مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان قزوین میگوید: از ابتدای امسال تاکنون ۱۴۱ هکتار از مراتع این استان طعمه حریق شده است.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز قزوین، همه ساله بیاحتیاطی و بیمبالاتی به ویژه گردشگران، اراضی طبیعی از بین میرود که عامل اکثر آتشسوزیها در جنگلها و مراتع، انسانی است و بر اثر بیتوجهی و با سهلانگاری شعلههای آتش گریبان منابع طبیعی را میگیرد. ماجراجویی که منجر به بهای گزاف از بین رفتن مساحت وسیعی ازمراتع وجنگلها میشود که بدون شک نابودی و فقدان مراتع و عرصههای جنگلها ضربهای عظیم و جبرانناپذیر بر اکوسیستم وارد میکند.
ضربهای که حتی با احیا بازهم جبرانپذیر نیست، چراکه در دل طبیعت و درختها و گونههای گیاهی هزاران گونه از حیات وحش زندگی میکنند که در این آتش سوزیها جان خودرا از دست میدهند. در دهههای اخیر منابع طبیعی تجدید شونده به ویژه مراتع به شدت تخریب شده و کشور را با دشواری هایی، چون سیلهای ویرانگر، کمبود آب شهرها، طوفانهای خاک و شنهای روان و بالاخره آلودگی محیط زیست روبرو کرده است. به گفته مسئولان سالانه حدود دویست هزار هکتار از خاکهای مرغوب کشور به بیابان تبدیل میشود و اگر این روند ادامه داشته باشد تا سی سال آینده بخش زیادی از زمینهای حاصلخیز کشور نابود میشود. مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان قزوین میگوید: حدود شصت درصد مساحت این استان را مرتع و عرصههای طبیعی تشکیل میدهد و تخریبی که براثر فرسایش خاکهای حاصلخیز صورت میگیرد قابل جبران نیست زیرا تولید هر سانتیمتر خاک حاصلخیز سیصد سال طول میکشد.
اسداللهی میافزاید: روند تخریب مراتع بیش از آنکه معلول عوامل طبیعی نظیر شرایط نامساعد جوی باشد، نتیجه عملکرد غلط و غیرمنطقی ما انسانها ست. علاوه بر بهره برداری غیراصولی، وجود دام مازاد بر ظرفیت مراتع، تغییرکاربری اراضی، بوته کنی، تخریب منابع آب و خاک که از عوامل تخریب منابع طبیعی است. آتش سوزیها در فصلهای گرم سال ازدیگر عوامل فرسایش خاک در مراتع است که ۹۵ درصد آن به علت بی توجهی و بی مسولیتی و سهل انگاری گردشگران، چوپانان و اهالی روستاها رخ میدهد. اسداللهی مقدار فرسایش خاک در کشور را به طور میانگین حدود پانزده تا بیست تن درهکتار اعلام و اضافه کرد: بر اساس برنامه چشم انداز توسعه این فرسایش باید به پنج هزارتن درهکتار کاهش یابد. معاون منابع طبیعی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان قزوین تصریح کرد: سالانه به طور متوسط بیش از هشت تن در هکتار فرسایش خاک در این استان صورت میگیرد و بیشترین فرسایش خاک هم مربوط به مناطق شمالی و شیبدار است، به طوری که مقدار فرسایش خاک در این مناطق حتی به سی تن در هکتار هم میرسد. وی میافزاید:، اما مقدار فرسایش خاک در جهان شش تا هشت تن در هکتار است. جانشین فرمانده یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری قزوین هم میگوید: پارسال ۷۰ فقره آتش سوزی در مراتع استان قزوین رخ داد که بر اثر آن ۴۰۱ هکتار از مراتع آسیب دید و شصت میلیاردو صدو نودو پنج میلیون ریال هم خسارت به بار آورد. بگفته رشوندی نجفی از ابتدای امسال تاکنون هم ۱۴۱ هکتار از مراتع استان قزوین بر اثر ۳۹ فقره آتش سوزی، بیست و یک میلیاردو ۱۵۰ میلیون ریال خسارت به بارآورده است.
باور غلط عامل برخی آتش سوزیها در مراتع اما برخی از آتش سوزیهایی که درمراتع رخ میدهد به علت وجود یک باور غلط در بین کشاورزان بر میگردد، آنان معتقدند آتش زدن مراتع موجب تقویت زمین وافزایش رویش گونههای خوش خوراک در اراضی میشود. دکتر فرامرز حریری مقدم مدیر هماهنگی ترویج کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین میگوید: این باور غلط موجب کاهش حاصلخیزی، مواد آلی و رطوبت خاک، از بین رفتن پوشش گیاهی و موجودات مفید و فعال خاک، سفت شدن خاک، جلوگیری از گسترش رشد و جوانه زدن بذرها و از بین رفتن مقدار زیادی علوفه میشود و بشدت برای مراتع مضر است.
آیا قانونی در زمینه مقابله با این سهلانگاریها وجود دارد؟ معصومه حسینی از استادان دانشگاه میگوید: در مناطق مدیترانه و خیلی از مکانهای دیگر روشن کردن آتش جرم است و هزار دلار جریمه دارد. در صورتی که ما در کشور خودمان چنین قانونی نداریم و هر کسی هر جایی دلش میخواهد آتش روشن میکند و طبیعی است که منجر به این بی نظمی میشود که الان شاهد آن هستیم معاون پایش و سلامت اداره کل حفاظت محیط زیست قزوین نیز میگوید: وقوع آتش سوزی در مراتع و جنگلهای کشور از جمله استان قزوین در فصل گرما یکی از مهمترین معضلات حوزه محیط زیست و منابع طبیعی است. عبدالحسین مظفری با تاکید بر لزوم فرهنگ سازی در بین شهروندان برای حفاظت از منابع طبیعی، اظهار کرد: در مراتع سرعت حرکت حریق بسیار بالا است، چون هنگام وقوع آتشسوزی با کوچکترین باد در سطح مراتع، هکتارها مرتع طعمه حریق میشود.
جانشین فرمانده یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری قزوین به کمبود تخصیص اعتبارات در خصوص تهیه تجهیزات و نیروی انسانی لازم برای مقابله با حوادث و آتش سوزیها در سطح مراتع اشاره میکند و میگوید: درصورت تامین اعتبار و تهیه تجهیزات لازم در این خصوص در مواقع خطر آتش سوزی به موقع آتش مهار شده و شاهد کاهش خسارت در اراضی خواهیم بود. رشوندی اظهار امیدواری کرد: با پیگیری مسئولان استانی و کشوری اعتبار مربوط به حفظ و نگهداری از اراضی ملی افزایش یابد. مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان قزوین هم میگوید: در اعتبارات امسال یک میلیارد و ۴۰۶ میلیون ریال برای اجرای طرحهای مختلف مرتعداری و ده میلیارد و ۷۳۳ میلیون ریال جنگلداری مصوب شده است که با اختصاص آن کمک خوبی برای حفظ مراتع خواهد شد. از مجموع نهصد و سی و پنج هزار هکتار از عرصههای طبیعی استان قزوین، هشتصد و سی و پنج هزار هکتار آن مرتع است.