پدیده زمین خواری و هشدارهایی که همچنان نادیده گرفته میشود.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز قزوین، وقوع سیل در روزهای آغازین سال جدید نشان داد که پدیده زمین خواری بخصوص در چنین شرایطی که میتواند بسیار مخرب باشد همچنان در اراضی ملی و بستر رودخانهها ادامه دارد. پدیدهای که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان نه تنها مردم بلکه برخی از دستگاهها و مسولان هم خواسته یا ناخواسته در وقوع آن دخالت دارند.
عبدی مدیرامور اراضی سازمان جهاد کشاورزی قزوین میگوید: ۸۲۰ مورد ساخت و ساز غیر مجاز در اراضی کشاورزی اتفاق افتاده که تاکنون ۱۴۷ مورد به وضع سابق بازگشته است. طی ماه گذشته بود که با حکم دادستان قزوین، هشت و نیم هکتار از اراضی زراعی قزوین که یکی از تعاونیهای مسکن، تغییر کاربری داده بود، به حالت سابق بازگشت. هیئت وزیران هم، چند استان از جمله قزوین را موظف به تشکیل کارگروهی برای جلوگیری از تغییر کاربری اراضی کشاورزی کرده است. معاون عمرانی استاندارقزوین دربرنامه کفتگوی خبرصدا وسیمای مرکز قزوین درباره اهداف وانگیزههای خرید و فروش اراضی حومه شهر قزوین هشدار داد و درهمین باره میگوید: متاسفانه اخیرا شاهد آن هستیم که افراد سود جو با تبلیغات کاذب و عوام فریبی، زمینهای خارج از محدوده شهر قزوین را خرید وفروش میکنند. علی فرخزاد میافزاید: این افراد به بهانه اینکه این زمینها تغییر کاربری و ارزش افزوده خواهد یافت اقدام به خرید و فروش میکنند. فرخزاد اضافه میکند: بخصوص درمسیر کمربندی که یکی از طرحهای بزرگ شهری در دست اجراست این خرید و فروشها با قیمتهای بسیار بالا انجام میشود. وی تاکید میکند: تغییر کاربری این اراضی نه دراختیار مجموعه شهرداری و نه دراختیار استان قزوین است بلکه باید حتما مجوز از تهران گرفته شود.
اما یکی ازشهروندان قزوینی که خود را محمد کاظم تقیان معرفی کرده در گفتگوی تلفنی با خبرگزاری صدا و سیما میگوید: بعضی از مسئولان خودشان باعث زمین خواری هستند. آیا مسئولان صدای گوش خراش بولدوزرها را که آرامش و سکوت باغها و مراتع اطراف را که از بین میبرند نمیشنوند؟ آیا پیکر لطیف و زیبای کوهستان را که با عطش سیری ناپذیرعدهای هروز نحیفتر میشود آنهم درست کنار جادههای اصلی و در انظار عمومی نمیبینند؟
زمین خواری یکی از وکلای پایه یک دادگستری قزوین که نخواست نامش در این گزارش ذکرشود در کفتگو با خبرنگار ما میگوید: افرادی با استفاده از خلاءهای قانونی و اطلاعات علمی وحقوقی در اراضی و جنگلها سعی میکنند به نوعی اقدامات خلافکارانهای را مرتکب شوند که نتیجه آن تصرف و دست اندازی به منابع ملی و طبیعی است. وی میافزاید: این افراد به زمینی که منابع ملی است، تعرض میکنند و با رسیدگیهای مراجع مختلف که ابتدا کمیسیون ماده واحده تعیین و تکلیف اراضی است و بعد در مراجع قضایی با شکایتهایی که انجام میدهند، چه بسا موفق میشوند احکامی به دست بیاورند و این اراضی را به مالکیت خویش درآورند که اینها زوایای پنهان زمین خواری است. مدیرکل مدیریت بحران استانداری