واکنش گسترده عراقی ها به اظهارات ترامپ مبنی بر تبدیل عراق به برج مراقبت
از مدت ها پیش احساس می شد که امریکا به طور معناداری نیروهای نظامی خود را در عراق افزایش می دهد و برای آنها ماموریت های فراتر از آنچه که برای آموزش نیروهای عراقی و یا مبارزه با داعش تعریف شده، مدنظر دارد و همین امر موجب شد که زمزمه لزوم خروج نیروهای امریکایی از عراق از سوی گروههای سیاسی مطرح شود.
هر چند در ابتدا مسئولان دولت عراق تا حدودی ملاحظه کاری می کردند اما اظهارات اخیر ترامپ که در آن جایگاه عراق را به یک برج نگهبان همسایگان تقلیل داد باعث شد که مسئولان دولتی و پارلمانی عراق نیز ضمن اینکه علیه این سخنان موضع گیری بکنند بلکه فراتر از آن با درخواست های جاری برای خروج نظامیان امریکایی از این کشور و بسته شدن پایگاههای نظامی این کشور همراه و همگام شوند.
عادل عبدالمهدی نخست وزیر عراق سه شنبه شب در نشست خبری هفتگی خود در بغداد در پاسخ به این سوال خبرنگار شبکه تلویزیونی الشرقیه که آیا با آمریکا درباره حضور نظامیان این کشور در خاک عراق و همچنین اظهارات اخیر دونالد ترامپ مبنی بر رصد و نظارت بر ایران از طریق حضور در عراق رایزنی کرده اید؟ گفت:" ما با آمریکا در این خصوص اختلاف نظر داریم چرا که بارها اعلام کرده ایم آمریکا اجازه هیچ گونه پایگاه نظامی در عراق را ندارد.
عبدالمهدی افزود بر خلاف آنچه در برخی از رسانه ها نیز ذکر شده است بین عراق و آمریکا هیچگونه توافقنامه امنیتی (توافقنامه امنیتی سوفا) نیز وجود ندارد. در چارچوب نیروهای ائتلاف بین المللی، شماری از نیروهای آموزشی و نظامیان آمریکایی در خاک عراق حضور دارند که مأموریت اصلی آنان آموزش نیروهای عراقی و مبارزه با داعش است. هیچ یک از نیروهای خارجی حاضر در عراق هیچ مأموریتی به جز مأموریت های ذکر شده ندارند و از این رو هنگامی که گفته می شود هدف از حضور نیروهای آمریکایی در خاک عراق جنگ علیه کشور دیگری است ما این مسئله را رد می کنیم.
نخست وزیر عراق تاکید کرد قانون اساسی عراق اجازه نمی دهد ما در این مسیر گام برداریم و هرگز قبول نمی کنیم از خاک عراق برای هدف قرار دادن کشور دیگری استفاده شود . این موضع دولت عراق است و ما آن را به طرف آمریکایی نیز ابلاغ کرده ایم".
محمد الحلبوسی رئیس مجلس نمایندگان عراق نیز با بیان اینکه این مجلس درخواست برخی از نمایندگان را برای بازنگری درباره حضور نیروهای آمریکایی در این کشور دریافت کرده است و این درخواست در دوره قانونگذاری آینده بررسی خواهد شد گفت : "من این درخواست را به صورت دیگری طرح می کنم و می پرسم اگر خدای ناخواسته شاهد بروز اوضاع امنیتی خطرناکی در عراق باشیم، آیا مجلس نمایندگان قانونی تصویب خواهد کرد که بر اساس آن نیروهای بیگانه بدون کسب اجازه از دولت وارد عراق شوند؟ قطعا چنین نخواهد شد". اظهارات مداخله گرانه و تحقیر آمیز ترامپ حتی صدای مسئولان قبلی را نیز در آورد و حیدر العبادی نخست وزیرسابق که در دوره مسئولیت خود ازسوی برخی از طرف ها به رفتار مماشات طلبانه با امریکا متهم بود در سخنانی تصریح کرد که :"صحبت در باره برخی پایگاه های آمریکایی و استفاده از این پایگاه ها برای مقابله با کشورهای همسایه با قانون اساسی عراق و توافقنامه های امضاء شده بین عراق و آمریکا در زمان حضور این کشور در ائتلاف بین المللی مبارزه با گروه تروریستی داعش مغایرت دارد".
همچنانکه ملاحظه می شود مسئولان فعلی و قبلی عراق عموما به مغایرت گفتار و کردارمسئولان امریکا با قانون اساسی عراق و توافق میان دولت امریکا و عراق در خصوص محدود شدن فعالیت و ماموریت نیروهای امریکایی به مبارزه با داعش اشاره کرده اند اما در کنار اینها می توان به چند نکته دیگر نیز اشاره کرد که در تشدید مخالفت ها با حضورنظامی امریکا در عراق موثر بوده است : نخست اینکه اکنون دولت و مردم عراق به این واقعیت پی می برند که امریکا از حضور نظامی خود به عنوان اهرم فشار علیه آزادی عمل این کشور در پیشبرد بازسازی این کشور و تامین مایحتاج آن بخصوص در تامین برق مداخله و مانع تراشی می کند و در موارد متعدد عملا آنها را به گروگان می گیرد و مانع از این می شود که آنها در مراودات خود آزادی عمل لازم را داشته باشند. حتی در مواردی امریکا مانع از امضای قرار دادهای اقتصادی با کشورهای اروپایی می شود.
دوم اینکه با گذشت زمان و با اصرار امریکا بر ادامه و تقویت حضور نظامی خود در عراق و استفاده از آن برای تامین اهداف منطقه ای خود این باور تقویت می شود که گویا از همان ابتدا ظهور داعش به عنوان ترفندی برای بازگرداندن نظامیان امریکایی به عراق بوده است . امریکا وقتی تصمیم به اشغال عراق در سال 2003 گرفت قصد داشت عراق را برای همیشه زیر اشغال خود داشته باشد و حتی در ماههای اولیه بعد از اشغال از عراق به عنوان ایالات 51 امریکا اسم برده می شد اما بعد از اینکه مشروعیت جنگ و اشغال عراق به دلیل نیافتن سلاح های کشتار جمعی مورد ادعای امریکا زیر سوال رفت و از دیگر سو تلفات امریکا در عراق رو به افزایش گذاشت و در عین حال هزینه های ناشی از حضور نظامی امریکا در عراق بر اقتصاد این کشور به صورت رکود نمایان شد لذا امریکا با بی میلی در سال های پایانی جرج بوش پسر در سال 2008 تصمیم به خروج نیروهای خود از عراق گرفت اما از سال 2014 در پی ظهور غیرمنتظره داعش از این فرصت استفاده کرد و به بهانه مبارزه با داعش نیروهای خود را به عراق بازگرداند.
اکنون نیز با توجه به اینکه توجیه اعلامی امریکا برای ادامه حضور در عراق مبارزه با داعش است لذا تردیدی نیست که امریکا تا هر زمان که نیاز داشته باشد داعش را حفظ خواهد کرد والا اگر چنین نیازی نبود خیلی راحت تر می توانست پرونده داعش را برای همیشه ببندند.
-------------------------------------
احمد کاظم زاده