تیشه راستگرایان امریکایی و اسرائیلی بر میراث کوفی عنان
دوره ریاست کوفی عنان بر سازمان ملل متحد به دلیل تلاش های وی برای سوق دادن ساختار بین الملل به سوی چند جانبه گرایی دوران شکوفایی این سازمان بود.
کوفی عنان دبیر کل پیشین سازمان ملل متحد 18 اوت برابر با 27 مرداد در سن 80 سالگی درگذشت. عنان در فاصله 1996 تا 2006 دو دوره متوالی 5 ساله دبیرکل سازمان ملل بود. دوره اول وی که تقریبا چهارسال اول آن با حاکمیت دموکرات ها به ریاست جمهوری بیل کلینتون در امریکا همراه بود ، دوره شکوفایی سازمان ملل بود که در طی آن مباحثی چون اصلاحات ساختاری سازمان ملل ، گفتگوی تمدن ها ، گفتگوی ادیان، توسعه پایدار و مقابله با بیماری هایی چون ایدز در دستور کار این سازمان قرار گرفت و در عین حال کوشش شد ساختار نظام بین الملل در فضای پسا جنگ سرد به سمت چند گرایی سوق پیدا کند.
اما دوره دوم وی که با به قدرت رسیدن جمهوریخواهان به ریاست جمهوری جرج بوش پسر در سال 2000 همراه شد از سوی نومحافظه کاران حاکم بر دولت بوش به چالش کشیده شد و عملا به توقف تلاش هایی انجامید که وی در دوره اول دبیرکلی خود شروع کرده بود.
امریکا در دوره دوم دبیرکلی کوفی عنان در فضای بعد از حملات مشکوک 11 سپتامبر سال 2001 به اقدامات تهاجمی روی آورد و دو کشور عضو این سازمان یعنی افغانستان و عراق را به اشغال خود در آورد که در مورد عراق رویارویی سازمان ملل با امریکا کاملا آشکار بود و اشغال این کشور برخلاف نظر سازمان ملل از جمله شخص کوفی عنان صورت گرفت .
هر چند با شکست سیاست های جنگ طلبانه نومحافظه کاران حاکم بر دولت بوش و در نهایت جمهوریخواهان در انتخابات سال 2008 امریکا بار دیگر فضا برای قدرت مانور سازمان ملل در امور بین المللی فراهم شد و در امریکا نیز به قدرت رسیدن دموکرات ها به ریاست جمهوری باراک اوباما چنین فرصتی را فراهم کرد اما این بار سیاست های محافظه کارانه بان کی مون که از سال 2007 با حمایت امریکا دبیرکلی سازمان را برعهده گرفته بود مانع از این شد که سازمان ملل بار دیگر بتواند دوران شکوفایی خود را در دوره اول دبیرکلی کوفی عنان تجربه کند .
با پایان دوران دبیرکلی بان کی مون در دسامبر 2016 و انتخاب آنتونیو گوترش به جای وی انتظار می رفت که سازمان ملل با حمایت های اتحادیه اروپا و سایر قدرت های جهان بتواند بار دیگر بتواند سازمان ملل را به سمت رویکردهای چندجانبه گرانه و خارج از سلطه امریکا هدایت کند اما این بار با به قدرت رسیدن مجدد نومحافظه کاران در امریکا دبیرکل سازمان ملل عملا با همان موانع و مشکلاتی مواجه شده است که کوفی عنان در دوران دوم دبیرکلی خود با به قدرت رسیدن جرج بوش پسر مواجه شده بود . تقارن این دوره با ظهور ترامپیسم در امریکا چالش های جدیدی برای سازمان ملل ایجاد کرده است و اکنون این سازمان در برابر دو گزینه دشوار همراهی یا مقاومت در برابر امریکا و نومحافظه کاران حاکم بر کاخ سفید گیر کرده است که هر یک هزینه های خاص خود را به همراه دارد ولی آنچه که معلوم است اینکه بار اصلی این هزینه ها بر دوش جامعه جهانی است و هر قدر سازمان ملل در تعیین اولویت های سیاست جهانی به حاشیه رانده شود آثار آن بتدریج دامنگیر آحاد جامعه جهانی اعم از دولت ها و ملت ها خواهد بود .
---------------------------
احمد کاظم زاده