برجام، عرصه زورآزمایی آمریکا و اروپا

به گزارش سرويس بين الملل خبرگزاري صداوسيما، کارشناس سوری معتقد است توافقنامه هسته‌ای ایران به عرصه زورآزمایی بین آمریکا و اروپا تبدیل شده است و ارتباطی به تمایل اروپا برای برقراری روابط مستقیم با ایران ندارد.
شبکه تلویزیونی روسیا الیوم در گفتگو با عبدالمسیح الشامی نویسنده و پژوهشگر سیاسی سوری از برلین به بررسی تلاش کشور‌های اروپایی، روسیه و چین برای حفظ توافقنامه هسته‌ای ایران پرداخت.
الشامی در پاسخ به این پرسش که صدر اعظم آلمان و رئیس جمهور فرانسه بر حمایت و حفاظت از توافقنامه هسته ایران تأکید کرده اند، به نظر شما کشور‌های اروپایی تا چه اندازه می‌توانند از این موضع خود دفاع کنند؟ گفت: معتقدم پرونده هسته‌ای ایران به صندوق پستی بین آمریکا و اروپا و اهرم فشار هر یک از این دو طرف علیه یکدیگر تبدیل شده است. اگر بخواهیم اندکی در این زمینه عمیق‌تر دقت کنیم و واقعیت‌ها را بدون توجه به مواضع رسانه‌ای نگاه کنیم، متوجه می‌شویم اروپا به طرق مختلف تلاش می‌کند به وسیله پرونده هسته‌ای ایران به اعمال فشار‌های آمریکا علیه خود واکنش نشان دهد. از زمان رسیدن دونالد ترامپ به قدرت تنش‌ها در این زمنیه افزایش یافته است و ترامپ به روش‌های متعدد تلاش کرده است ماهیت روابط با اتحادیه اروپا را تغییر دهد و فضای جدیدی را بر روابط تجاری و تعرفه‌های گمرکی بین طرفین حاکم کند. این شرایط روابط بین دو طرف را شدیدا در معرض تهدید قرار داده است و اکنون مسأله هسه‌ای ایران نیز به این پرونده‌های اختلافی اضافه شده است.

من معتقدم آمریکا قصد دارد با مواضع خود علاوه بر ایران اتحادیه اروپا را نیز که روابط تجاری اش را با تهران افزایش داده است مجازات کند. از سوی دیگر اروپا تلاش می‌کند با اصرار بر حفظ توافقنامه هسته‌ای با اعمال فشار‌های آمریکا مقابله کند. به نظر من مواضع اروپا ارتباطی به دوستی با ایران و حفظ روابط با این کشور ندارد، بلکه مواضع اروپا در این زمینه بیشتر حامل پیام‌هایی برای آمریکا است. از این رو شرط‌های هفت گانه (آیت الله) خامنه‌ای بی اعتمادی بین ایران و اتحادیه اروپا را منعکس می‌کند، ایرانی‌ها نادان نیستد و به خوبی پس زمینه مواضع اروپایی‌ها را می‌خوانند و از اهداف و مقاصد آنان آگاه هستند. آن‌ها به مواضع کشور‌های اروپایی اعتماد ندارند و به خوبی می‌دانند مواضع اروپا ارتباطی با حفظ روابط مستقیم با ایران ندارد و بیشتر با هدف اعمال فشار بر آمریکا اتخاذ می‌شود.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا اختلاف آمریکا و اروپا در مورد توافقنامه هسته‌ای ایران نشان دهنده اختلاف در عرصه سیاست خارجی بین طرفین است؟ گفت: در واقع اختلافات عمیق و بزرگی بین آمریکا و اروپا وجود دارد و حتی سفر روز پنج شنبه وزیر خارجه آلمان به واشنگتن و نشست هایش با مسئولان آمریکایی با تنش همراه بوده است. آمریکا با این منطق که خود را پلیس اقتصادی جهان می‌داند با سران اروپایی تعامل می‌کند و حتی برخی از تحولات پشت پرده تأیید می‌کند که آمریکا در عرصه سیاست بین المللی از منطق قلدرمآبی استفاده می‌کند و این مسأله از جانب اروپایی‌ها پذیرفتنی نیست. بر این اساس کشور‌های اروپایی دنبال جایگزین‌های دیگری برای روابط خود هستند و صدر اعظم آلمان به ترتیب به چین و روسیه سفر کرده است. به نظر می‌رسد فضای حاکم بر روابط بین الملل در حال تغییر است و اروپا نیز به دنبال برگه‌های برنده برای پاسخ دادن به اعمال فشار آمریکا است تا این کشور را مجبور به نرم کردن و تغییر مواضعش کند.
این کارشناس در مورد واکنش کشور‌های اروپایی به شرط‌های تعیین شده از سوی ایران گفت: من معتقدم اروپا آنگونه که از مکرون در روسیه نیز شنیدیم تلاش می‌کند با ایران در زمینه برخی از درخواست هایش و تا آنجا که تهدیدی برای اقتصاد و شرکت‌ها و منافع اروپا ایجاد نکند همراهی کند، اما گمان نمی‌کنم اروپا تمام خواسته‌های ایران را تأیید و حمایت کند. اروپا به طور مستقیم نمی‌تواند بر گردش اموال و دارایی‌های ایران و آزاد بودن بانک‌های ایرانی برای داد و ستد تأثیر بگذارد و خود اروپا نیز در این زمینه زیر سایه آمریکا است که بر سیستم بانک جهانی تسلط دارد. بنابر این اوضاع بسیار پیچیده است و اروپا نمی‌تواند با تمام خواسته‌های ایران همراهی و موافقت کند، اما ممکن است با برخی از خواسته‌های ایران موافقت کند و چه بسا با آمریکا در مورد آن گفتگو کند.