ماشین اعمال نفوذ و لابی گری عربستان سعودی در آمریکا

به گزارش سرويس بين الملل خبرگزاري صداوسيما به نقل از پایگاه اینترنتی واشنگتن پست در گزارشی تحت عنوان « ماشین اعمال نفوذ و لابیگری عربستان سعودی در آمریکا » نوشت: ماه مارس سال 2018 سفیر عربستان سعودی در واشنگتن گروهی از لابی گرهای حرفه ای و بسیار گرانقیمت را به دفتر کارش در واشنگتن فرا خواند تا از آنها برای مقابله با یک چالش دو طرفه و حساس کمک بگیرد.
محمد بن سلمان ولیعهد سعودی در آن زمان با گذشت تنها چهار ماه از تحکیم پایه های قدرتش پس از صدور دستور بازداشت برخی اعضای خاندان سلطنتی و تجار ثروتمند ، خود را برای نخستین سفر رسمی به آمریکا آماده می کرد. همزمان کنگره در حال رای گیری درخصوص قطعنامه ای با هدف پایان دادن به حمایت آمریکا از حملات نظامی و بمباران های سعودی در یمن بود که از سال 2015 دهها هزار غیرنظامی را به کام مرگ کشیده است.
خالد بن سلمان سفیر سعودی در یک بعدازظهر در بالاترین نقطه میز اتاق کنفرانس سفارتخانه نشست که بر روی وایت بردی در مجاورت آن برنامه سفر ولیعهد سعودی درج شده بود. مشاوران وی در این جلسه عبارت بودند از نورم کولمن سناتور سابق ایالت مینه سوتا ، مارک اس. لامپکین از مشاوران نخبه کنگره و عضو تیم انتخاباتی دونالد ترامپ و آلفرد ایی. ماتور استراتژیست معروف از حزب دموکرات.
هشت روز پس از این دیدار, قطعنامه کنگره در باب خارج کردن پای آمریکا از آنچه سازمان ملل متحد به آن « وخیم ترین فاجعه بشری در جهان» لقب داده بود, در رای گیری کنگره شکست خورد و این در حالی بود که ساعاتی قبل از آن, محمد بن سلمان در آغاز سفرش به آمریکا به گرمی مورد استقبال قرار گرفته بود.
این موفقیت دوگانه بازتابی از قدرت پیچیده ماشین اعمال نفوذ و لابیگری سعودی ها در آمریکا به شمار می رود که چند دهه است با پرداخت های میلیونی به لابی گرهای حرفه ای و شرکتهای حقوقی مشهور و اندیشکده های سرشناس و برجسته و پیمانکاران بزرگ دفاعی در آمریکا ، سیاست و برداشتهای مختلف را در واشنگتن شکل می دهد و هرگونه صدای مخالف و منتقدی را در نطفه خاموش می کند. آمار و ارقام منتشر شده نشان می دهد در سال 2017 میزان پرداختهای سعودی به مشاوران و لابی گرها در واشنگتن در طول یکسال گذشته تا سه برابر افزایش پیدا کرده است.
حال قدرت و توان این ماشین لابیگری پرنفوذ سعودی در آمریکا در بحبوحه محکومیت فزاینده قتل جمال خاشقجی رونامه نگار منتقد سعودی در کنسولگری عربستان در استانبول ، در بوته محک و آزمایش قرار گرفته است - مرگی که دربار سعودی سرانجام بدان اعتراف کرد.
سعودی ها قطع نظر از پرداختهای هنگفت در واشنگتن از یک موهبت بسیار ارزشمند دیگر در آمریکا برخوردارند : روابط بسیار گرم و صمیمانه با رئیس جمهور که با شهروندان و تجار ثروتمند سعودی داد و ستد و تجارت دارد و جرد کوشنر دامادش روابط بسیار نزدیکی با محمد بن سلمان ولیعهد جوان سعودی که سیاست های خاورمیانه ای ریاض را رقم می زند, برقرار ساخته است.
افزون بر همه اینها دربار پادشاهی سعودی از طریق دیدارهای گسترده چهره های قدرتمند دولت سعودی با مقامات آمریکایی سعی در جلب دیدگاه های آنها دارد. چنانچه ژنرال احمد العسیری معاون وزیر اطلاعات عربستان که در ماجرای قتل خاشقجی از سمت خود برکنار شد ، برای جلب دیدگاه خبرنگاران و تحلیلگران اندیشکده های آمریکایی به واشنگتن سفر کرده بود.
