تبیین نکات موردبحث دریای‌خزر در اجلاس‌قزاقستان

به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، آقای روحانی صبح یکشنبه و در جمع خبرنگاران در فرودگاه مهرآباد، ضمن تسلیت شهادت حضرت جواد الائمه(ع) اظهار امیدواری کرد تا همگی بتوانیم از سیره و روش خاندان رسالت و ائمه هدی(ع) استفاده و بهره‌برداری کنیم.
رئیس جمهور با اشاره به اینکه این سفر به دعوت رسمی نور سلطان نظربایف، رئیس جمهور قزاقستان و برای شرکت در پنجمین اجلاس سران کشورهای ساحلی انجام می‌شود، اظهار داشت: در این اجلاس درباره مسائل مربوط به دریای خزر گفتگو خواهیم کرد.
آقای روحانی افزود: دریای خزر اهمیت خاصی دارد و پهنه آبی منحصر به فردی است که محصور به خشکی است و برای همه کشورهای ساحلی، روشن شدن ویژگی استفاده از این دریا حایز اهمیت است.
رئیس جمهور با بیان اینکه بعد از فروپاشی شوروی، اولین اجلاسی که درباره استفاده از دریای خزر تشکیل شد در تهران بود، گفت: در آن اجلاس، مسأله محیط زیست مورد بررسی و تصویب قرار گرفت و یک اعلامیه سیاسی 25 ماده‌ای هم منتشر شد و بعد از آن در کشورهای مختلف جلسات دیگری هم تشکیل و درباره ابعاد مختلف دریای خزر بحث و بررسی شد.
آقای روحانی اجلاس قزاقستان را یکی از اجلاس‌های بسیار مهم درباره خزر دانست و خاطرنشان کرد: دلیل آن اصول مادری است که در رابطه با رژیم حقوقی دریای خزر بحث و بررسی می‌شود و در این کنوانسیون نکات بسیار مهمی وجود دارد.
رئیس جمهور ادامه داد: در این کنوانسیون تصریح می‌شود که همه مسائل حقوقی دریای خزر تنها با اتفاق نظر پنج کشور عملی و اجرایی است که این نکته بسیار مهم و اساسی است و کاملاً رژیم حقوقی این دریا را از کنوانسیون دریاها جدا می‌کند.
آقای روحانی اظهار داشت: همچنین این کنوانسیون رفت و آمد کشتی‌های نظامی خارجی را در این دریا کاملاً ممنوع می‌کند و این اهمیت بسیاری از لحاظ امنیت ملی کشورهای حاشیه خزر دارد.
رئیس جمهور افزود: در این کنوانسیون روشن می‌شود که خطوط مبدأ برای رژیم حقوقی با اتفاق نظر پنج کشور بعداً تعیین خواهد شد؛ البته درباره خطوط مبدأ نکاتی در این کنوانسیون آمده و به خصوص در یک بند آمده که شرایط ساحل بعضی از کشورها به گونه‌ای است که نیازمند مقرراتی ویژه است و این به ساحل دریای خزر اشاره می‌کند که این ماده برای ما بسیار اهمیت دارد اما در عین حال خط مبدأ هنوز در این کنوانسیون روشن نیست و در موافقتنامه‌های بعدی باید روشن شود.
آقای روحانی با اشاره به اینکه حدود بستر و زیر بستر هم در این موافقتنامه روشن نمی‌شود و تعیین آن به آینده واگذار می شود و این یکی از مسائلی بوده که حدود 22 سال است درباره دریای خزر بین این پنج کشور مذاکره می‌شود، تصریح کرد: برخی مسائل حل و فصل شده و برخی از مسائل باقی مانده است و این دو مسأله یکی خطوط مبدأ و دیگری حدود بستر و زیر بستر همچنان برای موافقتنامه‌های بعدی باقی می‌ماند.
رئیس جمهور با اشاره به اینکه در این کنوانسیون دریای سرزمینی مشخص می‌شود، گفت: مناطق انحصاری ماهیگیری و رفت و آمد کشتی‌ها مشخص می‌شود و در مجموع کنوانسیون بااهمیتی است که یک قدم ما را پیش می‌برد، گر چه هنوز مسائل بسیار مهمی برای آینده باقی می‌ماند.
آقای روحانی اظهار داشت: علاوه بر این سند مهم و مادر، چندین سند دیگر هم در این سفر امضا می‌شود که مربوط به تجارت و اقتصاد، حمل و نقل و مبارزه با تروریسم و جرایم سازمان‌یافته و همکاری‌های نهادهای مرزبانی بین کشورهای ساحلی است.
رئیس جمهور خاطرنشان کرد: کشورهای ساحلی دریای خزر ظرفیت‌ها و فرصت‌های بسیار خوبی به خصوص از لحاظ اقتصادی، حمل و نقل، حمل و نقل کالا و مسافر و مسأله گردشگری دارند که در ضمن مباحثی که در این جلسات مطرح می‌شود این ظرفیت‌ها نیز مورد بحث قرار خواهد گرفت.
آقای روحانی با بیان اینکه دریای خزر، دارای نفت و گاز است و اینها می تواند به عنوان پیشران توسعه باشد، ادامه داد: همکاری‌های بین کشورها در زمینه استخراج، بهره‌برداری از نفت و همچنین سوآپ نفتی و گازی از جمله مواردی است که همواره بین ما و کشورهای ساحلی دیگر مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد و در این اجلاس هم این مباحث ادامه می یابد.
رئیس جمهور مسأله ترانزیت را یکی از مسائل بسیار مهم برای دریای خزر، کشورهای ساحلی و منطقه دانست و افزود: شرق خزر، یعنی ترکمنستان و قزاقستان به ایران و از آن طریق به آب‌های جنوب و خلیج فارس و دریای عمان متصل شده است؛ برای اتصال غرب دریای خزر هم قدم‌های اولیه برداشته شده و طرح آستارا – آستارا اجرا شده است و ما به فکر اجرای خط آهن رشت به آستارا هستیم که با همکاری دو کشور ایران و آذربایجان این کار انجام می‌گیرد.
آقای روحانی اظهار داشت: ایران و بسیاری از کشورهای آسیایی از این دو کریدور بزرگ در شرق و غرب دریای خزر و از طریق این راه مهم ترانزیتی به آسیای میانه، قفقاز، روسیه و به اروپا متصل می‌شوند و مسأله ترانزیت برای ما بسیار حایز اهمیت است.
رئیس جمهور افزود: در این سفر همچنین در راستای توسعه روابط دوجانبه با کشورهایی که در این اجلاس حضور دارند مذاکره خواهیم کرد.