سايه ابهام و بي اعتمادي بر مذاکرات آمريکا و کره شمالي

به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، در آستانه سفر "مون جائه این" رئیس جمهور کره جنوبی به واشنگتن برای دیدار با دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا، مایک پمپئو وزیر امور خارجه این کشور از سومین دیدار ترامپ و کیم جونگ اون رهبر کره شمالی در آینده نزدیک خبر داد. هرچند پمپئو به محل این دیدار اشاره نکرد اما اطمینان داد آنان با همان محوریت موضوعات قبلی یعنی  مسایل هسته ای مربوط به شبه جزیره کره دیدار و گفتگو خواهند کرد.

سوال: آیا دیدار سوم سران آمریکا و کره شمالی به تقویت روند صلح در شبه جزیره کره کمک خواهد کرد؟

فرضیه: هرچند آمریکا با ادعای صلح طلبی، خواهان ادامه گفتگو با کره شمالی است اما سابقه عملکرد کاخ سفید، آن را تائید نمی کند.

ادامه بدبینی واشنگتن و پیونگ یانگ به یکدیگر

مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا در حالی از سومین دیدار رئیس جمهوری این کشور و رهبر کره شمالی خبر می دهد که در تازه ترین اظهارنظر خود در مورد برنامه هسته ای کره شمالی در مصاحبه با روزنامه پاتریوت نیوز، آن را تهدیدی جدی برای امنیت ملی آمریکا دانست. این گونه اظهارات تنها می تواند جریانات مخالف ادامه گفتگوها میان ترامپ و کیم جونگ اون را تقویت نماید.

فرآیندی که ماحصل آن، تشدید فشارهای سیاسی، اقتصادی و نظامی آمریکا ضد کره شمالی خواهد بود .به همین دلیل رسانه های این کشور در واکنش به اظهارات تند مقامات سیاسی آمریکا ضد کره شمالی، اعلام کردند افزایش فشارها و تحرکات نظامی آمریکا ضد کره شمالی که با همکاری کره جنوبی صورت می گیرد به مثابه به بن بست کشاندن هرگونه تلاش با هدف پیشبرد روند صلح در منطقه است. با توجه به اینکه رسانه های کره شمالی دیدگاه های دولت این کشور را منعکس می کنند، نگاه بدبینانه آنها به سیاست ها و برنامه های آمریکا در مورد تحولات شبه جزیره کره از تعمیق بی اعتمادی میان این کشور و کره شمالی حکایت دارد.

تاثیرات منفی زیاده خواهی های آمریکا در قبال کره شمالی

شکست مذاکرات دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا و کیم جونگ اون رهبر کره شمالی که نهم اسفند ماه در هانوی پایتخت ویتنام برگزار شد بیش از هر چیزی کره جنوبی  را در مورد آینده تحولات شبه جزیره کره ناامید و نگران کرده است. "مون جائه این" رئیس جهور کره جنوبی در آستانه سفر به واشنگتن تاکید کرد شکست این مذاکرات مشکلاتی را ایجاد کرده است که می تواند روند صلح  منطقه را بیش از پیش پیچیده و سخت تر کند.

این موضوع، از آن جهت برای رئیس جمهوری کره جنوبی بیشتر نگران کننده است که بیشترین تلاش خود را برای پایان دادن به بحران شبه جزیره کره از طریق گفتگو میان آمریکا و کره شمالی معطوف کرده است. با توجه به اینکه در کره شمالی هر فرد فقط یک بار می تواند رئیس جمهور شود "مون جائه این "، این نگرانی را نیز دارد که در صورت مایوس شدن افکار عمومی منطقه از نتایج گفتگوهای هسته ای آمریکا و کره شمالی و تقویت موقعیت مخالفان، ممکن است دولت بعدی کره جنوبی با اتخاذ موضع تند ضد کره شمالی همه دستاوردهای صلح طلبانه اخیر در شبه جزیره کره از بین ببرد.

تازه ترین نظرسنجی صورت گرفته در کره جنوبی نیز حاکی است که نزدیک به نیمی از مردم این کشور براین باورند که کره شمالی و آمریکا در مورد عاری سازی شبه جزیره کره از تسلیحات هسته ای به توافق نخواهند رسید. این در حالی است که همزمان با اولین دور گفتگوهای سران آمریکا و کره شمالی در سنگاپور، اکثریت مردم کره جنوبی ضمن حمایت از آن به حل سیاسی بحران شبه جزیره کره امیدوار بودند.

به همین دلیل، خبرگزاری یونهاپ کره جنوبی اعلام کرد که رهبر کره شمالی به زودی در باره ادامه مذاکرات هسته ای با آمریکا تصمیم خود را اعلام خواهد کرد. این موضوع، با توجه به سابقه اعلام موضع کیم جونگ اون پس از بازدید از زادگاه پدرش عنوان شده است. این منطقه، یک بخش به نام "سامیونگ " از استان "ریانگ گانگ " در مرز چین است که یک محل مقدس برای رهبر کره شمالی محسوب می شود. وی معمولا پیش از ابراز نظر و اعلام موضع خود در مورد یک موضوع مهم از زادگاه پدری خود دیدن می کند و گفته می شود پنجشنبه گذشته نیز وی به این منطقه سفر کرد.

ژاپن که از ابتدا چندان موافق گفتگوهای آمریکا و کره شمالی نبود ضمن حمایت از موضع واشنگتن در قبال پیونگ یانگ همچنان می کوشد پیامدهای ادامه گفتگو میان سران آمریکا و کره شمالی را کمک به سودجویی این کشور و به مخاطره انداختن هرچه بیشتر امنیت منطقه تبلیغ نماید.

