آب شیرین کن، یا فاضلاب پر کن؟!

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما از قم، سال ها بود که شوری آب، طعم آب شیرین را از یاد مردم قم برده بود؛ هر جا نام قم را می بردی بی درنگ شوری آبش به ذهن مخاطب متبادر می شد؛ این شوری تلخ گونه، فقط منحصر به کام قمی ها نبود بلکه رسوب نمک در وسایلی همچون سماور، آبگرمکن و حتی شیرآلات و لوله ها هم قوزی بود بالای قوز .

نخستین چاره اندیشی ها برای تامین آبی گوارا از خارج از قم به دهه چهل شمسی برمی گردد که البته بنا بر شواهد و اسناد موجود، تلاش مسئولان وقت بی نتیجه می ماند. سال ها بعد و پس از استان شدن قم، مجلس شورای اسلامی در سال 79 طرح آبرسانی به قم از سرشاخه های دز را با اعتبار 200 میلیارد تومانی تصویب می کند و عملیات انتقال آب از اسفند 81 آغاز می شود.

برای اتمام این طرح دست کم به یک دهه زمان نیاز بود؛ طولانی بودن مدت زمان تکمیل طرح عده ای را بر آن داشت تا پیش از رسیدن آب سرشاخه های دز، کام مردم قم را شیرین کنند؛ عده ای دبه به دست راهی باجه های آب شیرین های کارتی می شدند و عده ای هم که اوضاع مالی بهتری داشتند، دستگاههای تصفیه آب خانگی را انتخاب کردند.

البته پیش تر از اینها بودند عده ای که با تانکر های آب شیرین، به کوچه پس کوچه های شهر سر می زدند و هر لیتر آب را به قیمت 5 ریال می فروختند.

کام قمی ها شیرین می شود اما ...!

پس از  نه سال بالاخره آب سرشاخه ها به قم رسید و حالا پس از گذشت هفت سال از آن روز، و صرف بیش از 1500 میلیارد تومان هزینه، شهروندان قمی همچنان به استفاده از دستگاههای تصفیه آب اصرار دارند چرا که به گمان آنها، آب شرب این استان همچنان مطلوب نیست، و این در صورتی است که مسئولان شرکت آب و فاضلاب می گویند آب شرب قم یکی از با کیفیت ترین آب های حال حاضر کشور است.

برای دانستن علت نارضایتی های مردم و یافتن اسنادی برای اثبات ادعای مسئولان آبفا دست به کار شدم.

در ابتدا برای اطمینان بیشتر از کیفیت آب شرب قم، به همراه  مدیر دفتر کنترل کیفیت شرکت آب و فاضلاب استان به مرکز کنترل کیفیت شرکت آبفا رفتم.

آقای انصاری می گفت: در حال حاضر 60 دستگاه آنلاین کنترل کیفیت آب شرب در 60 منطقه متفاوت و بر روی مخازن توزیع آب، نصب شده است.

او با تاکید بر اینکه بر اساس قانون شماره 10553 سازمان ملی استاندارد کشور، میانگین حد مجاز ناخالصی های آب شرب باید 1500 باشد و میانگین حد مطلوب آن 1000 گفت: در سال 96 میانگین وجود ناخالصی های موجود در آب و یا به تعبیری همان EC یا شوری آب قم ، 500 بوده است که این یعنی آب شرب قم از میانگین حد مطلوب سازمان ملی استاندارد هم رقمی پایین تر و با کیفیت تر را نشان می دهد.

او تاکید کرد رقم ناخالصی آب قم در گذشته 3500 بوده و این یعنی، کیفیت آب قم هفت برابر افزایش یافته است.

آقای انصاری برای اثبات حرفش یکی از دستگاه های آنلاین نصب شده بر روی یکی از مخازن آب را نشانم داد؛ دستگاه عدد 426 را نشان می داد؛ رقمی نزدیک همان 500 ؛ به گفته او این رقم با رقم ناخالصی آب شهرهایی مثل تهران و اصفهان برابری می کند.

