در ميزگرد شبکه الجزيره انگليسي مطرح شد؛
ایرانی ها به این نتیجه رسيدند که مذاکره با آمریکا اشتباه است
رئیس مرکز مطالعات آمریکای شمالی در دانشگاه تهران: اقدام ترامپ وضعیتی را در ایران شکل داده که باعث شده است ایرانی ها به این نتیجه برسند که مذاکره با آمریکا اشتباه است.
به گزارش سرويس بين الملل خبرگزاري صداوسيما، شبکه تلویزیونی الجزیره انگلیسی در برنامه اینساید استوریInside Story (بطن ماجرا) خود، در گفتگویی تحت عنوان «آیا تحریم ها هیچ هدفی را محقق می کند؟ چه کسانی بیش از همه از این تحریم ها صدمه می بینند؟» با حضور ریچارد وایتس، مدیر مرکز تحلیل های سیاسی و نظامی در موسسه هادسون در واشنگتن؛ محمد مرندی رئیس مرکز مطالعات آمریکای شمالی در دانشگاه تهران و کریستوفر پربل نائب رئیس مرکز مطالعات دفاعی و سیاست خارجی در موسسه کتِو در واشنگتن اشتیاق دولت آمریکا را برای اعمال تحریم ها علیه سایر کشورها و به طور خاص علیه جمهوری اسلامی ایران بررسی کرد.
هدي عبدالحميد مجری برنامه در آغاز این گفتگو با اشاره به اشتیاق آمریکا برای استفاده از ابزار تحریم های اقتصادی برای مجازات دیگر کشورها گفت: «مجازات اقتصادی دشمنان و به کار نگرفتن نیروهای مسلح، برای مدت های مدیدی شیوه مطلوب آمریکا در عرصه سیاست خارجی برای دستیابی به اهداف این کشور بوده است. تحریم ها برای دهه ها به اجرا درآمدند اما بعد از یازدهم سپتامبر 2001 میلادی به کارگیری تحریم ها بیشتر شدند. تحریم ها اکنون نیز بار دیگر وقتی که دیپلماسی کارایی ندارد به کار گرفته می شوند. دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا تحریم ها را به صورت مکرر و گسترده مورد استفاده قرار می دهد. تازه ترین تحریم هایی که آمریکا اعمال کرده است مربوط به اقدام ترکیه در بازداشت آندرو برانسون کشیش آمریکایی می باشد. بازداشت این کشیش باعث شده است که یکی از جدی ترین اختلافات آمریکا با ترکیه - که همپیمان آمریکا در ناتو می باشد - پدید آید.
وي افزود: اما مسئله این است که آنهایی که هدف تحریم های آمریکا قرار می گیرند با تحریم های متقابل خود، به آمریکا واکنش نشان می دهند. برخی از این تحریم ها در همان سطح و مقیاسی است که آمریکا اعمال می کند. فهرست کشورهایی که تحت تاثیر تحریم های آمریکا قرار گرفتند طولانی است. در اوایل ماه اوت آمریکا تحریم ها علیه ایران را در پی خروج واشنگتن از توافقنامه هسته ای سال 2015، مجددا اعمال کرد. روسیه نیز پس از آنکه جاسوس سابق روس و دخترش در انگلیس بر اثر حمله با عامل گاز اعصاب مسموم شدند، هدف تحریم قرار گرفت. سه شرکت روسی، چینی و سنگاپوری به علت کمک به کره شمالی برای دور زدن تحریم های بین المللی، هدف تحریم قرار گرفتند.
مجري برنامه افزود: دولت دونالد ترامپ در ماه مه، دور دیگری از تحریم ها را علیه ونزوئلا امضا کرد و شهروندان آمریکایی را از خرید دیون ونزوئلا و پرداخت پول نقد در ازای آن ممنوع کرد. بیش از نهصد شرکت و فرد خارجی نیز در کل سال گذشته تحت تاثیر تحریم های آمریکا قرار گرفتند که از بلاروس و بروندی تا ونزوئلا و زیمبابوه را شامل می شود. فقط در طی یک ماه، افراد و شرکت ها در لبنان، لیبی، کلمبیا، پاکستان، سومالی و فیلیپین هدف تحریم ها قرار گرفتند.»
