پخش زنده
امروز: -
الشرق الاوسط: نظارت آمریکا بر دیمونا مانع از ساخت سلاح های هسته ای در آن نشد
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، روزنامه سعودی از افشای اسنادی خبر داد که نشان می دهند رژیم صهیونیستی چگونه آمریکا را فریب داد و تاسیسات هسته ای دیمونا را با هدف تولید سلاح هسته ای احداث کرد.
روزنامه الشرق الاوسط چاپ لندن در شماره امروز خود در اینترنت نوشت: درحالی که فاش شده است اسرائیل در جنگ سال 1967 در آستانه بمباران هسته ای مواضع مصر بوده است دو محقق اسرائیلی و آمریکائی دیروز اسنادی منتشر کردند که برای نخستین بار جزئیاتی از حجم و شدت درگیری شدید سیاسی جان کندی رئیس جمهوری اسبق آمریکا و دولتش با دولت های متوالی اسرائیل در دهه 60 قرن گذشته یعنی دیوید بن گوریون و لوی اشکول بر سر برنامه هسته ای اسرائیل، افشا می کند.
اونر کوهن کارشناس منع گسترش تسلیحات هسته ای و ویلیام بار تحلیلگر آمریکائی و مدیر مستند سازی هسته ای آرشیو امنیت ملی دانشگاه جرج واشنگتن آمریکا منتشر کنندگان این جزئیات هستند.
آنها طی روزهای گذشته حدود 50 سند محرمانه منتشر کرده اند که شامل نامه های سران آمریکا و اسرائیل و پروتکل های مربوط به نحوه بازرسی آمریکائی ها از رآکتور هسته ای دیمونا اسرائیل در سال 1964 است. همچنین این اسناد شامل یادداشت های برخی مسئولان دولتی آمریکا درباره تعامل با نخست وزیر اسرائیل و ارزیابی های دستگاه اطلاعاتی آمریکا درباره حقایق مربوط به این رآکتور و میزان تناسب آن برای ساخت سلاح هسته ای است و اینکه آیا در این تاسیسات پلوتونیوم تولید می شود.
در یکی از این اسناد آمده است پروفسور یووال نئمان مدیر علمی مرکز هسته ای شوریک اسرائیل که عضو یکی از کابینه های راستگرا نیز بوده است از مراسلات محرمانه مذکور اطلاع داشته است. وی 25 سال پیش به کوهن و بار گفته است اسرائیلی ها در آن زمان اوضاع را بحرانی می دیدند و اشکول و اطرافیان او معتقد بودند کندی علیه اسرائیل هشدار نظامی حقیقی می دهد. برخی مسئولان اسرائیلی و از جمله دان تولکوفسکی واقعاً نگران بودند که کندی دستور پیاده سازی نیروهای چترباز به دیمونا را صادر کند.
اسرائیل سال 1958 با کمک فرانسه این رآکتور هسته ای را ساخت. آمریکا وقتی از این موضوع مطلع شد به شدت ابراز خشم کرد، به ویژه آنکه به اعتقاد این دو محقق، دولت کندی متعهدترین رئیس جمهوری آمریکا درخصوص منع گسترش تسلیحات هسته ای در خاورمیانه بود و هرآنچه در توان داشت برای جلوگیری از ساخت سلاح هسته ای توسط اسرائیل به کار گرفت. اما بن گوریون و پس از آن اشکول تلاش کردند تا طرح هسته ای دیمونا را تکمیل کنند. آنها معتقد بودند توان هسته ای اسرائیل ضامن امنیت موجودیت اسرائیل در برابر تهدیدات است. نامه هایی که سال 1963 میان کندی و بن گوریون و اشکول ردوبدل شده است نشان دهنده میزان اصرار و فریبکاری های دیپلماتیک اسرائیل برای دستیابی به هدفش است. براساس این اسناد آمریکا اواخر سال 1960 در زمان ریاست جمهوری آیزنهاور متوجه این مسئله شد. سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا در آن سال گزارش داد که تولید پلوتونیوم برای ساخت سلاح هسته ای دست کم یکی از اهداف اصلی احداث رآکتور دیمونا است. اگر جهان عربی راست بگوید و اسرائیل به سلاح هسته ای مجهز شود انگشت اتهام به سمت آمریکا و فرانسه گرفته خواهد شد زیرا به نظر می رسد اسرائیل با حمایت این دو کشور به سلاح هسته ای دست یافته است.
