اصلاح قانون تأمین اجتماعی، دغدغه اصلی این روزهای کارگران

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، مرکز اصفهان ؛ این روزها اگرسراغ کارگران که با افراد تحت تکفلشان افزون بر نیمی از جمعیت کشور را تشکیل می دهند ،بروید فارغ از درد دل های همیشگی مشکلات معیشتی،مسکن،خدمات درمانی و ... از نسخه پیچی جدید قانون تأمین اجتماعی گلایه مندند.
تا پیش از این قراردادهای سفید امضا، نبود امنیت شغلی ،بیمه کامل و سابقه کارهمچنین پایین بودن دستمزدوایمنی کار،تنها بخش کوچکی ازمشکلات جامعه کارگری بوداما اینک طرح اصلاحات پارامتریک قانون تأمین اجتماعی هم به دغدغه هایشان اضافه شده است.
طرحی که نهم بهمن پارسال با توجیه تقویت بنیه مالی و پایداری منابع صندوق‌های بازنشستگی در مجلس شورای اسلامی به صورت عادی اعلام وصول شدوتاکنون نگرانی شدید کارگران بویژه فعالان کارگری در کشور را به دنبال داشته است.

نماینده مردم خمینی شهر در مجلس شورای اسلامی درخصوص اجرای این طرح و اینکه نامش جزو امضا شدگان طرح برای اعلام وصول در مجلس است مدعی است: با کلیات طرح اصلاح پارامتریک قانون تأمین اجتمانی از جمله افزایش حق بیمه و سن بازنشستگی مخالف است اما در موافقت با اصلاح قانون به دنبال تحقق صد در صدی اجرای ماده 41 قانون کار برای حل مشکل کارگران هستم.
سید محمد جواد ابطحی افزود:در این ماده شورای عالی کار همه ساله موظف است میزان حداقل مزد کارگران را برای نقاط مختلف کشور با توجه به تورم و تضمین معیشت تعیین کند.
تلاش یک هفته برای مصاحبه با دیگر نمایندگان مجلس (74 نماینده)امضا کننده طرح بی نتیجه ماند.
برخی حاضر به مصاحبه نشدند و تعدادی هم پاسخگوی تلفن و پیامک ما مبنی بر مصاحبه درباره طرح نبودند.
کارگران به عنوان سرمایه های انسانی کشور نقش محوری در توسعه و حل مشکلات اقتصادی دارند.
مفهوم اقتصاد مقاومتی یعنی داشتن یک اقتصاد محکم که در آسیب ها و بحران ها دچار فروپاشی نشود و لازمه آن نیز داشتن نیروی کاری است که خود جایگاه محکم و باثباتی در اقتصاد کشور داشته باشد، چراکه در رأس تمام حرکت های اقتصادی علاوه بر سرمایه، آنچه که نقش اصلی را ایفا می کند نیروی کار است.
لبخندهای تلخ دستان پینه بسته
وقتی به بهانه بزرگداشت هفته کارو کارگرو شنیدن درد و دلهایشان به جمع ساده و بی ادعای این گروه زحمتکش جامعه ، اکثر با دست های پینه بسته و دارای خطوطی با یک دنیا حرف ، رفتیم از گفت و گو بخاطر نگرانی از اخراج و توبیخ کارفرما امتناع می کردند اما با اطمینان از اینکه نامشان فاش نخواهد شد شروع به قصه گویی از دلهای به اصطلاح خودشان پرغصه شان کردند.
م.ن ، که در یکی از واحدهای تولیدی بخش خصوصی کار می کند، با بیان اینکه هر روزه با استرس اخراج از کاربه علت کمبود نقدینگی شرکت روزمان را آغاز می کنیم می گوید: این روزها مشکل مستأجری و معیشتمان را فراموش کرده ایم و هراسمان اجرای طرح اصلاحات پارامتریک قانون تأمین اجتماعی است.
این کارگر 43 ساله ،ضمن گلایه مندی از قراردادهای سفید امضا، نبود امنیت شغلی و حقوق و دستمزد ناچیز با توجه به تورم، بی توجهی به قانون کارو نادیده گرفتن حق کارگرراظلم آشکار به این گروه زحمتکش جامعه می داند.
علی .ا،50 ساله نیز که کارگر یک شرکت بزرگ صنعتی است حمایت از کارگران را در جامعه محدود به شعار می داند و می افزاید : تاکنون فکر می کردیم حمایت شعاری از کارگران به فرهنگ تبدیل شده است ولی با طرح اصلاحات پارامتریک قانون تأمین اجتماعی به یقین رسیده ایم که در این فرهنگ کارگران بَرده اند.
