پخش زنده
امروز: -
مسجد جامع ساری نگین درخشان محله چناربن بازار نرگسیه ؛ اسفند 1377 با شماره 2272 در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما،مسجد جامع ساری با معماری ایرانی و اسلامی بازمانده از قرون اولیه اسلامی، از ویژگی های منحصر به فرد طراحی ستون و سقف برخوردار بوده و یادآور اصالتهای بومی فرهنگی و هنری و نمایانگر توان هنرمندان این خطه در تلفیق هنر و نمادهای دینی است.
این مسجد که از زیباترین مساجد ایران محسوب میشد ، ساعت 19 روزپنجشنبه 21 تیر به دلیل اتصال سیم برق درآتش سوخت و به دلیل فرسوده بودن بنا ، بیشتر قسمتهای آن تخریب شد.
به گواه تاریخ ، این مسجد کهن ترین مسجد شمال کشور با قدمت حدود هزار و 100 سال ، جزو معدود مساجد تک ایوانی ایران و هم عصر مساجدی مثل فهرج یزد و تاریخانه دامغان است.
وزیر راه و شهرسازی در یادداشتی که روزنامه اعتماد آن را منتشر کرد ، نوشت : کاش میشد اثربخشی میلیاردها تومان بودجههای فرهنگی در حد مقدماتی ارزیابی می شد تا شاید میراث های ایران ، سهم درخورتری می یافتند.
عباس آخوندی افزود: آمادگی وزارت متبوع را در بازسازی این اثر که بیش از 11 قرن مسجد مسلمانان و سجده گاه مومنان بوده و ثبت تاریخی است ، اعلام میدارم. بیگمان بازسازی اینگونه آثار بسیار پیچیده است ، از یک سوی باید اصالت اثر محفوظ بماند و از سوی دیگر باید بر میزان پایداری و تاب آوری آن با تجهیز به فناوریهای نوین افزوده شود.
میراث تاریخی در سراشیبی تخریب
آتش سوزی و تخریب مسجد جامع ساری، زخمی پنهان و قدیمی یعنی بی توجهی و کم توجهی به میراث فرهنگی را آشکار کرد .برکسی پوشیده نیست که میراث تاریخی مازندران در کنار جاذبه های طبیعی، پذیرای بسیاری ازعلاقه مندان و گردشگران است.
بر اساس گزارش اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری مازندران در نوروز گذشته بیش از 372 هزار مسافر و گردشگر از آثار فرهنگی و تاریخی بازدید کردند که درمقایسه با نوروز96 بیش از 36 درصد افزایش داشت.
مازندران دارای 2 هزار و 800 اثر شناسایی شده تاریخی و فرهنگی است که از این تعداد ، 600 اثر ثبت ملی است.
کارشناس میراث فرهنگی دراین باره گفت : آثار تاریخی و فرهنگی بسیاری از شهرها در مناطق فرسوده قرار دارند و زنگ تخریب بسیاری از این گنجینه ها به علت بی توجهی به صدا درآمده است.
فاطمه خادمی ادامه داد : همچنین وجود این آثار موجب بلاتکلیفی مردم مجاور آنها برای بازسازی واحدهای مسکونی ، تجاری و اداری شده است.
معاون عمرانی استاندار مازندران نیز با اشاره به 4 هزار و 200هکتار بافت فرسوده دراستان گفت: مهمترین دغدغه افتهای فرسوده مازندران ، آسیب پذیری شدید در برابر حوادث طبیعی مانند زلزله و حتی طوفانهای کوچک است.
نبیان افزود: در این گونه مواقع دسترسی خودروها و تجهیزات امدادی و حتی انتقال خدمات به عمق این مناطق نیز تقریبأ غیرممکن است.
به گفته کارشناس میراث فرهنگی مازندران شرایط آب و هوایی مانند طوفانها و رطوبت زیادهوای استان سبب می شود تا بناهای تاریخی این استان بیشتر در خطر نابودی قرار بگیرند.
ایزدی افزود : این درحالیست که اعتبارات تخصیصی موجود برای مرمت بناهای در معرض تخریب کافی نیست.
یکی از اعضای انجمن های میراث فرهنگی نیز تلاشهای این انجمن برای توجه بیشتر مسوولان به تخریب این آثار را بی نتیجه دانست .
صادقی گفت: سالهاست درباره سرنوشت بسیاری از آثارفرهنگی چند صد ساله در مناطق مختلف هشدار دادیم و خواستار دریافت مجوزها برای حفاظت از این آثار با کمک نیروهای محلی بودیم اما نتیجه نگرفتیم.
وی ادامه داد : در امیرکلای بابل برای خانه های تاریخی مربوط به خاندان امیرپازواری ، خانه پدری پروفسور نوری از بزرگترین جراحان ارولوژی جهان مربوط به میانه قاجار، سقانفار "کیجا تکیه" از دوره قاجاری دارای ثبت ملی و یکی از پر نقش و نگارترین سقانفارهای ایران ، گرمابه میرزا یوسف متعلق به دوره صفوی ، آتشکده آمل و تعدادی از آثار ؛ تقاضا برای بازسازی وجود دارد اما درخواستها بی نتیجه مانده است.
در کنار این غفلتها ، باید به سوء استفاده حفاران غیرمجاز و قاچاقچیان آثار باستانی نیز اشاره کرد.
به گفته یگان حفاظت میراث فرهنگی مازندران، امسال 14 باند قاچاق اشیاء عتیقه درمازندران منهدم شدند و بیشتر آثار کشف شده از این باندها مربوط به دوره های ساسانی، سلجوقی و صفویان است.
کرمی از پژوهشگران محوطه های باستانی مازندران با اشاره به غیرقابل جبران بودن خسارات این حفاری ها ، گفت: قوانین نیز دراین باره به اندازه کافی بازدارنده نیستند و به راحتی این جرم بارها تکرار می شود.
آثار تاریخی فراوان ، نیروهای یگان حفاظت ؛ اندک
عضو هیات علمی دانشگاه مازندران با اشاره به تعداد اندک نیروهای یگان حفاظت میراث فرهنگی ، گفت: کمبود نیرو را می توان با کمک جوامع محلی و انجمن های دوستدار میراث فرهنگی جبران کرد.
موسوی خاطرنشان کرد : البته مسوولان در به کارگیری این افراد آن قدر تعلل دارند که موجب فرصت سوء استفاده متخلفان و سودجویان می شود.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران گفت: از سال 92 تاکنون 120 اثر تاریخی و فرهنگی استان با حدود 90 میلیارد ریال مرمت شد و 345 باب بنای تاریخی و فرهنگی مازندران چشم انتظار مرمت هستند که باید اعتبار آنها اختصاص یابد.
شریفی با اشاره به نیاز برخی از آثار به مرمت مستمر، افزود : بسیاری از این بناهای تاریخی به دلیل مصالح چوبی، خشتی و کاهگلی و یا قرارگیری در ارتفاعات و شرایط سخت آب و هوایی هر ساله نیازمند مرمت هستند.
با توجه به گفته های کارشناسان و مسوولان میراث فرهنگی ، می توان گفت آتش سوزی قدیمی ترین مسجد شمال کشور، نکات پنهانی از غفلتها و بی تفاوتی ها را در حفاظت اصولی از میراث تاریخی مازندران آشکار کرد. مسجد جامع ساری به عنوان نماد بزرگ فرهنگی دیار علویان در آتش سوخت تا شاید ققنوسی برای نجات دیگر آثار تاریخی مازندران شود.