شکست لبخندها

ه گزارش سرويس بين الملل خبرگزاري صدا و سيما؛ مذاکرات دو روزه دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا و کیم جونگ اون رهبر کره شمالی در هتل "متروپل سافیتل "هانوی پایتخت ویتنام بدون حصول نتیجه  و امضای بیانیه مشترک پایان یافت . رفتار و سخنان دو طرف بعد از دیدار روز اول  و دیدار روز دوم نشان می دهد که رهبران آمریکا و کره شمالی دو دور مذاکرات کاملا متفاوت داشته اند.

مقدمه

سخنان ترامپ و کیم بعد از دیدار روز اول (چهارشنبه ) که البته در حد تعارفات معمول و رفتار سنجی یکدیگر بوده نشان می دهد که دو طرف گفتگوهای به ظاهر دوستانه داشتند.ارائه چنين تصويري محافل سیاسی و همچنین اصحاب رسانه را در مورد امضای توافقنامه و بیانیه مشترک از سوی ترامپ و کیم بسیار امیدوار کرد و تشریفات آن نیز تدارک دیده شد.اما فضا و شرایط حاکم بر گفتگوهای رهبران آمریکا و کره شمالی در روز دوم (پنجشنبه ) که گفتگوهای کاری بوده کاملا متفاوت بود به گونه ای که آنها نه تنها در مراسم نهار حاضر نشدند بلکه رهبر کره شمالی زودتر از زمان تعیین شده محل مذاکرات را ترک کرده و به هتل اقامت خود رفت و دونالد ترامپ نیز مذاکرات را نیمه کاره رها کرد .

شکاف بين خواسته ها و مطالبات دو طرف در نشست هانوي

با توجه به گزارش های منتشر شده از مذاکرات هانوی که برگرفته از سخنان رهبران آمریکا و کره شمالی  در روز اول و سخنان ترامپ در روز دوم مذاکرات است می توان درخواست های  هیات آمریکایی از هیات کره شمالی را در موارد زیر خلاصه کرد:

 1-خلع سلاح هسته ای کره شمالی و ارائه جدول زمانی برای آن ؛

 2 -نابودی تاسیسات هسته ای یونگ بیون درمرحله نخست ؛

و تاکيد بر اينکه پاسخ مثبت کره شمالی به این خواسته واشنگتن مبنای اقدامات بعدی خواهد بود .

پیشنهاد مطرح شده از سوی ترامپ نیز کمک به توسعه اقتصادی کره شمالی بوده است .

هیات کره شمالی نیز خواسته های زیررا مطرح کرد:

 1-امضای پیمان صلح و ترک مخاصمه با آمریکا؛

 2-لغوکامل تحریم های آمریکا وشورای امنیت سازمان ملل؛

  3-خروج نیروهای نظامی و تسلیحات آمریکا ازشبه جزیره کره ؛

4-ایجاد دفتر ارتباطی وکانال دیپلماتیک برای پی گیری توافقهای صورت گرفته .

فضای حاکم بر مذاکرات هانوی

اظهارات مقامات کره شمالی و آمریکا در مورد نتایج روز دوم مذاکرات  هانوی می تواند بیانگر فضای حاکم بر مذاکرات هانوی باشد.

 محورهای مهم سخنان ترامپ عبارتند از :

-برای امضای پیمان صلح  با کره شمالی نباید عجله کرد؛

-ترجیح دادم توافق بد با کره شمالی امضا نکنم؛

-آنها خواهان لغو کامل تحریم ها بودند که ما نمی توانستیم این کار را بکنیم ؛

-از ایده رهبر کره شمالی برای ایجاد دفتر ارتباطی استقبال می کنیم؛

-توافقی برای دیدار آینده رهبران آمریکا و کره شمالی صورت نگرفت ؛

-مانورهای نظامی با کره جنوبی به دلیل هزینه های بالای آن متوقف می شود(نه طي توافق با کیم )؛

-با رهبر کره شمالی و سایر مقامات این کشور بیشتر دوست شدیم و مذاکرات سازنده بود ؛

-عملکرد چین برای کمک به برگزاری گفتگوهای آمریکا و کره شمالی برای خلع سلاح هسته ای کره شمالی خوب بود ؛

-کره شمالی در ازا تخریب تاسیسات هسته ای یانگ بیون خواهان لغو همه تحریم ها بود که موافقت نکردیم؛

-معتقدم یک توافق بد بسیار بدتر از توافق نکردن است .

ترامپ هنگام بازگشت به آمریکا در هواپیما با "مون جائه این " رئیس جمهوری کره جنوبی تلفنی گفتگو و گزارشی از مذاکرات هانوی به وی ارایه کرد که  محورهای آن عبارتند از:

-حل بحران هسته ای کره شمالی از طریق گفتگو قابل تحقق است؛

-کره جنوبی و شخص مون جائه این، باید همچنان نقش موثر و میانجی خود را برای متقاعد کردن رهبر کره شمالی به پذیرش خلع سلاح هسته ای ادامه دهد ؛

3-مذاکرات هانوی سازنده بود و حصول نتیجه زمان بیشتری می خواهد .

