فرش قرمز ایران زیر پای عمران خان

به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما؛ سفر عمران احمد خان نیازی نخست وزیر پاکستان به تهران فرصت مناسبی برای بررسی راه کارهای توسعه روابط دو جانبه محسوب می شود.

با توجه به اهمیت این سفر، رسانه های پاکستان نیز آنرا در صدر اخبار و تحلیل های خود قرار داده اند و ضمن استقبال گسترده از سفر عمران خان به تهران، آن را سرآغاز فصل نوینی در روابط تهران و اسلام آباد ارزیابی می کنند.

نگاه عمران خان به ایران
عمران خان به عنوان رهبر تحریک انصاف پاکستان، حزب حاکم این کشور، همواره نگاه مثبتی به جمهوری اسلامی ایران داشته است و در زمان تبلیغات انتخابات سراسری پاکستان در سال گذشته نیز بسیار تلاش کرد با استفاده از آموزه های انقلابی بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، نظر رای دهندگان را به خود جلب کند.

وی به صراحت جنایات عربستان در یمن را محکوم می کرد و با مشارکت ارتش پاکستان در ائتلاف خود ساخته حکام سعودی در جنگ یمن به شدت مخالف بود .در زمان انتخابات سال گذشته نیز اعلام کرد در اولین سفر خارجی خود، به تهران خواهد آمد که بیانگر توجه و اهمیت توسعه روابط با جمهوری اسلای ایران برای نخست وزیر پاکستان است.

ضرورت ها و ظرفیت های توسعه روابط ایران و پاکستان
ازدیدگاه محافل و تحلیلگران سیاسی، سفر نخست وزیر پاکستان به تهران در چارچوب حسن همجواری و دیداربا مقامات کشورمان دیداری مهم محسوب می شود که می تواند ضمن بررسی ظرفیت ها و راه کارهای توسعه روابط، برخی چالش های مطرح در روابط دو جانبه را نیز برطرف کرد. روابط تهران و اسلام آباد همواره رو به توسعه بوده و دو کشور تلاش کرده اند از همه ظرفیت های گسترش روابط استفاده نمایند.

اگر چه اشتراکات مذهبی، فرهنگی و زبانی تاثیر بسیار مهمی در توسعه همکاری های تهران و اسلام آباد داشته است اما ظرفیت های اقتصادی و سرمایه گذاری بسیاری نیز در بخش های مختلف وجود دارد که توجه به آنها می تواند بیش از پیش به توسعه همکاری های ایران و پاکستان کمک کند .
این موضوع از آن جهت اهمیت دارد که میزان مبادلات تجاری دو کشور حدود دو میلیارد دلار است و بخش مهمی از تجارت میان ایران و پاکستان از طریق مبادی غیر رسمی و قاچاق صورت می گیرد .این در حالی است که پاکستان با بیش از 200 میلیون نفر جمعیت، بازار بسیار مهمی می تواند برای صنایع مختلف ایران باشد که عبارتند از:
1-انرژی :

خط لوله انتقال گاز ایران به پاکستان یکی از قراردادهای راهبردی میان دو کشور است که در زمان ریاست جمهوری آصف علی زرداری امضا شد.این طرح که خط لوله "صلح " نام دارد ابتدا قرار بود گاز ایران را از طریق پاکستان به هند برساند تا ضمن تامین نیازهای انرژی هند و پاکستان به تقویت صلح میان دو کشور نیز کمک کند که به دلیل تبعیت دهلی نو از سیاست های آمریکا در منطقه این طرح عملی نشده است. با این حال، ایران و پاکستان با امضا این قرارداد تمایل جدی خود را برای توسعه روابط در بخش انرژی نشان دادند.از اینرو عمران خان نخست وزیر پاکستان می تواند با استفاده از ظرفیت انرژی ایران بسیاری از مشکلات پاکستان از جمله در بخش تولید برق و تامین نیاز کارخانجات را برآورده کند. به گفته سردبیر روزنامه پاکستانی اکسپرس تریبیون "خط لوله انتقال گاز ایران به پاکستان مدت های زیادی است به دلیل برخی فشارهای منطقه ای و فرا منطقه ای از سوی دولت های اسلام اباد کنار گذاشته شده است .این در حالی است که پاکستان به شدت نیازمند انرژی است "

2-توسعه روابط بازرگانی و تجاری

آخرین تفاهم نامه و قرارداد همکاری که میان جمهوری اسلامی ایران و پاکستان امضا شد در جریان سفر سال 1393 محمد نواز شریف نخست وزیر پیشین این کشور به تهران بود که طی آن 8 یاداشت تفاهم و قرارداد امضا شد که شامل انتقال محکومین و زندانیانی که مجازات خود را تکمیل نموده اند ،همکاری دو کشور در خصوص جلوگیری از انتقال غیر قانونی پول ،تشکیل کمیسیون مشترک مرزی، مبادله برنامه های فرهنگی، همکاری در بخش آمار، توسعه ورزش و همکاری در کنترل آلودگی های محیط زیست و همکاری سازمان ها و بخش های تجاری بوده است.

