خط لوله گاز نورد استریم موضوع مناقشه آمریکا و اروپا است

به گزارش سرويس بين الملل خبرگزاري صدا و سيما به نقل از خبرگزاری فرانسه؛ دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا روز چهارشنبه مجددا از برنامه لوله گازی نورد استریم 2 که قرار است ظرفیت انتقال گاز روسیه به اروپا را از طریق دریای بالتیک دو برابر کند انتقاد کرد. این سوال مطرح است که این طرح که آلمان از آن دفاع می کند اما اروپایی ها در مورد آن هم نظر نیستند، چه اهدافی را دنبال می کند؟

یکی از اهداف این پروژه اجتناب از انتقال گاز از طریق اوکراین است.خط لوله گاز نورد استریم 2، که راه اندازی آن برای اوایل سال 2020 پیش بینی شده است، ظرفیت انتقالی معادل 55 میلیارد متر مکعب در سال دارد که این مهم اجازه می دهد ظرفیت انتقال لوله نورد استریم اول دو برابر شود. این خط لوله، گاز را از سواحل بالتیک روسیه تا آلمان منتقل می کند. چهار کشور از پنج کشوری که این لوله از آب های آنها عبور می کند (روسیه، فنلاند، سوئد و آلمان) موافقت خود را با عبور این خط لوله اعلام کرده اند و مراحل پذیرش قانونی آن در دانمارک هنوز در جریان است. این مسیر بالتیک شرایطی را فراهم می کند که از گذر از اوکراین اجتناب شود که روابط مناقشه آمیزی با روسیه دارد.

بنا بر گزارش کمیسیون اروپا، در سه ماهه نخست سال 2018، نورد استریم به اصلی ترین مسیر تامین گاز از روسیه به مقصد اتحادیه اروپا ( 36 درصد کل انتقال در مقابل 34 درصد از طریق اوکراین) تبدیل شد. یکی دیگر از دلایل اجرای این خط لوله دوم پاسخگویی به تقاضای اروپایی است. سران کشورهای مجری نورد استریم 2 برای توجیه دو برابر شدن ظرفیت لوله های گازی، این موضوع را مطرح می کنند که در بیست سال آینده، اتحادیه اروپا با توجه به افزایش تقاضای گاز باید میزان وارداتش را به میزان 120 میلیارد متر مکعب در سال افزایش دهد.

"تیری براس" از موسسه اکسفورد عقیده دارد که میزان نیاز اروپایی ها به گاز در سال های آینده موضوع اختلاف نظر میان تحلیل گران است، اما این حتمی است که واردات گاز با توجه به کاهش تولید داخلی باید افزایش یابد. این کارشناس می افزاید که با توجه به این که مشکل است بتوان تصور کرد میزان واردات از نروژ و شمال آفریقا افزایش یابد، در نتیجه افزایش گاز تنها از طریق گاز روسیه و گاز طبیعی مایع ( ال ان جی) ممکن است.

این کارشناس می گوید: "زمانی که شرایط به گونه ای است که یک شرکت با سهم خیلی زیاد از بازار را شاهد نیستیم، مصرف کننده سود می برد." این در حالی است که صادرات گاز روسیه از طریق زمینی در انحصار شرکت گازپروم است. واردات گاز به اتحادیه اروپا به طور عمده از طریق روسیه انجام می شود (41 درصد واردات خارج از اتحادیه اروپا در سه ماهه نخست 2018) و بعد از آن نروژ ( 35 درصد)، شمال آفریقا ( 12 درصد) و واردات ال.ان.جی ( 12 درصد) قرار دارد. واردات گاز مایع طبیعی (ال ان جی) عمدتا از قطر صورت می پذیرد. در سه ماه نخست 2018، سهم واردات این گاز از آمریکا به اتحادیه اروپا به یک درصد کاهش یافت، در حالی که در سال قبل از آن شش درصد بود.

فرانس پرس در ادامه با اشاره به اختلافات میان کشورهای اروپایی درباره این پروژه؛ نوشت: کمیسیون اروپا در راس نهادهای تصمیم ساز اتحادیه اروپا، رویکرد بسیار احتیاط آمیزی به این برنامه دارد. این کمیسیون بی آنکه مخالفتی با این طرح لوله گاز ابراز کند، می خواهد مطمئن شود که این پروژه واقعا با قواعد بازار انرژی در اروپا بالاخص در حوزه رقابت تطابق دارد. لهستان و کشورهای شرق اروپا بیش از هر کشور دیگری با این طرح مخالفت می کنند. در مقابل، آلمان مدافع اصلی آن است که به همین دلیل در روز چهارشنبه در اجلاس کشورهای ناتو در بروکسل مورد انتقاد شدید رئیس جمهور آمریکا قرار گرفت. مارکو جولی Marco Giuli از اندیشکده مرکز سیاست گذاری اروپا (European Policy Centre (EPC می گوید: " آمریکا همواره با این طرح مخالف بوده است و ضدیتی اساسی با سیاست آلمان دارد."

وی توضیح می دهد:" آلمان از یک سو شریک و همراه ناتو در برنامه تحریم ها علیه روسیه است و از طرف دیگر این کشور شاید به ابعاد سیاسی طرح نورد استریم 2 توجه ندارد و در قبال این موضوع که این طرح اهرم سیاسی مضاعفی به روسیه اعطا می کند بی تفاوت است."

فرانس پرس در ادامه به منافع آمریکا در این طرح می پردازد و گزارش می دهد: آمریکا که تولیدکننده بزرگ گاز طبیعی است، اخیرا با حمایت و فشار دونالد ترامپ به دنبال بازارهای جدید برای محصول شان هستند و نوعی هجوم تجاری به این بازار آورده اند. مارکو جولی می گوید مدافعان نورد استریم 2 بارها این موضوع را مطرح کرده اند که استدلال راهبرد تجاری در قوانین آمریکا درباره تحریم های روسیه، عبارت از این است که این وضعیت فرصتی برای جبران کمبود تامین انرژی با صادرات انرژی آمریکایی ها است. جولی در عین حال می افزاید که البته تاکنون صادرات آمریکا بیشتر به سوی بازارهای آمریکای جنوبی و بازارهای آسیایی معطوف شده است که قیمت های بالاتری می پردازند.

این تحلیل گر می گوید: "هرچه تقاضای انرژی در چین بالاتر رود، نفع تجاری بیشتری در صادرات گاز به آسیا در مقایسه با اروپا وجود دارد؛ در اروپا روسیه توانایی از میدان خارج کردن دیگران را با اعمال دامپینگ و افزایش تولید برای اشباع بازار دارا است." به عقیده جولی این احتمال وجود دارد که روسیه بدون نورد استریم 2 " چالاکی تجاری" کمتری داشته باشد اما این بدان معنا نیست که " این کشور قادر نیست با ساختار فعلی در زمینه قیمت، همه را از میدان به در کند".