تداوم بحران قطر سدي در برابر تشکيل ناتوي عربي است

به گزارش سرويس بين الملل خبرگزاري صداوسيما به نقل از پایگاه اینترنتی امارات لیکس؛ توسعه طلبی های امارات وحدت کشورهای عربی خلیج [فارس] را در معرض خطر قرار داده است.
اين پايگاه اينترنتي نوشت با ورود بحران خلیج [فارس] به شانزدهمین ماه، تحریم قطر توسط چهار کشور عربی عربستان سعودی و امارات عربی متحده و بحرین و مصر همچنان ادامه دارد. امارات عربی متحده به سبب طمع ورزی ها و توطئه های توسعه طلبانه حکام این کشور، عامل تداوم این بحران و شکاف در میان کشورهای عربی حوزه خلیج [فارس] است.
با وجود آنکه رسانه های بین المللی اواخر ژوئیه گذشته از تلاش دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا برای برگزاری نشستی در واشنگتن برای تاسیس ناتوی عربی با عضویت کشورهای عربی و اردن و مصر خبر داده بودند و این نشست قرار بود اکتبر آینده برگزار شود اما رسانه های غربی به تازگي از به تعویق افتادن آن تا دسامبر خبر دادند. علت تعویق این نشست و چه بسا لغو کامل آن ادامه بحران خلیج [فارس] از یک سو و تنش در روابط کشورهای تحریم کننده قطر با اردن از سوی دیگر به سبب مخالفت اردن با معامله قرن است. اردن معامله قرن را طرح ترامپ برای نابودی حقوق فلسطینی ها مي داند.
با وجود تلاش های بین المللی و حقوقی قطر برای مقابله با تحریم ها و محکومیت بین المللی گسترده، به نظر می رسد تحریم همچنان ادامه خواهد داشت. برخی مسئولان کشورهای تحریم کننده قطر گفته اند این تحریم ها هنوز در مراحل نخست است.
با اين وجود بحران خلیج [فارس] همچنان شاهد عناصر تشدید کننده است. هر از گاهی رسانه های بین المللی از مسائل تازه ای گزارش می دهند که به تشدید این بحران منجر می شود. به طور مثال روزنامه نیوریورک تایمز اواخر ماه اوت گذشته نتایج تحقیقاتی را منتشر کرد که نشان می دهد دولت امارات سال 2014 با یک شرکت اسرائیلی متخصص در امور جاسوسی الکترونیکی درباره شنود مکالمات امیر قطر و شاهزاده های سعودی همکاری کرده است. این گزارش بدان معناست که دولت امارات دستکم سال 2014 در تلاش برای شنود مکالمات امیر قطر بوده است.
اینترسپت (The Intercept) اوایل همین ماه با استناد به اظهارات مسئولان وزارت امور خارجه و سرويس اطلاعاتی آمریکا گزارشی منتشر کرد که نشان می دهد کشورهایی در منطقه خلیج [فارس] در ابتدای بحران فعلی درصدد حمله نظامی به قطر بوده اند و رکس تیلرسون وزیر امور خارجه وقت آمریکا با هشدار به قطر و تماس های گسترده با مسئولان کشورهای عربي حوزه خلیج (فارس) و هشدار درباره تاثیر چنین حمله ای بر اتحادشان با آمریکا مانع از وقوع آن شده است.
براساس این گزارش این نوع موضع گیری تیلرسون و مخالفت با جنگ موجب خشم محمد بن زاید ولیعهد ابوظبی و مسئولان سعودی شد و آنها از ترامپ خواستند تا وی را برکنار کند.
شیخ صباح الاحمد الصباح امیر کویت نیز دسامبر 2017 در دیدار از کاخ سفید از اینکه آمریکا مانع از اقدام نظامی در بحران خلیج [فارس] شده است، ابراز خرسندی کرد. این موضوع جنجال گسترده ای میان دیپلمات ها درباره ماهیت این بحران و واقعیت داشتن تصمیم کشورهای تحریم کننده قطر برای اقدام نظامی، ایجاد کرد.
