گزارش اختصاصي؛
آغاز دومین کنفرانس بین المللی مشکلات حفظ حقوق بشر در اوراسیا
دومین کنفرانس بین المللی مشکلات حفظ حقوق بشر در اورآسیا بل؛ در مسکو آغاز شد.
به گزارش سرويس بين الملل
خبرگزاري صدا و سيما از مسکو، دومین کنفرانس بین المللی مشکلات حفظ حقوق بشر در اورآسیا بل؛ هدف تبادل تجربیات آمبودزمان ها از امروز پنجشنبه در مسکو آغاز شد.
"قاضی سراج" رییس سازمان بازرسی کل کشور در صدر هیات حقوقی و قضایی کشورمان در این کنفرانس شرکت کرده است .
آمبودزمان ( ombudsman) به فرد یا نهادی مستقل گفته میشود که وظیفه دارد به عنوان نماینده عموم مردم، موارد نقض حقوق افراد توسط دولت یا نهادها و شرکتهای مختلف را بررسی و بازرسی کند.
این وظیفه معمولاً را دولت یا پارلمان به دادستان محول میکند اما به وی استقلال عمل زیادی نیز اعطا میشود.
هدف از تشکیل آمبودزمان ، حمایت از حقوق افراد در مقابل سوء جریانات اداری است ، به عبارتی ، یک نوع ضمانت اجرایی غیرقضایی برای نظارت بر حسن جریان قانون در کشور و دستگاه دولت و حمایت از حقوق و آزادیها است.
ویژگی این نوع رسیدگی غیرقضایی، عدم تشریفات و افزایش سرعت عمل در به نتیجه رسیدن شکایات است. به همین دلیل کشورهای مختلف دنیا از آن استقبال کرده اند.
این نهاد شکایتها را دریافت و سپس تحقیق و بررسی می کند و براساس قوانین و مقررات خود رهنمودهای لازم را به مقامات مسئول ارائه میدهد.
در برخی کشورها سازمان بازرسی کل کشور یا دیگر دفاتر چون وکیل شهروندی عملکردی مشابه با دادآور را برعهده دارند. در ایران سازمان بازرسی کل کشور، به عنوان نهاد دادآوری ایران فعالیت میکند.
متن سخنرانی رییس سازمان بازرسی کل کشور در دومین کنفرانس بین المللی صیانت از حقوق بشر اورآسیا در مسکو به اين شرح است؛
بسم الله الرحمن الرحیم
ریاست محترم، همکاران گرامی، خانم ها و آقایان
دومین کنفرانس بین المللی صیانت از حقوق بشر در اوراسیا که امسال با هفتادمین سالگرد اعلامیه جهانی حقوق بشر و بیست و پنجمین سالگرد قانون اساسی فدراسیون روسیه همزمان شده ، فرصت مغتنمی است تا با عرض تبریک به مناسبت این دو رخداد و قدردانی از برگزارکنندگان این اجلاس که زمینه دیدار جمعی از حافظان حقوق در جوامع و مقابله کنندگان با فساد را فراهم آورده اند، خوشحالی خود را از حضور در این اجلاس ابراز و امید قلبی خویش را برای کاسته شدن از میزان فساد و رعایت هر چه بیشتر حقوق انسانی در سراسر کره زمین، بر زبان جاری سازم و از تمامی تلاش ها و تلاش گران این عرصه پرمسئولیت تقدیر نمایم .
همکاران ارجمند
بی آن که قصد داشته باشم از فرصت در اختیار قرار گرفته برای اشاره دوباره به فواید آمبودزمان و حرکت های آمبودزمانی استفاده نمایم، می کوشم تا کانون اصلی بحث خود یعنی گام برداشتن به سوی " آمبودزمان خوب " را که در سال گذشته مطرح کردم، بیشتر مورد توجه قرار دهم .
آمبودزمان، یک بازیگر شبه مدنی آزاد است که فعالیت هایی میان ـ قوه ای را در یک محیط مدنی دارا می باشد و با حرکت در میان لایه های مرتبط با قوای کشوری، با استفاده از کانال های ارتباطی خود می کوشد تا حقوق افراد را حفظ نماید، از تضییع حقوق آنان پیشگیری کند و برای جبران آسیب های وارد آمده به فعالیت بپردازد.
حرکت از تعریف آمبودزمان به سمت آمبودزمان خوب، مستلزم فراهم کردن زمینه تبدیل این نهاد از یک نهاد بالنسبه منفعل و شکـایت ـ پایه به یک نهاد کاملاً فعال است. این تغییر مفهومی، خود را در سه زمینه به نمایش می گذارد که می توان از آنها به عنوان عناصر اولیه سازنده آمبودزمان خوب یاد کرد: ابتکارات خلاق، روابط قوی و پیامدهای اثربخش.
