آمریکا راه درازی برای خلع سلاح هسته ای کره شمالی در پیش دارد

به گزارش سرويس بين الملل خبرگزاري صداوسيما؛ پایگاه اینترنتی نشنال اینترست در گزارشي به قلم جان گروور با عنوان "ما شاهد پیشرفت درباره کره شمالی هستیم اما قبلا هم این اتفاق رخ داده بود"، نوشت: مون جائه این رئیس جمهور کره جنوبی و کیم جونگ اون رهبر کره شمالی با برگزاری سومین نشست خود بار دیگر یک مسیر دیپلماتیکی جدید را آغاز کردند. این دو رهبر تحت عنوان "صلح، یک آینده جدید" از بیانیه مشترک جدید پیونگ یانگ در روز هجدهم سپتامبر سال دو هزار و هجده خبر دادند . رئیس جمهور ترامپ در روز نوزدهم ماه سپتامبر با خوشحالی در توئیتر خود نوشت: "کره شمالی بار دیگر به خلع سلاح هسته ای متعهد شد. ما راه درازی را طی کرده ایم." مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا نیز اعلام کرد امیدوار است کره شمالی تا ماه ژانویه سال دو هزار و بیست و یک خلع سلاح هسته ای شود . اما در حالی که پیشرفت هایی در حال حاصل شدن است، بکارگیری احتیاط در این باره همچنان ضروری است. این نشست نشان دهنده سه موضوع است . نخست این که، اجرای تحریم ها دشوارتر خواهد شد. دوم این که، باید اقدامات بیشتری در راستای راستی آزمایی و غیر قابل برگشت در ارتباط با خلع سلاح هسته ای انجام شود و سوم این که، مذاکرات امری زمان بر است.

نشست های ناگهانی و پشت سر هم دلگرمي يا پيچيدگي
مون اعلام کرد دو طرف واحدهایی را که در راستای منطقه غیر نظامی مستقر کرده اند، کاهش خواهند داد و از یک مرکز جدید برای حفظ ارتباطات استفاده خواهندکرد. هر دو کره همچنین اعلام کردند قصد دارند به عنوان یک تیم در رقابت های المپیک سال دو هزار و بیست توکیو حضور پیدا کنند و همچنین قصد دارند به عنوان میزبان مشترک المپیک سال دو هزار و سی و دو نامزد شوند. علاوه بر این، قبل از پایان سال دو هزار و هجده، دو کشور قصد دارند اقداماتی در ارتباط با ترکیب و نو سازی خطوط راه آهن خود انجام دهند. مون در روز هفتم ماه سپتامبر در یک مصاحبه اعلام کرد خواهان جلوگیری از ایجاد یک جنگ است و این که دو طرف با موضوع خلع سلاح هسته ای موافقند و این که او خواهان پیشرفت های بیشتری است که تاکنون حاصل نشده است. در حقیقت، مون اعلام کرد می خواهد تا پایان سال دو هزار و هجده، بیانیه صلح اعلام شود. کیم نیز قصد دارد قبل از پایان امسال به سئول سفر کند و مون هفته آینده با ترامپ در سازمان ملل متحد در نیویورک دیدار خواهد کرد.

همه این نشست های ناگهانی و پشت سر هم دلگرم کننده به نظر می رسند و دلیلی در این باره وجود ندارد که دیپلماسی نباید ادامه پیدا کند. اما خوب این سوال مطرح شود که در چه مرحله ای قرار داریم و پیچیدگی های پیش رو شامل چه مواردی می شوند.

آمريکا تحريمها را بر مي دارد؟
نخستین حقیقتی که آمریکا باید آن را مد نظر قرار دهد، این است که تحریم ها ضعیف هستند و همچنان ضعیف تر خواهند شد. با هر دست دادن و عکس گرفتن و اعلانم حسن نیت، دلایل، فشارها و عزم برای اجرای تحریم ها کاهش خواهد یافت. اگر اوضاع به خوبی پیش برود، چرا واشنگتن باید به ایده اعمال فشار حداکثری همچنان پایبند باشد؟ بی شک، سئول قاطعانه با این اقدام مخالفت خواهد کرد و البته مسکو و پکن -که به طور غیر قانونی (به زعم نويسنده) با پیونگ یانگ مراودات تجاری دارند- به عنوان اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز چنین رویکردی اتخاذ خواهند کرد. البته کره شمالی در ارتباط با خلع سلاح هسته ای کامل، قابل راستی آزمایی و برگشت ناپذیر پیشرفت هایی نداشته است و به همین دلیل، آمریکا نباید به طور یکجانبه تحریم ها را قطع کند.

دست دادن کيم با ترامپ فريب يا صداقت؟
اما واقعیت این است که کره شمالی در تلاش برای کاهش محدودیت هایی که با آنها مواجه است. کیم تحت حمایت کشورهایی قرار دارد که روش های دیگری را مد نظر دارند یا این که فعالانه در تلاش برای ارائه کمک های غیر قانونی به پیونگ یانگ هستند. فشارهای اقتصادی باید ادامه پیدا کند اما وعده های کره جنوبی در ارتباط با اجرای طرح های مشترک و قانون شکنی های چین بدین معناست که اجرای تحریم ها دشوارتر خواهد شد. کیم در زمانی که فعالیت های خوبش را شروع کرد و با رئیس جمهور آمریکا دست می داد، می دانست چکار می کند.

