأکید بر ضرورت توجه به تحولات جهانی در زمان تدوین اسناد بلند مدت، بیان کرد: اگر بخواهیم سندی مانند سند پیشرفت اسلامی ایران را برای ۵۰ سال آینده تدوین کنیم، باید به گونه‌ای تهیه شود که با تحولات سریع جهانی سازگار باشد.
وی با بیان اینکه اکنون من نمی‌توانم این را بگویم که در دانشگاه‌ها تا ۱۰ سال آینده چه اتفاقی رخ خواهد داد، در این باره خاطر نشان کرد: دو علم هوش مصنوعی و آموزش الکترونیک به شدت مرز‌ها را برداشته و فضای فیزیکی دانشگاه را دستخوش تحول کرده است. بر این اساس باید اسناد به گونه‌ای تدوین شود که در هر دوره‌ای قادر باشد با تحولات خود را سازگار کند.
رییس دانشگاه تهران در بخش دیگری از صحبت‌های خود توزیع اختیارات را از دیگر چالش‌های اجرایی اسناد نام برد و در عین حال توضیح داد: این امر موجب شده است در حالی که ما مسؤولیت داریم، ولی اختیارات لازم را نداریم و این امر باعث تأخیر و عقب افتادگی و افت بازده می‌شود.
وی در ادامه اظهاراتش، خلاقیت و نوآوری را محور توسعه در دنیا نام برد و گفت‌: امروزه این دو امر به یک الگو تبدیل شده است. هر چند که در گذشته نوآوری بوده است، ولی مرکز نوآوری و خلاقیت وجود نداشته است، اما امروزه نوآوری و خلاقیت جزو برنامه‌های آموزشی شده است و کشور‌ها بر اساس مراکز نوآوری به عنوان شاخص پیشرفت خود را بررسی می‌کنند و این سوال مطرح است که ما در تدوین اسناد چه مقدار به فضای خلاقیت و نوآوری توجه کرده‌ایم.
نیلی احمد آبادی خاطر نشان کرد: به نظر من اینکه در کشور به این نتیجه رسیده‌ایم که برای ۵۰ سال آینده طرحی را تدوین کنیم و آینده خود را امروز طراحی کنیم، نقطه ارزشمندی است و اینکه ما امروزه به آینده‌پژوهی روی آورده‌ایم و جهت‌گیری‌های علمی را نیز مدنظر قرار داده‌ایم، بسیار مهم است؛ ولی در ادامه باید چگونه عمل کنیم که این سند به مشغله ذهنی بدنه فکور و محقق دانشگاهی تبدیل شود؛ زیرا وقتی بدنه فکری کشور به طور مداوم به این موضوعات بپردازد، آینده روشن‌تری را خواهیم داشت و اسناد نیز اثربخشی بیشتری پیدا خواهند کرد.
وی تأکید کرد: اگر بخواهیم سند اسلامی ایرانی پیشرفت پویا شود، باید مدام مورد ارزیابی و بازنگری قرار گیرد و بر اساس تحولات جهانی آن را اصلاح کنیم.
رییس دانشگاه تهران در ادامه صحبت‌های خود در همایش الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، با اشاره به تجربیات جهانی برای به‌کارگیری بدنه فکری و دانشگاهی، بیان کرد: در دنیا بودجه‌ها به صورت هدایت شده در دانشگاه‌ها هزینه می‌شود، ولی در ایران فاقد این ساختار هستیم و پس از توزیع بودجه‌ها از دانشگاه‌ها خواسته می‌شود که در خصوص مسائل مختلف راهکار‌هایی را ارائه دهند. این در حالی است که اگر در بخش فرایندی دیده نشود، در هر سندی هر چند دقیق، در مرحله اجرا با مشکل مواجه خواهد شد.