قزوین هم با اشاره به اینکه بارشهای فروردین ماه امسال نشان داد که در بحث زمین خواری فقط گفتار درمانی میکنیم میگوید: خسارتهایی که در بحث سیل به استان قزوین وارد میشود بیشتر به این علت است که هم در زمینه ساخت و سازها در بستر رودخانهها و هم در زمینه از بین بردن مراتع خلاف قانون عمل کرده ایم. قدرت الله مهدی خانی میافزاید: چرا شرکتهای خدمات رسان باید به ساخت و سازهای غیر مجاز خدمات ارائه کنند. یکی از کارشناسان منابع طبیعی هم با بیان اینکه کمترین برخورد جدی با زمین خواران بزرگ صورت میگیرد میافزاید: اراضی با ارزش اطراف شهرها که باید در خدمت توسعۀ اقتصادی و شهری باشند عمدتاً دست زمین خواران است. بگفته محمد کاظمی منابع طبیعی هم تاکنون نتوانسته آن طور که باید به وظایف خود در صیانت از پهنههای گسترده طبیعی عمل کند. ولذا بیشترین میزان تغییر کاربری اراضی دراطراف شهرهای بزرگ روی میدهد و تعاونیهای مسکن برخی ادارات بیشترین نقش را درتغییر کاربری اراضی دارند. همچنین او اضافه میکند: میتوان بعد از مراتع و اراضی طبیعی بستررودخانهها را ذکر کرد که بیشترین تغییر کاربری و دخل و تصرف در آنها صورت گرفته است.
مدیرکل منابع طبیعی استان هم با بیان اینکه بحث تصرف اراضی و منابع طبیعی در استان به وفور انجام میشود گفت: در برخی از مناطق پرونده تشکیل دادیم، ولی در بخش زیادی هم کاری از دست ما ساخته نیست. اسداللهی به کمبود نیرو و تجهیزات اشاره میکند و میگوید: در کشور هر شش هزار هکتار منابع طبیعی توسط یک مامور یگان حفاظت، محافظت میشود این در حالی است که در استان ما در مجموع ۱۵ مامور یگان حفاظت از هشتصد هزار هکتار عرصه جنگلی و مرتعی محافظت میکنند. مدیرعامل آب منطقهای قزوین هم با بیان اینکه ما حریم و بستر رودخانه را مشخص و مطالعاتی برای ساماندهی آن انجام دادیم میگوید: اگر اعتبارات لازم تامین شود میتوانیم در بحث آزاد سازی تصرفهای حاشیه و بستر رودخانهها اقدامات بیشتری انجام دهیم.
نفوذ در ثبت اسناد و ... برای تایید سخنان مدیرکل منابع طبیعی رجوع کردم به سخنان رئیس سابق کمیسیون اصل ۹۰ قانون اساسی مجلس شورای اسلامی، محمدعلی پور مختار در گفت: وگو با خبرگزاری خانه ملت اعلام کرده بود که زمین خواران با رخنه درسازمان ثبت اسناد، اقدام به صدور سند برای زمینهای تصرف شده میکنند. محمدعلی پور مختار اضافه میکند: زمین ها، منابع طبیعی و اراضی ملی که در خارج از محدوده شهری قرار دارند، توسط بسیاری از مسئولان منطقهای و محلی که نگاه درآمدی به این موضوع دارند، مورد تصرف قرار میگیرد. پورمختار اظهارمی دارد متاسفانه دیده میشود برخی زمین خواران در ارتفاعات یا حتی رشته کوه ها، اراضی را به تصرف خود درمی آورند، اما در نهایت شهرداریها این موضوع را به کمیسیون ماده ۱۰۰ ارجاع میدهند و صرفا مبالغ ناچیزی زمین خواران را جریمه میکنند وقضیه خاتمه داده میشود. معاون حفاظت امور و اراضی سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور هم از وقوع سالانه ۳۰ تا ۳۵ هزار مورد زمین خواری در کشور خبر میدهد.
