به گزارش
خبرگزاری صداوسیما به نقل از پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری، آقای روحانی روز جمعه در اجلاس سه جانبه رؤسای جمهور ایران، روسیه و ترکیه در تهران گفت: حضور و مداخله غیرقانونی امریکا در سوریه که به ادامه ناامنی در آن کشور منجر شده است، باید فورا پایان یابد.
متن کامل سخنان آقای روحانی به این شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
جناب آقای پوتین، رئیس جمهور محترم روسیه؛ جناب آقای اردوغان، رئیس جمهور محترم ترکیه،
میهمانان گرامی،
حضور شما را در جمهوری اسلامی ایران خوشامد می گویم.
اجلاس امروز در ادامه تلاش‌های موفق سه کشور در چارچوب "روند آستانه" برای رویارویی موثر با تروریسم و پایان بحران سوریه بر اساس خواسته اکثریت مردم سوریه برگزار می‌شود. این اجلاس همچنین فرصتی برای بررسی اقدامات مشترک ما در مرحله فعلی و آینده است.
با توجه به پیچیدگی‌های بحران سوریه، بسیار مهم بود که سه کشور ایران، روسیه و ترکیه برای فرونشاندن شعله‌های جنگ در سوریه به چارچوبی مشترک بر اساس اصول بنیادین حفظ تمامیت ارضی ویکپارچگی سوریه و احترام به حاکمیت ملی و حق ملت سوریه برای تعیین سرنوشت آینده کشورشان دست یابند.
ما از ابتدا بر ناکارآمدی راه حل نظامی برای پایان بخشیدن به بحران سوریه تأکید کرده ایم و اکنون خوشنودیم که پس از گذشت هفت سال از بحران سوریه و بر مبنای تجربیات حاصله از آن، حل و فصل بحران سوریه و سایر بحران‌های مشابه در منطقه از طریق مسالمت آمیز به یک باور عمومی از سوی غالب بازیگران موثر تبدیل شده است. تلاش ما در طول سال‌های گذشته و به ویژه پس از متمرکز شدن فعالیت‌ها در چارچوب روند آستانه، همواره بر مبنای تسهیل روند گفتگوی "سوری-سوری" و تشویق دولت و معارضه برای پیوستن به این روند بوده است.
در اینجا لازم می‌دانم با ادای احترام به روح بلند تمامی شهدایی که مسیر مبارزه با تروریسم را با فداکردن جان خود گشودند و احترام به تلاش‌هایی که در سطح منطقه و جهان، از جمله از سوی سازمان ملل متحد، در طول سال‌های گذشته برای خاموش کردن بحران سوریه به عمل آمده است به نمایندگی از شرکای روند آستانه با افتخار اعلام کنم که تلاش‌های مشترک ما باعث شد تا آتش جنگ و خونریزی در سوریه به پایان خود نزدیک شود؛ ادامه فعالیت‌های تروریستی در سوریه متوقف و خطرات درازمدت آن برای منطقه و جهان مهار شود؛ و زمینه برای گفتگوی ملی سازنده بین مردم سوریه فراهم گردد.
رؤسای محترم جمهور،
جمهوری اسلامی ایران بنا به درخواست دولت قانونی سوریه و برای مبارزه با تروریسم در این کشور حضور یافت و تداوم این حضور بر همین مبنا خواهد بود. در عین حال، این حضور نه در گذشته و نه در آینده در جهت تحمیل رای و نظر خود نبوده و نخواهد بود و از اراده ملت سوریه به عنوان ملت دوست حمایت خواهد کرد.
مبارزه با تروریسم یک خواسته مشترک بین المللی است؛ اما هنگامی که اجرای این خواسته در چارچوب مرزهای شناخته شده دولت و ملت دیگری قرار می‌گیرد، انجام آن جز با درخواست صریح و موافقت شفاف آن کشور، امکان پذیر نخواهد بود. ما نگرانی‌های برخی کشورهای منطقه از خطر تروریسم و جدایی طلبی را درک می‌کنیم؛ اما موثرترین و پایدارترین راه برای رفع این نگرانی‌ها را همکاری با دولت قانونی سوریه می‌دانیم و معتقدیم راه حل‌های دیگر از جمله از طریق مداخله مستقیم و بدون هماهنگی با دولت سوریه به تعمیق بحران منجر خواهد شد.
