رويکردهاي غلط عربستان در منطقه و جهان

 

روزنامه القدس العربی چاپ لندن  سیاست خارجی عربستان سعودی را از زمان به قدرت رسیدن سلمان و پسرش در عربستان سعودی در مسیر اشتباه توصیف کرد و افزود: عربستان سعودی که با توافقنامه طائف مشکلات لبنان را پس از جنگ داخلی ساماندهی کرده بود، جایگاه خود را با حمله به یمن پس از بهار عربی در این کشور، نابود کرد.

القدس العربي در ادامه اين مقاله نوشت: پس از شکل گیری انقلاب های بهار عربی، رفتار عربستان سعودی تغییر کرد و به جای پذیرش همگان و تعامل با آنها شیوه ای گزینشی را انتخاب کرد. شیوه ای که اصول و قواعد آن مشخص نیست.
رفتار تحریک آمیز و تحریم و تهدید به قطع رابطه با کشورهایی که در منطقه به خواسته های عربستان تن نمی دهند، به وجه برجسته سیاست خارجی این کشور تبدیل شده و نشانه ای از منطق و توازن و یافتن راه حل های دیپلماتیک برای بحران ها مشاهده نمی شود. بحران در روابط سعودی با کانادا یکی از مصادیق این رویکرد سعودی است.

 

سياست هاي شکست خورده عربستان در سه سال گذشته
به نظر می رسد سیاست خارجی جدید سعودی بر پایه برداشتی که یک روحانی سعودی اخیراً از آن سخن گفت، تنظیم می شود. وی عربستان سعودی را پس از آمریکا قطب دوم جهان به شمار آورد. این نگرش موجب شده است سیاستمداران عربستانی تصور کنند که رهبری امت های عربی و اسلامی در منطقه را به دست دارند و حرکات و سکنات آنها را کنترل می کنند.
سیاست خارجی عربستان سعودی در زمان حکومت سلمان بن عبدالعزیز و محمد بن سلمان ولیعهدش شیوه ای عجیب را در پیش گرفته است و مبنای منطقی و عقلانی ندارد و به همین علت نتایج آن طی سه سال گذشته چیزی جز شکست نبوده است.

 

محاسبات اشتباه  و ديکته هاي آمريکا
تاثیر پذیری عربستان سعودی از امارات عربی متحده موجب شده است همه محاسباتش اشتباه باشد. امارات در واقع عربستان سعودی را درگیری ماجراجوئی های بین المللی خود کرده و امور خارجی عربستان سعودی توسط وزارت امور خارجه امارات عربی متحده مدیریت می شود.
روابط سعودی با آمریکا نیز به صورت یکطرفه و تحت تاثیر دیکته های آمریکا است و سعودی ها بدون هر گونه بحث و گفتگویی و بدون در نظر گرفتن منافع کشورشان سیاست هایی را که آمریکا به آنها دیکته می کند، می پذیرند.

 

اشتباه سعودی ها در ارزیابی سود و زیان شاخص توازن راهبردی منطقه ای میان ایران و اسرائیل موجب شد روابط خصمانه ای با ایران داشته باشند و هرگونه تماس خود را با این کشور قطع کنند و به سمت اسرائیل گرایش پیدا کنند. این ارزیابی غلط موجب قطع رابطه سعودی ها با محور قطر- ترکیه نیز شد.

 

رويکردهاي سياسي خصمانه عربستان
رفتار خصمانه با انقلاب ملت های عربی و نتایج سیاسی آن موجب شد عربستان سعودی جایگاه معنوی خود را در میان آنها از دست بدهد و در سیاست خارجی خود به جای ایفای نقش بی طرف و تلاش کننده برای متحد کردن مواضع بین المللی کشورهای عربی و اسلامی، به تقابل یا جانبداری با یکی از طرفین بپردازد. نحوه تعامل در پرونده حج و حمله به یمن و واکنش شتابزده به یک توئیت سفارت کانادا نمونه هایی از این رویکرد سیاسی است.

 

سود و زيان فقط بر پايه امور مادي
مشکل عربستان سعودی این است که سود و زیان خود را فقط بر پایه امور مادی یعنی دلار محاسبه می کند و این درحالیست که برخی امور ارزشمند را از دست داده است که قابل ارزش گذاری نیست. شاید یکی از ارزشمندترین این امور، جایگاهی است که این کشور در میان کشورهای عربی و اسلامی داشت.
این مسئله در پی بحران قطر، به صورت اساسی بر عملکرد دیپلماتیک عربستان سعودی در سازمان های منطقه ای نظیر اتحادیه عرب و شورای همکاری خلیج (فارس) و حتی سازمان همکاری اسلامی تاثیر گذاشت.

دقت در عملکرد ریاض این پرسش را مطرح می سازد که عربستان از جانبداری در انقلاب های مصر و یمن و تحریم قطر و قطع رابطه با ایران و کانادا و تلاش برای حفظ رابطه شکننده با برخی کشورهای عربی و اسلامی نظیر ترکیه، مالزی، اندونزی، پاکستان و الجزایر چه چیزی نصیبش شده است؟.

 

نقش مفید عربستان سعودی می توانست به نفع فلسطین باشد و این در حالیست که اکنون در مسیر امتیاز دهی و عقب نشینی و پذیرش ‹معامله قرن› قرار گرفته است. موضوع فلسطین می تواند به عربستان سعودی نقش محوری در منطقه بدهد و به این شکل بتواند در برابر باج خواهی آمریکا ایستادگی کند. اما عربستان سعودی اکنون تصور می کند که اسرائیل دروازه روابط استوار با آمریکا است و این مسئله را نادیده می گیرد که پروژه صهیونیسم روزی دامن خودش را هم خواهد گرفت.

القدس العربي در پاين همچنين با طرح اين سوال که چرا عربستان سعودی تصور می کند ایران از رژیم صهیونیستی خطرناکتر است؟ افزود: این مسئله موجب شده است عربستان سعود روابط خصمانه ای را با ایران در پیش بگیرد و در همین چارچوب با جنبش انصارالله یمن نیز وارد جنگ شود.

عربستان مي توانست از روابطش با پاکستان و بهبود روابط دیپلماتیک با روسیه طرح صلح آمیز هسته ای ویژه خود را اجرا کند به این شکل از باج خواهی امنیتی آمریکا نیز در امان بماند و با کشور همسایه خود ایران نیز روابط متوازنی داشته باشد.

القدس العربی در بخش دیگری نوشته است: روابط کشورها بر پایه سود و زیان تنظیم می شود...در سیاست بین المللی هیچ چیز مطلقی وجود ندارد. دوست و دشمن دائمی معنایی ندارد... سعودی ها باید در خصوص مفهوم ائتلاف راهبردی که با اتکا به آن خود را به آمریکا پیوند داده اند، تجدید نظر کنند....سعودی ها باید درک کنند که خارج از خط سیر انقلاب های عربی بوده اند و ترس از اینکه در معرض چنین انقلابی قرار خواهند گرفت بی مورد بوده است....آنها باید بدانند که با مداخله در انقلاب های عربی و ممانعت از دستیابی ملت ها به عدالت و آزادی و زندگی شرافتمندانه نظیر تونس و مصر و لیبی و یمن این احتمال وجود دارد که موج نارضایتی این ملتها دامنگیر کسانی شود که مانع از دستیابی آنها به رؤیاهایشان شده اند...