مهمان ناخوانده و کوچ اجباری صاحبخانه

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، روستای حسین آباد کالپوش ، از توابع شهرستان میامی با زیبایی های چشم نواز ، یکی از مناطق گردشگری استان سمنان هر سال در این روزها میزبان جشنواره ملی  گل های شقایق بود .
ولی از روزهای پایانی سال 97 ، این روستا گرفتار برف و کولاک شدید ، قطعی بیش از یک هفته ای آب و برق و بالاخره  رانش زمین شد به گونه ای که  مردم مجبور شدند از ابتدای سال نو ، کوچی اجباری را آغاز کنند.
 
ماجرا چیست ؟
از بهمن ماه پارسال ، خرابی و آسیب دیدن جدی واحدهای مسکونی در روستای حسین آباد کالپوش از زمزمه های فضای مجازی به رویدادی قابل توجه تبدیل شد.
فروردین ماه امسال انتشار تصویر منزل سه طبقه ای که جلوی چشم ساکنانش به طور کامل  فرو ریخت ، رانش زمین در حسین آباد کالپوش را به صدر خبرهای استان سمنان آورد.
مساله ای که عده ای علت وقوع آن را انباشت و نفوذ آب سد کالپوش به زمین های اطراف می دانستند ولی مسئولان با رد آن ، بر استواری سد و بی ارتباطی رانش با آن تاکید داشتند.
 
رانش زمین روستاییان را از خانه ها راند

بارش برف سنگین روزهای پایانی سال 97 ، خطر رانش زمین در روستای حسین آباد را جدی تر کرد به گونه ای که پس از برگزاری نشست اضطراری ستاد مدیریت بحران استان سمنان و گفت و گوی تلفنی علیرضا آشناگر با رئیس جمهور، آقای روحانی  با مطالعه گزارش های رانش زمین در روستای حسین آباد ، دستور جابجایی ساکنان این روستا را تایید و بر لزوم تسریع آن برای حفظ جان مردم تاکید کرد.
این گونه بود که اهالی بخشی از روستای حسین آباد کالپوش ، در حالیکه چند روز بیشتر از آغاز سال نو نگذشته بود ، مجبور شدند خانه های خود را ترک و از این روستا کوچ کنند.
بیشترین رانش زمین در محله سعادت آباد ، بالا محله و بعثت آباد روستای حسین آباد  رخ داد و باعث شد ساکنان این مناطق به سایر روستاهای بخش کالپوش و تعدادی دیگر هم به شهرهای جاجرم ، شاهرود ، میامی و گالیکش مهاجرت کنند. 

 

مصائب ترک دیار
تصاویر منتشر شده از ناله های زنی که آخرین پله های ورودی به خانه  ، مقابل دیدگانش فرو ریخته و محل زندگی اش را به تلی از خاک تبدیل می کند ، مصائب رانش زمین را در حسین آباد بیشتر نشان داد.
با این همه پافشاری آسیب دیدگان یا افراد در معرض آسیب برای ماندن در محلی که تخریب شده و یا در معرض تخریب است یکی از رفتارهای مشاهده شده در حوادث است.
تخلیه منازل برای مردم سخت است و غالبا افراد حادثه دیده با دلایلی مثل سرزمین پدری ، خانه  خاطره ها و قبور درگذشتگان نمی خواهند از محل آسیب دیده ولو اینکه خطر داشته باشد کوچ کنند.
عده دیگری از روستاییان هم به دلیل محدودیت های مالی توانایی کوچ و اجاره کردن منزل دیگری را نداشتند که با ورود بنیاد مسکن به این مساله بخشی از این مشکلات رفع شد.
مدیرکل بنیاد مسکن استان سمنان گفت : هر خانواده روستای حسین آباد کالپوش پس از تخلیه منزل ، سه میلیون تومان به عنوان اجاره بهای اسکان موقت خود دریافت می کند.
علیرضا فلاحی افزود: پرداخت تسهیلات بلاعوض به آسیب دیدگان رانش زمین در روستای حسین آباد آغاز شده است و هزینه اجاره بها به افرادی پرداخت می شود که به علت تخریب منزل مسکونی و یا در خطر بودن منزلشان باید خانه های خود را تخلیه کنند.
 
