پخش زنده
امروز: -
افشاگری الجزیره؛
برملا شدن روابط سرّی ده‌ها ساله سعودی بااسرائیل
روابط سرّی رژیم سعودی با رژیم صهیونیستی در طول چند دهه گذشته پس از معرفی محمد بن سلمان به عنوان ولیعهد سعودی، جنبه علنی پیدا کرده است.
به گزارش سرويس بين الملل خبرگزاري صدا و سيما، شبکه تلویزیونی الجزیره در برنامه «المرصد» ضمن برملا کردن روابط سري رژيم سعودي با رژيم صهيونيستي در دهه هاي گذشته به بررسی روابط عربستان و رژیم صهیونیستی و تأثیر قتل جمال خاشقجی روزنامه نگار منتقد سعودی بر این روابط، پرداخت.
محمد صالح گوینده این شبکه گفت: این نخستین بار نیست که به داستان های مربوط به عادی سازی روابط بین بعضی نظام های عربی و اسرائیل می پردازیم اما هرگز شاهد چنین داستانی که تا این اندازه گسترده باشد و در رسانه ها سانسور شود، نبوده ایم. مطالب زیادی درباره دوستی قدیمی بین تل آویو و ریاض نوشته شده است اما همواره این مسئله از دور صورت می گرفت و می باید منتظر فردی مانند محمد بن سلمان ولیعهد سعودی بود تا این مسئله علنی شود. پل دوستی بین ریاض و تل آویو زیر نظر بن سلمان و دوست او جارد کوشنر داماد رئیس جمهور آمریکا، ایجاد شد و به سرعت سخن از گرم شدن روابط دو پایتخت مطرح شد. در واقع، گام های زیادی توسط محمد بن سلمان، زمینه این شرایط را ایجاد کرد.
اما جنایت قتل جمال خاشقجی روزنامه نگار عربستانی، باعث تمرکز رسانه های بر ولیعهد سعودی شد و شرایط تعیین کننده ای را بین اسرائیل و عربستان ایجاد کرد و بنیامین نتانیاهو در این شرایط، برای دفاع از عربستان وارد عمل شد و سرّ روابطی را فاش کرد که دو طرفِ آن ، دیگر نمی توانند آن را پنهان کنند. ولیعهد سعودی در شرایطی قرار گرفته است که نمی تواند به هیچ طرفی نگاه کند، مگر آنکه عکس جمال خاشقجی را در برابر خود می بیند. جنایتی که پایان هولناکی برای روزنامه نگار عربستانی ترسیم کرد و محمد بن سلمان را در هر جایی که می رود، تعقیب می کند. این مسئله در روزی که بازدید عجیب و سریعی به هتل- زندان ریتز کارلتون ریاض داشت، آشکار بود. در این هتل، کنفرانس بیهوده ای برای سرمایه گذاری، همزمان با تحریم گسترده بین المللی کنفرانس ریاض در تاریخ بیست و سوم اکتبر یعنی سه هفته پس از جنایت قتل خاشقجی در کنسولگری عربستان در استانبول و تکه تکه کردن جسد او، برگزار شد.
در آن زمان، تغییر آشکاری در لحن دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا ایجاد شده بود و او، سخنان در حد تعارف، نخستین روزهای پس از قتل خاشقجی را کنار گذاشت و انگشت اتهام را به سوی رهبران سعودی نشانه رفت. در ادامه این گزارش آمده است خبرگزاری روسی ریانووستی به نقل از میخائیل پیاترووسکی مدیر موزه آرمیتاژ در روسیه نقل قول کرد که بن سلمان در حاشیه کنفرانس سرمایه گذاری در ریاض با بازرگانانی از روسیه، چین، ژاپن و فرانسه دیدار کرد. بن سلمان سخنان خود در این دیدار را با این جمله آغاز کرد که کشورش اکنون می داند چه کسانی بهترین دوستان و بدترین دشمنان آن هستند. بن سلمان، پیام سرزنش قوی را خطاب به کاخ سفید ارسال کرد. بن سلمان می خواست به دونالد ترامپ، پمپاژ پول هایی که برای او در ریاض و واشنگتن ایجاد کرده بود و نیز قراردادهای هنگفت خرید تسلیحات و سرمایه گذاری و ایجاد فرصت های شغلی را یادآوری کند.
