مدارس غیرانتفاعی به عنوان یکی ازبازوهای کمکی درکنار مدارس دولتی، به کمک آموزش وپرورش آمد.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز قزوین، مدارس غیرانتفاعی براساس مصوبه مجلس شورای اسلامی بطور رسمی از سال تحصیلی ۶۹-۱۳۶۸ با هدف افزایش مشارکتهای مردمی و کاهش بخشی از سنگینی وظیفه تعلیم و تربیت مدارس دولتی فعالیش را آغاز کرد.
با گذشت زمان و افزایش شهریههای مدارس غیردولتی و کاهش خدماتی که به دانش آموزان ارائه میشود باعث شد تا تحصیل و فراگیری علم در برخی از این مدارس کمرنگ و توجه به منافع اقتصادی و دریافت پول پررنگتر شود. استاندارد نبودن این مدارس از نظر مساحت، فضا و محیط آموزشی، نداشتن امکانات لازم برای هر کلاس از جمله داشتن سیستم گرمایی و روشنایی مناسب، میز و نیمکت مناسب، داشتن مشاورههای پرورشی و تربیتی، وسایل و امکانات ورزشی مناسب و حیاط مدارس از عمده مسائل و مشکلات دیگر است که دانش آموزان، اولیا و حتی مسئولان امر در این مدارس با آن مواجه اند. علی رسولی یکی از شهروندان قزوینی که فرزندش در مدرسه غیر دولتی تحصیل میکند در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما میگوید: برخلاف مبالغ و شهریههای زیادی که برخی از این مدارس جهت تحصیل دریافت میکنند به نظر میرسد کمتر برای بالا بردن سطح آموزش و پرورش دانش آموزان هزینه میشود. او میافزاید: همچنین توجه و رسیدگی به مسائل اخلاقی، تربیتی و آموزشی دانش آموزان در این مدارس نیازمند توجه بیشتر است.
مدارس غیرانتفاعی و چالشهای آن علی اوسط رضایی یکی دیگری از شهروندان قزوینی میگوید: درست است که مدارس غیر دولتی مشکل سه شیفتی بودن مدارس دولتی را که در دهه ۶۰ و ۷۰ با آن مواجه بودیم برطرف کرده است ، اما هرچه از عمر این مدارس میگذرد شاهد افت سطح سواد دانش آموزان این مدارس هستیم. او میافزاید: تا جایی که بسیاری از موسسان برای کم کردن هزینهها ضمن اجاره منازل مسکونی قدیمی، به نیروهای آموزشی کم تجربه با دستمزد پایین رضایت میدهند در حالی که شهریهها هر سال افزایش مییابد.
استیجاری بودن ۱۷۹ مدرسه غیر دولتی در قزوین مدیر مشارکتهای مردمی و مدارس غیر انتفاعی اداره کل آموزش و پرورش استان قزوین در همین باره میگوید: دانش آموزان مدارس غیر دولتی استان قزوین در ۲۳۸ فضای آموزشی تحصیل میکنند که از این تعداد ۱۷۹ مورد استیجاری، ۳۱ مورد احداثی و ۲۸ فضا خریداری شده است. بگفته ابراهیم زاده با توجه به تحصیل ۲۵۰ هزار دانش آموز در مقاطع مختلف تحصیلی در 2 هزار و ۱۵۰ مرکز آموزشی بیش از ۱۰ درصد دانش آموزان استان در مدارس غیر دولتی تحصیل میکنند. بگفته ابراهیم زاده تا پایان برنامه ششم توسعه به شرط تامین زیرساختهایی از قبیل احداث مدارس جدید، نیروی انسانی و پشتیبانی از موسسان مدارس غیر دولتی، آمار دانش آموزان این مدارس باید به ۱۵ درصد کل دانش آموزان استان افزایش یابد.
توسعه مدارس غیردولتی نیازمند اجرای تعهدات مدیرکل مشارکتهای مردمی اداره کل آموزش و پرورش قزوین درباره استحکام مدارس غیردولتی هم میگوید: در آیین نامههای فعلی، مهندسان نظام مهندسی نظارت بر استحکام بنای مدارس را بر عهده دارند و بعد ازآن اداره کل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس بر اساس دستورالعملهای مربوطه باید برای این مدارس تعیین ظرفیت کند. او میافزاید: قانون نیز بانکها را موظف کرده است ۳۵ تا ۵۰ درصد به موسسات آموزشی وام قرض الحسنه بدهند، اما در عمل هیچ بانکی حاضر نیست چنین کاری کند. بگفته ابراهیم زاده حتی قانون گذار پیش بینی کرده اگر بانکی در پرداخت تسهیلات، سود در نظر بگیرد باید یارانه پرداخت کند. ابراهیم زاده میافزاید: همچنین بر اساس ماده ۱۳ قانون تاسیس مدارس و مراکز غیر دولتی، دولت مکلف است ۵۰ درصد در مناطق کمتر برخوردار سرانه پرداخت کند. مدیرکل مشارکتهای مردمی اداره کل آموزش و پرورش قزوین اضافه میکند : توسعه مدارس غیر دولتی ضروری است، زیرا هرچه این مدارس توسعه بیشتری یابند به مدارس دولتی کمک میشود.
