پخش زنده
امروز: -
لوبیای سویا یا دانه سویا، یکی از انواع حبوبات و از خانواده نخود است که امروزه از مواد غذایی رایج در دنیا محسوب می شود.
به گزارش خبرگزاری صداوسیمای مرکز گلستان؛ سویا گیاهی یكساله دارای ساقه پرشاخه، برگهای بیضی، نوك تیز و سبز رنگ است.
محصول این گیاه که از چین به مناطق دیگر دنیا راه یافته، به لوبیا شبیه است و در هر غلاف آن سه تا پنج دانه جدا از هم وجود دارد.
دانه سویا به اندازه یك نخود، كمی مسطح تر و بر حسب گونه، زرد، سفید، سیاه و خاكستری رنگ و خالدار است.
سویا در حدود 3 هزار و 500 نوع مختلف دارد كه هر كدام در آب و هوای مخصوص رشد می کند.
سویا قرنهاست که غذای اصلی مردم شرق آسیا محسوب می شود و چینی ها آن را همراه با برنج به عنوان غذای اصلی خود مصرف می کنند.
گیاهی 5 هزار ساله
واقعیت شگفتآور درباره سویا اینکه این گیاه بیش از 5 هزار سال قبل در چین به منظور افزایش میزان نیتروژن در خاک، کشت میشد.
سویا به عنوان یک محصول صنعتی در مجله وزارت کشاورزی ایالات متحده (USDA) ثبت شده است.
ایالات متحده آمریكا بزرگترین تولید كننده سویا است و تقریبا دو سوم نیاز كل دنیا را تولید می كند.
سویا در ایران به نام لوبیا روغنی، لوبیا چینی، سوژا، دانه سویا و آجیل سویا معروف است.
گلستان، بزرگترین تولیدکننده سویا
استان گلستان بزرگترین تولیدکننده سویا در ایران محسوب می شود.
رئیس اداره پنبه و دانه های روغنی گلستان گفت: امسال سطح زیر کشت سویا در این استان 30 هزار هکتار است.
علی موسی خوانی با بیان اینکه به زودی برداشت محصول سویا در گلستان آغاز می شود افزود: پیش بینی می شود از این سطح تا حدود 50 هزار تن دانه برداشت شود.
خواص سویا
به علت وجود پروتئین فراوان، سویا جایگزین مناسبی برای گوشت به حساب می آید.
دکتر سمیرا عشقی نیا متخصص تغذیه می گوید: سویا بیش از سایر دانههای روغنی به پروتئین حیوانی شباهت دارد و 16 و نیم درصد وزن دانه آن پروتئین (دو برابر بقیه) است.
به گفته وی: روغن سویا دارای چربی غیراشباع و مفید است.
جدول زیر مواد موجود در یکصد گرم دانه خشك و رسیده، جوانه سویا، شیر سویا و سس سویا را نشان می دهد.
منبع: www.iranhealers.com
همانطور كه گفته شد سویا از نظر مواد پروتئینی بسیار غنی است و در برخی كشورها از آن به عنوان جانشین گوشت استفاده می شود. در جدول زیر ارزش غذایی سویا با گوشت گاو مقایسه شده است.
منبع: www.iranhealers.com
همانطور كه در جدول بالا دیده می شود مقدار پروتئین سویا یک و نیم برابر گوشت گاو است.
طبع دانهی سویا گرم و این دانه روغنی سرشار از فایده برای کل بدن است.
براساس پژوهش مجله وزارت کشاورزی ایالات متحده (USDA) از فرآورده های دانه سویا برای شادابی و تقویت پوست، مو و ناخن استفاده می شود.
براساس این پژوهش، دانه سویا در پیشگیری از انواع سرطان و پوکی استخوان، کنترل قند، فشار و کلسترول خون، تنظین اروئید، تقویت بینایی، درمان کم خونی و میگرن، سلامت دستگاه گوارش و تناسب اندام موثر است.
همچنین مصرف آن در دوران بارداری و شیردهی به مادران توصیه می شود.
مضرات سویا
خانم خدیجه چاه کبوتری کارشناس تغذیه می گوید: تحقیقی نشان داده است که مصرف بیش از اندازه سویا می تواند موجب از دست دادن حافظه و ابتلا به آلزایمر شود.
وی گفت: در این تحقیق نمونه های انتخاب شده ای که هر روز توفو (غذایی ژاپنی که با دانه سویا درست می شود) می خوردند، کم حافظه تر شدند.
خانم چاه کبوتری اضافه کرد: مصرف بیش از حد سویا می تواند منجر به اختلال عملکرد جنسی در مردان شود و خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهد.
وی افزود: بیماران مبتلا به آسم هم نباید سویا مصرف کنند چون ممکن است باعث واکنش های آلرژیک شود.
خانم چاه کبوتری خاطرنشان کرد: اما می توان بدون هیچ نگرانی در روز 2 یا 3 واحد سویا مصرف کرد.
وی ادامه داد: یک واحد سویا با نصف لیوان توفو یا نصف لیوان دانه سویا و یا یک لیوان شیر سویا برابر است.
عمده مصارف سویا
از دانه روغنی کوچک سویا محصولات متنوعی میتوان تولید کرد.
در ایران، دانه سویا معمولا به صورت خام به فروش می رسد و از آن روغن تولید و کنجاله آن خوراک دام و طیور می شود.
روغن سویا كه از فشردن دانه های له شده به دست می آید زرد مایل به قرمز است.
به گفته حسینقلی قوانلو رئیس صنعت، معدن و تجارت گلستان، در این استان سالانه حدود یازده هزار تن روغن سویا تولید می شود.
ابتکار تولیدکننده گلستانی
اما این روزها یک تولیدکننده در گنبدکاووس قدم به میدان گذاشته و از سویا محصولات دیگری نیز تولید می کند.
پنیر، شیر، ماست، کشک و ناگت سویا محصولاتی است که در کارخانه آقای میقانی تولید و به سراسر کشور ارسال می شود.
وی می گوید: به شرط رفع موانع تولید مانند کارشکنی برخی بانک ها، قرار است در آینده خط تولید سوسیس و کالباس، سس و گوشت سویا نیز در این کارخانه راه اندازی شود.
سویا، به صرفه تر از سایر حبوبات
دانه سویا همچنین می تواند جایگزین مناسب و به صرفه تری برای سایر حبوبات باشد.
هر کیلوگرم دانه سویا اکنون در بازار در حدود 5 هزار تومان عرضه می شود در حالیکه هرکیلوگرم لوبیای چشم بلبلی 20 هزار تومان و لوبیای جیتی 10 هزار تومان است.
لزوم حمایت بیشتر مسئولان و ورود سرمایه گذاران
حمایت بیشتر مسئولان و ورود سرمایه گذاران برای ایجاد صنایع تبدیلی می تواند تا حد زیادی از خام فروشی محصولات کشاورزی ازجمله سویا جلوگیری کند.
این کار؛ بالا بردن ارزش افزوده تولید، رونق اقتصادی و اشتغالزایی در پی دارد.