«موبایل پول» در قاره سیاه؛
آفریقا با پرش قورباغه توسعه سریع را تجربه می کند
در قاره آفریقا بخش بزرگی از نقل و انتقالات مالی میان شهروندان از طریق پیامک با «موبایل پول» منتقل می شود که در قالب مفهوم جدید در اقتصاد توسعه قابل توضیح است.
«موبایل پول» یک انقلاب فنآوری در جهان است زیرا این پول نه از طریق بانک و نه از طریق اینترنت، از هیچکدام منتقل نمی شود. در زبان تجارت از این پدیده به عنوان «پرش قورباغه» یاد می شود که در واقع چند پله یکی کردن مراحل توسعه است.
در حالیکه شهروندان آفریقایی درباره این عبارت دو کلمه ای چیزی نمی دانند، عبارت دوکلمه ای دیگر یعنی «موبایل پول» را به خوبی می شناسند و تاکید می کنند که این پول جدید کار نقل و انتقال را برای آنها آسان کرده است و وقت اندکی می گیرد و بر تسهیل معاملات و تبادلات اقتصادی اثر گذاشته است.
لیندا مانان واله مدیر اجرایی بنیاد جوانان دیجیتالی در ابیجان درباره مفهوم اقتصادی «پرش قورباغه» گفت: «پرش قورباغه» اصطلاحی است که در اقتصاد از چندسال قبل مورد استفاده قرار می گیرد. این عبارت به یک پدیده اقتصادی در توسعه اشاره دارد که مراحل میانی را با پرش پشت سر می گذارد و پلکان توسعه اقتصادی را «چند پله یکی» طی می کند. اگر بخواهیم ساحل عاج را مثال بزنیم باید بگوییم که از مرحله نبود تلفن ثابت در ابعاد گسترده، این کشور به تلفن همراه قدم گذاشت بدون اینکه مثلا شبکه تلفن ثابت را در کشور توسعه بدهد. وقتی در حوزه ای عقب افتادگی رخ می دهد و امکان و فرصت جبران آن هم نیست باید از این فرصت برای حرکت به مراحل بالاتر بهره گرفت و با پرش از مراحل میانی آنها را مدیریت کرد.
این کارشناس درباره اینکه آیا این «پرش قورباغه» حتما به فنآوری های نوین وابسته است گفت: نه ضرورتا؛ این عصر دیجیتالی یکی از عوامل است. عوامل دیگری مانند ظرفیت جذب سرمایه، چارچوب های قانونی مناسب و کارآمد، و آموزش و نوآوری و تحقیق نیز باید مهیا باشد. این نوع توسعه اقتصادی باعث ایجاد اشتغال می شود.
یکی دیگر از جلوه های این رویکرد اقتصادی جدید که در عمل در ساحل عاج اجرا می شود، لیفی نام دارد که در واقع بر ارائه امکانات مخابراتی اینترنت و ماهواره در مکان های فاقد برق تمرکز دارد. یکی از ارائه دهندگان این خدمات جدید در ساحل عاج توضیح می دهد که هفتصد میلیون نفر از جمعیت حدود یک میلیاردی در آفریقا فاقد برق کشی و در نتیجه انرژی برق هستند و این پدیده جدید به آنها می تواند اجازه دهد نه تنها به روشنایی در شب بلکه به اینترنت و شبکه های ماهواره ای تلویزیونی نیز دسترسی داشته باشند.
این فنآوری شامل تابلوهای خورشیدی متصل به آنتن های ماهواره ای است. آنژ بالما مجری این طرح در روستاهای ساحل عاج می گوید: این وسیله و فنآوری امکان پرش در توسعه را فراهم می آورد. در یک روستایی که برق و اینترنت ندارد و به طریق اولی تلویزیون ندارد، این زیرساخت اجازه می دهد ظرف یک روز مردم به پرتال اینترنت جهانی دسترسی داشته باشند که تاثیر زیادی بر گردش اطلاعات و اخبار و آموزش دارد. همین طور برای بخش های اقتصادی مانند کشاورزی و دامداری روستاها اثر مثبت دارد.
در عین حال تابلوهای خورشیدی امکان ایجاد روشنایی در شب را به مردم روستاهایی که زیرساخت های برق کشی ندارند اهدا می کند. مجری طرح تابلوهای خورشیدی و آنتن های مخابراتی در ساحل عاج قرار است تا سال 2020 بیش از شش هزار روستا را در این کشور به این زیرساخت حیاتی مجهز کنند. طرح های مشابهی در کشور های دیگر مانند گامبیا، ماداگاسکار و بورکینافاسو نیز در دست اجراست که همه آنها با برنامه اقتصاد توسعه «پرش قورباغه» به جلو حرکت می کنند.