پخش زنده
امروز: -
گزارش مکتوب
گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ
مسابقات چوخه 14 فروردین در گود تاریخی چشمه زینل خان اسفراین؛ ویترین بهاری کشتی است.
گود چوخه، آرام آرام از ورزش دوستان مشتاقی پر می شود که از 
سراسر کشور به ویژه مناطق شمال خراسان گرد آمده اند. بوی اسپند با صفیر سرنا و دهل در هم می آمیزد تا نویدبخش حضور دوباره پهلوانان بزرگ کشور در گود تاریخی چشمه زینل خان باشند.
همه ساله براساس سنتی دیرینه در روز 14 فروردین یکی از بزرگترین و باشکوه ترین مسابقات کشتی با چوخه با حضور پهلوانان نامی و چوخه کارانی از سراسر کشور، در فضای باز، بر روی خاک گود زینل خان اسفراین برگزار می شود.
امسال هم در ساعات اولیه بامداد، ورزشکاران به تکاپو افتاده اند و اطراف میدان یعنی در ارتفاع 20 متری از گود چوخه هم صدها مسافر و گردشگر به قصد تفریح و تماشای بزرگترین رقابت های کشتی با چوخه در پرجمعیت ترین گود خراسان، به چشم می خورند.
مسئولان، جمعیت استقبال کننده از این آیین ورزشی را نزدیک به 70 هزار نفر تخمین زدند .
تمهیدات برگزاری شکوهمند رقابت ها
کوروش بهادری مدیرکل ورزش و جوانان خراسان شمالی با اشاره به تعامل همه دستگاه های اجرایی و تامین امکانات بهداشتی درمانی هلال احمر و پارکینگ کافی برای برگزاری بهتر رقابت ها، می گوید: برپایی بازارچه صنایع دستی، سوغات و خدمات سفر و برگزاری مسابقات سرگرم کننده بومی محلی از دیگر امکاناتی است که برای خانواده های حاضر در این مسابقات تدارک دیده شد و مطابق سنت پسندیده و مرسوم، برای تکریم خانواده شهدا و پیشکسوتان رشته کشتی با چوخه هم، جایگاه ویژه ای در نظر گرفته شد.
برای رفاه حال دوستداران ورزش، فضای نسبتا مناسبی برای پارک خودروها فراهم شد؛ این را رئیس پلیس پیشگیری و عملیات فرماندهی انتظامی اسفراین می گوید. سرهنگ عربی اضافه می کند: بلوار امام رضا و بلوار کشاورز، هر دو را به عنوان مسیرهای ورودی و خروجی برای شرکت در رقابت ها در نظر گرفتیم و پارکینگ هایی در اضلاع شمال، شرق و جنوب گود چوخه زینل خان (گود شهید مرادی) فراهم کردیم که بخشی از آنها، دو باب
مدرسه بود.
سیل علاقمندان در راهند
فاصله داخل شهر اسفراین تا محل برگزاری مسابقات، تنها یک کیلومتر است و علاقه مندان مسابقات باشکوه چوخه، از ساعات آغازین بامداد از دور و نزدیک خود را به این محل می رسانند.
مرتضوی از ورزش دوستانی است که امسال برای نخستین بار برای تماشای چوخه ۱۴فروردین عازم اسفراین شده. او می گوید: از میامی سمنان در فاصله 240 کیلومتری آمده ام تا دوستم را تشویق کنم. راه دسترسی و علائم راهنمای محل مسابقات، گویا و مناسب بود.
مجردی از مربیان و داوران کشتی با چوخه می گوید مراسمی مهمتر از کشتی با چوخه سراغ ندارم و هرجا که باشم حتما ۱۴ فروردین ماه خودم را به گود زینل خان می رسانم.
به گفته مهدی بهمنیار رئیس اداره ورزش و جوانان اسفراین، اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان اسفراین هم به نفرات برتر این دوره از مسابقات، جوایزی از صنایع دستی شهرستان اهدا می شود.
استعدادپروری چوخه برای جودو
معاون سیاسی امنیتی استاندارخراسان شمالی و روسای فدراسیون های جودو و کوراش و روستایی-عشایری هم از نزدیک این رقابت ها را تماشا می کنند و این بخشی از دلگرمی چوخه کاران و مسئولان برگزاری مسابقات است تا بتوانند کمبودها را طرح کنند و جوابی بگیرند.