از سوی دیگر، مبارزه با تروریسم مستلزم رویکردی جامع با در نظر گرفتن کلیه ابعاد این پدیده زشت است. با همین نگاه، مبارزه با تروریسم در ادلب بخشی اجتناب ناپذیر از ماموریت اعاده صلح و ثبات به سوریه است؛ اما نباید این مبارزه به غیرنظامیان آسیب رسانده و منجر به اعمال سیاست سرزمین سوخته شود. ما برای صلح می جنگیم و جنگ برای جنگ از نظر ما راه غلطی است که گروه‌ها و رژیم‌های تروریستی در پیش گرفته اند. هدف نهایی چه در سوریه و چه در کل منطقه صلح است اما برای دستیابی به صلحی پایدار چاره ای جز مبارزه با تروریسم نداریم.
هیچ طرحی برای مبارزه با تروریسم نمی‌تواند بدون توجه به ریشه‌های پیدایش آن، طرح کاملی باشد. بانیان و مسببان اشغال، تروریسم، تجاوز، مداخله خارجی و تبعیض همچون ایالات متحده امریکا و رژیم صهیونیستی و برخی دیگر از حامیان تروریسم، نمی‌توانند با اتهام پراکنی و غوغاسالاری جایگاه خود را از متهم به مدعی تغییر دهند. رژیم صهیونیستی به عنوان رژیمی اشغالگر و مبتنی بر تبعیض قومی و دینی که موجودیتش با اشغال، تجاوز و بی ثباتی شکل گرفته است نمی‌تواند مدعی مبارزه با تروریسم باشد و خروج فوری این رژیم اشغالگر از سرزمین‌های اشغالی سوریه، خواسته مشترک همه آحاد مردم سوریه و منطبق بر مصوبات بین المللی است.
روشن است که از دولت امریکا با حضور غیرقانونی در سوریه و اقدامات تجاوزگرانه، اشغال و حمایت از رژیم آپارتاید صهیونیستی، نباید انتظار داشت که در این زمینه نقش مثبت و سازنده ای ایفا کند. دخالت‌های غیرقانونی امریکا در سوریه با هیچ یک از قواعد بین المللی سازگار نیست و بر مشکلات موجود در آن کشور می‌افزاید و روند دستیابی به صلح پایدار در سوریه را با چالش جدی مواجه می‌کند.
همکاران گرامی،
ادامه حضور صدها هزار آواره سوری در کشورهای همجوار، آثار و تبعات منفی بر آنها خواهد داشت؛ لذا باید زمینه را برای بازگشت فوری آوارگان فراهم کنیم. همچنین جامعه بین المللی باید برای بازسازی سوریه به دولت سوریه کمک کند. بازگشت آوارگان و بازسازی سوریه بی تردید به روند آتش بس و گفتگوی ملی و تسریع در فرایند آشتی و مصالحه کمک خواهد کرد.
در هر گونه راه حلی برای آینده سوریه نقش اول و آخر از آن ملت سوریه است و تلاش سازمان ملل متحد و نمایندگان سه کشور ضامن روند صلح در تعامل مستمر با سوری‌ها صرفا برای کمک به مردم سوریه و فراهم کردن مقدمات تشکیل کمیته قانون اساسی، ادامه مبارزه با تروریسم، کمک‌های بشردوستانه، بازگشت آوارگان، بازسازی سوریه و همچنین خروج نیروهای نظامی خارجی، از سوریه است.
در ترسیم آینده سوریه، تنوع موجود قومی و مذهبی جامعه سوریه باید بدور از فشار، تهدید، و یا مداخله بیگانگان مورد ملاحظه و احترام قرار گیرد. تجربه تلخ مداخله خارجی در لیبی و فروپاشی دولت و واحد سیاسی لیبی و تجربه ارسال سلاح و تروریسم برای نابودی کشور سوریه کافی است تا ملت سوریه و ملت‌های منطقه و جهان با هر گونه مداخله و فشار خارجی مقابله کنند. ما به عنوان یک دموکراسی در منطقه معتقدیم راه مردمسالاری از لوله تفنگ نمی گذرد. آزادی یک خواست اجتماعی و مردمی و ملی است و هرگونه نظامی گری دور باطلی از خشونت را ایجاد می کند، چه در صورت تروریسم و چه در شکل دخالت خارجی.