وقتی کندی ژانویه سال 1961 ریاست جمهوری آمریکا را برعهده گرفت، آیزنهاور به وی اطلاع داد که اسرائیل و هند درصدد دستیابی به سلاح هسته ای هستند. کریستین هرتر وزیر امور خارجه آیزنهاور به وی گفت ما اخیراً رآکتور را شناسائی کرده ایم. این تاسیسات قادر خواهد بود طی دوسال، یک بمب هسته ای بسازد. کندی در آن زمان بازرسانی را به دیمونا فرستاد. وی از ابتدای ریاست جمهوری اش از بن گوریون می خواست که به بازرسان آمریکائی امکان بازرسی از دیمونا را بدهد و این موضوع را به عنوان شرط بهبودی روابط و برگزاری دیدار سران اسرائیل و آمریکا تعیین کرده بود. اما بن گوریون با بهانه قرار دادن مسئله موسوم به «رسوائی لاوون» یا «اقدام شرم آور» که مربوط به شناسائی شبکه جاسوسی یهودیان در مصر است از این موضوع فرار می کرد. سپس دولت اسرائیل منحل شد و دولت بن گوریون در ماه آوریل 1961 شکل گرفت و به دولت آمریکا اعلام کرد که برای بازرسی از رآکتور دیمونا آمادگی دارد. امانوئل فرات مدیر رآکتور دیمونا به بازرسان آمریکائی اعلام کرد که هدف این طرح متمرکز کردن تجربیات میدانی برای احداث رآکتورهای هسته ای برای تولید برق در زمان صلح است. براساس اسناد موجود، بازرسان از بازرسی های صورت گرفته راضی بودند زیرا هیچ چیز از آنها مخفی نشد...پس از آن زمینه دیدار کندی و بن گوریون اواخر ماه مه 1961 در نیویورک فراهم شد.
به گفته این دو محقق، توضیحاتی که بن گوریون در دیدارش با کندی به وی ارائه کرد مشابه ادعاهایی بود که مدیران دیمونا به بازرسان آمریکائی داده بودند. در واقع بن گوریون واقعیات مربوط به این رآکتور را پنهان کرد و مدعی شد که هدف آن تولید برق است.
بن گوریون همچنین به کندی گفت تاکنون هدف این رآکتور فقط صلح آمیز بوده است. در آینده نیز باید ببینیم که در خاورمیانه چه روی خواهد داد. این مسئله به ما مرتبط نیست. واشنگتن همچنان به نیات هسته ای اسرائیل شک داشت و سپتامبر 1962 خواستار بازرسی مجدد بازرسان آمریکائی از رآکتور مذکور شد. این بازرسی 45 دقیقه به طول انجامید و اکنون فاش شده است که بازرسان مذکور از کوتاهی زمان بازرسی خشمگین بوده اند. در این اسناد آمده است که بازرسان پس از این بازرسی کوتاه به بحر المیت برده شده اند و میزبانان به آنها گفته اند که آنها را از کنار رآکتور دیمونا عبور می دهند و می توانند با مدیر این تاسیسات دیداری داشته باشند. سرانجام این بازرسان فقط با مهندس اصلی این تاسیسات دیدار کرده اند زیرا مدیر مربوطه حضور نداشته است. این دیدار 45 دقیقه طول کشید.
در یادداشتی که بازرسان برای معاون وزیر امور خارجه وقت آمریکا فرستادند اعلام کردند که معلوم نیست به عنوان میهمان به این رآکتور اعزام شده بودند یا به عنوان بازرس. در این تاسیسات ساختمان های متعددی وجود داشت که اجازه ورود به آنها را نیافتند.
این مسئله موجب ظن واشنگتن شد و یک مسئول بلند پایه سازمان اطلاعات آمریکا اعلام کرد میان گزارش نخست و گزارش دوم تناسب وجود ندارد. با وجود این مسئله، وزارت امور خارجه آمریکا از این یادداشت گزارش مثبتی برای ارائه به بازرسان برخی کشورها ارائه کرد. کارمندان آمریکائی بازدید دوم از دیمونا را توهین آمیز توصیف کردند و خواستار تجدید نظر در نحوه نظارت آمریکا بر این تاسیسات و بازرسی های دوره ای شش ماه از آن شدند.