علاوه براین، در جریان سفر نواز شریف به تهران در مورد برگزاری منظم کمیسیون های مشترک اقتصادی و گسترش تجارت و جانبه توافق شد. با این حال ،آنچه حلقه مفقوده در توافقنامه های دو جانبه ایران و پاکستان است استفاده نکردن ازظرفیت های کامل برای گسترش روابط اقتصادی و سرمایه گذاری تجاری است.

ظرفیت هایی همچون کشاورزی، تجهیزات ساختمانی مانند سیمان ،کاشی و سرامیک ،پتروشیمی، نساجی، مواد غذایی بسته بندی و کنسرو شده، انواع محصولات لبنی و گوشتی، انواع خشکبار، انواع میوه و ظروف و لوازم آشپزخانه، قیر نفت، روغن های سبک فراورده های نفتی ،پسته شکلات ،پروپان مایع شده گازهای نفتی و هیدروکربنورهای شکل مایع ،مواد شوینده و بهداشتی ،کالاهای برقی مانند کولر و پنکه است که می توانند به گسترش روابط و جانبه کمک کنند .
به همین دلیل مقامات ایران و پاکستان چشم انداز تجارت سالانه بالغ بر 5 میلیارد دلار را نشانه رفته اند که دست یافتنی است .

اقبال خوب مردم پاکستان به استفاده از کالاها و برندهای تجاری ایرانی نشان می دهد که در صورت استفاده بهینه از فرصت های اقتصادی در بازارهای پاکستان ، کالاهای ایرانی بیش از پیش در قفسه فروشگاه های آن کشور دیده خواهند شد. تردیدی نیست برای تحقق تجارت 5 میلیارد دلاری میان ایران و پاکستان، رفع مشکلات و موانع بازرگانی میان دو کشورهمچون بانکی، گمرکی و حمایتهای حقوقی بسیارمهم و ضروری است .عترت جعفری کارشناس مسایل اقتصادی در پاکستان براین باور است " ایران و پاکستان بازارهای بسیار مناسبی برای صنایع تولیدیشان هستند دو کشور بخصوص پاکستان اقدامی در جهت راه اندازی بازارچه های مرزی انجام نداده است .به رغم امضای پیمان های متعدد اقتصادی میان تهران و اسلام اباد میزان روابط تجاری انها قابل قبول نیست ."

3-همکاری های ترانزیتی

بندر شهید بهشتی به عنوان یک فرصت ترانزیتی مهم میان بنادر ایران و گوادر پاکستان مطرح است .اگر چه برخی محافل معاند می کوشند با ادعای رقابت میان بندر چابهار در جمهوری اسلامی ایران و بندر گوادر در پاکستان به اختلافات دو کشور در زمینه راههای ترانزیتی دامن بزنند اما مقامات اسلام آباد و تهران همواره بر استفاده از ظرفیت های دو طرف از جمله بنادر گوادر و چابهار به عنوان راههای ترانزیتی تاکید می کنند. آنان براین اعتقادند این بنادر نه تنها رقیب هم نیستند بلکه می توانند به عنوان مکمل هم در منطقه عمل کنند. به اعتقاد سکندر عباس زیدی کارشناس مسایل سیاسی در پاکستان " استفاده از مسیرهای ارتباطی از جمله راه ریلی می تواند به توسعه روابط ایران و پاکستان بسیار کمک کند .رفع مشکلات ترانزیتی در مرز دو کشور به تسریع در تحقق این هدف کمک می کند "

4- گردشگری

یکی دیگر از ظرفیت های بزرگ برای توسعه روابط میان دو ملت ایران و پاکستان زمینه های زیارتی و گردشگری است که تاکنون توجه زیادی به آن ها نشده است. امضای 12 تفاهمنامه و همچنین توافق برای تشکیل کمیته ای برای بررسی زمینه های توسعه همکاری های زیارتی و سیاحتی و همچنین استفاده از ظرفیت های بخش خصوصی امیدواری برای توسعه روابط گردشگری میان ایران و پاکستان را افزایش می دهد. دو کشور دارای ویژگی های همچون چهار فصل، آثار طبیعی و تاریخی و جاذبه های متنوع و زیبا هستند که برای گردشگران ایران و پاکستان ناشناخته اند .بدون تردید، برقراری و تثبیت شاخص های امنیتی گردشگران و زائران در مرزهای مشترک از سوی پاکستان می تواند بیش از پیش گردشگران و زایران را برای سفر به این کشور و ایران ترغیب نماید. تردیدی نیست فعال شدن گردشگری میان ایران و پاکستان به اشتغال زایی، پیشرفت و رفاه منطقه کمک می کند .
بنا به اعلام شورای جهانی توریسم و جهانگردی، پاکستان در سال 2017، 19 میلیارد و 400 میلیون دلار با میزبانی از 1 میلیون و 75هزار نفر از صنعت گردشگری عایدی داشته است .براساس این گزارش در صورت پایداری امنیت و ثبات در سراسر پاکستان درآمد حاصل از گردشگری این کشور به 36 میلیارد دلار خواهد رسید. در بخش زائران نیز به گفته مقامات دولت فدرال پاکستان به طور متوسط هر ماه حدود 4 تا 5 هزار نفر برای زیارت اماکن متبرکه به ایران سفر می کنند که در ماه های محرم و صفر این تعداد به شصت هزار نفر می رسد. بدون تردید با افزایش کیفیت خدمات ارائه شده می توان این ظرفیتها را به طور قابل توجه افزایش داد. بخصوص آنکه عمران خان با دستورات ویژه ای که برای تامین امنیت زایران صادر کرده اند نشان می دهد که از توسعه همکاری ایران و پاکستان در این زمینه استقبال می کند.