ضرورت احیای نظام رتبه بندی مدارس غیر دولتی مدیر مشارکتهای مردمی اداره کل آموزش و پرورش قزوین با تاکید بر احیای نظام رتبه بندی مدارس غیر دولتی میگوید: با درجه بندی این مدارس، مردم بر اساس خدماتی که به آنان عرضه میشود دانش آموزان خود را ثبت نام کرده و بر اساس همان امکانات شهریه پرداخت میکنند.
وظیفه تایید استحکام بنای مدارس غیردولتی با نوسازی و تجهیز مدارس نیست مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان قزوین هم درباره نظارت وتایید استحکام بنای مدارس غیر دولتی میگوید:درقانون تاسیس مراکز و مدارس غیر دولتی، برای گواهی تایید استحکام بنا و تعیین ظرفیت وظیفهای برای نوسازی و تجهیز مدارس مشخص نشده، اما در سالهای گذشته در شورای آموزش و پرورش مصوباتی وجود دارد که این امر را بر عهده این اداره کل گذاشته است. عسگر علی جوانبخت میافزاید: هر دانش آموز سالانه حدود ۴ میلیون تومان برای آموزش و پرورش هزینه دارد و با احتساب کل دانش آموزان استان قزوین و تحصیل بیش از ۲۰ درصد دانش اموزآن در مدارس غیر دولتی میتوان گفت: این مدارس سالانه بیش از ۸۰ میلیارد تومان به آموزش و پرورش کمک میکنند. مدیرکل نوسازی و تجهیز مدارس قزوین همچنین اضافه میکند: به خاطر نقش بالای این مدارس در کمک به آموزش و پرورش، دولت موظف است یارانه مربوط به تسهیلات بانکی برای خرید زمین، ساختمان، احداث بنا و تجهیزات و تعمیرات مدارس غیر دولتی را در لایحه بودجه سالانه کشور بررسی کند که اگر از این ظرفیت قانونی استفاده شود بسیاری از مشکلات مدارس غیر دولتی برطرف میشود.
مدارس غیردولتی با کاربری مسکونی مورد تایید نیست مدیرکل نوسازی و تجهیز مدارس قزوین میگوید: ساختمانهای مسکونی که برای تاسیس مدارس غیر دولتی استفاده شده اند دارای استحکام لازم نیستند، چون بار زنده این ساختمانها در هر متر مربع ۲۰۰ کیلوگرم است که در ساختمانهای آموزشی به ازای هر متر مربع باید ۳۵۰ کیلوگرم باشد. وی میافزاید: البته ساختمانهای جدید الاحداث مورد تایید است و خوشبختانه نیمی از دانش آموزان مدارس غیردولتی استان قزوین هم در این گونه مدارس تحصیل میکنند.
تهیه شناسنامه برای مدارس غیردولتی مدیرکل نوسازی و تجهیز مدارس قزوین از اتخاذ تمهیداتی برای تهیه شناسنامه مدارس غیر دولتی خبرمی دهد و میافزاید: با تهیه این شناسنامه، گزارش جامع، جهت تعیین تکلیف قطعی مدارس استیجاری به دادستان ارسال میشود تا دستگاه قضایی برای ایجاد سازو کارهای مناسب، دستورات لازم را برای اتخاذ تصمیم صادر کند.
