یکی از متنوع ترین جنگل های فندق جهان در استان اردبیل قرار دارد که در صورت توسعه کشت علمی فندق در این استان ، ظرفیت بی نظیری برای اشتغالزایی فراهم می شود.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، فندق از مهمترین محصولات درختی استان اردبیل است که از شمال تا جنوب این استان ، قابلیت کشت و پرورش آن وجود دارد. اصلی ترین مرکز تولید فندق در استان اردبیل ، جنگل فندقلوی شهرستان نمین است. بخش عمده ای از درختان این جنگل 4 هزار و 400 هکتاری را درختان فندق تشکیل می دهند که به صورت طبیعی در این منطقه زیبا روییده اند. در شمال استان و در شهرستان پارس آباد نیز، این میوه مغزدار مغذی، یکی از مهمترین محصولات باغی مجتمع کشت و صنعت مغان است . درخت فندق در جنگل های بکر جنوب استان به ویژه دامنه های کوه آق داغ در شهرستان خلخال نیز به فراوانی یافت می شود. محصولی برای کاهش خسارت سرمازدگی رئیس سازمان جهاد دانشگاهی استان اردبیل با بیان اینکه جنگل فندقلوی نمین دارای نادرترین گونه های فندق جهان است می افزاید: در تحقیقات بین المللی انجام شده 54 گونه فندق در این جنگل شناسایی شده اند که 37 گونه آن عملکرد خوبی داشته اند و از این رو جنگل فندقلو به عنوان مرکز تنوع فندق ایران و جهان معرفی شده است. مهران اوچی با بيان اینکه تحقیقات نشان داده است درخت فندق سازگاری زیادی با آب و هوای اکثر مناطق استان اردبیل دارد، افزود : در حالی که امسال سرمازدگی باغها خسارت 70 میلیارد تومانی به کشاورزی استان وارد کرده است که این میزان با خسارت وقوع یک زلزله 7 برابری می کند، ترویج کاشت گونه های مقاوم فندق می تواند آسیب پذیری اقتصاد کشاورزی استان در برابر سرمازدگی را به حداقل برساند. وی می افزاید : 7 گونه فندق های شناسایی شده در جنگل فندقلو در برابر تنش های زیست محیطی به ویژه سرمازدگی و کم آبی بسیار مقاوم هستند و انتشار مقاله تحقیقاتی این موضوع در نشریات علمی خارجی ، بازتاب های بین المللی زیادی داشته است. ظرفیتی برای درآمد زایی و صادرات رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل با یادآوری کاربرد گسترده فندق در صنایع شکلات سازی ، لوازم آرایشی و بهداشتی و تولید محصولات دارویی و پزشکی می گوید : قیمت جهانی محصول فندق در مقایسه با اکثر تولیدات باغی و کشاورزی بسیار بالاست و تولید و صادرات آن درآمد زایی مناسبی برای استان خواهد داشت . خلیل نیکشاد با اشاره اینکه کشور ترکیه سالانه حدود یک میلیارد و 400 میلیون دلار از صادرات مغز فندق درآمد دارد و آورده ارزی بیشتری هم از صادرات محصولات جانبی نظیر شکلات و لوازم آرایشی کسب می کند می گويد : این آمار نشان می دهد با برنامه ریزی مناسب می توان استان اردبیل را به یکی از قطب های تولید و صادرات فندق تبدیل کرد چرا که فندق از شمال تا جنوب این استان قابل کشت است. وی مقاومت درخت فندق در برابر کم آبی را مزیت دیگری برای توسعه کشت این محصول عنوان کرد و گفت : در شرایطی که استان در بحران کم آبی قرار دارد و کشت مداوم محصولات آبخواه ، سفره های زیرزمینی استان را خالی کرده است ، فندق می تواند جایگزین مناسبی برای تغییر الگوی کشت در استان باشد تا ضمن مصرف کم آب ، از خسارت های وارده در مقابل سرمازدگی و خشکسالی بکاهد . نیکشاد با بيان اینکه محصول فندق جنگل های استان اغلب به صورت نارس به وسیله روستائیان و گردشگران جمع آوری می شود و عملا صادراتی از این بابت نداریم افزود : علاوه بر محدوده جنگل فندقلو و اراضی اطراف آن ، صدها هکتار از اراضی دیم زمین های شیب دار مناطق مختلف استان اردبیل مستعد کشت فندق است. برنامه ریزی برای توسعه جنگل های فندق مدیرکل منابع طبیعی استان با بیان اینکه فندق دارای رویشگاه های طبیعی محدودی در کشور است که عمده آن در مرز جنگل های گیلان و اردبیل قرار دارد می گوید: با برنامه ریزی مناسب ، محدوده این جنگل ها را توسعه خواهیم داد. «شهامت هدایت» با بیان اینکه نهالستان منابع طبیعی در جنگل فندقلو با امکانات فعلی ظرفیت تولید سالانه یک میلیون نهال گلدانی فندق را دارد، افزود: امسال بیش از 150 هزار نهال فندق در این نهالستان کشت شده است. وی با خاطرنشان کردن اینکه گسترش فندق کاری در ارتفاعات جنگلی راهی مناسب برای اشتغالزایی، جلوگیری از فرسایش خاک در اراضی شیب دار و احیاء عرصه های طبیعی است می افزاید: علاوه بر کاربرد گسترده مغز فندق، این درخت چوبی انعطاف پذیر و مناسب برای استفاده در صنایع دستی دارد. هدایت وجود ارزشمندترین ذخایر ژنتیکی « فندق» جهان در جنگل فندقلو نمین را ظرفیتی عظیم برای توسعه استان توصیف می کند و می گوید: با در نظر گرفتن برنامه ریزی های دقیق از کشت تا فرآوری و صادرات این محصول می توان راه توسعه استان را هموارتر کرد . استاندار اردبیل از تلاش برای معرفی ظرفیت های استان در تولید فندق خبر می دهد و می گوید: ما از هرگونه سرمایه گذاری برای توسعه کشت علمی فندق و ایجاد صنایع تبدیلی وابسته حمایت می کنیم. اکبر بهنامجو با بیان اینکه تولید خمیر فندق و صادرات آن با بسته بندی مناسب ارزش افزده بالاتری از صادرات فله ای فندق خواهد داشت از آمادگی استانداری اردبیل برای ارائه مشوق های ویژه به سرمایه گذاران خبر داد. در سال 1390 پژوهشگران جهاد دانشگاهی اردبیل با انتشار مقاله ای اعلام کردند با توسعه کشت فندق و راه اندازی صنایع تبدیلی آن در استان ، می توان برای 50 هزار نفر شغل ایجاد کرد. ایده ای که با گذشت شش سال هنوز به واقعیت تبدیل نشده است. با این حال شناسایی ارقام مقاوم فندق در چند سال اخیر و آغاز تولید انبوه آن در نهالستان های منابع طبیعی ، گام های اولیه و زیربنایی برای تحقق این ایده برداشته شده است. * نویسنده : یاشار پورمجید