استاد جامعه شناسی دانشگاه ویسکانسن شیکاگو ؛
دوران تسلط عربستان بر کشورهای عربی و اسلامی به سر آمده است
سیو دعنا گفت: درخواست ائمه جماعات تونس برای تحریم حج بیانگر آن است که دوران تسلط عربستان بر کشورهای عربی و اسلامی به سر آمده است.
به گزارش سرویس بین الملل
خبرگزاری صداوسیما به نقل از شبکه تلویزیونی المیادین؛ استاد جامعه شناسی دانشگاه ویسکانسن شیکاگو معتقد است، درخواست ائمه جماعات تونس برای تحریم حج بیانگر آن است که دوران تسلط عربستان بر کشورهای عربی و اسلامی به سر آمده است.
سیو دعنا که از شیکاگو با المیادین سخن میگفت، درباره انتقاد ائمه جمعه و جماعات در تونس از سیاستهای عربستان و درخواست آنان از مفتی کشور برای صدور فتوای تحریم حج اظهار داشت، هر اتفاقی که در دنیا رخ میدهد ریشهای در سیاست دارد و این درخواست نیز میتواند ریشههای سیاسی داشته باشد اگر چه درخواست دهندگان به طور کامل پیشینه دینی و مذهبی دارند. آنچه که در بیانیه صادره از ائمه جماعات تونس دیده میشود بسیار قابل توجه است، زیرا این بیانیه را اتحادیهای صادر کرده است که در برگیرنده هشت هزار امام جماعت تونسی است. این امامان جماعت از احزاب و جریانهای چپگرا یا احزاب قومی و سیاسی هم نیستند، همین امر نشان میدهد تسلط عربستان بر کشورهای عربی و اسلامی با شکاف روبرو شده است و این تحول و تغییر مهمی است، زیرا چنین اتفاقی به شدت مشروعیت نظام سعودی را مخدوش میکند.
وي تصريح کرد: در چنین شرایطی نگاه ما به سیاستهای عربستان باید نگاه دینی باشد و در واقع میتوان گفت: سیاستهای ریاض چهره اسلام و چهره یکی از مهمترین واجبات دینی اسلام یعنی فریضه حج را که یکی از پنج رکن اسلامی است مخدوش کرده و آن را به نوعی تجارت تبدیل نموده است. این نکتهای است که جمعیتهای اسلامی متعددی در جهان بدان اشاره کرده اند.
اين کارشناس خاطرنشان کرد: سیاست عربستان فریضه حج را به تجارت تبدیل و حتی آن را در چشم انداز ۲۰۳۰ وارد کرده است، زیرا در این چشم انداز حج به عنوان منبعی برای درآمد کشور عربستان در نظر گرفته شده و مالیاتهای مختلفی نیز برای ادای حج و عمره در نظر گرفته شده است. همانگونه که در سابق سیاستهایی از عربستان دیده ایم که به هویت عربی آسیب رسانده است این بار سیاستهایی از این کشور مشاهده میشود که آسیب آن متوجه دین اسلام است.
وی افزود، موضع دولت تونس آشکار است، زیرا اخوان المسلمین در این کشور در سیاست حضور دارد و بخشی از نظام سیاسی است به همین دلیل شاهدیم که وزیر اوقاف تونس درخواست ائمه جماعات را برای تحریم حج رد کرده است پس درخواست ائمه جماعات تونس ارتباطی به سیاستهای دولت این کشور ندارد، نمیتوان به تونسیها خرده گرفت که برخی از شهروندان این کشور به داعش پیوسته اند، زیرا رویکرد دینی این کشور سلفی - جهادی و نزدیک به داعش و به تعبیری گفتمان دینی آنان همان رویکرد وهابیت است، این رویکرد که پس از انقلاب تونس در این کشور ترویج شده، موجب شد سیاستهای این کشور به سیاستهای عربستان بسیار نزدیک شود. تونس با عربستان در سیاستهای منطقهای از جمله سوریه همراه است در نتیجه نمیتوان به مردم تونس خرده گرفت بلکه انتقادها باید متوجه مقامات تونسی باشد که چرا در برابر رویکردهای دینی حاکم بر این کشور موضعگیری نکرده اند.
