مهر پایان بر بحران سوریه
بهترین گزینه برای رفع تهدید کردهای سوری برای ترکیه، حاکمیت دوباره دمشق بر مناطق شمالی این کشور است.
با گذشت زمان ابعاد جدیدی از تصمیم کاخ سفید برای خروج نیروهای آمریکایی از سوریه آشکار میشود.
برخی از رسانههای آمریکایی این روزها دلیل این تصمیم را برشکستگی آمریکا اعلام کرده اند. به عنوان مثال نشنال اینترست دیروز اعلام کرد آمریکا به علت ورشکستگی دیگر نمی تواند ژاندارم جهان باشد.
با این حال چهار مقام آمریکایی ادعا کردند فرماندهان آمریکایی مامور برنامه ریزی خروج نیروهای این کشور از سوریه توصیه کردهاند افراد مسلح کردی که در حال نبرد با داعش هستند اجازه داشته باشند تسلیحات عرضه شده از سوی آمریکا را حفظ کنند.
خبرگزاری رویترز امروز درباره پیامدهای این توصیه نوشت: این اقدام به احتمال زیاد موجب خشم ترکیه به عنوان متحد آمریکا در ناتو خواهد شد.
علاوه بر این برخی گزارشها از اختلاف نظر ترکیه با ایران و روسیه بر سر کردهای سوریه حکایت دارد. به گزارش شبکه فرانس 24 اختلاف نظر بین ترکیه و روسیه بر سر مسئله کردهای سوری، بی شک در اجلاس سه جانبه آستانه که در ابتدای ماه ژانویه با حضور ایران در مسکو برگزار می شود، نمایان خواهد شد.
اردوغان از چند روز پیش تانکهای ارتش ترکیه را به مرز اعزام کرده و جای شکی برای یک حمله قریب الوقوع باقی نگذاشته است. رئیس جمهوری ترکیه امروز جمعه اعلام کرد کردها حق نداشتند از نظامیان ارتش سوریه بخواهند در منبج به کمک آن ها بیایند.
با وجود این نیروهای ارتش سوریه صبح امروز وارد مناطق شمالی این کشور شدند. کردها منطقه شمالی سوریه را در کنترل خود دارند و ارتش رژیم بشار اسد به درخواست کردها روند استقرار پشت مرزهای ترکیه واقع در مناطق شمالی سوریه را آغاز کرده است. کردها پس از اعلام خروج دو هزار نیروی آمریکایی از سوریه و مواجه شدن با خطر حمله ترکیه، این درخواست را مطرح کردند.
در وهله اول این پرسش مطرح میشود که آیا ترامپ با علم به این پیامدها دستور خروج نظامیان آمریکایی از سوریه را صادر کرده است؟ اگر این طور باشد ظاهرا کاخ سفید با این دستور در پی اعمال فشار بر آنکارا و انداختن ترکیه به جان سوریه و متحدان آن است.
اما بررسی گزینههای دیگر نشان میدهد بهترین گزینه برای رفع تهدید کردهای سوری برای ترکیه حاکمیت دوباره ارتش سوریه بر مناطق شمالی این کشور است.
چون در غیر این صورت یا این مناطق باید توسط نظامیان ترکیه اشغال شود که تجربه اشغال گری عربستان در یمن پیش روی آنکارا است و یا اینکه منطقه تحت عنوان «خود مختاری کرد» مدیریت شود که این نیز با مخالفت کشورهای ذینفع - از جمله ایران، عراق, سوریه و ترکیه - روبرو خواهد شد.
این ارزیابی خود به خود این گمانه را تقویت میکند که پیروزی ارتش سوریه و متحدان به نهایت رسیده و قدرتهای بین المللی و منطقهای - بخصوص مخالفان بشر اسد - در زمینه خروج نظامیان آمریکایی از سوریه و بازگشت حاکمیت دمشق بر مناطق شمالی سوریه به توافق رسیده اند و تحرکات ترکیه تنها اقدامی برای ترغیب کردها به پذیرش حاکمیت دمشق است، طبیعتا اگر آنکارا عزمی برای اشغالگری در مناطق کرد نشین سوریه داشت واکنش آن به حضور نظامی ارتش سوریه در مرز ترکیه اینگونه نبود و این یعنی مهر پایان بر بحران سوریه زده شده است، هر چند ممکن است حاکمیت دوباره سیاسی دمشق بر سرتاسر این کشور و بازگشت کامل امنیت مدتی به طول انجامد.
آنچه این گمانه را بیشتر تقویت میکند افزایش رایزنیها برای راه اندازی سفارتخانههای کشورهای عربی و بازگشت دولت سوریه به اتحادیه عرب است.
نیروهای کرد از سال دو هزار و پانزده به نیروهای سوریه دموکراتیک ملحق شده و ائتلافی کردی - عربی را تشکیل دادند که از حمایت های گسترده آمریکایی ها برخورار است.
آنکارا در راس ائتلاف ضد داعش حضور دارد، اما کردهای یگانهای مدافع خلق را تروریست و مرتبط با پ ک ک می داند. رجب طیب اردوغان در داخل ترکیه با جدایی طلبان کرد در نبرد است و از حضور یک تشکل کرد پشت مرزهای کشورش بیمناک است.
------------------------------------
عبدالرضا خلیلی