محورهای مهم سخنان وزیر امور خارجه کره شمالی

"ری یونگ هو " وزیر امور خارجه کره شمالی با رد اظهارات رئیس جمهوری آمریکا مبنی براینکه رهبر کره شمالی خواهان لغو تمامی تحریم های بین المللی شد  گفت کیم جونگ اون فقط خواهان لغو تحریم های مربوط به 5 قطعنامه سالهای 2016 و 2017  در مقابل انهدام کامل تاسیسات هسته ای یونگ بیون شد .  

علاوه براین به گفته وزیر امور خارجه کره شمالی کیم در نشست هانوی پیشنهاد توقف کامل آزمایش های موشکی دوربرد و هسته ای را داد که ترامپ خواهان برداشتن گام های بیشتری بود .

علل شکست مذاکرات هانوی

در مورد علل بی نتیجه ماندن مذاکرات هانوی میان ترامپ  و کیم ، رهبر کره شمالی و سایر مقام های این کشوراظهار نظر نکرده اند اما دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا با حضور در جمع خبرنگاران تلاش کرد تا به گونه ای شکست  مذاکرات هانوی را توجیه  وخود را صحنه گردان مذاکرات معرفی نماید.در ارزیابی از مذاکرات هانوی و علل شکست آن موارد زیر قابل توجه و تامل است .

1- سخنان مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا در هانوی مبنی براینکه این مذاکرات نشان داد که دیدگاه های رهبر کره شمالی در حال نزدیک شدن به دیدگاه های آمریکا است نشان می دهد که واشنگتن سیاست ترغیب و تشویق رهبر کره شمالی برای اجابت خواسته های آمریکا را پی گیری می کند و حاضر به دادن امتیازی برای تحقق نتیجه برد- برد نیست .سیاستی که در مذاکرات شش جانبه حل بحران هسته ای کره شمالی از سوی واشنگتن پی گیری که در نهایت منجر به شکست آن شد .

در بیانیه کاخ سفید نیز که پس از برگزاری نشست هانوی منتشر شد صرفا به این موضوع که در این نشست به موضوع های گوناگونی برای پیشرفت در غیر هسته ای کردن کره شمالی و موضوعات اقتصادی پرداخت شد اشاره  شده است .

2-مهمترین علل شکست نشست هانوی را می توان اعتماد به نفس روز افزون رهبر کره شمالی  دانست که در مذاکرات با رئیس جمهوری آمریکا نه تنها مقهور نام  و تهدیدهای وی نمی شود بلکه به خوبی می داند کالای گران بهای هسته ای  که کره شمالی  در اختیار دارد مهمترین ابزار چانه زنی این کشور در برابر آمریکا است به همین دلیل به هیچ عنوان حاضر نیست از درخواست های خود عقب نشینی کند .

3-مغایرت کامل دیدگاه ها و درخواست های  ترامپ و کیم

اظهارات دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا در مصاحبه های خبری بعد از دیدار با کیم جونگ اون بر تمرکز عمده ترامپ  بر ظرفیت های بالقوه اقتصادی و سرمایه گذاری در کره شمالی تاکید دارد که از دیدگاه رهبر این کشور نه تنها در مراحل بعدی قرار دارد بلکه حکم شکلاتی را دارد که آمریکا درصدد است در ازاي خلع سلاح هسته ای کره شمالی به این کشور بدهد .این درحالی است که از دیدگاه پیونگ یانگ اگر آمریکا در همکاری با کره شمالی صداقت دارد باید به درخواست های واقعی این کشور توجه نماید .

4-ترامپ و کیم نمی خواهند مهمترین ابزار امتیازگیری از یکدیگر را از دست بدهند یا کم اهمیت کنند .

روند مذاکرات و نوع رفتار رهبران آمریکا و کره شمالی در مذاکرات هانوی به وضوح نشان می دهد

که هیچ یک از طرفین حاضر نیستد ابزار چانه زنی  خود را در برابر حریف زخمی  یا ناکار آمد کنند بلکه می کوشند در ازاي هر گونه نرمش در موضع خود بالاترین امتیاز را بگیرند .به همین دلیل دونالد ترامپ حاضر نیست به خواسته های کره شمالی برای لغو تحریم ها تن دهد و به وضوح برای توجیه  شکست هانوی می گوید که آنها می خواستند تحریم ها به طور کامل برداشته شود که ما نمی توانستیم این کار را بکنیم .متقابلا رهبر کره شمالی نیز حاضر نیست با از بین بردن بخش بخش تاسیسات هسته ای دست خود را در برابر ترامپ خالی کند .

5-از دیدگاه محافل سیاسی و به اعتراف دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا کیم جونگ اون اگر چه رهبری بسیار جوان است اما از درایت و توانایی هماوردی با ترامپ را که سال ها در بخشهای اقتصادی چانه زنی کرده برخوردار است .