زیگمار گابریل وزیر امور خارجه سابق آلمان نیز ابتدای بحران خلیج [فارس] در گفتگو با یک روزنامه آلمانی درباره اینکه بحران قطر به وقوع جنگ منجر شود، ابراز نگرانی کرد.
پایگاه اینترنتی اینترسپت نوامبر گذشته نتایج یک تحقیق را درباره همکاری مسئولان اماراتی با بانک ها و شرکت های تبلیغاتی غربی برای به راه انداختن جنگی اقتصادی علیه قطر به قصد اعمال فشار بر ذخایر ارزی و همچنین ارزش پول این کشور و ایجاد بی اعتمادی بین المللی علیه اقتصاد قطر و توان این کشور در برگزاری جام جهاني 2022 منتشر کرد. از سوی دیگر گزارش های متعددی از همکاری مسئولان اماراتی و از جمله یوسف العتیبه سفیر امارات عربی متحده در واشنگتن با موسسات مطالعاتی آمریکا برای تخریب وجهه قطر و تضعیف اتحاد آن با واشنگتن منتشر شده است.
گزارش های مذکور حاکی از آن است که بحران قطر فراتر از اختلاف نظر در حوزه سیاست خارجی است. به نظر می رسد قطر به شیوه های مختلف تحت فشار است تا به زانو درآید. تلاش برای به راه انداختن جنگ اقتصادی علیه قطر و حمله به این کشور با وجود پیامدهای دراز مدت منفی آن نشان می دهد به توانمندی ملت قطر و امکاناتی که آنها برای مقابله با این حملات دارند توجه نمی شود!
امارات لیکس در ادامه نوشت درباره عوامل بحران خلیج [فارس] می توان به سه تفسیر اشاره کرد نخست وضع کلی نظام منطقه ای عربی و از جمله شورای همکاری است که فاقد نهادها و اصول دمکراتیک بر پایه اراده کشورهای عضو است و با تغییر رژیم ها ممکن است تغییر کند. این مسئله به معنای احتمال نابودی توافقات برای همکاری در صورت روی کار آمدن رژیم های تازه در این کشورهاست.
به طور مثال می توان به نقش رهبران جدید امارات و سعودی اشاره کرد که به نظر می رسد نگرش سلطه جویانه و توسعه طلبانه و جنگ طلبانه دارند. مواضع آنها در جنگ یمن و لبنان و روابط شان با ایران و بحران خلیج فارس مؤید همین گرایش است. به نظر می رسد مقامات این کشورها و از جمله امارات از چندسال پیش به دنبال گسترش نفوذ خود در منطقه بوده اند و به همین علت توان نظامی و ائتلاف های منطقه ای و بین المللی شان را تقویت کرده اند.
این پایگاه اینترنتی در ادامه پس از اشاره به نقش عبدالله بن عبدالعزیز شاه سابق سعودی که مانع از تداوم بحران قطر در سال 2013 شد افزود دومین عامل بحران خلیج [فارس] تغییر در توازن قدرت بین المللی و کاهش نقش آمریکا در منطقه است. زیرا نقش قدرت های منطقه ای که به دنبال گسترش نفوذ خود هستند پررنگ شده است. سومین عامل نیز ویژگی های شخصیتی حکام کشورهای محاصره کننده و آمریکا است.
شاید دو عامل دوم و سوم کلید حل بحران خلیج [فارس] باشند. زیرا تغییر نظام منطقه ای عربی به علل داخلی، به علت ساختار رژیم های حاکم، بعید به نظر می رسد.
در واقع عوامل تغییر خارجی هستند و به تغییر درتوازن قدرت و رهبران قدرتهای بزرگ مربوط می شوند. در صورت تغییر رئیس جمهوری آمریکا یا تاثیر سیاست های ترامپ بر تشکیل وزنه ای اروپائی و موازی که تاثیری منفی بر سیاست های منطقه ای ترامپ داشته باشد می توان انتظار داشت در مواضع کشورهای تحریم کننده قطر تغییر تدریجی ایجاد شود و بحران خلیج [فارس] فروکش کند.