ابتکارات خلاق، شامل سه حوزه ساختارها، رویه ها و کارکرد ها است. خلاقیت های یک آمبودزمان خوب در چهره ابتکاراتی ظاهر می شود که سه عنصر یاد شده را تحت تأثیر قرار می دهد. ساختارهای نامناسب یا بی ساختاری؛ رویه های اشتباه، قدیمی و کم بازده و سرانجام، کارکردهای کم اثر یا نادرست، مواردی هستند که به سرعت به تخلف و فساد منجر می شوند و حقوق افراد را در معرض تهدید قرار می دهند. آمبودزمان خوب به دلیل درگیر بودن روزمره با این موارد، قادر است در هر یک از حوزه های سه گانه، ابتکارات عملیاتی ساده و موثری را ارایه نماید .
روابط قوی به عنوان دومین عنصر قوام بخش آمبودزمان خوب، شامل ارتباط با دولت، ارتباط با مردم و ارتباط با رسانه و نهادهای مشابه است. ارتباط آمبودزمان خوب با دولت و مردم به عنوان حلقه واسط میان آن دو، آمبودزمان را به یک میانجی مورد اعتماد تبدیل می کند که هم از فرسایش مشروعیت دولت و هم از نقض حقوق مردم پیشگیری و یا با آن مقابله می کند و در عین حال با تلاش برای جبران خسارت های وارد آمده به بزه دیدگان از فساد، عاملی مشروعیت آفرین برای دولت و تولید کننده رضایت برای مردم است. روابط رسانه ای آمبودزمان خوب، تقویت کننده حلقه اتصال این نهاد به دولت و مردم خواهد بود. رسانه ها بویژه در اشکال جدید آن یعنی شبکه های اجتماعی می توانند به فرصتی کم نظیر برای آمبودزمان ها تبدیل شوند تا درصد اثربخشی خویش درحفاظت از حقوق عامه را افزایش دهند. سرانجام، روابط آمبودزمان خوب با نهادهای مشابه منطقه ای و جهانی، عامل ایجاد هم افزایی در فعالیت های آمبودزمانی خواهد بود.
سومین عنصر بوجود آوردنده آمبودزمان خوب، پیامدهای اثربخش فعالیت های آن است. این عنصر اگرچه نتیجه منطقی دو عنصر پیشین یعنی ابتکارات خلاق و روابط قوی است اما به خودی خود می تواند به عنوان یک عنصر تقویت کننده فعالیت ها و هم یک شاخص ارزیابی عمل نماید .
همکاران ارجمند؛ خانم ها و آقایان:
گردهمایی ما در اینجا به عنوان مقابله کنندگان با فساد و حافظان حقوق مردم در منطقه ای کم نظیر از نظر جغرافیایی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی یعنی منطقه اوراسیا، این فرصت بی مانند را در اختیار ما قرار می دهد تا ضمن ارج نهادن به دوستی میان ملت های این منطقه، الگوی بومی یک آمبودزمان خوب را با همکاری یکدیگر طراحی نماییم، به مشورت گذاریم و به اجرا درآوریم.
فراموش نکنیم آنچه در قالب عناصر بنا کننده آمبودزمان خوب بیان شد، تنها زمانی می تواند دارای کارکردی مثبت باشد که فراهم آمدن عواملـی زمینه ای، فعالیت های آمبودزمانـی را سرعت ببخشد این عوامل زمینه ای شامل کاهش محدودیت های قانونی فعالیت ها، تقویت حمایت های مردمی و به اشتراک گذاری موثر تجارب موفق و ناموفق آمبودزمانی میان ساکنان این منطقه است.
آمبودزمان خوب، می تواند شناسایی کننده شکاف هایی اجرایی باشد که در میدان عمل به از میان رفتن حقوق مردم منجر می شود. آمبودزمان خوب، یکی از پرکننده های شکاف های اجرایی و به دنبال آن، کاهش دهنده گسست های اجتماعی بویژه در جوامع چند فرهنگی است که بیم آن می رود این شکاف ها به عنوان تبعیض نژادی، قومی، جنسی، مذهبی و مانند آن تلقی شود. آمبودزمان خوب، فرزند حکمرانی خوب و حکمرانی خوب، فرزند احترام به انسان، آزادی و حقوق بنیادین اوست .
متشکرم