در یکی از یادداشت هایی که کنت شرمن از مسئولان سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا تهیه کرده، درخصوص دستیابی اسرائیل به سلاح هسته ای هشدار داده شده است. در این یادداشت آمده است که سیاست اسرائیل علیه کشورهای همجوارش بسیار تندتر خواهد شد و اسرائیل تلاش خواهد کرد از توان هسته ای خود برای به هراس انداختن عربها و بهره برداری روانی استفاده کند.
در یکی از این اسناد آمده است کاخ سفید از وزارتخانه های امور خارجه و دفاع و سازمان اطلاعات می خواهد درباره توانمندی های هسته ای در خاورمیانه تحقیق کنند. براساس این سند کندی معتقد بود گزارش های اطلاعاتی درباره برنامه هسته ای اسرائیل ناقص است. کندی همچنین خواستار هرگونه اقدام ممکن برای بهبود وضعیت گزارش های اطلاعاتی درخصوص برنامه هسته ای اسرائیل و برنامه های تسلیحات پیشرفته دیگر در اسرائیل و کشورهای عربی شد.
آمریکا اوایل ماه آوریل از اسرائیل خواست هر شش ماه یکبار به بازرسان آمریکائی اجازه دهد از دیمونا بازرسی بعمل آورند.
بن گوریون تلاش کرد از پاسخ به این درخواست طفره برود و مطالب رسانه های مصر و سوریه و عراق را که خواستار تشکیل ائتلاف نظامی برای آزاد سازی فلسطین بودند بهانه قرار داد. بن گوریون در واکنش به این درخواست آمریکا گفت رسانه های عربی از این موضوع به عنوان توجیه در تلاش اسرائیل برای دستیابی به سلاح هسته ای استفاده خواهند کرد. وی همچنین خواستار ملاقات فوری با کندی شد.
بن گوریون در نامه ای به کندی نوشت: یادآور می شوم که هیتلر 40 سال پیش اعلام کرده بود یکی از اهدافش نابودی کل یهودیان است. اما کشورهای روشنفکر اروپائی و آمریکا این موضوع را دستکم گرفتند و نتیجه آن کوره های بی سابقه آدم سوزی بود.
کندی پس از اعلام تشکیل ائتلاف عربی در پاسخ به بن گوریون نامه کوتاهی نوشت و گفت: ما از نزدیک جهان عرب را زیر نظر داریم. وی افزود: بن گوریون درخصوص تهدید موجودیت اسرائیل مبالغه می کند. بنابراین کندی از ساخت سلاح هسته ای توسط اسرائیل نگران بود و درخواست بن گوریون برای ملاقات را رد کرد و گفت: امکان ندارد دیدار محرمانه داشته باشیم.
واشنگتن، اصرار بن گوریون را برای مطلع نشدن آمریکائی ها از جزئیات برنامه هسته ای اسرائیل، استخوانی در گلو توصیف می کرد. تنش میان آنها بالا گرفت و کندی پنجم ژوئن نامه ای به بن گوریون نوشت که به مثابه هشدار بود. در این نامه آمده بود؛ اگر دولت آمریکا نتواند درخصوص طرح دیمونا اطلاعات موثق به دست بیاورد، تعهد واشنگتن به حمایت از اسرائیل متحمل صدمه سختی خواهد شد.
البته این نامه هرگز به دست بن گوریون نرسید زیرا وی فردای آن روز از نخست وزیری استعفا داد. وی هیچ گاه درباره استعفای غیرمترقبه اش توضیح نداد و گفته شد که به علل شخصی استعفا داده است. اما 10 روز بعد نامه کندی به لوی اشکول نخست وزیر بعدی اسرائیل رسید. وی در توصیف روابط با دولت آمریکا گفت این روابط وارد بحرانی واقعی شده است. پس از آن اشکول با سردبیران روزنامه های اسرائیلی دیدار کرد و خواستار عدم ذکر دیمونا در روزنامه ها شد.