سیل و رانش با ما چه کرد ؟

بر اساس آخرین آمار ستاد بحران استان سمنان ، ۱۵ شهر و ۱۶۸ روستای این استان در سیلاب و بارش های اخیر خسارت دیدند.
مدیرکل بنیاد مسکن استان سمنان می گوید : کل واحد‌های آسیب‌دیده براثر بارش‌های اخیر، سیلاب و رانش زمین در این استان سه هزار و ۶۷۱ واحد است که فقط 650 واحد در روستای حسین آباد کالپوش قرار دارد.
از این تعداد ۳۲۹ واحد کاملا تخریب شده است و دیگر قابل سکونت نیست ولی بقیه را می توان تعمیر کرد.
به گفته فلاحی تاکنون ۱۶۳ واحد مسکونی در حسین آباد تخلیه شده و ۱۶۶ واحد نیز باید تخلیه شود.
در این میان همزمانی رانش زمین با سال تحصیلی هم باعث شد وزارت آموزش و پرورش به این مساله ورود و سال تحصیلی مدارس ابتدایی را از پایان فروردین ماه در این روستا تمام شده اعلام کند.
محمد دستورانی مدیرکل آموزش و پرورش استان سمنان هم گفت: برای دانش آموزان ابتدایی و متوسطه روستای حسین آباد کالپوش ، شرایطی مشابه شرایط استان های سیل زده در نظر گرفته شده است تا این دانش آموزان که بیشتر آنها در مدرسه شبانه روزی تخریب شده روستا تحصیل می کردند از نظر تحصیلی ضربه نخوردند.
 
بسیج مسئولان برای امداد رسانی به حسین آبادی ها
برای کمک به روستاییان حسین آباد کالپوش که نه تنها خانه ها بلکه زمین های کشاورزی و واحدهای نگهداری دام خود را از دست دادند ، همه مسئولان بسیج شدند.
آیت الله سیدمحمد شاهچراغی نماینده ولی فقیه در استان سمنان پس از بازدید از مناطق آسیب دیده از رانش حسین آباد ، خواسته خود را خطاب به مسئولان بیان کرد و از آنها خواست به قول هایی که به مردم حسین آباد درباره رفع مشکلات و پرداخت تسهیلات داده اند ، زودتر عمل کنند.
استاندار سمنان هم سفری به حسین آباد کالپوش داشت و در جمع مردمی که معتقد بودند سد کالپوش عامل رانش زمین است تاکید کرد : وزارت نیرو اعلام کرده نشتی از سد وجود ندارد اما طبیعی است که مردم نیز سوالات و ابهاماتی در این زمینه داشته باشند که در این خصوص مطالعات  در حال انجام است.

 

سد کالپوش ؛ متهم ردیف اول
در روزهایی که توجه ها به رانش زمین در حسین آباد کالپوش جلب بود ، خسارت دیدن برخی خانه ها در روستای تلوبین از رانش زمین ، موجب شد علت یابی این رویداد بیشتر ضروری شود.
در این میان انگشت اتهام به سمت سد کالپوش است
سد کالپوش سدی خاکی با هسته رسی و به ارتفاع 40 متر و طول تاج 273 متر است.
این سد دارای یک بند انحرافی و ایستگاه پمپاژ به ظرفیت 2 متر مکعب بر ثانیه و با ارتفاع پمپاژ 70 متری است.
 حجم مخزن های ذخیره و کنترل این سد نیز هشت هزار و 500 متر مکعب است. آبگیری از سد کالپوش از سال 91 آغاز شده است.
اکثر محلی ها معتقدند انباشت آب سد کالپوش سبب نفوذ آب به زمین های اطراف و سست شدن آن شده است با این حال استاندار سمنان با تاکید بر اینکه وزارت نیرو به صورت کتبی استحکام و پایداری سد کالپوش را تأیید کرده است گفت : با وجود این تاییدیه ، مقرر شده کارشناسان وزارت نیرو بررسی‌های مجدد را در خصوص استحکام سد و همچنین فرونشست آب انجام دهند.
علیرضا آشناگر افزود: علیرغم تایید های وزارت نیرو درباره استحکام سد کالپوش، برای برطرف شدن نگرانی های مردم منطقه، به صورت کنترل شده دریچه های سد باز و آب خروجی سد رها سازی شد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای سمنان هم گفت : به منظور بررسی بیشتر از وضعیت پایداری و استحکام سد کالپوش در شهرستان میامی، تیم‌های تخصصی با ابزار ویژه از شرکت منابع آب ایران برای پایش مستمر و سنجش میزان پایداری سد دعوت شدند و در منطقه حضور دارند.
حیدریان اعلام کرد: بر اساس تایید این تیم تخصصی ، استحکام سد تضمین شده و تاکنون هیچ گونه گزارشی مبنی بر ناپایداری سد دریافت نشده است.
وی  گفت: رانش زمین در این منطقه در سال‌های قبل هم وجود داشته است با توجه به اینکه بارش‌های سنگین برف و باران و نوع خاک جنگلی این مناطق ، سازمان زمین‌شناسی به عنوان مرجع اصلی بررسی های توپوگرافی ، مطالعاتی را در این خصوص انجام می‌دهند.
 
