وحدت نیاز موجودیتی اما مستلزم ایده های جدید و مبتکرانه
با وجود اشتراکات گسترده ای که بین مسلمانان وجود دارد اما متاسفانه ایده وحدت در حد آرزو باقی مانده ، از این رو نیاز است تلاش های گذشته برای تحقق وحدت بین مسلمانان آسیب شناسی شود و با شناسایی دقیق موانع موجود در این زمینه به رفع آنها اقدام کرد.
شاید یکی از نکاتی که در این نگاه آسیب شناسانه جلب توجه می کند این است که در گذشته رویکرد به وحدت جنبه هرمی و بالا به پائین داشته و تصور بر این بود که اگر در راس هرم وحدت و اتفاق نظری حاصل شود این بر قاعده هرم نیز تاثیر می گذارد و آن را تحت الشعاع قرار می دهد.
این شیوه شاید در گذشته که بین راس و قاعده هرم جوامع ارتباط ارگانیک قوی برقرار بود می توانست تاثیر گذار باشد اما اکنون که در همه جوامع اعم از اسلامی و غیر اسلامی این پیوستگی یا وجود ندارد و یا به اندازه گذشته قوی نیست لذا باید راهکارهای دیگری در دستور کار قرار گیرد. یکی از این سازوکارها می تواند این باشد که در طراحی های جدید وحدت، ارتباطات ابتدا از سطح پایین و در قاعده هرم در سطوح و بخش های مختلف آغاز شود و بتدریج به سطوح بالا گسترش یابد.
در این زمینه می توان ارتباطاتی را در طیف مختلفی از افراد و نهادهای علمی ، دینی ، اجتماعی ، اقتصادی ، فرهنگی و سیاسی میان جوامع اسلامی برقرار و بخصوص نهادهای غیردولتی را در این بخش ها ایجاد و تقویت کرد. همچنین با تجاربی که از همگرایی در سایر کشورهاو مناطق جهان از جمله در اروپا حاصل شده است می توان روابط و همکاری ها را از حوزه های غیرحساس شروع که در آن بتوان منافع مشترک را برای همه تصور کرد. اگر از این منظر به مسئله نگاه شود طیف وسیعی ازظرفیت های همکاری را می توان بین دولت ها و جوامع اسلامی شناسایی کرد. برای مثال در حوزه اقتصادی و تجاری تولید و مصرف کالاهای حلال و یا ایجاد بانکداری بدون ربا می تواند انگیزه های مشترکی را برای همکاری در این زمینه فراهم کند. یا در حوزه اجتماعی اکنون اغلب کشورهای اسلامی با معضل بیکاری مواجه اند و همین مسئله موجب می شود خیلی از نخبگان فکری جهان اسلام، دانش و علم خود را در کشورهای غیر اسلامی بکار بگیرند و در واقع چرخ پیشرفت آنها را به حرکت در آورند. یا در بحث مقابله با چالش های نوظهور همچون بحران کم آبی که باز متاسفانه بیشتر کشورهای اسلامی با آن دست به گریبانند،کشورهای اسلامی نیاز روز افزونی برای همکاری دارند چرا که از هم اکنون فروشندگان سلاح برای فرصت سازی از این چالش ها دندان تیز کرده اند و کشورهای اسلامی را به سمت منازعه و درگیری تازه ای سوق می دهند. بنا بر این از هر منظر که به مسئله نگاه شود لزوم ایجاد وحدت و همگرایی میان مسلمانان و کشورهای اسلامی اهمیت مضاعف یافته و به یک واقعیت انکار ناپذیر تبدیل شده است و بی تردید می توان گفت اکنون بیشترگرفتاری ها و مصیبت های مسلمانان و کشورهای اسلامی در نبود وحدت و همگرایی و فرصت سازی دشمنان و در راس آن رژیم صهیونیستی و کشورهای غیر اسلامی از اختلافات موجود میان آنهاست و رد پای آنها را می توان به روشنی در پروژه ایران هراسی و بدبین کردن کشورهای منطقه بخصوص عربستان به ایران ، ایجاد اختلاف و شکاف در داخل کشورهای عربی از جمله قطر و عربستان و یا ایجاد اختلاف و شکاف میان کشورهای سنی مانند عربستان با ترکیه مشاهده کرد.
----------------------------------
احمد کاظم زاده