باید تسهیلات کم بهره به موسسان مدارس غیردولتی داده شود مدیرکل نوسازی و تجهیز مدارس قزوین پیشنهاد کرد به منظور تامین زمین ساخت مدارس غیر دولتی، شهرداری، مسکن و شهرسازی و آموزش و پرورش هر منطقه، زمینهای آموزشی را با نرخ کارشناسی در اختیار موسسان قرار دهند. بگفته جوانبخت برای رهایی آموزش و پرورش از این مشکلات، ارایه تسهیلات کم بهره به موسسان از قبیل اشتغال فراگیر، کمکهای فنی اعتباری و واگذاری زمینهای بلااستفاده به موسسان از بهترین راهکارهاست. ساخت ۳۷ درصد مدارس کشور با مشارکت خیران رییس جامعه خیرین مدرسه ساز کشورهم با اشاره به ۶۵۰ هزارخیرمدرسه ساز درکشور میگوید: ۳۷ درصد مدارس ایران در حال حاضر با مشارکت خیران ساخته میشود. محمدرضا حافظی در مراسم افتتاح یک واحد آموزشی در قزوین میافزاید: در حال حاضر هزار خیر ایرانی نیز از خارج کشور به مدرسه سازی در کشور کمک میکنند. حافظی با اشاره به اینکه زمانی در کشور شاهد فعالیت مدارس سه و چهار نوبته بودیم، اضافه میکند: در آن زمان هسته بزرگی از خیران مدرسه ساز شکل گرفت و در نخستین سال فعالیت خود موفق به جمع آوری ۶ میلیارد و ۸۰۰ میلیون ریال اعتبار شد. وی با اشاره به افزایش چشمگیر میزان فعالیتهای خیران مدرسه ساز در کشور طی سالهای اخیر میگوید: فقط پارسال شاهد مشارکت ۱۶ هزار میلیارد ریالی خیران بودیم که ۶ برابر بودجه دولت در این بخش است. رییس جامعه خیرین مدرسه ساز کشور یاداورشد: مشارکت در ساخت مدارس و مراکز آموزشی معاملهای با خداوند است که هر کس در این راه پرثمر گام بردارد یقینا آثار آن را در زندگی شخصی خود خواهد دید.
ساخت ۲۰۰ مدرسه در استان قزوین توسط خیرین رئیس مجمع خیرین استان قزوین نیز میگوید: از سال ۷۷ تاکنون بیش از ۲۰۰ مدرسه را خیرین و نیکوکاران استان قزوین ساخته اند و در اختیار دانش آموزان قرار گرفته است. محمدمهدی ارمغان تعهدات خیرین مدرسه ساز استان قزوین را در سالجاری ۱۸ میلیارد تومان ذکر کرد که 100 درصد آن تحقق یافت و این مبلغ برای سال آینده 2 برابر پیش بینی شده است. رئیس مجمع خیرین مدرسه ساز استان قزوین معتقد است: اگر اعتبارات دولتی به طور کامل محقق شود ظرفیت مدرسه سازی در این استان تا سه برابر افزایش مییابد.
هم اکنون ۶ هزار نفر با مجمع خیرین مدرسه ساز استان قزوین همکاری میکنند. آقای ذاکری یکی از خیرین مدرسه ساز قزوینی هم در کفتگو با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما میگوید: من مدرسه سازی را برای خودم به عنوان یک تجارت معنوی حساب میکنم. اقای قدس یکی دیگر از خیرین مدرسه ساز قزوین میگوید: تا کسی وارد فعالیتهای خیر نشود نمیتواند لذت آن را درک کند. دنیای مدرسهسازی دنیای شیرینی است، دنیایی که انسان با لبخند کودکان جان میگیرد و احساس میکند که خدا همیشه در کنار اوست.
چالش مدارس غیر دولتی به علت بی تعهد نهادهای دولتی رییس شورای هماهنگی مدارس غیر انتفاعی قزوین نیز میگوید: مشارکت خیرین در امر مدرسه سازی واقعا بی نظیر است و همه باید قدردان اینهمه کار خیر باشیم، اما در مقابل، دولت هم تعهداتی دارد که متاسفانه ۹۰ درصد این تعهدات انجام نمیشود بنابراین نباید از موسسان انتظار بالایی داشته باشیم. حمید ظهیری معتقد است: دولت، شهرداریها و بانکها به تعهدات قانونی خود در این زمینه عمل نمیکنند بطوریکه تسهیلات و واگذاری زمین از مهمترین مطالبات موسسان است که تاکنون در این زمینه کمک زیادی به مدارس غیر دولتی نشده است. ظهیری میافزاید: بر اساس ماده ۱۹ قانون تاسیس مدارس غیر دولتی، این مدارس از نظر برخورداری از تخفیف و معافیتهای مالیاتی و عوارضی در حکم مدارس دولتی انددر حالی که هیچ کدام از نهادها زیر بار این موضوع نمیروند. استان قزوین دارای ۲ هزار و ۲۰۹ واحد آموزشی با ۹ هزار و ۴۸۲ کلاس درس فعال است.