شروط برجامی رهبر معظم انقلاب از 1+5 تا خروج آمریکا از برجام

پژوهش خبری صدا وسیما: راهیابی دونالد ترامپ به کاخ سفید برای شمار زیادی از چهره‌های سیاستمداران داخلی و خارجی آمریکا با شگفتی همراه بود. این تاجر و پوپولیست شگفتی‌ساز پیش از راهیابی به کاخ سفید بارها ضمن انتقاد از توافق هسته ­ای 1+5 با ایران آن را بدترین قرارداد برای آمریکا معرفی کرده بود. اما هر چه زمان پیش می­رفت انتقادات ترامپ از برجام نیز افزایش می­ یافت. تا اینکه وی در اواخر سال 2017 میلادی زمزمه ­های خروج آمریکا از برجام را مطرح کرد و قرار شد در 12 مِی 2018 تصمیم خود بر باقی ماندن یا خروج از برجام را اعلام کند. تا اینکه وی با استناد به برخی بهانه ­ها و پیش از تاریخ یادشده ، در 8  مِی خروج آمریکا از برجام را رسماً اعلام کرد.

براستی آيا برجام به آخر خط رسیده و 8 می تاریخی بود که آمریکا با اعلان خروج رسمی خود از آن (با وجود رایزنی گسترده کشورهای اروپایی برای حفظ آن) موجب پایان تاریخی این توافق ­شده است؟!

 آیا با خروج آمریکا از برجام امکان ادامه این توافق چندجانبه با دیگر اعضاء وجود دارد؟

حال که دور دیگری از مذاکرات برجامی میان جمهوری اسلامی و دیگر اعضای برجام آغاز شده است چه نکاتی باید مد نظر مذاکره‌کننده ­های ایرانی باشد تا این مذاکرات مطابق منافع جمهوری اسلامی برگزار شود؟  

رهبر معظم انقلاب اسلامی که این مذاکرات را چه در دوره سابق (مذاکرات 1+5) و چه هم اکنون با حساسیت رصد کرده­ اند و رهنمون­ های لازم را بیان فرموده ­اند، اخیراً با برشمردن شرایط شش‌گانه به مقامات مسئول توجهات لازم را در این زمینه در اختیار آن­ها قرار دادند. 

شروط برجامی رهبر معظم انقلاب برای مذاکره با با اروپا

اگر ۳ کشور اروپایی به علت نقض مکرر روح و جسم برجام به آمریکا اعتراض می‌کردند ممکن بود کار به اینجا نرسد، اروپایی‌ها باید این غفلت را جبران کنند.

1ـ جبران بدعهدی­ های سابق: 

حضرت آیت الله خامنه ای با اشاره به بدعهدی و بی صداقتی ۳ کشور اروپایی در اوایل دهه ۸۰ بر سر مسئله هسته ای افزودند: اروپایی ها باید ثابت کنند که این بار قصد تکرار آن بدعهدی را ندارند.

رهبر انقلاب اعتراض نکردن ۳ کشور اروپایی به امریکا در نقض مکرر روح و جسم برجام را مورد انتقاد قرار دادند و افزودند: اگر آنها به امریکا اعتراض می کردند ممکن بود کار به اینجا نرسد، اروپایی ها باید این غفلت را جبران کنند.

2ـ صدور قطعنامه ضد آمریکایی: 

حضرت آیت الله خامنه ای خروج امریکا از برجام را نقض قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل خواندند و افزودند: اروپایی‌ها باید قطعنامه ­ای علیه آمریکا به شورای امنیت ببرند و به این حرکت آمریکا اعتراض کنند.

3ـ  عدم طرح موضوع موشکی و سیاست منطقه ­ای ایران در مذاکرات:

رهبر انقلاب اسلامی در تبیین شرایط لازم برای ادامه برجام با اروپایی ها تأکید کردند: سران ۳ کشور باید متعهد شوند و قول دهند که بحث موشک و حضور منطقه ای ایران را مطلقاً مطرح نخواهند کرد. ایشان عمق راهبردی را از دیگر مؤلفه­ های اقتدار ایران خواندند و افزودند: حضور در منطقه و طرفداری ملت ها از جمهوری اسلامی، عمق راهبردی ماست و هیچ دولت عاقلی از این مؤلفه های قدرت بخش صرف نظر نمی کند.

4ـ ضرورت مقابله اروپا با تحریم­ های آمریکا:  

حضرت آیت الله خامنه‌ای مقابله صریح اروپایی‌ها با هرگونه تحریم امریکا علیه ایران را از دیگر شرایط ضروری برشمردند و خاطرنشان کردند: همه بدانند جمهوری اسلامی از مؤلفه‌های قدرت خود از جمله دفاع از راه دور قطعاً دست نمی­ کشد.[1]

5ـ  تضمین خرید نفت ایران از سوی اروپا:  

رهبر انقلاب اسلامی در باب تضمین های لازم اروپایی ها برای ادامه برجام افزودند: اگر امریکایی‌ها توانستند در فروش نفت ایران خلل وارد کنند اروپایی‌ها باید خرید نفت از ایران به مقدار مورد نیاز ما را تضمین کنند.

6 ـ ایجاد کانال بانکی اختصاصی برای تعامل با ایران:  

تضمین بانک‌های اروپایی درباره دریافت و پرداخت وجوه تجارت دولتی و خصوصی با جمهوری اسلامی از دیگر نکاتی بود که حضرت آیت الله خامنه‌ای در همین زمینه بیان کردند.

پژوهش خبری // پژوهشگر: مرتضی هوشیار

---------------------------------

[1]  بایسته ­های تقابلی اتحادیه اروپا در برابر آمریکا ( برای حفظ برجام)

الف- فعال شدن اقدامات مسدود‌سازی تحریم ­ها یا blocking regulation  یا «مقررات مسدود کردن تحریم ها» ماده واحده قانونی است که اتحادیه اروپا در سال ۱۹۹۶ در پارلمان اروپا به تصویب رساند و آن را اجرایی کرد. برخی  شرکت های اتحادیه اروپا همچون توتال فرانسه توانست با استفاده از این مقررات رابطه تجاری خود با  ایران را در برابر تحریم داماتو حفظ کند.

ب -  اِعمال شرط استثناء یا   grandfather clause ؛ بر این اساس اروپا حمایت می ­کند از شرکت ­ها و موسسات اروپایی که به خاطر تحریم­ های آمریکا متضرر شده ­اند.