به گفته دو محقق مذکور؛ اشکول از هشداری که کندی داده بود شوکه شد و خواستار زمان بیشتری برای مشورت شد. وی در گفتگو با سفیر آمریکا در تل آویو گفت که تا چه اندازه از نامه کندی غافلگیر شده است. وی افزود من امیدوار بودم روابط اسرائیل و آمریکا شکوفا شود. اسرائیل تلاش خواهد کرد هرآنچه امنیت ملی اش اقتضا می کند انجام دهد و از حقوق حاکمیتی خود دفاع کند.
در این اسناد که به تازگی افشا شده اند آمده است: اشکول در دیدار با سفیر آمریکا این پرسش را مطرح کرده است که: اگر در آینده تحولات خاورمیانه ما را به سمت ساخت سلاح هسته ای ببرد واشنگتن چه پاسخی برای ما خواهد داشت؟ سفیر آمریکا در پاسخ گفته است: موضع آمریکا این است که ورود سلاح هسته ای به خاورمیانه بسیار خطرناک است.
پس از شش هفته مناقشه، اشکول به نامه کندی پاسخ داد و مجدداً تاکید کرد که دیمونا صلح آمیز است. وی در این نامه افزود: در پرتو روابط حسنه میان طرفین اجازه می دهد که نمایندگان آمریکا همواره از این رآکتور بازدید کنند. وی پیشنهاد کرد نخستین بازدید اواخر سال 1963 صورت گیرد. زیرا در این مقطع فرانسه راکتور را به ما منتقل خواهد کرد و تحت بازبینی های دقیق و کالیبره کردن فیزیکی برای قرار داشتن در نقطه صفر فعالیت خواهد بود. اشکول تاکید کرد که نخستین بازرسی نمایندگان آمریکا پیش از آغاز بکار این رآکتور خواهد بود و موعد دقیق این بازدید ها را در ابهام قرار داد. اما کندی در نامه ای تاکید کرد که بازرسی های آمریکا باید به صورت منظم صورت گیرد.
پس از آن بازرسان آمریکا اوایل سال 1964 از دیمونا بازرسی کردند و اسرائیلی ها به این بازرسان اعلام کردند که رآکتور دیمونا از چند هفته پیش فعالیت خود را آغاز کرده است. اما این ادعا دروغ بود. به گفته این دو محقق؛ بعدها مشخص شد که رآکتور دیمونا از اواسط سال 1963 فعال شده است. کندی برنامه هسته ای اسرائیل را براساس مقررات بین المللی و نه منطقه ای می نگریست. اما سرانجام نظارت های آمریکا بر دیمونا مانع از ساخت سلاح هسته ای توسط اسرائیل و ورود سلاح هسته ای به خاورمیانه نشد.
اونر کوهن کارشناس منع گسترش تسلیحات هسته ای و ویلیام بار تحلیلگر آمریکائی و مدیر مستند سازی هسته ای آرشیو امنیت ملی دانشگاه جرج واشنگتن آمریکا منتشر کنندگان این جزئیات هستند.
آنها طی روزهای گذشته حدود 50 سند محرمانه منتشر کرده اند که شامل نامه های سران آمریکا و اسرائیل و پروتکل های مربوط به نحوه بازرسی آمریکائی ها از رآکتور هسته ای دیمونا اسرائیل در سال 1964 است. همچنین این اسناد شامل یادداشت های برخی مسئولان دولتی آمریکا درباره تعامل با نخست وزیر اسرائیل و ارزیابی های دستگاه اطلاعاتی آمریکا درباره حقایق مربوط به این رآکتور و میزان تناسب آن برای ساخت سلاح هسته ای است و اینکه آیا در این تاسیسات پلوتونیوم تولید می شود.
در یکی از این اسناد آمده است پروفسور یووال نئمان مدیر علمی مرکز هسته ای شوریک اسرائیل که عضو یکی از کابینه های راستگرا نیز بوده است از مراسلات محرمانه مذکور اطلاع داشته است. وی 25 سال پیش به کوهن و بار گفته است اسرائیلی ها در آن زمان اوضاع را بحرانی می دیدند و اشکول و اطرافیان او معتقد بودند کندی علیه اسرائیل هشدار نظامی حقیقی می دهد. برخی مسئولان اسرائیلی و از جمله دان تولکوفسکی واقعاً نگران بودند که کندی دستور پیاده سازی نیروهای چترباز به دیمونا را صادر کند.