مهمان ویژه این مراسم، آقای پتروس رئیس کنفدراسیون جهانی بازی های بومی و محلی هم سطح رقابت ها را عالی ارزیابی می کند و می گوید: این مسابقات، فرهنگ های محلی را به هم نزدیکتر می کند. او در مصاحبه با من می گوید سعی داریم مسابقات جهانی بومی و محلی را برپا کنیم که حتما کشتی با چوخه در آن سهم مهمی دارد.
رضا جعفری رئیس فدراسیون روستایی-عشایری، رسالت این فدراسیون را تقویت ورزش قهرمانی با استفاده از ظرفیت ورزش 
های سنتی معرفی می کند و آرش میراسماعیلی، رئیس جدید فدراسیون جودو هم امیدوار است با شناسایی استعدادهای این رشته، اتفاقات خوبی برای جودوی کشور رقم بخورد.
معرفی کشتی با چوخه (وجه تسمیه چوخه)
"کشتی با چوخه، ورزش سنتی اهالی خراسان است. این کشتی نام خود را از تن پوش سنتی گرفته که کشتی گیران هنگام مبارزه به تن می کنند." . "چوخه" شنل کوتاهی است که کشتی گیران آن را با شال سفیدرنگی محکم می کنند ولی حالا برای اینکه دست و پای کشتی گیر را نگیرد، کوتاهش کرده اند". این ورزش در استان خراسان ریشه ای عمیق در زندگی، خلق و خو و اعتقادات مذهبی و ملی مردم دارد.
به گفته عباسعلی هوشمند مقدم (در کتاب تاریخ مختصر کشتی با چوخه): " لباس کشتی با چوخه عبارت بود از یک شلوار بنددار پشمی سیاه، یک پالتو یا نیم پالتوی چوخه و بدون آستر و یک زیرپیراهن یا پیراهن و یک شال برای بستن کمر پهلوان. وقتی شلوار را می پوشیدند، پاچه های آن را تا چاقیِ ران بالا می آوردند و پیراهن را می پوشیدند و از روی آن، پالتو یا نیم پالتوی چوخه را در بر می کردند و با شال، کمر را از روی پالتو می بستند" ولی در سال 1341، جنس لباس، کتانی شد و در عین حال نحوه پوشیدن و نامش تغییری نکرد. هر چند کردها در اصطلاح محلی به این لباس، چُخ، ترک ها چوخه و فارس ها بَرَک می گویند.
کشتی باچوخه، یگانه ورزشی در جهان است که ورزشکاران آن می‌توانند در چهار رشته دیگر از جمله جودو، کوراش، کشتی آزاد و کشتی پهلوانی با فن‌های کهن و سنتی ایرانی با حریفان خود دست و پنجه نرم کنند.
کشتی با چوخه؛ دیروز و امروز
امروز به اقتضای زمان و شاید هم به علت شمار زیاد کشتی گیران شرکت کننده، برخی سنت های زیبای گذشته اجرا نمی شود. 
مجیدی از قدیمی های این رشته می گوید: در قدیم، کشتی گیری که به خود اطمینان داشت، لباس محلی می پوشید و وسط میدان می آمد. دو زانو روی زمین می نشست و سر خود را پایین می انداخت و این؛ یعنی منتظر حریف است. کشتی گیر دیگری وارد میدان می شد و با اجازه کشتی گیر قدیمی و پیری که داوری مسابقه را بر عهده گرفته، کشتی آغاز می شد و با اتمام پیکار، پیشکسوت ها، برنده و بازنده را می بوسیدند.
از منظر فرهنگی و سنتی هم در ایام نه چندان دور، بخش ثابتی از عروسی ها و جشن ها را رقابت های نمادین و حتی جدی کشتی با چوخه تشکیل می داد.
کشتی با چوخه، به پشتوانه محبوبیت بالای خود در بین مردم خطه خراسان، سال ۱۳۸۷ با شماره ۳۰ در فهرست آثار ملی ناملموس کشور ثبت شد.
زمان کشتی هم فعلا 10 دقیقه است که در صورت مساوی بودن، 5 دقیقه دیگر به زمان کشتی اضافه می شود. متاسفانه زمان دقیق و مورد توافق برای رقابت ها و هیچ گونه اساسنامه، مرامنامه و قانون واحد در حوزه های اجرا وجود ندارد.