کاخ سفید، سخنان ولیعهد سعودی را جدی نگرفت اما پیام بن سلمان، گیرنده دیگری هم داشت که همواره فرصت طلب است. در ادامه این برنامه سخنان بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل پخش شد که گفت: برای ثبات منطقه و جهان اهمیت فوق العاده ای دارد که عربستان باثبات باقی بماند. گزارشگر این شبکه خاطر نشان کرد: بنیامین نتانیاهو فهمید که ولیعهد سعودی به شدت در تنگنا قرار گرفته است و به یاری رسانی نیاز دارد. مطبوعات اسرائیل و مطبوعات جهان، غرق در تحلیل این دوستی نوپا بین دو طرف شدند. نتانیاهو با اینکه جنایت قتل خاشقجی را هولناک توصیف کرد، به سرعت تأکید کرد حفظ عربستان یعنی ولیعهد آن، اهمیت بیشتری دارد. چند روز پس از آن، واشنگتن پست که مقاله های خاشقجی را منتشر می کرد، خبر میانجی گری عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر و بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل به نفع ولیعهد سعودی را فاش کرد.
السیسی و نتانیاهو، محمد بن سلمان را شریک راهبردی توصیف کردند. واقعیت آن است که دوستی که محمد بن سلمان نسبت به اسرائیل از خود نشان می دهد، احساسات گذرا نیست. اسناد تاریخی مانند رسانه ها از اوایل قرن بیستم، نشان می دهد که این موضوع مربوط به همدردی قدیمی سعودیها درباره ایجاد وطنی برای یهودیان است که از خیلی وقت پیش، آن را به انگلیسی ها اعلام کرده بودند. مسئله مربوط به روابطی است که طرف های آن همواره تلاش کردند تا این روابط را محرمانه نگه دارند تا اینکه سرانجام این روابط برملا شد. رسانه های اسرائیلی و غربی از وجود هماهنگی در چند سطح بین اسرائیل و عربستان خبر دادند که در دو دهه گذشته گسترش یافته است. به ویژه از زمانی که اسرائیل خود را علیه ایران در یک جبهه با کسانی دید که آنها را کشورهای میانه روی عربی توصیف می کند.
نتانیاهو در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل تأکید کرد رویارویی با ایران باعث شده است که اسرائیل و بسیاری از کشورهای عربی، با یکدیگر امروز نزدیکتر از هر زمان دیگری باشند، شرایطی که او هرگز در طول زندگی اش شاهد آن نبوده است.
در ادامه این برنامه آمده است: در سال 2014، روزنامه جرزالم پست، خبر گفتگویی بین ترکی الفیصل را با تزیپی لیونی وزیر اسبق امور خارجه اسرائیل منتشر کرد که در آن، الفیصل به تمجید از لیونی پرداخت. این دیدار در حاشیه کنفرانس امنیتی در شهر مونیخ آلمان برگزار شده بود. در سال 2017، لیونی عکسی از خود را در کنار ترکی الفیصل منتشر کرد که در مجمع داووس سوئیس گرفته شده بود. در تابستان سال 2016، انور عشقی سرلشکر بازنشسته و مشاور دولت سعودی ریاست هیئت بزرگی را برعهده داشت که به قدس اشغالی سفر کرد. اعضای این هیئت نشست هایی با مسئولان رسمی اسرائیل و اعضای کنست برگزار کردند. در ماه مه سال 2017، از دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در ریاض مانند فاتحان استقبال شد. ترامپ در این سفر همراه با بانفوذترین بازرگانان آمریکایی و نیز ایوانکا دختر و جارد کوشنر دامادش بود. در این سفر، درباره قراردادها و طرح های زیادی توافق شد که مهمترین آنها سخن گفتن درباره معامله قرن بود. کوشنر پدرخوانده این طرح است و محمد بن سلمان هم برای تبلیغ آن بین فلسطینی ها و عرب ها تلاش می کند. هواپیمای رئیس جمهور آمریکا در آن زمان، نخستین خط پرواز مستقیم بین عربستان و اسرائیل را راه اندازی کرد. گامی که رسانه های جهانی با مطرح شدن طرح احداث خط آهن بین سواحل اسرائیل با اردن و عربستان، برای آن زمینه سازی کرده بودند. یسرائیل کاتس وزیر راه اسرائیل این مسئله را تأیید و تأکید کرد این پیشنهاد به دونالد ترامپ ارائه شده بود و او این پیشنهاد را در سفر به ریاض به مقامات سعودی پیشنهاد کرد. در آن زمان، عربستان موضع گیری علنی در این باره نداشت، اما پس از آن اعلام شد که ریاض به یک شرکت هواپیمایی هندی اجازه داد از حریم هوایی عربستان برای رسیدن با مقصد اسرائیل استفاده کند. این مسئله باعث شد، شرکت هواپیمایی اسرائیل هم درخواست مشابهی را ارائه کند.