اين کارشناس تصريح کرد: چنانچه گفتم در خواست ائمه جماعات تونس میتواند ابعاد سیاسی داشته باشد اگر چه درخواست دهندگان هویت دینی دارند، زیرا سیاستهای عربستان به گونهای است که آسیب آن برای اسلام است و چنانچه گفتم اعتراض ائمه جماعات نشان میدهد هیمنه عربستان بر جهان اسلام مخدوش شده است و مهمتر اینکه نمیتوان ائمه جماعت تونس را متهم کرد که برخی از آنها رویکردهای سیاسی دارند، زیرا اگر قرار بر چنین انتقادی باشد باید گفت: نظام سعودی در تاریخ خود همواره از اسلام به عنوان ابزاری برای مشروعیت خود بهره برداری کرد، از دین اسلام به عنوان ابزاری برای تسلط خود بر جهان عرب و اسلام و مبارزه با گروههای قومی و تمامی گروههای مخالف در جهان عرب استفاده کرد. پس نظام عربستان بیش از هر کسی از اسلام بهره برداری سیاسی میکند. یکی از ایرادهایی که به عربستان وارد میشود نقش عقیده وهابیت در پیدایش داعش است.
سیو دعنا در ادامه گفتگوی خود با المیادین گفت، عربستان در چشم انداز ۲۰۳۰، حج را به یکی از منابع درآمدی کشور و به عنوان منبعی جایگزینی برای در آمدهای نفتی معرفی کرده است، این کشور تنها در طول یک سال یعنی در سالهای ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۷ حدود چهل و پنج درصد درآمدهای ناشی از حج را افزایش داد. در سال دو هزار و هفده در آمد عربستان از حج شش ممیز هفت دهم میلیارد دلار بود در شرایطی که این در آمد در سال دو هزار و شانزده میلادی سه ممیز هفت دهم میلیارد دلار بود. پس باید اذعان کنیم که تبدیل فریضه حج به منبع در آمد و منبعی تجاری، سیاستی برنامه ریزی شده در عربستان است به همین دلیل آن دسته از مسلمانانی که توان پرداخت هرینه سرسام آور حج را ندارند حق دارند اعتراض کنند، زیرا رویکرد تجاری نظام عربستان به حج موجب میشود آنان نتوانند یکی از فرائض دینی را ادا کنند. امسال هم پنج درصد مالیات ارزش افزوده بر برخی از مناسک حج افزوده شد ضمن اینکه مالیات شهرداریها نیز موجب شده است تا اجاره مسکن در ایام حج در مکه (مکرمه) افزایش یابد. چنین سیاستهایی در عربستان در شرایطی اعمال میشود که در آمریکا یا هر کشور دیگری که بر اساس عقیده وهابیت، کافر هستند موسسات دینی از پرداخت مالیات معاف هستند، اما در کشوری که نظامش دین را به عنوان ابزاری برای مشروعیت خود به کار گرفته است از دین به عنوان منبعی برای درآمد کشور بهره گرفته میشود تا همین امر موجب شود دیدگاهها به حج عوض شود.
به گفته وي سیاستهای عربستان موجب شد تا هر مسلمانی برای سفر حج، بدون در نظر گرفتن مخارجی که باید در کشور خود متحمل شود، فقط در عربستان مجبور شود دو هزار دلار پرداخت کند. این هزینه برای هر تونسیها چهار هزار دلار است و این بار سنگینی بر آنان تحمیل میکند، این ارقام بر اساس گزارش اتاق بازرگانی مکه مکرمه است و ارقام مستندی است. این روند برای بسیاری از مسلمانان آزار دهنده است. عربستان بخشی از اموالی را که از طریق حج به دست میآورد در جنگ یمن و برای کشتار مردم یمن هزینه میکند در شرایطی که این کشور برای حمله به یمن مجوز سازمان ملل متحد را هم ندارد. عربستان و برخی کشورهای دیگر مثل قطر مسئول کشتار صدها هزار نفر در سوریه هستند.