اسرائیل سال 1958 با کمک فرانسه این رآکتور هسته ای را ساخت. آمریکا وقتی از این موضوع مطلع شد به شدت ابراز خشم کرد، به ویژه آنکه به اعتقاد این دو محقق، دولت کندی متعهدترین رئیس جمهوری آمریکا درخصوص منع گسترش تسلیحات هسته ای در خاورمیانه بود و هرآنچه در توان داشت برای جلوگیری از ساخت سلاح هسته ای توسط اسرائیل به کار گرفت. اما بن گوریون و پس از آن اشکول تلاش کردند تا طرح هسته ای دیمونا را تکمیل کنند. آنها معتقد بودند توان هسته ای اسرائیل ضامن امنیت موجودیت اسرائیل در برابر تهدیدات است. نامه هایی که سال 1963 میان کندی و بن گوریون و اشکول ردوبدل شده است نشان دهنده میزان اصرار و فریبکاری های دیپلماتیک اسرائیل برای دستیابی به هدفش است. براساس این اسناد آمریکا اواخر سال 1960 در زمان ریاست جمهوری آیزنهاور متوجه این مسئله شد. سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا در آن سال گزارش داد که تولید پلوتونیوم برای ساخت سلاح هسته ای دست کم یکی از اهداف اصلی احداث رآکتور دیمونا است. اگر جهان عربی راست بگوید و اسرائیل به سلاح هسته ای مجهز شود انگشت اتهام به سمت آمریکا و فرانسه گرفته خواهد شد زیرا به نظر می رسد اسرائیل با حمایت این دو کشور به سلاح هسته ای دست یافته است.
وقتی کندی ژانویه سال 1961 ریاست جمهوری آمریکا را برعهده گرفت، آیزنهاور به وی اطلاع داد که اسرائیل و هند درصدد دستیابی به سلاح هسته ای هستند. کریستین هرتر وزیر امور خارجه آیزنهاور به وی گفت ما اخیراً رآکتور را شناسائی کرده ایم. این تاسیسات قادر خواهد بود طی دوسال، یک بمب هسته ای بسازد. کندی در آن زمان بازرسانی را به دیمونا فرستاد. وی از ابتدای ریاست جمهوری اش از بن گوریون می خواست که به بازرسان آمریکائی امکان بازرسی از دیمونا را بدهد و این موضوع را به عنوان شرط بهبودی روابط و برگزاری دیدار سران اسرائیل و آمریکا تعیین کرده بود. اما بن گوریون با بهانه قرار دادن مسئله موسوم به «رسوائی لاوون» یا «اقدام شرم آور» که مربوط به شناسائی شبکه جاسوسی یهودیان در مصر است از این موضوع فرار می کرد. سپس دولت اسرائیل منحل شد و دولت بن گوریون در ماه آوریل 1961 شکل گرفت و به دولت آمریکا اعلام کرد که برای بازرسی از رآکتور دیمونا آمادگی دارد. امانوئل فرات مدیر رآکتور دیمونا به بازرسان آمریکائی اعلام کرد که هدف این طرح متمرکز کردن تجربیات میدانی برای احداث رآکتورهای هسته ای برای تولید برق در زمان صلح است. براساس اسناد موجود، بازرسان از بازرسی های صورت گرفته راضی بودند زیرا هیچ چیز از آنها مخفی نشد...پس از آن زمینه دیدار کندی و بن گوریون اواخر ماه مه 1961 در نیویورک فراهم شد.
به گفته این دو محقق، توضیحاتی که بن گوریون در دیدارش با کندی به وی ارائه کرد مشابه ادعاهایی بود که مدیران دیمونا به بازرسان آمریکائی داده بودند. در واقع بن گوریون واقعیات مربوط به این رآکتور را پنهان کرد و مدعی شد که هدف آن تولید برق است.