چون این گونه از کشتی منحصرا در استان خراسان شمالی رایج است، همچنان مهجور و ناآشنا مانده ولی اگر در سطح کشوری و بین المللی برگزار شود، ضمن احیا، انگیزه کشتی گیران نیز بیشتر می شود و آمار کشتی گیران چوخه هم افزایش خواهد یافت.
با گذشت زمان، منش های پهلوانی به جا مانده از پهلوانان قدیم کمرنگ شده است و به گفته صاحبنظران، تلفیق این رشته با فنون آزاد، جودو و برخی رشته های دیگر، لباس و سبک سنتی و زیبایی آن را از بین برده است.
ایرج لعلی، جدول نویس رقابت های چوخه با نگاهی آسیب شناسانه به کشتی چوخه می گوید: سال 58 تعدادی از پیشکسوتان و بزرگان کشتی در مشهد گرد آمدند و قوانین نسبتا خوبی نوشتند و یکی دو سال هم اجرا شد ولی باز هم قوانین، به نفع هر شهرستانی که میزان بود، تغییر کرد.
قربان تمری از کارشناسان رشته با چوخه هم معتقد است چون برگزاری مسابقات کشتی با چوخه، تابع قاعده و قانون متحد و مشخصی نیست، به اندازه رشته ای چون جودو به آن بها نمی دهند.
کاستی ها و تهدیدات
بدون شک ساخت و توسعه گودهای چوخه و فراهم آوردن امکانات بهداشتی رفاهی در کنار آنها گامی مهم برای توسعه این ورزش فرهنگ ساز است. علی رقم توسعه فضا و امکانات گود زینل خان اما همچنان علاقه مندان پرشمار چوخه 14 فروردین اسفراین از امکانات کنار زمین مسابقه رضایتت ندارند از جمله رختکن مناسب برای ورزشکاران.بانوان علاقه مند، مجبورند از فاصله دور (گوشه های گود) و به صورت ایستاده این مسابقات را تماشا می کنند؛ در حالی که پوشش مناسب چوخه کاران در کنار تدارک جایگاه ویژه بانوان، می تواند علاقه مندان بیشتری را به این ورزش جذب کند.
نبود جدیت در مراعات آداب معنوی و قابل احترام چوخه، حمایت نشدن چوخه کاران و نبود استعدادیابی و وارد شدن افراد غیرمتخصص و سیاسی کار در این ورزش بومی منطقه، از جمله عواملی است که چوخه را تهدید می کند.
کشتی با چوخه بهتر دیده می شود
امروز حمایت و تقویت ورزش های اصیل، آیینی و ملی کشورمان از جمله کشتی با چوخه، با همه توان مادی، معنوی و رسانه ای، بیش از گذشته ضرورت دارد و می تواند بسترساز ارتقای ورزش قهرمانی و توفیقات بین المللی باشد. برگزاری لیگ کشوری کشتی با چوخه، تدوین آیین نامه واحد و همدلی متولیان چوخه شمال خراسان، از مقدمات و الزامات تحقق این هدف بزرگ است.
امسال صداوسیمای خراسان شمالی با تدابیری که برای معرفی این رشته ورزشی داشت ۵۲۰ دقیقه از شبکه اترک، ۳۴۰ دقیقه از شبکه شما و ۱۴۰ دقیقه از شبکه ورزش به صورت زنده روی آنتن فرستاد و در ارتباط زنده با شبکه خبر و پخش گزارش های متعدد خبری این مسابقات را بیشتر معرفی کرد.
راه هموار است
در این دوره پس از رقابت حدود 200 کشتی گیر از هفت استان کشور، نفرات اول تا سوم پنج وزن، به ترتیب 50، 30 و 20 میلیون ریال جایزه نقدی دریافت کردند.
پهلوانان گوش شکسته که چند سالی است حامی مالی دارند و استعدادهایشان دیده می شود با امید حضور در صحنه های بین المللی زمین مسابقه را ترک می کنند.
چیزی که پیش از این برای دیگر پهلوانان این رشته هم میسر شده و دور از دسترس نیست.
این آوردگاه محلی است برای حفظ فرهنگ ایرانی.
نویسنده: علی احسانی فر
فیلم
گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ گود تاریخی زینل خان؛ آوردگاهی در خدمت ورزش و فرهنگ
نظر شما