خانه ای رو به افق کشاورزی مدرن

29 سال بیشتر سن ندارد و تا 14 ماه پیش او کارگری ساده بود که نمی توانست رویای پولدار بودن و داشتن درآمد سرشار را با 3 هزار متر زمین کشاورزی باقی مانده از پدر در سر داشته باشد ، حالا اما او راه چند ده ساله را با همین زمین کوچک یک شبه پیموده است و تولید کننده محصولاتی است که در سفره مردم جای زیادی دارد.

احمدرضا رویانی می گوید : از صبحی که آستین ها را برای تحقق داشتن درآمد سرشار حلال بالا زدم ، تا حالا که با ایجاد گلخانه ای حدود 3 هزار متری در بندرگز به تولید کننده صیفی جات تبدیل شدم 14 ماه می گذرد و در این مدت با حمایت سازمان جهاد کشاورزی و تجهیز گلخانه ، به تولیدکننده ای تبدیل شدم که می تواند سنگینی کمبود اقلام را از شانه های بازار کمتر کند.

وضعیت کشت گلخانه ای در گلستان :

گلستان به دلیل داشتن 650 هزار هکتار زمین حاصلخیز و تنوع تولید74 نوع محصول ، استانی کشاورزی و سرسبز است که نوین شدن روش تولیدات گیاهی در آن می تواند به توسعه این استان کمک کند.

یکی از راههایی که می تواند سبب تحقق توسعه کشاورزی گلستان شود ایجاد گلخانه های تولید محصولات است که هم سبب افزایش درآمد کشاورزان و هم حفظ آب و خاک و هم امنیت غذایی مردم می شود.  

هم اکنون سهم گلخانه ها از 650 هزار هکتار زمین کشاورزی گلستان فقط 15 و نیم هکتار است که از این سطح نیز فقط حدود 2 هکتار به کشت سبزیجات و صیفی جات از مواد غذایی پر مصرف مردم اختصاص دارد و در سطح باقی مانده گل و گیاه زینتی و نشایی تولید می شود.

مهدی لطفی زاده  مدیر باغبانی سازمان جهادکشاورزی گلستان با اشاره به تولید سالانه 300 تن صیفی و سبزیجات در این گلخانه ها افزود : هم اکنون حدود 73 هکتار گلخانه برای کشت این محصولات در گلستان در حال ساخت است اما باز هم تا رسیدن گلستان به جایگاه واقعی خود در این بخش فاصله زیادی داریم.

مزایای کشت گلخانه ای :

کاهش مصرف آب ، کنترل بهتر و راحت تر آفات و بیماری ها ، افزایش 10 تا 12 برابری میزان عملکرد در واحد سطح در مقایسه با کشت در فضای باز و امنیت غذایی مردم از جمله فواید ایجاد این خانه های تولید محصولات کشاورزی است.

مدیرباغبانی جهاد کشاورزی گلستان می گوید : در فضای باز به ازای تولید هر کیلو سبزی و صیفی به طور متوسط 400 تا 450 لیتر آب مصرف می شود اما در روش گلخانه ای به ازاء هر کیلو 45 تا 60 لیتر آب نیاز است.

مهدی لطفی زاده ادامه می دهد : همچنین در گلخانه ها شرایط برای مبارزه با آفات و بیماری ها قابل مدیریت است و آسانتر می توان با آنها مبارزه کرد در حالی که در فضای باز هم امکان هجوم آفات بیشتر است هم مبارزه سخت تر.

او افزایش حداکثر 12 برابری تولید در گلخانه ها در مقایسه با فضای باز به دلیل امکان تولید در تمام فصول سال را از ویژگی هایی می داند که به آسانی نمی توان از کنار آن گذشت و می افزاید : اگر چه ممکن است کشاورزان در آغاز برای ساخت گلخانه سختی هایی را تحمل کنند اما پس از ساخت گلخانه و آغاز فعالیت ؛ درآمد سرشاری کسب خواهند کرد و در تمام فصول جیبشان پر پول خواهد بود. 

قاسمی کارشناس امور صیفی و سبزیجات جهاد کشاورزی هم با اشاره به تامین امنیت غذایی مردم با توسعه گلخانه ها می گوید: با توجه به اینکه یک روز در بازار خیار کیمیا می شود ، روزی دیگر سیب زمینی و گوجه فرنگی و روزهایی دیگر محصولاتی دیگر ، توسعه کشت گلخانه ای با توجه به برداشت آن در تمام فصلهای سال می تواند دغدغه های بازار کم کند.

او می گوید : اگرچه سوء استفاده دلالان و نظارت ناصحیح سبب التهاب بازار می شود اما در بخش محصولاتی مانند خیار ، گوجه فرنگی و صیفی جات عرضه فراوان محصول سبب تنظیم بازار خواهد شد.