سفیر عربستان سعودی نیز بارها میزبان ضیافت های شام در واشنگتن بوده یا حتی چند بار جشنهایی برگزار کرده که یکی از آنها برگزاری مراسمی در تالار اندرو دبلیو ملون در ایام دیدار ولیعهد از آمریکا بود. بررسی ها نشان می دهد تیم لابیگری دربار سعودی به این میهمانی اعزام شدند تا مطمئن شوند که اعضای برجسته پنل های کمیته روابط خارجی کنگره در این مراسم شرکت کرده اند. در اوایل امسال حتی مقامات سعودی برای بازی های قهرمانی لیگ ملی فوتبال آمریکا (سوپر بال) بلیت ارائه می کردند و برای چهره های سرشناس رسانه ای مانند جیک تاپر از سی ان ان و برت بایر از فاکس نیوز پرواز چارتر می گرفتند که البته گفته شده که هر دوی آنها این پیشنهادها را رد کرده اند.
سفارت سعودی در آمریکا به درخواستها برای اظهار نظر در این باره پاسخی نداده است.
تعدادی زیادی از لابیگرها و تحلیلگران اندیشکده های آمریکایی نیز اعلام کرده اند آنها پیشنهادهای مقامات سعودی را برای دریافت پول رد می کنند. ولی هنوز مشخص نیست که آیا اینها تنها بخش کوچکی از ماهیت روابط آمریکا با عربستان سعودی است یا تنها به مثابه وقفه ای کوچک تا عادی سازی روابط تجاری میان دو کشور به شمار می رود.
سناتور جمهوریخواه مایک لی از ایالت یوتا که پیشتر گفته بود کنگره با حمایت از جنگ در یمن در واقع وظایف و مسئولیت های خود را بر اساس قانون اساسی زیر پا گذاشته است، درباره روابط با عربستان گفت: این حسن نیت و روابط صمیمانه ای که سعودی ها یا به علت تلاش های لابیگرانه یا ارزشی که ترامپ برای آنها به عنوان یک متحد قائل است, در واشنگتن از آن برخوردارند ، چیزی است که باید منتظر ماند و دید در سایه حوادث مربوط به خاشقجی دچار چه وضعی می شود.
این در حالیست که کولمن یکی از عوامل لابی سعودی در واشنگتن گفته است اگر مشارکت آمریکا و سعودی دوام پیدا نکند ، منافع ملی آمریکا به خطر می افتد.
وی می افزاید : روابط با عربستان سعودی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و مشارکت سعودی ها در مقابله با تهدید ایران برای امنیت آمریکا در منطقه و نیز امنیت اسرائیل مهم و حیاتی است .

سعودی ها در طول دو سال گذشته تلاشهای خود را برای تحکیم روابط با آمریکا دوچندان کرده اند. میزان پرداختی های دربار سعودی به لابیگرها و مشاوران آمریکایی که از چهارده میلیون و 300 هزار دلار در سال 2015 کاهش پیدا کرده و در سال 2016 به هفت میلیارد و 700 میلیون دلار رسیده بود ، بار دیگر در سال 2017 سیری صعودی داشت و به 27 میلیون و 300 هزار دلار رسید. به موجب اسناد و مدارک مربوط به گروه های لابیگر از سوی مرکز موسوم به سیاست های پاسخگو ، از سال 2016 تاکنون بیش از 200 تن به عنوان عامل یا مامور تامین منافع سعودی در آمریکا ثبت شده اند.
برخی از سرشناس ترین چهره های روابط عمومی در واشنگتن مانند گروه مک کئون McKeon ، گروه بی جی آر از شرکتهایی که توسط اد راجرز و هیلی باربور از جمهوریخواهان سرشناس تاسیس شده است و گروه پودستا تحت ریاست تونی پودستا لابیگر معروف حزب دموکرات که البته امروز برچیده شده است, از جمله این فهرست بوده اند.
در این میان جدا از پولهای سعودی ها ، پولها و منابع مالی امارات نزدیکترین متحد ریاض نیز به سمت اندیشکده های مختلف در سراسر واشنگتن از جمله مرکز مطالعات بین المللی و راهبردی ، موسسه بروکینگز و موسسه خاورمیانه سرازیر می شود. البته هر سه این اندیشکده ها هفته گذشته اعلام کردند که جملگی آنها یا به دریافت پول از سعودی ها پایان داده اند یا در حال بررسی و تجدید نظر در این باره هستند.