"موسسه ملی مطالعات دفاعی ژاپن" در تازه ترین برداشت خود از وضعیت شبه جزیره کره مدعی شد کره شمالی ممکن است از مذاکره با آمریکا به دنبال خرید زمان برای تقویت موقعیت اقتصادی وتوسعه برنامه های موشکی و هسته ایش باشد، دیدگاهی که از سوی محافل تندرو و مخالف در آمریکا نیز مطرح و دنبال می شود.

هدف پمپئو از موضع نرمش گونه در برابر تحولات شبه جزیره کره

در حالی که همه طرف های درگیر در بحران شبه جزیره کره، چشم انداز تحولات آن را ناامیدکننده می دانند سخنان وزیر امور خارجه آمریکا مبنی بر دیدار سوم رئیس جمهوری این کشور و رهبر کره شمالی تنها تلطیف کردن فضای ملتهب شبه جزیره کره در آستانه سفر رئیس جمهور کره جنوبی به واشنگتن تلقی می شود.

دمیدن به اصطلاح امید در فضای ناامیدی حاکم بر روند صلح شبه جزیره کره را می توان از سیاست های عوام فریبانه آمریکا تلقی کرد که همواره با هدف اعمال دیدگاه ها و خواسته های زورگویانه اش به کره شمالی و همچنین کره جنوبی مطرح می شود تا نزد افکار عمومی، پیونگ یانگ را عامل شکست هرگونه مذاکرات صلح عنوان کند.

زورآزمایی اقتصادی و سیاسی چین و آمریکا و تاثیر آن بر روند تحولات شبه جزیره کره

ناظران سیاسی همواره براین موضوع که تحولات شبه جزیره کره در ارتباط مستقیم به نوع تعاملات چین و آمریکا در مورد مسایل مختلف قرار دارد تاکید می کنند. برخی از ناظران نیز در یک اظهار نظر خوش بینانه، موضع وزیر امور خارجه آمریکا درباره دیدار سوم رئیس جمهور این کشور و رهبر کره شمالی را با دو موضوع مرتبط با چین می دانند.

اظهارات اخیر مقام چینی مبنی براین اینکه این کشور و آمریکا در مورد مسایل تجاری در آستانه توافق هستند از یکسو و انتشار برخی گزارش ها در مورد اینکه چین به ونزوئلا نیروی نظامی اعزام کرده است از سوی دیگر، بی تاثیر بر تحولات کره شمالی نیست. یکی از انتظارات آمریکا از چین، ترغیب کره شمالی برای همکاری با واشنگتن است و این موضوع بر نوع تعاملات واشنگتن و پکن بخصوص در مورد مسایل تجاری تاثیر گذار است.

از این رو، به نظر می رسد توافق احتمالی آمریکا و چین در مورد اختلافات  تجاری، بر روند تعاملات  آمریکا و کره شمالی نیز تاثیر بگذارد. در این حال، جبهه بندی آمریکا با چین و روسیه در مورد ونزوئلا نیز نمی تواند بی تاثیر بر تحولات شبه جزیره کره باشد. گزارش ها در مورد اعزام نیروی نظامی چین به ونزوئلا چنانچه صحت داشته باشد، می تواند آمریکا را در حیاط خلوت خود با چالش جدی مواجه کند. به همین دلیل، به نظر می رسد آمریکا با تلطیف به ظاهر مواضع خود در مورد کره شمالی می کوشد تا حدی از موضع تند چین در قبال ونزوئلا نیز بکاهد و مانع از شکل گیری آن چیزی شود که مقامات پکن و مسکو بارها از آن به عنوان از سرگیری جنگ سرد یاد می کنند.

نتیجه

در هر حال، اگرچه در بحران کره شمالی به طور مستقیم، آمریکا دخالت دارد اما متغییر های وابسته نیز بر این روند تاثیر دارند که عمدتا تحت تاثیر تعاملات آمریکا و چین قرار دارد. با این حال، آمریکا نیز در عمل نشان داده است به هیچ عنوان تمایلی برای حل بحران شبه جزیره کره ندارد و می کوشد با مبهم نگه داشتن وضعیت این منطقه، همچنان از آن به عنوان برگ بازی در برابر چین و حتی روسیه استفاده کند.

به شکست کشاندن مذاکرات شش جانبه و سپس بازی با کره شمالی تحت عنوان مذاکرات مستقیم رهبران دوطرف نشان می دهد که آمریکا از دامن زدن به بحران شبه جزیره کره چند هدف عمده را دنبال می کند که مهمترین آنها عبارتند از ادامه حضور نظامی در آب های اطراف چین از جمله در دریای چین جنوبی و استفاده از کارت بازی کره  شمالی در برابر چین.

به همین دلیل، در صورت برگزاری سومین دور مذاکرات دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا و کیم جونگ اون رهبر کره شمالی هیچ چشم انداز روشنی برای موفقیت آن قابل تصور نیست، هرچند کره جنوبی به عنوان مهمترین طرف تحولات شبه جزیره کره همچنان بر حل سیاسی بحران هسته ای این منطقه تاکید دارد و معتقد است ادامه تحریم های آمریکا نمی تواند پیونگ یانگ را به چشم پوشی از برنامه های هسته ایش وادار نماید.

نویسنده: مجيد وقاری کارشناس مسائل بین المللی