سیل در خراسان جنوبی، بیشتر از خسارت، برکت بر جای گذاشت.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز خراسان جنوبی، سیل در اسفند 97 و فروردین 98 در اغلب روستاها و شهرهای استان به وقوع پیوست و خسارت و برکت را در کنار هم برای این مناطق به همراه داشت اما بررسی آثار آن در مجموع نشان می دهد که برکات سیل در خراسان جنوبی بیش از خساراتی است که بر جای گذاشته است. میانگین 130 میلیمتری بارندگی در استان و علت سیلاب آنچه که در خراسان جنوبی نيز همانند دیگر استانها سبب سیلاب در فصل بهار می شود ماهیت رگباری بودن بارندگیهای این فصل در استان است. سرپرست گروه پیش بینی و صدور پیش آگاهی های جوی هواشناسی خراسان جنوبی گفت: از ابتدای سال زراعی جاری یعنی مهر 97 تاکنون به طور میانگین 131 میلیمتر باران در استان باریده که بیشتر به شکل رگباری و سیل آسا بوده است. نخعی افزود: بارندگی ها در مدت مشابه سال زراعی گذشته 31 میلیمتر و در بلند مدت، 98 میلیمتر بوده است. وی گفت: بیشترین این بارشها در شهرستانهای قاین با 246 میلیمتر و زیرکوه با 221 میلیمتر گزارش شد. در شهرستانهای خوسف و نهبندان هم که در مدت مشابه سال زراعی گذشته فقط در آنها به ترتیب 9 و 19 میلیمتر باران باریده بود، امسال 97 و 83 میلیمتر بارندگی شد. رگباری بودن این بارندگی ها، با خسارتهایی در خراسان جنوبی همراه شد. خسارت 55 میلیارد تومانی سیل به زیرساختهای خراسان جنوبی سیلابهای فرودین امسال به راهها، مزارع کشاورزی، منازل مسکونی، دام، زیرساختها، ابنیه فنی و معادن خراسان جنوبی خسارت زد. مدیرکل مدیریت بحران استانداری با بیان اینکه این خسارات به محورهای مواصلاتی، راه های روستایی، ایل راه های عشایری، تأسیسات برق، آب و واحدهای مسکونی وارد شد، گفت: خسارت 10 تا 45 درصدی به 103 رشته قنات، خسارت 60 تا 100 درصدی به 397 واحد مسکونی خشت و گلی در روستاها و مسدود شدن محورهای شهرستانهای طبس، بشرویه، زیرکوه، درمیان، نهبندان و سربیشه از خسارات سیلاب اخیر در استان است. میرجلیلی گفت: همچنین سیلاب اخیر به مزارع زعفران، جو، گندم و کلزا و باغات انگور و نخل های خرما خسارت وارد کرده است. این خسارتها توسط 28 اکیپ اعزام شده به مناطق سیل زده برآورد شد.
میرجلیلی از کاهش خسارتهای جانی و مالی سیل اخیر در مقایسه با مدت مشابه پارسال خبر داد و گفت: سیلاب فروردین پارسال علیرغم اینکه مقدار بارندگی در آن کمتر بود، 2 کشته داشت و خسارات زیرساختی بیشتری در زمان وقوع آن ثبت شد. فکرش را هم نمیکردم 90 میلیمتر باران ببارد، آن هم در منطقه ما آقای محمدی از اهالی طبس است که در سیل اخیر به خانه او خسارت وارد شد. او می گوید: هواشناسی هشدار می داد اما فکرش را هم نمی کردم در منطقه ما 90 میلیمتر باران ببارد چون 20 است که خشکسالی همدم ما و مزارع مان شده است. و حالا این تصور دور از ذهنش، خانه اش را با خاک یکسان کرده و همه لوازم زندگی او را از بین برده است. خانم رضایی هم از دیگر روستاییان سیل زده طبس می گوید: برای رهایی از سیل به کوهها پناه بردیم تا جان خود را نجات دهیم و فرصتی برای حفظ مال و اموال مان نداشتیم.
