بزک کردن بازار لوازم آرایشی ایرانی با تولیدات خارجی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ،  آمارها می گوید زنان ایرانی 30 درصد درآمد قابل تصرف خودشان را صرف خرید محصولات زیبایی می کنند، در حالیکه زنان کشورهای اروپایی تنها 5 تا 7 درصد درآمدشان را به این مکمل های زیبایی اختصاص می دهند ، اما آنچه در این میان نگران کننده به نظر می رسد این است که بر اساس تحقیقات میدانی ، بیش از 80 درصد لوازم آرایشی موجود در ایران، یا قاچاق است، یا تقلبی.

تحقیقاتم را از پاساژهای مرکز شهر آغاز می کنم ، ساعت حدود 10 و نیم صبح است ، از میان بازار تاریخی قم به سمت مجتمع تجاری حجت می روم ، مغازه های بازار غالبا خالی از مشتریست و فروشندگان مسن تر به جابجایی جنس هایشان مشغولند و جوان ترها سر در فضای مجازی دارند؛ به طبقه مخصوص فروش لوازم آرایشی پاساژ حجت می روم؛ انگار اینجا اوضاع کسب و کار بهتر است؛ مغازه هایی با ویترین های شیک و رنگارنگ که نوع چیدمانشان، هر عابری را برای لحظاتی در مقابل خود میخ کوب می کند؛ افرادی که پس از چند لحظه توقف، تسلیم جاذبه های آن می شوند و بی اختیار پا در مغازه می گذارند.

به درون یکی از مغازه ها می روم؛ پنج زن و دو مرد مشغول خرید اند و سه فروشنده در حال پاسخ گویی به سوالاتشان؛  دختر جوانی در میان مشتری ها توجه ام را جلب می کند؛ به بسته خریدش اشاره می کنم و می پرسم  خارجی خریدی یا ایرانی؟ لبخند می زند و می گوید: خب مردم محصولات خارجی را ترجیح می دهند.

چرخی در مغازه می زنم و محصولات را تماشا می کنم تقریبا همه خارجی به نظر می رسند؛

جلوی قفسه محصولات ایرانی می ایستم؛ خانم جوانی بدون نگاه به قفسه رد می شود؛ از او علت رفتارش را می پرسم؛ می گوید: کیفیت محصول ایرانی خیلی پایین است.

به چند مغازه دیگر می روم؛ بیشتر محصولاتشان خارجیست؛ از فروشنده می پرسم همه خارجی اند؟ می گوید: بیشتر اجناس ما اصل نیستند، تقلبی اند، ولی چون مارک خارجی خورده مردم می خرند.

مغازه دار دیگری می گوید: بازار لوازم آرایشی ایران بیشتر در سیطره اجناس خارجی، قاچاق و تقلبی است که البته بازار قم به نسبت شهرهای دیگر اوضاع بهتری دارد، ولی با این حال مردم ترجیح می دهند جنس ایرانی نخرند.

او می گوید : البته برخی اجناس ما ساخت خود قم است ولی چون با برند خارجی عرضه می شود مردم خبر ندارند که جنسی که می خرند محصول شهر خودشان است.

ایران، بهشت لوازم آرایشی تقلبی و قاچاق

با یکی از کارشناسان صنایع آرایشی و بهداشتی سازمان صمت در خیابان صفائیه قرار ملاقات دارم؛ خیابانی که یکی از مراکز فروش این محصولات است.

آقای ابراهیمی می گوید: 80 درصد لوازم آرایشی و بهداشتی خارجی موجود در بازار یا قاچاق است، یا تاریخ مصرف گذشته و یا تقلبی و غیره بهداشتی؛ با تمام این احوالات باز هم مشتریان طالب جنس خارجی هستند.

از برنامه های سازمان صنعت ، معدن و تجارت برای ساماندهی این آشفته بازار می پرسم می گوید : برنامه خاصی نداریم اما بخش اقتصاد مقاومتی را به تازگی راه اندازی کردیم که واحدهای تولید کننده می توانند مراجعه کنند تا به طور رایگان محصولاتشان تبلیغ شود.

او می گوید: بیش از 30 واحد صنعتی تولید کننده لوازم آرایشی و بهداشتی در قم فعالیت می کنند که محصولات برخی از این واحدها تحت لیسانس برندهای معروف تولید می شود.

آقای ابراهیمی با ابراز خرسندی از کیفیت محصولات تولیدی قم می گوید: محصولاتی که در قم تولید می شود در داخل کشور حرف اول را می زند و در سطحی هستند که با برندهای خارجی قابل رقابت اند، چرا که از نظر سلامت کیفیت بالایی دارند و در بسته بندی درجه یک عرضه می شوند.

خارجی باشد، ارزان هم باشد

برای اطمینان از درستی ادعایش، به سازمان غذا و دارو رفتم.