زمین جدید ؛ روستای جدید
پس از بررسی کارشناسان بنیاد مسکن کشور، 64 هکتار زمین برای جابجایی واحدهای مسکونی آسیب دیده روستای حسین آباد کالپوش از رانش زمین اختصاص یافت.
مهدیان معاون امور بازسازي مسكن روستايي بنياد مسكن انقلاب اسلامي می گوید : مالک هر واحد تخریب شده  بر اساس وسعت زمینی که از قبل در اختیار داشته زمین پلاک گذاری شده می گیرد.
وی افزود : این پلاک ها در وسعت  200 تا 300 متر مربع تقسیم بندی می شود و پلاک های بزرگتر به افرادی واگذار خواهد شد که قبل از رانش زمین پلاک های بزرگتری داشتند.

 

اول ایمنی بعد ساخت و ساز
همزمان با انتخاب زمین برای استقرار روستای جدید حسین آباد ، فعالیت مطالعاتی کارشناسان پژوهشکده سوانح طبیعی کشور برای تعیین ایمنی زمین در نظر گرفته هم آغاز شد.
زمین تعیین شده فقط یک کیلومتر با روستای فعلی حسین آباد کالپوش فاصله دارد و مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان می گوید:همزمان با کار این افراد، مشاوران مراحل تفکیک زمین را آغاز کرده اند تا در صورت تایید ایمنی زمین، بلافاصله زمین های تفکیک شده به روستاییان حسین آباد کالپوش واگذار شود.
محمدرضاشاملو معاون عمران روستايي بنياد مسكن انقلاب اسلامي کشور هم در سفر به حسین آباد قول داد  از منابع مختلف تسهیلات و کمک های بلاعوض بیشتری به روستاییان حسین آباد کالپوش اختصاص یابد.
شاملو گفت : برای جبران خسارت های این روستاییان 40 میلیون تومان تسهیلات بانکی و 10 میلیون تومان کمک بلاعوض در نظر گرفته شده است ولی با توجه به اینکه خسارت روستاییان فقط واحد مسکونی نیست و شامل انبارهای علوفه و آذوقه و واحدهای دامی هم شده ،  در حال رایزنی هستیم تا از سایر منابع ، تسهیلات دیگری هم به روستاییان حسین آباد کالپوش اختصاص دهیم.

 

علاج واقعه را پیش از وقوع باید کرد
با توجه به انتخاب زمین جدید برای جابجایی روستای حسین آباد و پیشگیری از خطرات احتمالی رانش زمین در این منطقه و سایر روستاهای بخش کالپوش ، سپاه قائم استان سمنان در مساله علت یابی وارد شد.
سرهنگ حمید دامغانی فرمانده سپاه قائم استان سمنان پس از بازدید از مناطق آسیب دیده از رانش زمین در حسین آباد گفت: سپاه استان سمنان به‌طورجدی پیگیر این مسئله  است و 10 نفر از اساتید برجسته عضو سازمان بسیج مهندسین را مامور بررسی علت این رویداد کرده است .
وی تاکید کرد : علاوه بر استانداری ، دادستانی استان سمنان هم موضوع رانش در این منطقه را برای ایمنی مردم و احقاق حقوق آنها پیگیری می کند.
وی تصریح کرد: با اینکه وزارت نیرو سلامت سد کالپوش را تایید کرده است ولی اگر پس از کارشناسی‌ها مشخص شود علت رانش ، سد است ، مدافع حقوق مردم هستیم و البته استاندار سمنان نیز در این خصوص قول‌هایی را برای جبران خسارت مردم از طریق وزارت نیرو داده‌ است و همه مسئولان استان در این مورد متفق‌القول هستند.

 

درخواست حسین آبادی ها : مشکلات ما را به گوش رهبری برسانید
در پاسخ به خواسته مردم حسین آباد کالپوش ، نماینده ولی فقیه در استان سمنان در نامه ای به رهبر معظم انقلاب اسلامی مشکلات پیش آمده ناشی از رانش زمین در این روستا را برای ایشان تشریح کرد.
آیت الله سید محمد شاهچراغی این نامه با برشمردن مشکلات عدیده ای که کوچ و از دست رفتن اموال برای حسین آبادی ها بوجود آورده از معظم له خواسته است برای تامین زیر ساخت های مورد نیاز جابجایی و اسکان روستائیان ، مکان های آموزشی ، اداری ، فرهنگی و ورزشی ، بازسازی حدود هزار واحد مسکونی روستاهای حسین آباد و تلوبین ، تسهیلات بانکی و کمک های بلاعوض ، ساخت واحدهای مسکونی و زمین های کشاورزی ، اعتبار ویژه ای اختصاص دهند.
آیت الله سید محمد شاهچراغی  بازبینی و مطالعه مجدد سد احداثی در منطقه حسین آباد و اثرات نفوذ آب پشت سد کالپوش را هم از رهبر انقلاب درخواست کرده است .
بخش کالپوش میامی شامل 12 روستاست. حسین آباد بزرگترین روستای این بخش و استان سمنان است که بیش از هزار و 500 نفر جمعیت دارد و شغل بیشتر آنها کشاورزی و دامداری است.