اقدام ترامپ موجب شد ایرانی ها به این نتیجه برسند که مذاکره با آمریکا اشتباه است
مجری این برنامه از دکتر سید محمد مرندی پرسید: «شما در تهران هستید. دور جدیدی از تحریم ها شروع شده است و دور دیگری نیز طی ماههای آینده در پیش است. واکنش مردم ایران به تحریم ها چیست؟ آیا شما احساس می کنید که حکومت ایران به علت تحریم ها ضعیف تر شده است؟»
دکتر مرندی در پاسخ گفت: «مذاکراتی که قبل از برجام و توافقنامه هسته ای بین ایران و آمریکا آغاز شد، در دولت پیشین ایران آغاز شده بود. این مذاکرات نتیجه تحریم ها نبود. مذاکرات مخفی که در عمان انجام شد ناشی از تحریم ها نبود. آمریکایی ها در دولت اوباما اساسا به ایرانی ها گفته بودند که ما حقوق ایران برای غنی سازی اورانیوم را می پذیریم و تحت همین شرایط بود که ایرانی ها مذاکره با آمریکایی ها را شروع کردند. ما نیز در ایران انتخابات داشتیم که در آن انتخابات، دولت جدیدی روی کار آمد و پرونده هسته ای ایران از شورایعالی امنیت ملی به وزارت امور خارجه ایران منتقل شد و ما به توافق هسته ای رسیدیم. به نظر من اتفاقی که افتاد این است که با اقدام ترامپ وی وضعیتی را در ایران شکل داده که باعث شده است ایرانی ها به این نتیجه برسند که مذاکره با آمریکا اشتباه است چون ما قبلا با آمریکایی ها مذاکره کردیم.
وي افزود: وزیر امور خارجه ایران در حاشیه مذاکرات برجام و نیز در جریان دیدارهای پنج بعلاوه یک، شاید صدها ساعت به صورت مستقیم و تک به تک و یا به صورت گروهی با آمریکایی ها مذاکره کرد اما در نهایت توافقنامه شکست خورد. زمانی که آمریکا و رئیس جمهور این کشور توافقنامه هسته ای با ایران را پاره می کند و دور می اندازد معنی اش این است که ایرانی ها واقعا هیچ چیزی برای گفتگو (با آمریکا) ندارند چون فرض کنیم اگر مذاکرات دیگری با آمریکا بکند و به توافقی در آینده دست یابد، چه کسی می تواند بگوید که آمریکایی ها این توافقنامه ها را پاره نخواهند کرد؟ همچنین ایرانی ها بر این باورند که مماشات با دولت آمریکا و دولت ترامپ هیچ فایده ای ندارد چون فقط باعث خواهد شد که وی رفتاری تهاجمی تر به خود بگیرد.
مرندي افزود: بنابراین، هر چند مشکلاتی در تهران و وضعیت اقتصادی وجود دارد و وضعیت برای مردم عادی ایران سخت شده است و در ماههای آینده نیز دشوار خواهد بود اما ایرانی ها درک می کنند که ترامپ فردی نیست که بتوان با وی مذاکره کرد. از سوی دیگر، این اقدام دولت آمریکا باعث شده است که ایران رویکرد جدیدی را در سیاست خارجی و اقتصادی خود در پیش بگیرد و تلاش کند که روابط خود را با چین تقویت کند. چینی ها نیز به علت تعرفه های آمریکا دارند به ایران نزدیک تر می شوند. موضوع استفاده از "یوان" به عنوان واحد پولی خیلی جدی تر شده است. به نظر من، پیامدهای ناخواسته بسیاری در پی تصمیم آمریکا (برای خروج از برجام) ایجاد شده است.»
بي توجهي آمريکائيها به ارزش جان انسان ها
دکتر سید محمد مرندی در خصوص تحریم های آمریکا در عراق در دوره صدام و مقایسه آن با تحریم های ظالمانه کنونی علیه ایران گفت «می خواهم یک نکته را به وضوح بیان کنم. هدف آمریکا در عراق این بود که مردم عادی عراق رنج بکشند و بمیرند. این هدف آنها بود و آنها هیچ گروه خاصی را هدف قرار نداده بودند. آنها مردم عادی عراق را هدف قرار داده بودند. وقتی از مادلین آلبرات (وزیر امور خارجه وقت آمریکا) پرسیده شد که آیا با توجه به اینکه پانصد هزار کودک جان خود را از دست دادند، اعمال تحریم ها می ارزید؟ مادلین آلبرایت هم در پاسخ گفته بود که اعمال تحریم ها می ارزید! بنابر این باید گفت ذهنیتی که در آمریکا وجود دارد ذهنیت "خارق العاده بودن" (آمریکایی ها) است که باعث می شود آنها (آمریکایی ها) به ارزش جان انسان ها بی توجهی کنند. به همین علت است که آنها به کشورها حمله می کنند. آنها لیبی را نابود می کنند و هیچ کسی هم در این مورد مجازات نمی شود، درحالیکه آنها یک کشور را نابود کردند! اکنون بردگان آفریقایی فروخته می شوند، اعضای بدن انسان ها به فروش می رسد، بازاری که به وجود آمده است بازاری بسیار عالی برای آدمکش ها و کسانی است که می خواهند اعضای بدن انسان ها را بفروشند.