سناتور دموکرات کریس مورفی از کنتیکت و از منتقدان سرشناس جنگ در یمن در این باره گفت : یکی از موارد مبتذل و بسیار واضح سیاست خارجی در واشنگتن این است که آمریکا و عربستان سعودی روابطی ویژه و غیر قابل گسست دارند. دست کم هر آدم باهوشی که از سیاست خارجی چیزی سرش می شود و وارد دفتر کار شما می شود از ویژگی این روابط خبر دارد. ولی آنطور که به نظر می رسد بسیاری از این افراد از آن سوی خلیج (فارس) پول دریافت می کنند.
یکی از بزرگترین موسسات و مراکز تحلیلگری که از عربستان سعودی مبالغ هنگفتی پول دریافت کرده است موسسه خاورمیانه است که خود را به اصطلاح به عنوان « یک منبع بیطرف اطلاع رسانی و ارائه تحلیل در این منطقه مهم و حیاتی » به جهان معرفی می کند. ریاست این تشکیلات بر عهده ریچارد ای. کلارک است که در دوران ریاست جمهوری رونالد ریگان ، جرج دبلیو اچ بوش و بیل کلینتون ، مناصب ارشد امنیتی داشت.
این اندیشکده در سالهای 2016 و 2017 حدود یک میلیون و 250 هزار تا چهار میلیون دلار از سعودی ها پول دریافت کرد. این مرکز در سال 2016 از امارات نیز که از ادعاهای دولت سعودی در خصوص مرگ خاشقجی حمایت می کند, بیست میلیون دلار پول گرفت. مقامات این موسسه به درخواستها برای اظهار نظر در این باره پاسخی نداده اند .
اسکات زاک سخنگوی این موسسه اعلام کرد: ما برای اهدا کنندگان پول روشن ساخته ایم که پژوهشگران و کارشناسان این موسسه مستقل هستند. و ما هیچ پول و اهدای مالی را از هیچ دولت ، فرد ، شرکت یا بنیاد که موجب محدود شدن آزادی های آکادمیک ما می شود نمی پذیریم.
لابی طرفدار سعودی در واشنگتن پس از ماجرای سال 2016 و موفقیت طرح خانواده های قربانیان حملات یازده سپتامبر موسوم به قانون اجرای عدالت علیه حامیان تروریسم (جاستا) که به موجب آن به قربانیان اجازه داده می شود دولت سعودی را به خاطر حمایت از حملات تروریستی تحت پیگرد قانونی قرار دهند ، به تکاپو افتاد و تلاشهای خود را دوچندان کرد. از 19 هواپیماربایی که در این حملات شرکت داشتند ، 15 تن شهروند سعودی بودند. کنگره در تصویب این قانون برای نخستین بار در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما ، وتوی وی را باطل ساخت.

دولت سعودی که هرگونه ارتباط با حملات تروریستی یازده سپتامبر را تکذیب می کرد ، اوایل سال 2017 به اقدامات لابیگرانه خود در این باره شدت بخشید. در این قالب برخی از نظامیان ارشد سابق آمریکایی که از سوی مشاوران سعودی اجیر شده بودند به واشنگتن آمدند تا به کنگره بگویند این تدابیر ممکن است موجب طرح دعوی قضایی علیه آنها شود.
تری استرادا که همسرش در حمله به مرکز تجارت جهانی کشته شد و یکی از شاکیان اصلی طرح دعوی قضایی علیه پادشاهی سعودی بود در این باره می گوید : سعودیها در این کشمکش بسیار کثیف و پلید ظاهر شدند . کهنه سربازان در واشنگتن حاضر شدند و از همان لحنی استفاده کردند که سعودی ها استفاده می کنند. تنها کسانی که آنها فکر می کردند می توانند در برابر خانواده های قربانیان حملات یازده سپتامبر قد علم کنند و موفق از میدان به در آیند, همین کهنه سربازان آمریکایی بودند.
برخی از این نظامیان سابق نمی دانستند که سعودی ها پشت پرده اصلی این قضیه هستند و به آنها گفته نشده بود که در اصل سعودی ها پول را پرداخت می کنند. این افراد به هتل بین المللی ترامپ ، یکی از املاک و مستغلات متعلق به رئیس جمهور آورده شدند و دربار سعودی در نهایت به هریک از آنها 270 هزار دلار پول پرداخت کرد.