بن گوریون همچنین به کندی گفت تاکنون هدف این رآکتور فقط صلح آمیز بوده است. در آینده نیز باید ببینیم که در خاورمیانه چه روی خواهد داد. این مسئله به ما مرتبط نیست. واشنگتن همچنان به نیات هسته ای اسرائیل شک داشت و سپتامبر 1962 خواستار بازرسی مجدد بازرسان آمریکائی از رآکتور مذکور شد. این بازرسی 45 دقیقه به طول انجامید و اکنون فاش شده است که بازرسان مذکور از کوتاهی زمان بازرسی خشمگین بوده اند. در این اسناد آمده است که بازرسان پس از این بازرسی کوتاه به بحر المیت برده شده اند و میزبانان به آنها گفته اند که آنها را از کنار رآکتور دیمونا عبور می دهند و می توانند با مدیر این تاسیسات دیداری داشته باشند. سرانجام این بازرسان فقط با مهندس اصلی این تاسیسات دیدار کرده اند زیرا مدیر مربوطه حضور نداشته است. این دیدار 45 دقیقه طول کشید.
در یادداشتی که بازرسان برای معاون وزیر امور خارجه وقت آمریکا فرستادند اعلام کردند که معلوم نیست به عنوان میهمان به این رآکتور اعزام شده بودند یا به عنوان بازرس. در این تاسیسات ساختمان های متعددی وجود داشت که اجازه ورود به آنها را نیافتند.
این مسئله موجب ظن واشنگتن شد و یک مسئول بلند پایه سازمان اطلاعات آمریکا اعلام کرد میان گزارش نخست و گزارش دوم تناسب وجود ندارد. با وجود این مسئله، وزارت امور خارجه آمریکا از این یادداشت گزارش مثبتی برای ارائه به بازرسان برخی کشورها ارائه کرد. کارمندان آمریکائی بازدید دوم از دیمونا را توهین آمیز توصیف کردند و خواستار تجدید نظر در نحوه نظارت آمریکا بر این تاسیسات و بازرسی های دوره ای شش ماه از آن شدند.
در یکی از یادداشت هایی که کنت شرمن از مسئولان سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا تهیه کرده، درخصوص دستیابی اسرائیل به سلاح هسته ای هشدار داده شده است. در این یادداشت آمده است که سیاست اسرائیل علیه کشورهای همجوارش بسیار تندتر خواهد شد و اسرائیل تلاش خواهد کرد از توان هسته ای خود برای به هراس انداختن عربها و بهره برداری روانی استفاده کند.
در یکی از این اسناد آمده است کاخ سفید از وزارتخانه های امور خارجه و دفاع و سازمان اطلاعات می خواهد درباره توانمندی های هسته ای در خاورمیانه تحقیق کنند. براساس این سند کندی معتقد بود گزارش های اطلاعاتی درباره برنامه هسته ای اسرائیل ناقص است. کندی همچنین خواستار هرگونه اقدام ممکن برای بهبود وضعیت گزارش های اطلاعاتی درخصوص برنامه هسته ای اسرائیل و برنامه های تسلیحات پیشرفته دیگر در اسرائیل و کشورهای عربی شد.
آمریکا اوایل ماه آوریل از اسرائیل خواست هر شش ماه یکبار به بازرسان آمریکائی اجازه دهد از دیمونا بازرسی بعمل آورند.
بن گوریون تلاش کرد از پاسخ به این درخواست طفره برود و مطالب رسانه های مصر و سوریه و عراق را که خواستار تشکیل ائتلاف نظامی برای آزاد سازی فلسطین بودند بهانه قرار داد. بن گوریون در واکنش به این درخواست آمریکا گفت رسانه های عربی از این موضوع به عنوان توجیه در تلاش اسرائیل برای دستیابی به سلاح هسته ای استفاده خواهند کرد. وی همچنین خواستار ملاقات فوری با کندی شد.
بن گوریون در نامه ای به کندی نوشت: یادآور می شوم که هیتلر 40 سال پیش اعلام کرده بود یکی از اهدافش نابودی کل یهودیان است. اما کشورهای روشنفکر اروپائی و آمریکا این موضوع را دستکم گرفتند و نتیجه آن کوره های بی سابقه آدم سوزی بود.
کندی پس از اعلام تشکیل ائتلاف عربی در پاسخ به بن گوریون نامه کوتاهی نوشت و گفت: ما از نزدیک جهان عرب را زیر نظر داریم. وی افزود: بن گوریون درخصوص تهدید موجودیت اسرائیل مبالغه می کند. بنابراین کندی از ساخت سلاح هسته ای توسط اسرائیل نگران بود و درخواست بن گوریون برای ملاقات را رد کرد و گفت: امکان ندارد دیدار محرمانه داشته باشیم.
