آن سوی تحرکات گسترده عربستان برای گسترش روابط با عراق جدید
سفر هیات گسترده تجاری و اقتصادی عربستان به عراق که 7 وزیر در آن حضور دارند، این سوال را به ذهن متبادر کرده که رياض از برقراری روابط اقتصادی و تجاری گسترده با بغداد در پی چه هدف یا اهدافی است؟
از دو منظر می توان به این سوال پاسخ داد: نخست از منظر تحولات داخلی عربستان است که بعد از به قدرت رسیدن محمد بن سلمان و اتخاذ برنامه های توسعه همچون 2030، توسعه روابط تجاری و اقتصادی با کشورها در جهت تنوع بخشیدن به منابع درآمدی وکاهش وابستگی به منابع نفتی تا حدودی افزایش یافته است و دوم عقب نماندن از ایران و ترکیه است که عربستان آنها را رقبای جدی خود در عراق و دیگر کشورهای منطقه می داند. به نظرمی رسد این بعد از نقش بیشتری در توجه ریاض به عراق جدید برخوردار است.
با وجود اینکه عربستان در فضای ناشی از حملات 11 سپتامبر سال 2011 امریکا که در مظان اتهام قرار داشت بیشترین همکاری را با دولت جمهوریخواه بوش پسر در لشگرکشی به عراق و اشغال این کشور در سال 2003 داشت اما بعد از اینکه امریکا از روی ناچاری به تشکیل نظام سیاسی جدید با اکثریت شیعیان این کشور تن داد، عربستان از هیچ اقدامی برای زمین زدن نظام سیاسی جدید کوتاهی نکرد و در این راستا هم به تقویت عوامل و بقایای رژیم بعثی سابق اقدام و هم اینکه پای تروریسم تکفیری را به عراق باز و به ظهور داعش کمک کرد.
البته عربستان بتدریج در عرصه سیاسی عراق نیز نفوذ و از فرصت های انتخاباتی برای نفوذ دادن عوامل خود به داخل نظام سیاسی جدید استفاده کرد که در مواردی موفق و در مواردی ناموفق بوده است.
در واقع عربستان از زمانی تصمیم به بازگشت به عراق جدید گرفت که اولا همه برنامه ها و تلاش هایش برای زمین زدن دولت و نظام سیاسی جدید به شکست انجامید و دوم اینکه امریکا بخصوص بعد از به قدرت رسیدن ترامپ چنین درخواستی از عربستان بعمل آورند و خواستار ورود جدی این کشوربه عراق جدید شد. به نظر می رسد هدف اصلی عربستان بیش از آنکه استفاده از فرصت های عراق باشد تنگ تر کردن حضور رقبای خود از جمله ایران و ترکیه است و عربستان با حضور در مناطق کردنشین عراق در پی چالش سازی برای ایران و ترکیه است و همانند رژیم صهیونیستی می خواهد از اهرم کردی علیه این کشور استفاده کندو با حضور در مناطق شیعه نشین در پی تنگ تر کردن حضور ایران و با حضور در مناطق سنی نشین عراق در پی تنگ تر کردن حضور ترکیه است .
بر این اساس می توان گفت هدف اصلی عربستان از ورود به عراق جدید تبدیل این کشور به صحنه ای برای تسویه حساب با رقبای منطقه ای خود است و این برخلاف آن هدفی است که عراق از تعامل با عربستان دنبال می کند ومی خواهد با گسترش روابط، حساسیت، بدبینی و بی اعتمادی این کشور را به نظام سیاسی جدید عراق کم کند.
--------------------------
احمد کاظم زاده