دیوید کاسلر گروهبان بازنشسته نیروی دریایی ساکن ساکرامنتو در این باره می گوید وی فکر می کرد یک گروه غیر انتفاعی کهنه سربازان پول پرواز وی را به واشنگتن و اقامت وی را در هتل ترامپ پرداخت کرده است. وی می افزاید من اینطور فکر می کردم تا اینکه وارد واشنگتن شدم و فهمیدم سعودی ها هزینه را پرداخت کرده اند. من آنجا متوجه شدم که در واقع ما اجیر شده بودیم.
ترامپ در دوران نامزدی خود برای تصدی سمت ریاست جمهوری اقدام باراک اوباما را در وتوی جاستا شرم آور و یکی از نقاط تاریک ریاست جمهوری وی توصیف کرده بود.
ولی وی و دامادش خیلی زود پس از تصدی ریاست جمهوری روابط شخصی بسیار نزدیکی با سعودی ها و دیگر رهبران منطقه خاورمیانه برقرار ساختند. اندکی پس از آن دستورات لازم به توماس جی باراک دوست سی ساله ترامپ که با کشورهای خاورمیانه تجارت دارد و از روابط شخصی با چهره های قدرتمند در عربستان, قطر و امارات برخوردار است, داده شد. اگرچه وی نیز از هر گونه اظهار نظر در این باره خودداری کرده است.
در ماه مه سال 2016 جی باراک, کوشنر را به سفیر با نفوذ امارات در آمریکا یعنی یوسف العطیبه معرفی کرد. وی همچنین با ترامپ درباره لزوم دیدار با دیگر رهبران منطقه مانند امیر قطر و ولیعهد سعودی صحبت کرد . چند ماه پس از آغاز ریاست جمهوری ترامپ , کوشنر و محمد بن سلمان برای نخستین بار در کاخ سفید دیداری خصوصی داشتند. این دیدار در هفته های پس از آن با گفتگوهای تلفنی دوجانبه همراه بود تا جایی که برخی از مقامات اطلاعاتی نگرانی هایی را مطرح ساختند مبنی بر اینکه کوشنر نوعی دیپلماسی آزاد و رها را در پیش گرفته است.
پس از این دیدار شخصی بود که کوشنر ترامپ را تشویق کرد تا به رغم مخالفت برخی مقامات در دولت آمریکا ، عربستان سعودی را به عنوان نخستین مقصد سفر خارجی خود انتخاب کند.
مقامات کاخ سفید ضمن خودداری از هر گونه اظهار نظر در این باره ، خبرنگاران را به مصاحبه ای با واشنگتن پست ارجاع دادند که در آن ترامپ تلاش کرد تا روابط کوشنر را با ولیعهد سعودی کم اهمیت و سطح پایین جلوه دهد .
البته محمد بن سلمان تنها کسی نبود که به تماس با مقامات آمریکایی اهتمام می ورزید. العسیری - همان مقام ارشد اطلاعاتی که در پرونده خاشقجی از سمت خود برکنار شد - پیشتر در مصاحبه با خبرنگاران گفته بود دولت ترامپ وعده داده است تا همکاریهای اطلاعاتی و دفاعی خود را با سعودی ها گسترش دهد.
العسیری ماه مه 2016 نیز برای گفتگو در خصوص جنگ یمن در آمریکا دیدار با خبرنگاران داشت. وی در آن سفر مهمان مرکز مطالعات بین المللی و راهبردی بود و درباره نگرانی های حقوق بشری در یمن صحبت کرد.
در ماه مارس و در استانه سفر محمد بن سلمان به آمریکا و رای گیری درباره یمن , ماشین اعمال نفوذ و لابیگری سعودی ها در واشنگتن بار دیگر به تکاپو افتاد و وارد عمل شد.
سفیر عربستان در آمریکا ضمن برنامه ریزی این سفر, فهرستی از افراد مهمی را که باید با محمد بن سلمان دیدار داشته باشند, تهیه کرد. کولمن ، ماتور و لامپکین هر سه شرکت در این جلسات را تایید کرده اند.
در فاصله هفت هفته مانده به سفر ولیعهد سعودی به آمریکا و رای گیری درباره قطعنامه یمن ، لابیگرها گزارش دادند حدود 759 تماس مختلف با اعضای کنگره ، کارکنان , چهره های دانشگاهی و خبرنگاران و گزارشگران به نیابت از دولت سعودی برقرار شد.