اما چند نمونه زمین خواری در استان قزوین جنجالی بنام زمین خواری که چهره زیبای روستای کامشکان را زشت کرده است. روستای کامشکان که در ۴۰ کیلومتری غرب آوج و در مناطق کوهپایهای و خوش آب و هوای این شهرستان واقع شده، از طمع زمین خواران در امان نمانده است. هنگامی که ۱۱۵ کیلومتر از قزوین به سمت آوج طی میشود، جادهای بطول ۳۵ کیلومتراز جاده اصلی شما را به روستایی ییلاقی و زیبا به نام 'کامشکان' میرساند که بیش از هر چیزی منازل و ویلاهای گرانقیمت چشم هر بینندهای را به خود جلب میکند. این روستا دارای ۳۷۰ خانوار فصلی است که اکثر ساکنان آن سالها قبل، زادگاه خود را به مقصد تهران و کرج ترک کرده اند، ولی با ساخت منازلی زیبا و چشم نواز در آن، همه ساله در بهار و تابستان، این منطقه را برای گذران اوقات فراغت و استراحت انتخاب میکنند. در سالهای اخیر افزایش قیمت زمین و اقبال مردم شهرنشین به سپری کردن بخشی از اوقات خود در روستاها، مهاجرین کامشکانی را بر آن داشت تا دوباره به زادگاه خویش برگشته و علاوه بر تصاحب زمینهای دیم زراعی خود که سالها به علت غیر اقتصادی بودن رها ساخته بودند، خانههای خشتی و گلی خود را نیز به عمارتهایی با سازههای بتنی و فلزی تبدیل کنند. البته برخی از اهالی روستا نیز در غیبت سیستمهای نظارتی از جمله شورای روستا، دهیار و نبود طرح هادی، به ساخت و سازهای چند طبقه و یا در حریم منابع ملی و رودخانه اقدام کردند که زمینه اتهام زمین خواری یا دست اندازی به منابع ملی را فراهم کرده تا تخلف چند نفر، بنام روستای کامشکان تمام شود. البته پرونده زمین خواری درروستای کامشکان دردستگاه قضایی دردست بررسی است.
پرونده دیگر درمنطقه هفت سنگان قزوین بحث زمینهای هفت سنگان چند سالی است به چالشی بحث برانگیز درسطح ملی تبدیل شده است. این اراضی حدودا به مساحت ۲۵ هکتار است که طبق اسناد و شواهد، کشاورزی و باغی بوده که به مسکونی تغییر کاربری داده شده است. حجت الاسلام و المسلمین عبدالکریم عابدینی در دیدارسید علیرضا آوائی وزیر دادگستری که اواخر پارسال برای افتتاح چند طرح به قزوین سفر کرده بود اظهارمی دارد: در گذشته اتفاقاتی در منطقه هفت سنگان قزوین افتاد که کارشناسان و صاحب نظران اذعان دارند که این زمینها کشاورزی است و تغییر کاربری آن غیر قانونی است. وی از وزیر دادگستری میخواهد این موضوع را بررسی و پیگیری کند. سید علیرضا آوایی وزیر دادگستری نیز در این دیدار با بیان اینکه در جریان پرونده هفتسنگان قرار دارد پیگیری پرونده را به طور جدی به نماینده، ولی فقیه و امام جمعه قزوین وعده میدهد.
رسیدگی پرونده هفت سنگان در دادگاه کارکنان دولت رئیس کل دادگستری استان قزوین هم میگوید: تکلیف دستگاه قضایی استان این بوده که پرونده هفتسنگان را در مسیر قانونی خود قرار دهد که هماکنون در دادگاه کارکنان دولت در مرحله رسیدگی قرار دارد. حجتالاسلام نورالله قدرتی در این باره اظهار میدارد: رسیدگی به این پرونده در صلاحیت دستگاه قضائی استان قزوین نیست و اساساً رسیدگی به اتهام برخی از متهمان این پرونده در صلاحیت محاکم تهران بوده و قانونا باید همان سال ۹۲ پرونده به تهران ارسال میشد که متأسفانه به این علت که موضوع خارج از مسیر قانونی مورد پیگیری قرار گرفت، تحقق نیافت و پرونده در استان ماندگار شد، اما پس از بررسی جامع که حدود یک سال طول کشید شش ماه پیش پرونده به تهران ارسال شده است.