واشنگتن، اصرار بن گوریون را برای مطلع نشدن آمریکائی ها از جزئیات برنامه هسته ای اسرائیل، استخوانی در گلو توصیف می کرد. تنش میان آنها بالا گرفت و کندی پنجم ژوئن نامه ای به بن گوریون نوشت که به مثابه هشدار بود. در این نامه آمده بود؛ اگر دولت آمریکا نتواند درخصوص طرح دیمونا اطلاعات موثق به دست بیاورد، تعهد واشنگتن به حمایت از اسرائیل متحمل صدمه سختی خواهد شد.
البته این نامه هرگز به دست بن گوریون نرسید زیرا وی فردای آن روز از نخست وزیری استعفا داد. وی هیچ گاه درباره استعفای غیرمترقبه اش توضیح نداد و گفته شد که به علل شخصی استعفا داده است. اما 10 روز بعد نامه کندی به لوی اشکول نخست وزیر بعدی اسرائیل رسید. وی در توصیف روابط با دولت آمریکا گفت این روابط وارد بحرانی واقعی شده است. پس از آن اشکول با سردبیران روزنامه های اسرائیلی دیدار کرد و خواستار عدم ذکر دیمونا در روزنامه ها شد.
به گفته دو محقق مذکور؛ اشکول از هشداری که کندی داده بود شوکه شد و خواستار زمان بیشتری برای مشورت شد. وی در گفتگو با سفیر آمریکا در تل آویو گفت که تا چه اندازه از نامه کندی غافلگیر شده است. وی افزود من امیدوار بودم روابط اسرائیل و آمریکا شکوفا شود. اسرائیل تلاش خواهد کرد هرآنچه امنیت ملی اش اقتضا می کند انجام دهد و از حقوق حاکمیتی خود دفاع کند.
در این اسناد که به تازگی افشا شده اند آمده است: اشکول در دیدار با سفیر آمریکا این پرسش را مطرح کرده است که: اگر در آینده تحولات خاورمیانه ما را به سمت ساخت سلاح هسته ای ببرد واشنگتن چه پاسخی برای ما خواهد داشت؟ سفیر آمریکا در پاسخ گفته است: موضع آمریکا این است که ورود سلاح هسته ای به خاورمیانه بسیار خطرناک است.
پس از شش هفته مناقشه، اشکول به نامه کندی پاسخ داد و مجدداً تاکید کرد که دیمونا صلح آمیز است. وی در این نامه افزود: در پرتو روابط حسنه میان طرفین اجازه می دهد که نمایندگان آمریکا همواره از این رآکتور بازدید کنند. وی پیشنهاد کرد نخستین بازدید اواخر سال 1963 صورت گیرد. زیرا در این مقطع فرانسه راکتور را به ما منتقل خواهد کرد و تحت بازبینی های دقیق و کالیبره کردن فیزیکی برای قرار داشتن در نقطه صفر فعالیت خواهد بود. اشکول تاکید کرد که نخستین بازرسی نمایندگان آمریکا پیش از آغاز بکار این رآکتور خواهد بود و موعد دقیق این بازدید ها را در ابهام قرار داد. اما کندی در نامه ای تاکید کرد که بازرسی های آمریکا باید به صورت منظم صورت گیرد.
پس از آن بازرسان آمریکا اوایل سال 1964 از دیمونا بازرسی کردند و اسرائیلی ها به این بازرسان اعلام کردند که رآکتور دیمونا از چند هفته پیش فعالیت خود را آغاز کرده است. اما این ادعا دروغ بود. به گفته این دو محقق؛ بعدها مشخص شد که رآکتور دیمونا از اواسط سال 1963 فعال شده است. کندی برنامه هسته ای اسرائیل را براساس مقررات بین المللی و نه منطقه ای می نگریست. اما سرانجام نظارت های آمریکا بر دیمونا مانع از ساخت سلاح هسته ای توسط اسرائیل و ورود سلاح هسته ای به خاورمیانه نشد.
نظر شما