وي افزود: بنابراین، باید گفت نظیر همین مسئله برای ایران هم صدق می کند. هدف این است که مردم عادی ایران رنج بکشند یعنی آنقدر درد و رنج بکشند که خیزش کنند و - از دیدگاه آمریکایی ها - (آنها) این امید را دارند که نظم سیاسی ایران را از بين ببرند! به نظر من این مسئله به خودی خود نشان می دهد که آمریکا آن نفوذی را که می خواهد در میان مردم ایران داشته باشد ندارد، چون اگر اینگونه بود آنها چنین مسیر کثیف و افراطی را در پیش نمی گرفت تا باعث شوند که مردم رنج بکشند. به نظر من تحریم ها اصلا کارایی نخواهد داشت.
کشورها تسلیم آمریکا نمی شوند
مجری برنامه از کریستوفر پربل پرسید: «از صحبت هایی که به میان آمد می توان چنین برداشت کرد که استدلال کاخ سفید این است که "دنبال پول باش"، یعنی اگر کشوری یا شرکتی از ما تبعیت نکند در این صورت ما آنها را وادار خواهیم کرد که از ما تبعیت کند.»
کریستوفر پربل در پاسخ گفت: «بله همین طور است. مشکلی که رویکرد دولت ترامپ و دیگر رویکردهای تحریمی دارند این است که بسیار دشوار است که در این تحریم ها "علت و معلول" را نشان داد! بسیار دشوار است که نشان داده شود آیا تحریم ها عامل تغییر سیاست های یک کشور هستند؟ فهرست مطالباتی که مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا در ماه مه منتشر کرده بود به معنی تسلیم محض حکومت ایران در برابر همه خواسته های آمریکا بود که نمی دانم به بنیان جمهوری اسلامی هم می رسد یا خیر؟ بنابراین، تحریم ها می توانند کارایی داشته باشند به شرطی که خواسته ای که از کشور هدف مطالبه می شود خواسته ای باشد که به اندازه کافی معقول باشد و متناسب با آلامی باشد که به آن کشور تحمیل می شود.
وي افزود: اما به نظر من مشکلی که تحریم ها به طور کل دارند این است که آمریکا معتقد است این کشور می تواند با وارد کردن فشار اقتصادی، بسیاری دیگر از کشورها را وادار کند که تسلیم آمریکا شوند! مدرکی که در این زمینه وجود دارد - به جز یک استثنا - نشان می دهد که کشورها تسلیم آمریکا نمی شوند. استثنایی که در این زمینه وجود دارد برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) است که همان توافقنامه هسته ای ایران است که در سال 2015 بدست آمده بود. در این توافقنامه، ایرانی ها محدودیت های اساسی را درباره برنامه هسته ای شان - از جمله برنامه هسته ای غیرنظامی شان - پذیرفته بودند و این کار را در ازای تخفیف تحریم ها انجام دادند اما حتی در همین مورد نیز آمریکا بسیاری از محدودیت های اقتصادی مهم را که مانع از برخورداری ایران از مزايای تخفیف تحریم ها می شدند، همچنان باقی گذاشت. اکنون نیز دولت ترامپ در این زمینه سیاست را تغییر داد (از برجام خارج شد).»
دولت اوباما به طور گسترده از تحریم ها برای اعمال فشار به کشورها استفاده کرد
مجری برنامه از ریچارد وایتس پرسید: «به نظر می رسد که ابزار سیاست خارجی مورد علاقه دولت ترامپ در این روزها تحریم ها و تعرفه ها باشد.»
ریچارد وایتس در پاسخ گفت: «بله همین طور است. من با شما موافق هستم. دولت آمریکا همیشه از تحریم های اقتصادی و دیگر روش ها برای پیشبرد اهداف خود استفاده کرده است اما از جنبه مقیاس بکارگیری ابزارها، عمدتا از نیروی نظامی خود استفاده می کرد مثل عراق. دولت قبلی آمریکا بارها از دیپلماسی استفاده کرد. آمریکا از پهپادها و نیروهای ویژه هم در موارد دیگر استفاده کرده است. تحریم ها به طور خاص مورد علاقه دو دولت قبلی آمریکا بوده اند. یعنی مورد علاقه دولت اوباما بودند که به طور گسترده از آنها برای اعمال فشار به کشورها استفاده کرد. البته دولت اوباما به علت اهدافی که در زمینه امنیت ملی دنبال می کرد، از این تحریم ها استفاده کرد. اکنون نیز دولت ترامپ به این سیاست ادامه می دهد ولی بکارگیری تحریم ها را گسترش داده است و آنها را برای دستیابی به اهداف اقتصادی و نیز علیه برخی هم پیمانان آمریکا مورد استفاده قرار داد تا آنها را وادار کند که سیاست هایی را دنبال کنند که آمریکا ترجیح می دهد!»