دربار سعودی بسیار تلاش می کرد با تلاشهای سه جانبه مورفی , لی و برنی سندرز سناتور مستقل ایالت ورمونت برای پایان دادن به مشارکت و دخالت آمریکا در جنگ یمن به مقابله برخیزد.

مورفی یکی از منتقدان سرسخت جنگ یمن در این باره می گوید : مردم ظاهرا به آنچه چشمهایشان در یمن می بیند باور ندارند ، بسیار واضح و روشن است که سعودی ها اهداف غیرنظامی را بارها در یمن بمباران کرده اند ولی باز هم این افراد نمی خواهند باور کنند و این نشان می دهد که چقدر روابط آنها در واشنگتن مستحکم و قوی است.
آندره آ پراسو معاون مدیر دیده بان حقوق بشر در واشنگتن نیز به یاد می آورد که هنگام صحبت با یکی از دستیاران کلیدی کنگره درباره تلفات غیر نظامیان در جنگ یمن دریافت که این مقام کنگره همزمان با صحبت های وی, یادداشتی از العطیبه سفیر سرشناس امارات در واشنگتن که از متحدان کلیدی سعودی ها به شمار می رود, دریافت کرد.
روز رای گیری درباره قطعنامه یمن یعنی روز 20 مارس ، جیمز ماتیس وزیر دفاع آمریکا در اقدامی نادر در ضیافت ناهاری با شرکت نمایندگان دموکرات و جمهوریخواه در سنا از کنگره خواست به این قطعنامه رای ندهد. این قطعنامه در نهایت با 44 رای موافق در برابر 55 رای مخالف شکست خورد.
در همان روز ولیعهد سعودی در آغاز سفر سه هفته ای تبلیغاتی خود به آمریکا که شامل دیدار با اوپرا وینفری غول رسانه ای و بیل گیتس موسس مایکروسافت و جفری بزوس مدیر اجرایی آمازون می شد ، وارد واشنگتن شد.
ولی حالا با توجه به پرونده قتل جمال خاشقجی روزنامه نگار منتقد سعودی در کنسولگری عربستان در استانبول , بسیاری از این نهادها و موسسات می گویند در شرایط تجدید نظر و بازنگری در ارتباطات خود با سعودی ها هستند.
دانیل بنجامین مدیر مرکز جان اسلاون دیکی در دانشگاه دارتموث که برای مرکز مطالعاتی بروکینگز و مرکز مطالعات بین المللی و راهبردی کار کرده است در این باره می گوید : برای اندیشکده ها و نیز دانشگاهها و موسسات و موزه ها ، از این پس گرفتن پول از عربستان سعودی به معنای اقدامی شرم آور و به مثابه لکه ننگی بر پیشانی خواهد بود.
روز جمعه مرکز مطالعات بین المللی و راهبردی CSIS اعلام کرد قرارداد 900 هزار دلاری با دولت عربستان سعودی را به منظور برگزاری دوره های توسعه آموزش و مهارت آموزی برای کارکنان سفارت این کشور در آمریکا اجرا نخواهد کرد.
اچ اندرو شوارتز سخنگوی این مرکز با ارسال رایانامه ای اعلام کرد : ما همچنان بر این باوریم به نفع آمریکاست که روابط دوجانبه خود را با عربستان سعودی حفظ کند زیرا بخش اعظم آنچه آمریکا می خواهد در منطقه خاورمیانه بدان دست پیدا کند ، در صورت نبود چنین روابطی دشوار خواهد بود. ولی در برهه کنونی و با توجه به شرایط مربوط به قتل خاشقجی ، این مرکز تصمیم گرفته است تا در روابط خود با دربار پادشاهی عربستان تجدید نظر کند.
موسسه مطالعاتی بروکینگز نیز در اقدامی مشابه اعلام کرد تنها پروژه تحقیقاتی خود را با سعودی ها در خصوص تحلیل و ارزیابی ایجاد شعبه سعودی این مرکز لغو کرده است.
موسسه خاورمیانه نیز هفته گذشته اعلام کرد از مقامات سعودی خواسته است تا هر چه سریعتر وارد عمل شود و حقایق را درباره آنچه بر سر خاشقجی آمد روشن سازند و عاملان این جنایت را دستگیر و محاکمه کنند. این موسسه ادامه همکاری با دولت سعودی را منوط به نتیجه تحقیقات و عملکرد ریاض در این پرونده کرده است.