پای صبحت های مدیر عامل شرکت آبفا نیز نشستم؛ آقای صادق پور با ابراز گلایه از افزایش تعداد دستگاههای تصفیه آب خانگی در چند سال گذشته گفت: مردم قم با وجود اینکه یکی از با کیفیت ترین آب های کشور را در اختیار دارند، اما انگار به استفاده از این دستگاهها عادت کرده اند.

او می گفت: مردم از ضررهای ناشی از استفاده از این دستگاهها بی خبرند و نمی دانند که این دستگاهها علاوه بر اینکه املاح مفید آب را از آن خارج می کنند، به ازای هر لیوان آب، حدود چهار لیوان آب را راهی فاضلاب می کنند.!

علت رسوب نمک بر روی وسایل آشپزخانه

در همین رابطه، دغدغه برخی از همشهری ها را مطرح کردم؛ اینکه بر روی کتری ها و سماورها همچنان رسوب دیده می شود .

پاسخ سوالم را قائم مقام مدیر عامل که در کنارش نشسته بود داد؛ آقای سربندی به منابع تامین آب شرب قم که 85 درصد آن از سرشاخه های دز و سد گلپایگان است اشاره کرد و گفت: ما برای تامین آب شرب دو نوع منبع اصلی داریم یکی منابع زیرزمینی و دیگری منابع سطحی.

او تاکید داشت که در همه جای دنیا همه آب هایی که محل تامینشان سطحی هستند، با مشکل سختی آب مواجه اند چرا که این آب حاصل آب شدن برف کوه ها و بارندگی هاست و این سختی، یا به قول شما رسوبی که روی برخی وسایل دیده می شود، سختی موقت است و هیچ مشکل گوارشی و یا مشکلات دیگری ایجاد نمی کند.

 آقای سربندی می گفت: آب های زیرزمینی هم مشکلات دیگری دارند که وجود اندکی نیترات یکی از آن مشکلات اجتناب ناپذیر است.

او می گفت: زمانی کیفیت آب قم در مناطق مختلف با یکدیگر تفاوت داشت اما امروز که من با شما صحبت می کنم کیفیت آب در هم جای قم یکسان است اما مردم قم این موضوع را باور ندارند که البته شما با یک آزمایش ساده می توانید به درست نبودن این ادعا پی ببرید.

از تصور مردم تا واقعیت

برای انجام این آزمایش، از آب شرب سه منطقه مختلف قم سه بطری آب تهیه کردم؛ منطقه پردیسان در جنوب شهر، بلوار امین در مرکز و منطقه نیروگاه در شمال شهر.

به نظرم زائران و مسافران بهترین گزینه برای قضاوت بودند چون ذهن آنها از پیش داوری ها خالی بود.

به اطراف حرم مطهر رفتم؛ مسافرانی از شهرهای مختلف از جمله تهران، کرمان، اصفهان و کاشان برای زیارت حضرت معصومه سلام الله علیها آمده بودند؛ موضوع گزارش را با آنها در میان گذاشتم و همگی بالاتفاق می گفتند آب شهرشان نسبتا مطلوب است و از دستگاه تصفیه آب استفاده نمی کنند.

نتیجه نظرهایشان بعد از نوشیدن آب شرب قم برایم خیلی جالب بود؛ با بیش از 10 نفر صحبت کردم و همگی آنها معتقد بودند آبی که نوشیدند آب گوارا و مطلوبی بوده؛ حتی هم وطنی که از کاشان آمده بود گفت : این آب از آب شهر ما هم بهتر و مطلوب تر است.

هم وطن تهرانی هم با تعجب می گفت: من باور نمی کردم آب قم به این شیرینی شده باشد!

در ادامه از هر کدام خواستم تا آب بطری های دیگر را هم امتحان کنند. اکثر آنها معتقد بودند با آب قبلی فرقی ندارد اما چند نفری هم بودند که می گفتند آبی که دفعه اول نوشیدند بهتر بوده است.  با اشاره به  استفاده مردم قم از دستگاه های آب شیرین کن ،  علت این تفاوت نظرات را از خود مردم جویا شدم.

آنها می گفتند: شاید قمی ها زیادی حساس شده اند.

هم وطن کاشانی معتقد بود، هر فردی ذائقه خاص خودش را دارد و این تفاوت نظرها نتیجه تفاوت سلیقه هاست و نمی شود این موضوع را به پای کیفیت آب گذاشت.