آخوند علی ناصح کارشناس مسایل سیاسی در پاکستان معتقد است " سفر به عتبات عالیات ارزوی هر پاکستانی است و استقبال گرم و صمیمی مرم ایران از زایران پاکستانی بیانگر عمق روابط دیرینه مردمان دو کشور است "

5- همکاری های فنی و مهندسی

تجارب ایران در زمینه های مختلف علمی، صنعتی، فناوری عالی، نانو تکنولوژی، ساخت سد، جاده، بزرگراه، نیروگاه های عظیم و خدمات فنی و مهندسی می تواند در روند اجرای پروژه های عمرانی و صنعتی در پاکستان و نیز اجرای طرح کریدور اقتصادی پاکستان کمک کند. در این حال تشکیل مراکز مشترک دانش بنیان و پارک های علمی و فناوری نیز در این راه بسیارکارگشا خواهد بود .
تردیدی نیست، ایجاد فضای صحیح کسب و کار و تصحیح ریل های اقتصاد رقابتی در بازارهای دو کشور و ارائه متقابل اطلاعات و آمارهای اقتصادی جهت تبیین بهتر شرایط و استفاده از مزیت های همسایگی برای تجارت و سرمایه گذاری به عنوان کلید واژه همبستگی و تحکیم پایه های همکاری های همه جانبه تاثیر به سزایی دارد.

از اینرو انتظار می رود در سفر عمران خان به تهران گام مهمی برای استفاده از ظرفیت های فراوان ایران و پاکستان برای توسعه روابط برداشته شود و همان گونه که نخست وزیر پاکستان پیشتر وعده داده است پنجره های جدیدی بر روابط جاری و اقتصادی این کشور با ایران گشوده شود.

بدون تردید این وضع می تواند کمک بزرگی به اجرای برنامه ها و وعده های انتخاباتی تحریک انصاف حزب حاکم پاکستان نیز نماید که از جمله آنها ایجاد رفاه عمومی و حل مشکلات مشکلات انرژی و کاهش نرخ بیکاری است .

لزوم محافظت از روابط بالنده ایران و پاکستان در برابر طوفان های مخرب

در هرحال ،توجه و نگاه عمران خان به توسعه روابط با جمهوری اسلامی ایران باعث شده تا برخی کشورهای منطقه ای با دادن وعده های مالی و ایجاد برخی طرح های انرژی، بخواهند میان تهران و اسلام آباد فاصه بیاندازد که مقابله با این گونه اقدامات شیطنت آمیز نیازمند هوشیاری است. تامین منافع ایران و پاکستان نیازمند تعمیق روابط در همه زمینه ها با برنامه ریزی و اجرای قراردادهای دو جانبه است. جمهوری اسلامی ایران همواره به پاکستان صرف نظر از نوع حکومتهای نظامی یا حزبی به عنوان کشورهمسایه و دوست نگریسته و کوشیده است به حل مشکلات اسلام آباد کمک کند و در مقابل انتظار دارد این کشور نیز با التزام به اصول حسن همجواری و با هوشیاری در برابر طرح های فتنه انگیزانه خارجی بسترلازم را برای توسعه بیش از پیش روابط و همکاری ها فراهم کند .

بی تردید دولت های که در وضع کنونی اعمال تحریم های ظالمانه از سوی مافیای افراطیون صهیونیستی و امریکایی و دست نشاندگان سعودی و اماراتی آن ها صداقت و دوستی خود را به دولت و مردم ایران به اثبات برسانند همواره از احترام و کرامت در دل مردم فهیم ایران برخوردار خواهند بود و جمهوری اسلامی ایران نیز در ایام سخت در کنار آن ها خواهد بود کما اینکه در 40 سال گذشته به همین منوال عمل کرده است .

نویسنده : مجید وقاری