کانال مالی اروپا؛ نسخه تجربه شده

این سیاست شکننده از آوریل سال 1995 تا نوامبر 2003، همزمان با اشغال نظامی عراق توسط آمریکا و متحدین آن در این کشور اجرا شد.
بر اساس این کانال مالی و تجاری که بین عراق و سازمان ملل متحد منعقد شد، کشور عراق هیچگونه اراده ای در میزان صدور نفت و حتی انتخاب مشتریان خود را نداشت. مضاف بر این در مابه‌ازای صدور نفت، نه پولی دریافت می کرد و نه حق انتخاب تنوع کالا و سایر مایحتاج خود را داشت، فقط نفت در مقابل غذا و دارو بود ولاغیر!

به دلیل این محدودیت ها، عراق حتی در مسیر تنظیم و اختصاص بودجه سالانه به نهادهای سیاسی، امنیتی و دفاعی خود ،کاملا پیاده و بی اختیار بود!
در ادامه این روند بود که اولین و قدرتمند ترین ارتش منطقه خاورمیانه و گارد ریاست جمهوری مثال زدنی صدام، بدون کمترین مقاومت تسلیم آمریکا شد. 
دلیلش در یک جمله کوتاه خیلی روشن و پر واضح است كه ارتش عراق خلع سلاح شده بود و قدرت موشکی و توان نظامی خود را در سایه سیاست غذا در مقابل نفت از دست داده بود. 
و اما ماجرای غم انگیز کانال مالی اروپا موسوم به اینستکس برای ایران؛ دقیقاً نسخه تجربه شده و البته موفق آمریکا و شرکایش در عراق است و هیچ تفاوت ماهوی با آن ندارد؛ فقط شکل اجرای آن متفاوت است.

این موارد می تواند در پشت پرده اینستکس پنهان باشد؛ مانند آنچه در برجام مخفی ماند و سر انجام به سقط آن منتهی شد:
1. دستگاه دیپلماسی کشور برای بار دوم بعد از قائله و جنجال برجام  بر طبل بشارت و گشایش های اقتصادی همچنان می نوازد و با تشویق سه کشور اروپایی در مسیر حرکت سنگلاخی و نه چندان روشن این کانال، بی محابا در حال حرکت است؛ البته با شرط اجبار و تحمیل پیوستن بی چون و چرای ایران به معاهده fatf.

2. ایران در کانال مالی اروپا مانند عراق در برابر فروش محدود نفت نه پولی دریافت می کند نه مشتریان خود را انتخاب می کند و نه حق انتخاب سایر کالا و مایحتاج خود به جز مواد غذایی و دارویی را دارد و نه بر میزان صدور نفت خود مختار و مجاز است.

3. برخی قرائن و سیگنال ها نشان می دهند که برخی به دنبال آن هستند تا فضا را برای گفت و گو به منظور تحلیل و توقف توان نظامی از جمله قدرت موشکی هموار کنند.

4. در صورت تحقق این کانال و پیوستن ایران به fatf، ایران همچون عراق در تنظیم بودجه سالانه خود در مواردی نظیر اختصاص بودجه دفاعی و ارتقاء توان نظامی نیز زمین گیر خواهد شد.

5. امکان دور زدن تحریم ها از ایران با این تهعدات در آینده سلب می شود.

6. بهانه های اروپا دراین مسیر حتی با انجام همه تعهدات ایران، روز به روز بیشتر و افزونتر خواهد شد و در صورت کوچکترین مقاومت، این بار توان سه کشو اروپایی صاحب حق وتو در شورای امنیت به همراه آمریکا و با پشتوانه های حقوقی و مشروعیت های بین المللی  تجمیع پیدا می کنند. قصد آنها در این پروسه این است که ایران را در ذیل منشور هفتم سازمان ملل یعنی اصل استفاده از زور قرار بدهند و ایران خلع سلاح شده را به سرنوشت عراق دچار کنند.

دست آخر این که قرار گرفتن لقمه غذا در مجاورت نفت سرانجام  به بحران  منجر خواهد شد! به مانند مصیبت جانکاه و بزرگی که در عراق رخ داد.

حسين حاجی
كارشناس ارشد سياست بين الملل