با این حساب، تقریبا مطمئن شدم که سلیقه قمی ها در استفاده از آب شرب تحت تاثیر دستگاه های آب شیرین کن خانگی قرار گرفته است.

مرگ میلیون ها لیتر آب در اثر غفلت مردم

موضوع هدر رفتن آب از دستگاههای آب شیرین کن ذهنم را درگیر کرده بود؛ یاد صحبت های معاون فنی و توسعه شرکت آّبفا در جلسه هفته پیش استانداری افتادم؛ آقای نظرزاده می گفت: سرانه مصرف آب در قم 160 لیتر است که این میزان دو برابر استاندارد دنیاست.

او می گفت: افق اولیه برای تامین آب قم از سرشاخه های دز تا سال 1410 در نظر گرفته شده است که با این شیوه مصرف، این افق به سال 1400 رسیده است!

با توجه به صحبت های آقای نظرزاده، فرض کنیم نیمی از جمعیت حدود یک میلیون و 300 هزار نفری قم از دستگاه تصفیه آب استفاده می کنند، و هر فرد در طول روز 10 لیتر آب شرب مصرف کند؛ در یک ضرب و تقسیم ساده معلوم می شود روزانه در قم حدود 24 میلیون لیتر آب به واسطه استفاده از دستگاه های آب شیرین کن وارد فاضلاب می شود و این یعنی فاجعه! ( دقت کنید برای این این معادله از حداقل رقم ها استفاده شد).

این اخبار نگران کننده تامل بر انگیز است؛ گویی خیلی از قمی ها بحران آب را جدی نگرفته اند و غافلند از اینکه نه فقط مردم چند روستای استان آب شربشان جیره بندی شده ، چه بسا شهرهای زیادی هم هستند که مردمش مدت هاست رنگ آب گوارا را ندیده اند.

با خود می گفتم شاید مردم قم از این میزان هدر رفت آب بی خبر باشند؛ اینکه آبی گوارا از حدود 250 کیلومتر آن طرف تر با صرف هزینه های هنگفت از بیت المال به قم رسیده و حالا اینگونه مورد بی مهری قرار می گیرد.

 به جمع همشهری هایم رفتم و این مسئله را به آن دسته از افرادی که در خانه هایشان دستگاه آب شیرین کن استفاده می کردند یادآور شدم؛ یکی سکوت معنی دار می کرد و یکی تاسف می خورد؛ خیلی از آنها در کمال ناباوری می گفتند اگر واقعا این دستگاه ها این میزان هدر رفت را دارند ما سعی می کنیم دیگر استفاده نکنیم؛ ماجرا وقتی جالب شد که یکی از شهروندان قمی می گفت : آب قم اگر هفت یا هشت سال گذشته از 100 نمره 20 را می گرفت این روزها نمره اش 80 است اما گویا دستگاه های تصفیه آب ما را بد عادت کرده است؛ او در ادامه گفت: لازم است ضررهای استفاده از این دستگاه ها هر چه سریعتر به مردم گوشزد شود که در این میان استفاده از بستر فضای مجازی هم کار ساز است؛ همشهری دیگری می گفت : من خود به عنوان یک شهروند این موضوع را در حد توان اطلاع رسانی خواهم کرد.

محبوبه آقانوری _ خبرگزاری صدا و سیما _ قم

آب شیرین کن، یا فاضلاب پر کن؟! آب شیرین کن، یا فاضلاب پر کن؟! آب شیرین کن، یا فاضلاب پر کن؟! آب شیرین کن، یا فاضلاب پر کن؟! آب شیرین کن، یا فاضلاب پر کن؟! آب شیرین کن، یا فاضلاب پر کن؟! آب شیرین کن، یا فاضلاب پر کن؟! آب شیرین کن، یا فاضلاب پر کن؟! آب شیرین کن، یا فاضلاب پر کن؟! آب شیرین کن، یا فاضلاب پر کن؟! آب شیرین کن، یا فاضلاب پر کن؟! آب شیرین کن، یا فاضلاب پر کن؟! آب شیرین کن، یا فاضلاب پر کن؟! آب شیرین کن، یا فاضلاب پر کن؟!