ماه نوامبر سال 2017 عکس هایی که یک کاربر اسرائیلی اینستاگرام به نام «بن زیون» منتشر کرد با موج واکنش منفی در شبکه های اجتماعی روبرو شد. او عکسی از خود در داخل مسجد النبی منتشر کرد که لباس سعودی را بر تن کرده بود. او همچنین عکس هایی از خود با شماری از خبرنگاران سعودی منتشر کرد. اوایل امسال، پایگاه خبری ایلاف که عثمان العمیر سردبیر سابق روزنامه الشرق الاوسط و از جمله افراد نزدیک به کاخ سعودی بنیانگذار آن است، مصاحبه هایی را از داخل اسرائیل با وزرا و نظامیان اسرائیلی منتشر کرد. پس از آن، به نقل از محمد بن سلمان در یک مصاحبه مطبوعاتی تأکید شد که او حق موجودیت اسرائیل را درک می کند. واقعیت آن است که نشانه های مربوط به نزدیک شدن عربستان و اسرائیل از زمان به قدرت رسیدن محمد بن سلمان در تابستان سال 2017، پی در پی پدیدار شده است. در آن زمان، شرکت های تبلیغاتی در انگلیس و آمریکا به صورت هماهنگ، بشارت اصلاحات در عربستان را تبلیغ کردند.
شبکه تلویزیونی فرهنگ عربستان، پخش آهنگ های ام کلثوم را آغاز کرد و مراسم و جشنواره های مختلط در عربستان برگزار شد، سالن های سینما افتتاح و زنان عربستانی در پشت فرمان خودروها نشستند. اما این وجهه زیبا به سرعت برهم خورد و تصمیمات خطرناک و دستپاچه یکی پس از دیگری اتخاذ شد. محاصره قطر، زندان و شکنجه شاهزادگان و مسئولان در هتل ریترز کارلتون، بازداشت حقوقدانان، فعالان و مبلغان دینی و به راه انداختن بی امان ماشین قتل در یمن، از جمله این تصمیمات است. پس از آن، نوبت به جنایت ترور جمال خاشقجی و تکه تکه کردن جسد او به دست اعضای گروهی رسید که همه آنها از جمله افراد نزدیک به محمد بن سلمان هستند. «چهره ولیعهد مصلح» به سرعت فرو ریخت و شرکت های تبلیغاتی هم دیگر نمی توانند برای او تبلیغ کنند. جمال خاشقجی زنده از کنسولگری کشورش خارج نشد، اما مرگ هولناک او، در را به روی بلندپروازی ولیعهد سعودی بست. این مسئله خوشایند ترامپ، داماد او و بنیامین نتانیاهو نیست.