خراش بر پیکر پیغمبر کوه به چه قیمتی پیغمبرکوه آبیک هم از نمونههای دیگری است که به علت صدور مجوز اکتشاف معدن بر پیکرش خراش وارد شده و نیازمند مرهم مسئولان است. پیغمر کوه (بام آبیک) بهترین ذخیرهگاه بادام کوهی کشور است و نزدیک قله این کوه تعدادی درخت اُرس با قدمت حدود هزار ساله مشاهده میشود؛ دیواره صخرهنوردی در شرق پیغمبرکوه به ارتفاع ۲۵ متر واقع شده که بخشی از آن رولکوبی شده و دارای تابلو است و دیوارهنوردان کل کشور از این صخره طبیعی استفاده میکنند. پیغمبرکوه همچنین به اذعان کوهنوردان و سنگنوردان دارای درههای متعدی است و دارای پوشش گیاهی شامل انواع گون و گیاهان یک ساله و حیاتوحش غنی و متنوعی است که به علت دست اندازی ها، حال روز خوبی ندارد. حالا اگر اکتشاف معدن همچنان ادامه یابد علاوه بر اینکه جاذبه طبیعی و شگفتانگیز پیغمبرکوه به فنا میرود، چشمهها کور شده و حیاتوحش از بین میرود. سه سال پیش زمانی که موضوع اکتشاف ۱۸۱ هکتاری در پیغمبرکوه به گوش مردم شهر آبیک رسید دلسوزان و دوستداران کوه و طبیعت به این موضوع واکنش نشان داده و و مخالفت خود را با اکتشاف این معدن بزرگ بیان کردند که البته این مخالفتها همچنان ادامه دارد. جالب اینکه یکی از معادن قرارداد سه ساله فعالیت در پیغمبرکوه را داشت، اما به گفته یکی از مسئولان شهری، مجوز سه ساله را به دائم تبدیل کرده و به نوعی دراین طبیعت بکر، جا خوش کرده است. موارد دیگری از زمین خواری دراستان قزوین وجود دارد ازجمله در روستای زرشک که در ارتفاعات شمال شهرقزوین قراردارد و به گفته اهالی منطقه بسیاری از زمینهای این منطقهی خوش آب و هوای روستایی توسط افراد سرشناس خریداری و ویلا سازی شده است.
راهکار معاون حفاظت واموراراضی سازمان جنگلها ومراتع کشورمی گوید: تنها راه حل آن است که همه افراد تحت یک ساختار محکم و قانونی و فراگیر مجبور به دریافت استعلام از این سازمان شوند. ازسوی دیگر طی سالهای اخیر سازمان ثبت اسناد و املاک با در نظر گرفتن تمهیدات ویژهای تلاش کرده این گونه سوء استفادهها را به حداقل برساند. نگهداری اطلاعات مالک در بانک اطلاعات سازمان، ایجاد سامانه پاسخ به استعلامات به صورت الکترونیکی، ثبت خلاصه معاملات به صورت الکترونیکی در بانک اطلاعات سازمان، اجرای طرح کاداستر و به روز شدن دفاتر املاک و ثبت الکترونیکی تعیین تکلیف اراضی فاقد سند از مهمترین اقدامات انجام شده در این راستا میباشد. امازمین خواری یکی از پیچیدهترین مشکلاتی است که امروز کشورما با آن درگیر است و بگفته بسیاری از کارشناسان که با مقوله زمین خواری درگیر هستند یکی از راهکارهای موثر در مبارزه با زمین خواری، تشکیل نهاد فراقوهای است. تا با قاطعیت و بدون اغماض اراضی ملی را که به مالکیت خصوصی درآمده بازپس گیرد.