میهمانان گرامی،
جهان و به ویژه منطقه ما هزینه بسیار فراوان انسانی و مادی به خاطر دخالت خارجی و سیاست‌های یک جانبه گرایانه و ماجراجویانه برخی دولت‌ها پرداخته است و تجربه شکست مداخله نظامی خارجی در سوریه در گذشته، ترسیم کننده وضعیت آینده بحران یمن و سایر بحران‌های مشابه در منطقه و جهان خواهد بود. در عین حال، نابودی تروریسم و چیرگی نظامی به تنهایی نمی‌تواند، ضامن استمرار ثبات و صلح در آینده سوریه و دیگر کشورهای درگیر بحران در منطقه و جهان باشد؛ بلکه گفتگوی مردم هر کشور با پذیرش مفهوم مشارکت ملی و به رسمیت شناختن تنوع گرایش‌های سیاسی و اجتماعی مختلف می‌تواند نقطه قابل اتکا برای آینده باشد.
ما راه طولانی و دشواری را طی کرده ایم. اینک با مد نظر قرار دادن تجارب تلخ و شیرین گذشته، معتقدیم همچنان مسیری نه چندان کوتاه در پایان دادن نهایی به این بحران در پیش داریم. تسهیل کار کمیته‌های قانون اساسی و تبادل بازداشت شدگان، بازگشت آوارگان و طراحی چارچوبی برای مرهم نهادن بر زخم‌های آسیب دیدگان سال‌های سیاه بحران و سرانجام بازسازی سوریه از جمله اقدامات محوری پیش رو می‌باشد.
همکاری ما در بحران سوریه می‌تواند الگویی برای همکاری جهت حل و فصل سایر بحران‌های منطقه باشد. منطقه ما می تواند عاری از تهدید، اشغال، نظامی گری، تبعیض نژادی و مذهبی شود. همکاری سه کشور می‌تواند نقطه اتکای مطمئنی برای اعاده صلح در سوریه و همکاری‌های بلند مدت در سطح منطقه و جهان باشد.
در پایان، یک بار دیگر بر نکات ذیل تاکید می کنم:
1- در هر مذاکره سیاسی برای پایان بحران سوریه، باید تمامیت ارضی و استقلال سوریه محترم شمرده شود.
2- ضروری است تا ریشه کن شدن تمامی گروه‌های تروریستی در سوریه بویژه در ادلب، مبارزه با تروریسم ادامه یابد.
3- در شرایط کنونی، کمک به بازگشت آوارگان و بازسازی سوریه باید در دستور کار جامعه بین المللی قرار گیرد. جمهوری اسلامی ایران آماده است نقش سازنده خود را در این زمینه ایفا کند.
4- حضور و مداخله غیرقانونی امریکا در سوریه که منجر به تداوم ناامنی در آن کشور شده است باید فورا پایان یابد.
5- جامعه بین المللی موظف است با اقدامات رژیم صهیونیستی به ویژه تداوم اشغالگری آن رژیم علیه سرزمین و موجودیت ملت و دولت سوریه که دامنه آن هر روز گسترش می یابد مقابله کند.
6- ضمن ارج نهادن بر تلاش‌های ارزشمند سه کشور در حل و فصل بحران سوریه، ضروری است همکاری و هماهنگی سه کشور تا استقرار کامل صلح و ثبات در سوریه ادامه یابد.
از توجه شما سپاسگزارم.
همکاری کشورهای منطقه حامیان تروریسم را مأیوس کرد
رئیس جمهور گفت: شاهد قدم‌های مهمی بودیم، مهم‌ترین آن این است که کشور‌هایی که تروریسم را می‌ساختند برای اینکه اهداف و نفوذ خود را دنبال کنند امروز ما آنان را مأیوس کرده ایم.
آقای روحانی در بخش دیگری از سخنان خود در نشست سه جانبه رؤسای جمهور ایران، ترکیه و روسیه در تهران افزود: همیشه هدف مهم صلح و امنیت مد نظر ما خواهد بود. از مراحل بسیار سختی در هفت سال گذشته عبور کرده ایم این کار بزرگ به دست ملت و ارتش سوریه و با حمایت دوستان ملت سوریه انجام شده است.