تمامی تصاویر منتشر شده از دیدار دو جانبه و هیاتي ترامپ و کیم  نشان می دهد که رهبر کره شمالی لبخند برلب اما با صلابت در صندلی خود نشسته و این ترامپ است که همواره دستش را به سمت کیم دراز کرده و با عصبانیت و استرس در صندلی محل گفتگو نشسته است .

6-فشارهای داخلی در آمریکا بر ترامپ و اجتناب وی از تشدید انتقادات 

برخلاف دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا ،کیم جونگ اون رهبر کره شمالی نه تنها تحت فشارهای داخلی نیست بلکه مردم  این کشور از مذاکرات برد –برد در برابر آمریکا حمایت می کنند. اما ترامپ که با خطر استیضاح نیز روبرو است با شرایط کاملا متفاوت تری در نشست هانوی شرکت کرد .

انتقادات داخلی بخصوص از جانب دمکراتها از وی برای دیدار با رهبر  کره شمالی ترامپ را در شرایطی قرار داد که برخلاف اظهارات گذشته اش از توافق خوب و بد سخن بگوید و ادعا نماید که با مقاومت در برابر درخواستهای کیم قهرمان مذاکرات هانوی بوده است تا از سطح انتقادات و اعتراضهای داخلی در آمریکا ضد خود بکاهد .

7-یکی از مهمترین مسایلی که بدون تردید بر رفتارو روان ترامپ در نشست هانوی تاثیر منفی گذاشت شهادت مایکل کوهن وکیل سابق ترامپ در کنگره بود که وی را فردی نژاد پرست و دروغگو عنوان  کرد .این اظهارات که ترامپ را برافروخت مصاحبه های ترامپ در هانوی را نیز تحت تاثیر قرار داد به گونه ای که از ورود برخی خبرنگاران آمریکایی به نشست های مطبوعاتی رئیس جمهوری این کشور  در هانوی جلوگیری شد .وی با اعلام اینکه زمان طرح سخنان کوهن مناسب نبود عصبانیت خود را از تاثیر گذاری آن بر دیدارش با کیم نشان داد .رهبر کره شمالی نیز با درک این واقعیت که ترامپ در شرایط متزلزل روحی قرار دارد و حتی ممکن ات پس از  بازگشت در آمریکا با دشواری های جدی سیاسی روبرو باشد با مقاومت در برابر درخواستهای ترامپ بر خواسته های خود تاکید کرد .

نتیجه

اکنون این سوال مهم مطرح است که برنده نشست هانوی ترامپ بوده است یا کیم ؟

هر چند دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا در مصاحبه های خود پس از نشست روز دوم تلاش کرد وانمود کند که نیازی به موفقیت آنی مذاکرات نداشته و بیشتر به منافع ملی آمریکا فکر می کند اما به خوبی می داند که برنده ی دومین دیدارش با رهبرکره شمالی هم بنا به دلایل زیر بازهم وی بوده است .

1-مذاکره با ترامپ ،رهبر کره شمالی را در موقعیت برتر بین المللی قرار داد و بسیاری از ادعاهای آمریکا را که کره شمالی به دنبال ناامن کردن منطقه است خنثی کرد  .

2-کره شمالی نشان داد که  امنیت شبه جزیره کره  تنها از راه گفتگو حاصل خواهد شد و به همین دلیل افکار عمومی در کره جنوبی نیز از آن حمایت می کنند .

3-برای رئیس جمهوری کره جنوبی که اعلام کرده بود در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه فقط مذاکرات هانوی را دنبال می کند، اثبات شد که این ترامپ است که به درخواست ها و نیازهای دوکره در مورد استقرار صلح و آرامش در شبه جزیره کره بی توجه است .به همین دلیل مون جائه این در گفتگو با ترامپ که هنگام بازگشت وی در هواپیما صورت گرفت خواهان دیدار و گفتگوی رودررو با رئیس جمهوری آمریکا شد.

4-حمایت های چین از ادامه مذاکرات میان رهبران آمریکا و کره شمالی با تاکید براینکه بروز مشکلات وموانع در مذاکرات غیر قابل اجتناب است نشان می دهد که چین نیز از مذاکرات هانوی راضی است و با توجه به تشکر ترامپ از پکن برای  کمک به برگزاری این  نشست ،موفق به کاهش فشارهای واشنگتن در این خصوص شده است .

5-در هر حال کیم جونگ اون در حالی مذاکرات هانوی را ترک کرد که نه تنها کوچکترین تزلزلی در رفتار و اراده خود برای کوتاه آمدن در برابر آمریکا از خود نشان نداد بلکه با لبخند  برلب داشتن نشان داد که برای بازی برد –برد به هانوی آمده بود که طرف آمریکاییش آمادگی لازم را در این خصوص نداشت .

نویسنده: مجيد وقاری