در آن زمان، تغییر آشکاری در لحن دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا ایجاد شده بود و او، سخنان در حد تعارف، نخستین روزهای پس از قتل خاشقجی را کنار گذاشت و انگشت اتهام را به سوی رهبران سعودی نشانه رفت. در ادامه این گزارش آمده است خبرگزاری روسی ریانووستی به نقل از میخائیل پیاترووسکی مدیر موزه آرمیتاژ در روسیه نقل قول کرد که بن سلمان در حاشیه کنفرانس سرمایه گذاری در ریاض با بازرگانانی از روسیه، چین، ژاپن و فرانسه دیدار کرد. بن سلمان سخنان خود در این دیدار را با این جمله آغاز کرد که کشورش اکنون می داند چه کسانی بهترین دوستان و بدترین دشمنان آن هستند. بن سلمان، پیام سرزنش قوی را خطاب به کاخ سفید ارسال کرد. بن سلمان می خواست به دونالد ترامپ، پمپاژ پول هایی که برای او در ریاض و واشنگتن ایجاد کرده بود و نیز قراردادهای هنگفت خرید تسلیحات و سرمایه گذاری و ایجاد فرصت های شغلی را یادآوری کند.
کاخ سفید، سخنان ولیعهد سعودی را جدی نگرفت اما پیام بن سلمان، گیرنده دیگری هم داشت که همواره فرصت طلب است. در ادامه این برنامه سخنان بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل پخش شد که گفت: برای ثبات منطقه و جهان اهمیت فوق العاده ای دارد که عربستان باثبات باقی بماند. گزارشگر این شبکه خاطر نشان کرد: بنیامین نتانیاهو فهمید که ولیعهد سعودی به شدت در تنگنا قرار گرفته است و به یاری رسانی نیاز دارد. مطبوعات اسرائیل و مطبوعات جهان، غرق در تحلیل این دوستی نوپا بین دو طرف شدند. نتانیاهو با اینکه جنایت قتل خاشقجی را هولناک توصیف کرد، به سرعت تأکید کرد حفظ عربستان یعنی ولیعهد آن، اهمیت بیشتری دارد. چند روز پس از آن، واشنگتن پست که مقاله های خاشقجی را منتشر می کرد، خبر میانجی گری عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر و بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل به نفع ولیعهد سعودی را فاش کرد.
السیسی و نتانیاهو، محمد بن سلمان را شریک راهبردی توصیف کردند. واقعیت آن است که دوستی که محمد بن سلمان نسبت به اسرائیل از خود نشان می دهد، احساسات گذرا نیست. اسناد تاریخی مانند رسانه ها از اوایل قرن بیستم، نشان می دهد که این موضوع مربوط به همدردی قدیمی سعودیها درباره ایجاد وطنی برای یهودیان است که از خیلی وقت پیش، آن را به انگلیسی ها اعلام کرده بودند. مسئله مربوط به روابطی است که طرف های آن همواره تلاش کردند تا این روابط را محرمانه نگه دارند تا اینکه سرانجام این روابط برملا شد. رسانه های اسرائیلی و غربی از وجود هماهنگی در چند سطح بین اسرائیل و عربستان خبر دادند که در دو دهه گذشته گسترش یافته است. به ویژه از زمانی که اسرائیل خود را علیه ایران در یک جبهه با کسانی دید که آنها را کشورهای میانه روی عربی توصیف می کند.
نتانیاهو در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل تأکید کرد رویارویی با ایران باعث شده است که اسرائیل و بسیاری از کشورهای عربی، با یکدیگر امروز نزدیکتر از هر زمان دیگری باشند، شرایطی که او هرگز در طول زندگی اش شاهد آن نبوده است.