این بارش ها گرچه خساراتی برای خراسان جنوبی به بار آورد اما برکات فراوانی نیز با خود به همراه داشت. برگشت مراتع فقیر استان به حالت نرمال در اثر سیلابها مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان از برکات سیل برای عرصه های طبیعی و مراتع خراسان جنوبی می گوید و می افزاید: 8 میلیون و 400 هزار هکتار عرصه های طبیعی استان که پوشش گیاهی آنها ضعیف و متوسط بود، بعد از سیل های اخیر هم اکنون به حالت نرمال درآمده و این شرایط تا 6 ماه دیگر نیز پایدار است. نصرآبادی می گوید: وضعیت مراتع شهرستانهای طبس، زیرکوه و بشرویه بهتر از دیگر شهرستانهاست. آبگیری سازه ها و تأمین آب مورد نیاز زمینهای کشاورزی، از دیگر برکات سیل نصرآبادی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان افزود: از ابتدای سال زراعی جاری یعنی از مهر سال گذشته نیز تا کنون 54 میلیون متر مکعب آب در پشت 2 هزار و 300 سازه آبخیزداری خراسان جنوبی ذخیره شده که بیشتر آن مربوط به سیلابهای اخیر است و این ذخایر، نوید بخش تأمین آب مورد نیاز زمینهای کشاورزی در تابستان امسال است. سدها نیز سرریز و مشکل آب آشامیدنی طبس هم برطرف شد مدیر عامل شرکت آب منطقه ای استان هم به سرریز شدن سد نهرین و دره بید طبس در بارندگی های اخیر اشاره کرد که سبب شده تا مشکل تأمین آب شرب شهر طبس برطرف شود. امامی می افزاید: هم اکنون 26.5 میلیون مترمکعب رواناب در 7 سد مخزنی خراسان جنوبی ذخیره است که حدود 11 میلیون متر مکعب آن از بارندگیهای فروردین امسال بدست آمد و 45 درصد ظرفیت سدهای استان را پر کرد.
احیاء 2500 رشته قنات خشک شده پس از سیلابهای اخیر مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی هم از زنده شدن دو هزار و 500 رشته قنات این استان پس از سیل های اخیر خبر داد و گفت: این قناتها به علت خشکسالی کم آب و خشک شده بودند که به برکت سیل ها، دبی آب در آنها افزایش یافته و بعد از 22 سال دوباره آب آنها جاری شده است. غلامی تعداد قنوات استان را 6 هزار و 252 رشته عنوان کرد و افزود: بیشتر قنوات احیا شده در شهرستانهای بیرجند، درمیان، قاین و زیرکوه قرار دارند.
از بررسی خسارتها و برکات سیل می توان به این نتیجه رسید که اگر مدیریت بهره برداری و تعیین راهکارهای بیش از وقوع سیل به موقع و مناسب انجام شود، چه بسا که آثار مثبت سیل بسیار بیشتر از خسارتهایی خواهد بود که ممکن است سیل بر جای بگذارد. از سیل برای خود یک فرصت ساختم
آقای رنجبر کشاوز سربیشه ای می گوید: از سیل برای خود یک فرصت ساختم و با احداث بند خاکی رونق را برای کشت و کار خود و دیگر کشاورزان فراهم کردم، همچنین آبگیری این بند خاکی سبب شده تا آب قنات روستای پایین دست این بند نیز چند برابر شود.
آقای احمدی یکی از کشاورزان بخش درح می گوید: در استان کم آب خراسان جنوبی بهترین کاری که می توان برای رونق کشاورزی کرد، مهار رواناب هاست. آقای اکبری دیگر کشاورز این بخش می گوید: سالهای خشکسالی هم سیل می آید اما بجز خرابی چیزی برای ما ندارد و ما هیچ استفاده ای از آن نمی بریم. آقای درکی هم می گوید: رواناب ها و سیلابها هیچ نتیجه و سودی برای ما ندارد چرا که نمی توانیم از آن استفاده کنیم. از این صحبتها چنین برداشت می شود که کشاورزان هم حسرت رواناب هایی را می خورند که توان اقتصادی و علم مهار آن را ندارند و باید مسئولان اینجا پای کار بیایند تا با نیروی مردمی و کمترین هزینه، بهترین بهره را از آبهای سیل برد.