سعید،ع هم به عنوان کارگر شرکتی شیمیایی دارای شغل سخت و زیان آور می گوید: مشکلات معیشتی و نداشتن امنیت شغلی کم بود، الان ذهنمان درگیر اجرای اصلاح قوانین کاری است که صد در صد به ضررمان است.
این کارگر 35 ساله ادامه می دهد : اگر ذهن کارگر مشغول باشد که آیا فردا در این کارگاه خواهد ماند یا نه،روند اجرای طرح چه می شود و... دستش به کار نمی‌رود؛ کارگر بایدهیچ دغدغه ایی نداشته باشد که بتواند کارش را به بهترین نحو انجام دهد.
به سراغ کارگران ساختمانی هم رفتیم کارگرانی که دست کم نیمی از آنها با توجه به پرداخت حق بیمه نسبت به کارگران فصلی وضع بهتری دارند.
آنها هم از اینکه کارگران ساختمانی جزو کارگران محسوب نمی‌شوندو بی تأثیری تعیین دستمزد در سرنوشتشان گلایه داشتند.
احمد.س،که درحال نماکاری ساختمان بود وقتی جمع ما رادید سریع از داربست ها پایین آمد با طرح یک سوال گفت و گویش را آغاز کرد و گفت: هیچ می‌دانید برخی کارگران ساختمانی در برخی ماه‌های سال به ندرت پنج روز کار می‌کنند؟ بی‌شک کارگران ساختمانی مظلومترین و فقیرترین گروه از کارگران هستند که هیچ مقام رسمی در حمایت از معیشت آنها هیچ نشستی را برگزار نمی‌کند.
وی که می گوید28 ساله و لیسانس دارد،ادامه می دهد: حالا هم که چندسالیست بیمه تأمین اجتماعی شامل حال برخی از کارگران ساختمانی شده صحبت از ضرر کارگران در اجرای طرح اصلاحات پارامتریک قانون تأمین اجتماعی است.
همکارش که سنش را 62 ساله عنوان می کند دستان پینه بسته و زبرش را نشان می دهد.
و می گوید: چرا هیچ تلاشی نشده است که برای کارگران ساختمانی نیز مانند سایر کارگران یک قیمت قانونی مصوب کنند تا کارفرمایان نیز از آن تبعیت کنند.
مجید.ش،هم که سرکارگر یک واحد تولیدی بزرگ در حاشیه شهر است به اینکه کارگران عامل اصلی افزایش تولید محصول در صنایع هستنداشاره و اظهار می کند: شعار امسال رونق تولید است اما اگر کارگر نباشد، خبری از افزایش تولید نیز نخواهد بودپس باید کارگربدون هیچ دغدغه ایی فعالیت داشته باشد.
وی ادامه می دهد: همواره حقوق کارگران نادیده گرفته شده است.
قدردان نان آوران حلال خانواده
واکنش گسترده فعالان جامعه کارگری به طرح اصلاحات پارامتریک قانون تأمین اجتماعی، همچنان ادامه دارد.
نظر چند فعال عضو تشکل های کارگری کشوری مخالف این طرح را که جویا شدیم مدعی بودند دولت با پرداخت نکردن بدهی‌های سنگین خود به تأ مین اجتماعی، تعادل میان منابع و مصارف این سازمان بیمه‌گر را به هم ریخته است و حال با همراهی مدیران سازمان و برخی از نمایندگان مجلس، تلاش دارد با سخت‌تر کردن شرایط بازنشستگی و کاستن از میزان مستمری پرداختی به بازنشستگان، زیان‌های ناشی از پرداخت نکردن سهم بیمه تکلیفی قانون به دولت را از جیب کارگران پرداخت کند.
جامعه کارگری، همواره با چالش های بسیاری روبه رو بوده و با وجود پیگیری ها ی انجام شده برای رفع مشکلات این گروه تلاشگر، نه تنها مشکلات و گرفتاری هایشان به قوت خود باقی است بلکه با طرح اصلاح پارامتریک تأمین اجتماعی،دغدغه هایشان بیشتر شده است.