در ادامه این برنامه آمده است: در سال 2014، روزنامه جرزالم پست، خبر گفتگویی بین ترکی الفیصل را با تزیپی لیونی وزیر اسبق امور خارجه اسرائیل منتشر کرد که در آن، الفیصل به تمجید از لیونی پرداخت. این دیدار در حاشیه کنفرانس امنیتی در شهر مونیخ آلمان برگزار شده بود. در سال 2017، لیونی عکسی از خود را در کنار ترکی الفیصل منتشر کرد که در مجمع داووس سوئیس گرفته شده بود. در تابستان سال 2016، انور عشقی سرلشکر بازنشسته و مشاور دولت سعودی ریاست هیئت بزرگی را برعهده داشت که به قدس اشغالی سفر کرد. اعضای این هیئت نشست هایی با مسئولان رسمی اسرائیل و اعضای کنست برگزار کردند. در ماه مه سال 2017، از دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در ریاض مانند فاتحان استقبال شد. ترامپ در این سفر همراه با بانفوذترین بازرگانان آمریکایی و نیز ایوانکا دختر و جارد کوشنر دامادش بود. در این سفر، درباره قراردادها و طرح های زیادی توافق شد که مهمترین آنها سخن گفتن درباره معامله قرن بود. کوشنر پدرخوانده این طرح است و محمد بن سلمان هم برای تبلیغ آن بین فلسطینی ها و عرب ها تلاش می کند. هواپیمای رئیس جمهور آمریکا در آن زمان، نخستین خط پرواز مستقیم بین عربستان و اسرائیل را راه اندازی کرد. گامی که رسانه های جهانی با مطرح شدن طرح احداث خط آهن بین سواحل اسرائیل با اردن و عربستان، برای آن زمینه سازی کرده بودند. یسرائیل کاتس وزیر راه اسرائیل این مسئله را تأیید و تأکید کرد این پیشنهاد به دونالد ترامپ ارائه شده بود و او این پیشنهاد را در سفر به ریاض به مقامات سعودی پیشنهاد کرد. در آن زمان، عربستان موضع گیری علنی در این باره نداشت، اما پس از آن اعلام شد که ریاض به یک شرکت هواپیمایی هندی اجازه داد از حریم هوایی عربستان برای رسیدن با مقصد اسرائیل استفاده کند. این مسئله باعث شد، شرکت هواپیمایی اسرائیل هم درخواست مشابهی را ارائه کند.
ماه نوامبر سال 2017 عکس هایی که یک کاربر اسرائیلی اینستاگرام به نام «بن زیون» منتشر کرد با موج واکنش منفی در شبکه های اجتماعی روبرو شد. او عکسی از خود در داخل مسجد النبی منتشر کرد که لباس سعودی را بر تن کرده بود. او همچنین عکس هایی از خود با شماری از خبرنگاران سعودی منتشر کرد. اوایل امسال، پایگاه خبری ایلاف که عثمان العمیر سردبیر سابق روزنامه الشرق الاوسط و از جمله افراد نزدیک به کاخ سعودی بنیانگذار آن است، مصاحبه هایی را از داخل اسرائیل با وزرا و نظامیان اسرائیلی منتشر کرد. پس از آن، به نقل از محمد بن سلمان در یک مصاحبه مطبوعاتی تأکید شد که او حق موجودیت اسرائیل را درک می کند. واقعیت آن است که نشانه های مربوط به نزدیک شدن عربستان و اسرائیل از زمان به قدرت رسیدن محمد بن سلمان در تابستان سال 2017، پی در پی پدیدار شده است. در آن زمان، شرکت های تبلیغاتی در انگلیس و آمریکا به صورت هماهنگ، بشارت اصلاحات در عربستان را تبلیغ کردند.
شبکه تلویزیونی فرهنگ عربستان، پخش آهنگ های ام کلثوم را آغاز کرد و مراسم و جشنواره های مختلط در عربستان برگزار شد، سالن های سینما افتتاح و زنان عربستانی در پشت فرمان خودروها نشستند. اما این وجهه زیبا به سرعت برهم خورد و تصمیمات خطرناک و دستپاچه یکی پس از دیگری اتخاذ شد. محاصره قطر، زندان و شکنجه شاهزادگان و مسئولان در هتل ریترز کارلتون، بازداشت حقوقدانان، فعالان و مبلغان دینی و به راه انداختن بی امان ماشین قتل در یمن، از جمله این تصمیمات است. پس از آن، نوبت به جنایت ترور جمال خاشقجی و تکه تکه کردن جسد او به دست اعضای گروهی رسید که همه آنها از جمله افراد نزدیک به محمد بن سلمان هستند. «چهره ولیعهد مصلح» به سرعت فرو ریخت و شرکت های تبلیغاتی هم دیگر نمی توانند برای او تبلیغ کنند. جمال خاشقجی زنده از کنسولگری کشورش خارج نشد، اما مرگ هولناک او، در را به روی بلندپروازی ولیعهد سعودی بست. این مسئله خوشایند ترامپ، داماد او و بنیامین نتانیاهو نیست.
نظر شما