وی گفت: شاهد قدم‌های مهمی بودیم مهم‌ترین آن این است که کشور‌هایی که تروریسم را می‌ساختند برای اینکه اهداف و نفوذ خود را دنبال کنند امروز ما آنان را مأیوس کرده ایم یعنی امریکا و رژیم صهیونیستی که عامل اصلی تروریسم هستند به اهداف خودشان دست نخواهند یافت.
رئیس جمهور گفت: هدف دوم ما امیدواری مردم منطقه است امروز همه مردم منطقه امیدوار هستند که می‌توانیم از معضلات و مشکلات بزرگ عبور کنیم کشوری که در لبه پرتگاه بود کشورهای همسایه با کمک هم توانستند آن را از سقوط به پرتگاه نجات دهند پس امید بزرگ‌ترین مسأله است که هم برای ملت سوریه و هم دیگر ملت هاست.
آقای روحانی ادامه داد: دو مشکل فعلی باقی مانده است که باید آنها را برطرف کرد، بعد از مبارزه با تروریسم باید به اهداف دیگر دست یافت که تدوین قانون جدید اساسی، بازگشت آوارگان و برقراری دموکراسی در سوریه و همچنین پاکسازی ادلب و شرق فرات باقی مانده است.
رئیس جمهور گفت: باید کاری کنیم امریکا را به خروج از منطقه وادار کنیم و مسأله ادلب به گونه‌ای حل شود که مردم گرفتار در آنجا دچار مصیبت بیشتر نشوند بنابراین همکاری ما بسیار مهم است قبل از هر اجلاسی کارشناسان ما در همه زمینه‌ها گفتگو‌های زیادی داشتند و بعد از هر اجلاس هم کارشناسان برای اجلاس بعدی آماده هستند.
آقای روحانی افزود: امیدواریم همکاری‌های بین سه کشور ادامه پیدا کند هم برای عبور از ادلب و شرق فرات و هم استقرار حکومت دمشق.
پایان تروریسم و آسیب ندیدن غیرنظامیان، نکته مشترک سه کشور است
رئیس جمهور در ادامه اجلاس سه جانبه رؤسای جمهور ایران، ترکیه و روسیه با اشاره به اینکه در شرایط بسیار مهمی به سر می‌بریم گفت: هم باید تروریسم را در سوریه پایان دهیم و هم باید غیرنظامیان دچار آسیب نشوند. فکر می‌کنم در این دو نکته همه ما مشترک هستیم.
وی افزود: باید در این مقطع، رایزنی ما بیشترشود، صحبت و مذاکره بیشتری نیاز داریم و کارشناسان امر باید بیشتر در این رابطه گفتگو کنند، چون مسئولیت سنگینی در این مقطع داریم.
آقای روحانی با اشاره به موضوع اهمیت قانون اساسی گفت: همه باید کمک کنیم تا مسأله تدوین قانون اساسی به انتها برسد. هرچه در حل مشکلات گام‌های آخر را برمی داریم، این گام‌ها سخت‌تر از اول می‌شود، همانطور که در گذشته، هم‌فکری کردیم ضرورت دارد با همکاری به اهدافمان برسیم.
سه کشور بیانیه تهران را تصویب کردند
سران کشورهای ایران، روسیه و ترکیه در پایان اجلاس سه جانبه، بیانیه مشترک را تصویب کردند.
آقای روحانی در پایان اجلاس سه کشور ایران، روسیه و ترکیه گفت: جمعبندی جلسه همان بیانیه‌ای است که قبلا همکاران سه کشور روی آن کار کرده بودند. به نظر من در مجموع بیانیه خوبی تنظیم شده است.
بیانیه مشترک با توجه به نداشتن مخالف در این جلسه تصویب شد و رئیس جمهور ایران با تشکر از حاضران تاکید کرد: اجلاس بعدی در فدراسیون روسیه خواهد بود. تلاش می‌کنیم به اهداف دیگر خود ادامه دهیم. ضمن اینکه باید به رایزنی در سطوح مختلف برای پایان موضوع ادلب بدون کمترین خسارتی ادامه دهیم.