تلاش کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران کشور برای جلوگیری از اجرای طرح ،نامه نگاری کانون عالی شوراهای اسلامی کارسراسر کشور مبنی بر انصراف از حضور در همه نشست های مربوط به اصلاحات در سازمان تأمین اجتماعی،بیانیه اعتراضی شورای بازنشستگان تأمین اجتماعی (بستا)و ... همه حکایت از نارضایتی و انتقاد فعالان کارگری به طرح اصلاح پارامتریک قانون تأمین اجتماعی دارد.
اولیاء علی بیگی رئیس کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور در نامه ایی خطاب به محمدرضا جعفریان معاون فرهنگی و اجتماعی سازمان تأمین اجتماعی با یادآوری مخالفت صریح خود به نمایندگی از کانون از طرح در نشست تشکل های کارگری ،کارفرمایی و بازنشستگی آورده است: طرح اصلاح پارامتریک قانون تأمین اجتماعی به خاطر رعایت نکردن سه جانبه گرایی و نادیده گرفتن منافع کارگران ظالمانه و ضدکارگری است.
در بخشی ازبیانیه شورای بازنشستگان تأمین اجتماعی هم آمده است: مجلس به جای پرداختن به چنین طرح‌هایی که نه بویی از انصاف و نه عدالت دارند و تیشه به ریشه قشر ضعیف کارگران می‌زند؛ بر دولت فشار وارد آورد تا بدهی 180 هزارمیلیارد تومانی خود به سازمان را بپردازد. چه تضمینی وجود دارد با افزایش سن و سابقه و پرداخت حق بیمه بیشتر و اجرای طرح پارامتریک، مدیریت ناظر بر سازمان بتواند بهتر از گذشته عمل کند و مصارف بر منابع پیشی نگیرد.
طرح اصلاحات پارامتریک قانون تأمین اجتماعی به نفع کارگر؟کارفرما؟یا ...؟
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی ،افزایش هزینه‌های صندوق‌های بازنشستگان با استمرار وضع موجود - تقویت بنیه مالی و پایداری منابع صندوق‌های بازنشستگی - لزوم اعمال اصلاحات به علت متأثر بودن صندوق‌های بازنشستگی (مستقیم و غیرمستقیم) از فعالیت‌ها و سیاست‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور و تغییر مؤلفه‌های کلان اقتصادی، اجتماعی همچنین وقوع بحران اجتماعی و تأمین سلامت کشور به دنبال کاهش ضریب پشتیبانی به واسطه افزایش بسیار زیاد مستمری‌بگیران و کاهش نرخ ورود بیمه‌شدگان اصلی را به عنوان مهمترین علل توجیهی اجرای طرح اعلام کرد.
نگاهی گذرا به کلیات متن اصلاحات پراسنج (پارامتریک) قانون تأمین اجتماعی:
- اصلاح تبصره ماده (77)‌ قانون تأمین اجتماعی (میانگین ضرایب دستمزدی پنج سال آخر بیمه‌پردازی ضرب در حداقل دستمزد مصوب شورایعالی کار در زمان بازنشستگی به عنوان متوسط حقوق و دستمزد محاسبه مستمری بازنشستگی)
- اصلاح تبصره (1)‌ ماده (28)‌ و مواد (75) و بند (3) ماده (80) قانون تأمین اجتماعی.
(نرخ حق بیمه سهم بیمه شده از هفت درصد حقوق و مزایای مشمول کسر حق بیمه طی دو سال و هر سال به میزان یک درصد افزایش می‌یابد تا به 9 درصد حقوق و مزایای مشمول کسر حق بیمه برسد.)
- اصلاح ماده (76) قانون تأمین اجتماعی(افزایش حداقل سابقه پرداخت حق بیمه برای بازنشستگی هر سال یکسال (طی پنج سال از 20 به 25 سال).)
- اصلاح قانون معافیت از پرداخت حق بیمه سهم کارفرمایی تا میزان پنج نفر کارگر(از امسال، میزان معافیت 20درصد حق بیمه سهم کارفرمایی کارگاه‌های مشمول این قانون طی پنج سال به ترتیب دو، سه، چهار، پنج و 6 درصد کاهش می‌یابد تا به صفر برسد.)