چالشهای توسعه گلخانه ها در گلستان :

کارشناسان می گویند : تولید محصولات گلخانه ای به دلیل امکان کاشت و برداشت در تمام فصول سال 10تا 12 برابر بیشتر از کشت در فضای باز است ، اما چرا علیرغم این میزان تولید کشاورزان تمایلی به ایجاد گلخانه ندارند؟

به گفته معاون زراعت سازمان جهاد کشاورزی گلستان بالا بودن هزینه های اولیه ساخت گلخانه ، زمان بر بودن پروسه اعطای تسهیلات در بانک و بالا بودن سهم وری کشاورز از مشکلاتی است که کشاورزان تمایلی به کشت گلخانه ای ندارند.

عباسی می افزاید : دسترسی آسان و راحت تر به منابع آبی و حفر چاههای غیر مجاز برای کشت فضای باز ، وجود شرایط اقلیمی مناسب کشت دو محصول متفاوت ، عدم وجود سایت الگوی کشت و نبود مشوقهای لازم برای ایجاد گلخانه از دیگر چالشهای این بخش است.

وی همچنین مهمترین علت استقبال نشدن از ایجاد گلخانه از سوی کشاورزان را نداشتن سرمایه اولیه برای احداث فضا و نبود متخصص کافی و با تجربه برای کمک به کشاورزان اعلام کرد.

محمدرضا عباسی ادامه داد : هر گلخانه به فونداسیون ، لوله و اتصالات ، سیستم های حرارتی و آبیاری ، برق ، سایبان و تجهیزات جانبی نیاز دارد و به ازای هر 1 هزار متر مربع حدود 60 میلیون تومان سرمایه می خواهد این در حالی است که غالب کشاورزان ما چنین سرمایه ای را ندراند.

آقای محمدباقر تیرگر از کشاورزان روستای کفشگیری که مدتی است به فکر ایجاد یک گلخانه 3 هزار متری برای تولید خیار و گوجه فرنگی افتاده است می گوید : در تحقیقاتی که داشتم فهمیدم خیار از محصولاتی است که می توان سالی 2 بار برداشت کرد و به ازای هر هزار متر 150 تا 200 تن در سال محصول می دهد اما علیرغم داشتن زمین مناسب اکنون برای احداث گلخانه سرمایه کافی ندارم.

او افزود : اما با توجه به این میزان تولید عزم خود را جزم کرده ام تا با دریافت تسهیلات ایده خود را عملی کنم.

محمدتقی یونسی نیز از کشاورزان گندمکاری است که دلش تنوع در تولید می خواهد و دوست دارد با روش کشت محصولات گلخانه ای آشنا شود ، اما می گوید : یکی از مشکلاتی که انگیزه تولید محصولات گلخانه ای را در من کم کرده نبود دست یابی سریع و آسان به آموزش در این بخش است و بیشتر از طریق دانشگاه می توانیم با کشت گلخانه ای آشنا شویم.

 اقدامات حمایتی برای توسعه گلخانه ها :

گسترش تولید محصولات گلخانه ای راهی به سوی توسعه کشاورزی و تولید اصولی محصولات است و جهاد کشاورزی در این راستا میزان پرداخت تسهیلات خود را به متقاضیان امسال منسجم تر کرده است.

مدیر باغبانی جهاد کشاورزی گلستان اعلام کرد : دولت 80 درصد هزینه ساخت گلخانه را به صورت تسهیلات با کارمزد پایین از طریق بانک های عامل به متقاضیان پرداخت می کند و  هم اکنون 52 متقاضی ساخت گلخانه با تکمیل پرونده ، برای دریافت تسهیلات به بانک های عامل معرفی شده اند.

مهدی لطفی زاده افزود : به این گلخانه سازان در مجموع 2 هزار و 520 میلیارد ريال تسهیلات داده می شود و هر فرد دیگری که چنین طرحی دارد می تواند به سازمان جهاد کشاورزی گلستان یا شهرستان محل سکونت خود مراجعه کند.

استفاده از تسهیلات اشتغال پایدار روستایی با نرخ سود 6 تا 8 درصد و کاهش استعلامات غیر ضروری در زمان صدور پروانه تاسیس هم از مواردی است که می توانند به گسترش گلخانه داری در گلستان کمک کند.

 با توجه به مزیتهای کشت گلخانه ای به ویژه کاهش مصرف آب و افزایش درآمد کشاورزان می توان با توسعه گلخانه ها هم به افزایش بهره وری آب کمک کرد ، هم سبب ارتقاء کیفیت زندگی و درآمد کشاورزان شد.

علاوه بر آن تولید محصولات خارج از فصل در گلخانه  امنیت غذایی مردم را تامین می کند.