تهاجم فریبنده پیونگ یانگ سبب شکسته شدن تحریم ها شد و بدون انجام یک اقدام تحریک آمیز قابل توجه از سوی کره شمالی، تغییر رویکرد کامل سئول یا تمایل واشنگتن برای تحریم شدید نقض کنندگان تحریم ها از جمله چین و کره جنوبی، این روند قابل برگشت نیست. بدون وجود یک توجیه، تنها راه آمریکا برای اجرای تحریم ها، سخت گیرانه تر شدن در قبال چین و حتی کره جنوبی حتی شدیدتر از گذشته است.

دوم این که، باید اقدامات بیشتری در زمینه خلع سلاح هسته ای کامل قابل راستی آزمایی و برگشت ناپذیر از سوی کره شمالی انجام شود. اگر خلع سلاح هسته ای کامل قابل راستی آزمایی و برگشت ناپذیر همچنان هدف واشنگتن و سئول محسوب می شود، در آن صورت باید بر روند دست یابی به این هدف متمرکز شد. پیونگ یانگ در نهایت باید برخی اقدامات را انجام دهد که قابل راستی آزمایی و برگشت ناپذیر هستند. به نظر می رسد در نشست سوم مون و کیم، کیم این موضوع را پیشنهاد کرد. کره شمالی بارها وعده داد سایت آزمایش موشک بالستیک بین قاره ای دونگ چانگ ری را نابود خواهد کرد. از این سایت که به ایستگاه پرتاب سوهائه نیز مشهور است، برای تولید موشک های بالستیک قاره پیمایی استفاده شده بود که می تواند آمریکا را تهدید کند. مهمتر از همه آن که، پیونگ یانگ اعلام کرد به بازرسان بین المللی اجازه خواهد داد بر روند نابودی این سایت نظارت داشته باشند.

ابهام در بيانيه ها
اما از سوی دیگر منظور کره شمالی از برخی از اظهارات و بیانیه هایش مبهم است. برای نمونه، توضیح مون در ارتباط با پیشنهاد کیم طی کنفرانس خبری در روز نوزدهم سپتامبر را در نظر بگیرید. مون اعلام کرد: "کره شمالی موافقت کرده است به طور دائمی سایت آزمایش موتور و سکوی شلیک موشک را در دونگ چانگ ری در حضور کارشناسان کشورهای مربوطه غیر فعال کند. این عبارت را در نظر بگیرید: "حضور کارشناسان از کشورهای مربوطه." آیا این عبارت به معنای حضور کارشناسان بین المللی فعال در آژانس بین المللی انرژی اتمی است همان گونه که پمپئو در بیانیه تبریک خود به آن اشاره کرده است؟ یا این که به این معناست که کره شمالی تنها به خبرنگاران خارجی و نه کارشناسان منع اشاعه اجازه خواهد داد شاهد نابودی این سایت باشند، همانند همان اتفاقی که در ماه مه سال دو هزار و هجده درارتباط با سایت پونگ گیه ری رخ داد؟
اگر کارشناسان تأیید نکنند این سایت به طور غیر قابل بازگشتی نابود شده است، کره شمالی می تواند تنها در تلاش برای کاهش تحریم ها باشد. فراتر از همه آن که، پیونگ یانگ این اقدام را در سال دو هزار و هشت در سایت یونگ بیون انجام داد، زمانی که برج خنک کننده را منفجر کرد اما بعدا برنامه هسته ای اش را از سر گرفت. ( همچنین باید خاطرنشان کرد که کره شمالی فهرستی کامل از موجودی هسته ای خود را در سال دو هزار و هشت ارائه کرد.)

علاوه بر این، مون همچنین گفت: "بر اساس اقدامات آمریکا، کره شمالی همچنین اقدامات بیشتری انجام خواهد داد از قبیل برچیدن دائمی سایت هسته ای یونگ بیون." این موضوع سبب بروز سوالاتی در این باره شد که کیم می خواهد چه نوع اقدامی را انجام دهد. معاهده صلح یا اعلامیه صلح به احتمال زیاد امتیازی است که دو کره از آمریکا می خواهند. حتی ترامپ وعده داد توافق نامه سنگاپور را امضا کرد که در آن آمده است:" آمریکا و کره شمالی برای ایجاد یک رژیم صلح پایدار در شبه جزیره کره تلاش هایشان را منسجم و یکپارچه خواهند کرد."

دست يابي به توافق زمان بر است
دست یابی به یک معاهده صلح امری پیچیده است زیرا همه طرف ها از جمله سازمان ملل متحد، چین و آمریکا باید آن را امضا کنند. اما بر عکس، ممکن است دست یابی به یک بیانیه صلح که از نظر قانونی دو پهلو و کمتر الزام آور است آسان تر باشد. به همین دلیل، این نشست نشان می دهد کل این فرایند یک روند زمان بر است. دست یابی به توافق هسته ای ایران دو سال طول کشید و مناقشه آمریکا و ایران ممکن است در نهایت به خونریزی بینجامد. کره شمالی نیز ممکن است با چنین نتیجه ای مواجه شود. به منظور اعتمادسازی، باید ژست های دو جانبه مبتنی بر حسن نیت نشان داده شود اگر که قرار است پیشرفت هایی واقعی در ارتباط با خلع سلاح هسته ای کامل قابل راستی آزمایی و برگشت ناپذیر یا دست یابی به یک صلح طولانی مدت حاصل شود. در ابتدا واشنگتن برای تحقق چنین روندی عجله داشت اما اکنون پمپئو می گوید امیدوار است تا اوایل سال دو هزار و بیست و یک خلع سلاح هسته ای کامل قابل راستی آزمایی و برگشت ناپذیر کره شمالی تکمیل شود.