آقای کیان پور کارشناس آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو  از افزایش شیب وارداتی محصولات قاچاق و تقلبی به کشور خبر می دهد و می گوید : بخاطر وضعیت خاص اقتصادی و بالا رفتن قیمت های محصولات خارجی اصل و برند ، تمایل مصرف کننده گان به سمت کالاهای قاچاق و ارزان رو به افزایش است.

او این موضوع را که با سلامت انسان ها سر و کار دارد نگران کننده دانست و از مواد تشکیل دهنده محصولات ارزان و تقلبی برایم می گوید : اینکه محصولات تقلبی به جای استفاده از مواد اولیه مخصوص همچون آلوئه ورا، از مواد صنعتی استفاده می کنند که حاوی مقدار زیادی فلزات سنگین از جمله جیوه و سرب است که بسیار آسیب زا و خطرناک است.

آقای کیانپور محصولات تولیدی قم را مطلوب ارزیابی می کند و می گوید : به علت تک شهرستانی بودن قم، نظارت ها در این حوزه بسیار دقیق صورت می گیرد، از این رو، درصد عرضه محصولات قاچاق و تقلبی در قم نسبت به تهران و کرج بسیار پایین تر است .

از کیفیت محصولات ساخت داخل می پرسم؛ می گوید: محصولات داخلی و خارجی اصل ، هر دو از نظر سلامت مورد تایید است ؛ گاهی محصولات خارجی ، با استفاده از مواد اولیه مرغوب تر، کیفیت بالاتری دارند اما با توجه به بررسی های انجام شده محصولات داخلی هم شانه به شانه با برندهای جهانی در رقابت اند به طوری که گاهی کیفیت بالاتری هم دارند، با تمام اینها تنها 30 درصد از محصولات موجود در ویترین مغازه ها تولید داخل است.

همه محصولات ارزان و تقلبی خارجی اند

مدیر کل تعزیرات حکومتی می گوید: کشفیات واحدهای تولیدکننده لوازم آرایشی و بهداشتی تقلبی به تعداد انگشتان یک دست نمی رسد و پرونده ها بسیار محدود است؛  پیگیری ها نشان داده که این محصولات تقلبی در ایران تولید نمی شود.

او می گوید: باید در نظر داشت که محصولات قاچاق، تقلبی نیستند ممکن است اصل باشد اما چون به صورت غیره قانونی وارد کشور شده و به صورت غیره اصولی حمل می شود تا به دست مصرف کننده برسد، در بیشتر مواقع فاسد شده است و با جنس تقلبی فرقی ندارد.

محصولات ایرانی با کیفیت جهانی

همیشه دیدن کارخانه هایی که محصولاتی در سطح برندهای جهانی تولید می کنند برایم جذاب بوده.

 به شهرک شکوهیه می روم؛ مجموعه ای بزرگ با 2 هزار و 200 واحد صنعتی؛ به کارخانه ای می روم که به گفته مالکش، 600 نوع محصول آرایشی و بهداشتی در آن تولید می شود.

آقای تابش با تعصب خاصی می گوید: ما محصولاتی با کیفیت عالی تولید می کنیم که قابل رقابت با برندهای جهانی است.

می پرسم پس مشکل کجاست که در ویترین مغازه ها نیستید و من به عنوان مصرف کننده تا به حال از محصولات شما استفاده نکرده ام؟ می گوید: 90 درصد مردم فقط به مارک و اسم کشور تولید کننده نگاه می کنند؛ ایرانی ها مشتری پر و پا قرص تولیدات چشم آبی ها هستند. آنها گاهی محصولات ما را با برند خارجی می خرند.

ایرانی باید ارزان باشد

آقای تابش می گوید: تجربه ها به من تولیدکننده ثابت کرده، ذهنیتی که ایرانی از کالای ایرانی دارد این است که محصول ایرانی کیفیت پایینی دارد پس باید ارزان باشد؛ اگر قرار است با قیمت بالا بخرند ترجیح می دهند از خارجی استفاده کنند.

مدیر این کارخانه هم در راستای تایید حرف های آقای تابش می گوید: اگر مردم بپذیرند که محصول با کیفیت ایرانی را با قیمت خوب بخرند، تولید کننده هم با مواد اولیه عالی بهترین محصول را تولید خواهد کرد.

خانم پناهی می گوید: برخی از تولیدکنندگان ایرانی توانایی تولید محصولات با کیفیت دارند، اما چون مشتری حاضر به پرداخت قیمت واقعی آن نیست، ناچار می شوند که از مواد اولیه بی کیفیت استفاده کنند؛ همین ها باعث می شوند که ذهنیت مردم نسبت به کالای ایرانی خدشه دار شود.

او می افزاید: معادله خیلی پیچیده نیست؛ مواد اولیه چینی و بی کیفیت سه دلار است و مواد اولیه با کیفیت 76 دلار؛ مشتری نمی پذیرد که محصول ایرانی را با قیمت خوب بخرد ، تولیدکنند هم از مواد اولیه بی کیفیت استفاده می کند در نتیجه کیفیت پایین می آید.