- اصلاح قانون بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان‌آور(به کارگیری تمهیداتی استاندارد برای خروج مشاغلی که ماهیتاً سخت و زیان‌آور نیست)
- همچنین اصلاح قانون بیمه کارگران ساختمانی (تعیین نرخ حق بیمه سهم کارفرمایی از محل درصدی از حداقل دستمزد به ازاء هر مترمربع ساختمان)
جایگاه شرکای اجتماعی در اصلاح قانون تأمین اجتماعی
عضو هیأت مدیره کانون های عالی انجمن های صنفی کارگری کشور اجرای این طرح را آشکارا ضدحقوق کارگری دانست و می گوید: سازمان تأمین اجتماعی به نمایندگی از دولت، یک جانبه و بر اساس منافع خود، طرح اصلاح پارامتریک قانون تأمین اجتماعی را مطرح کرده در حالیکه این سازمان سه جانبه و نظرکارفرمایان بویژه کارگران مهم است.
آرش احمدی افزود: اعضای کانون از زمان اعلام وصول شدن طرح در مجلس شورای اسلامی تاکنون به دنبال لغو آن و پس گیری امضای نمایندگان بوده است.
وی ادامه داد:هم اکنون با پیگیری مداوم فعالان جامعه کارگری بویژه اعضای کانون مقرر شده طرحی پیشنهادی و سه جانبه(کارگر،کارفرما و دولت)برای بررسی اولیه به کمیته سه جانبه تأمین اجتماعی ارائه شود.
عضو شورای عالی کار کشور هم در خصوص اصلاح پارامتریک قانون تأمین اجتماعی می گوید: هر اصلاحی که تدوین می شود اگر ذینفعان یا شرکای اجتماعی آن که اینجا کارگران و کارفرمایان هستند، به مشارکت گرفته نشوند و قانون یکجانبه اصلاح و بازنگری شود، نتایج ناگواری به بار آوردند.
احمدرضا معینی که دبیرکل کانون شوراهای اسلامی کار کشور هم است با اشاره به اینکه هر پیشنهادی بدون درنظر گرفتن شرکای اجتماعی در مورد قانون تأمین اجتماعی نادرست و به نفع گروهی خاص خواهد بود، ادامه داد: نمایندگان رسمی و قانونی بیمه‌شدگان چه شاغل و چه بازنشسته حق دارند در مورد اصلاح قوانین مربوط به خودشان نظردهند.
نظر مدیر اجرایی خانه کارگر اصفهان هم به عنوان فعال کارگری با اشاره به اینکه اجراشدن این طرح آسیب زیادی به زندگی کارگران می‌رساند، مدعی است : بخش‌های مربوط به افزایش سن و سابقه بازنشستگی کارگران و افزایش نرخ حق بیمه آنان جزو بدترین بندهای این اصلاحیه است.
اصغر برشان ادامه داد: حالا که شرایط در حالت بحرانی قرار گرفته است بحث «اصلاحات پارامتریک» را پیش کشیده‌اند. در عملکرد دولت و مجلس نسبت به سازمان تأمین اجتماعی منافذ زیادی وجود دارد که اول باید این منافذ گرفته و در مرحله بعد به این نوع اصلاحات فکر شود.
وی در پایان می گوید: اگرمی خواهیم شرایط قانون تأمین اجتماعی در کشور مثل دیگر کشورها عملیاتی شود مثلا سن بازنشستگی را به کشور فرانسه برسانیم، باید شرایط مشابه فرانسه را نیز برای کارگران ایجاد کنیم.
واقع بین که باشیم در دنیای امروز خیلی جوان ها ترجیح می دهند به جای کار یدی، کار دفتری داشته باشند و دست های کارگرانی را که می بینند زبر و خشن است، به این فکر می کنند چرا اهمیتی به دستهایش نمی دهد؟ اما نمی دانند این دست ها، حاصل زحمت ها، رنج ها و نان حلال در آوردن است، زمانی پیامبر اکرم (ص) بر این دستان نیکو بوسه زده، کارگرانی که نمی خواهندیک شبه ره صد ساله روندو می خواهند با توکل به خدا روزی شان حاصل زحمات خودشان باشد و در واقع یک زندگی آرام با دستان به ظاهر زبر و خشن ولی زیبا داشته باشند.
در حال حاضر بیش از 17میلیون و 555هزار کارگر شاغل و مستمری بگیردر کشور زیر پوشش تأمین اجتماعی هستند که با احتساب افراد تکفل شان، افزون بر 42میلیون و 792هزار نفر معادل 52درصد جمعیت کشور را شامل می شوند و 10درصد از این جمعیت کارگری و حدود هفت و نیم درصد مستمری بگیر تأمین اجتماعی کشور در استان اصفهان ساکن اند.
نگارنده: سیده پروین امامی