راهکار درست شدن این ذهنیت غلط را می پرسم؛ آقای تابش می گوید: ما چاره ای نداریم جز اینکه محصولاتمان را با اینکه ایرانی است و در ایران تولید می شود به نام برند های معروف اروپایی بفروشیم؛ خریداران به ما می گویند وقتی به مشتری برند درج شده کشورهای اروپایی را نشان می دهیم به راحتی قانع می شود.

خانم پناهی سرش را تکان می دهد و با لبخند تلخی بدون اینکه سوالی بپرسم می گوید: این درد است برای تولیدکننده که محصول با کیفیت در سطح جهانی تولید کند و با برچسب خارجی بفروشد؛ چرا نباید با افتخار بر روی محصولاتمان بنویسیم: maid in iran ؟

او می گوید: ما صادرات هم داریم؛ به کشورهایی از جمله عراق ، افغانستان و گرجستان؛ با همین برند خارجی، اما جمله  ساخت ایران را حتما روی محصولات قید می کنیم.

با او به آزمایشگاه کارخانه می روم؛ خانم نیک نژاد مسئول کنترل کیفیت کارخانه و نماینده سازمان غذا و دارو در کارخانه است؛  می گوید: تمامی واحدهای تولیدی محصولات آرایشی و بهداشتی مجهز به آزمایشگاه فیزیکی ، شیمیایی و میکروبی هستند؛ در اینجا ما با فرمول های بسیار دقیق کیفیت محصول را کنترل می کنیم تا محصولی منطبق با استاندارهای جهانی برای رضایت مصرف کننده را بدست بیاوریم .

او می گوید: محصولاتی که با قیمتی ارزان تولید می شوند، هزینه های درمانی سنگینی را در آینده به مصرف کنندگانشان تحمیل خواهند کرد.

برای پیدا کردن مصداق های عینی به مطب یکی از متخصصان پوست و مو مراجعه کردم؛ از بین مراجعه کنندگان خانمی توجه ام را جلب می کند؛ نسرین 30 سال دارد؛ از علت مراجعه اش به پزشک می پرسم، روسری اش را عقب می کشد؛ دچار ریزش موی سکه ای شده، می گوید: علتش استفاده از پودر دکلره تقلبی و رنگ موی تاریخ مصرف گذشته خارجی است.

زن دیگری را دیدم که سر به زیر انداخته بود و بخشی از صورتش را پوشانده بود.

مورد بعدی زهرا و مادرش بودند در مطب چشم پزشکی؛ هر دو چشمانشان قرمزی شدید دارد؛ زهرا می گوید: چند وقت پیش ریملی خریداری کردیم که برند اصل داشت اما گویا تقلبی بوده و الان چشممان دچار التهاب شده است.

دکتر رسولی متخصص پوست و مو می گوید: لوازم تقلبی عوارض همچون کچلی، آکنه و جوش های سر سیاه، تغییر رنگ و صدمه به بافت مو و دهها عارضه دیگر را به دنبال دارند که در برخی مواقع دیگر جبران پذیر نخواهد بود.

او با تایید سلامت لوازم آرایشی ایرانی که با کیفیت خوب تولید شده اند گفت : کم نیستند مراجعه کنندگانی که به خاطر استفاده از مواد آرایشی قاچاق یا تقلبی ارزان قیمت، دچار آسیب های جدی شده اند؛ در حالیکه ما در ایران هم لوازم آرایشی با کیفیت داریم که در سایه شعار خارجی بهتر است، یا به انزوا رفته اند، یا به بازارهای خارجی صادر شده اند.

او می گفت: من نمونه های تولیدی کشورهایی همچون ترکیه و برخی کشورهای اروپایی را با نمونه داخلی مقایسه کرده ام؛ اگر بخواهیم جانب انصاف را داشته باشیم، تولیدات ما از نمونه های ترکیه ای برتر اند و دست کمی از محصولات اروپایی و آمریکایی ندارند.

صحبت هایش در عین ایجاد حس غرور و افتخار، برایم دردآور بود؛ و درد آور تر، دیدن چهره های نگران و صورت های آسیب دیده مراجعه کنندگانش بود؛ افرادی که با نوعی لجبازی با خود، حاضر به پذیرش توان هموطنانشان در تولید کالای با کیفیت نشدند و حالا با کوله باری از یاس و پشیمانی در انتظار عواقب وخیم این لجبازی نشسته اند؛ شاید اگر سر سوزنی اعتماد به متخصصان داخلی را چاشنی انتخاب خود می کردند، امروز نه برند ایرانی زیر برچسب برند خارجی پنهان می شد، نه چهره زیبای آنها زیر انواع پمادها و باندهای محافظ.

آقامحمدی _ خبرگزاری صدا و سیما _ قم