ایران در مذاکرات برجام دست بالا دارد

برخلاف آنچه محافل سياسي و رسانه اي غربي وانمود مي کنند اين ايران است که در مذاکرات مربوط به برجام دست بالا را دارد نه آمريکا و اروپا.
فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز سه شنبه در دو جلسه جداگانه با محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران و وزرای خارجه انگلیس، فرانسه و آلمان درباره گزینه‌های مربوط به حفظ توافق هسته‌ای دیدار کرد.
موگرینی با اشاره به ماهیت سازنده و مثبت جلسات بر ضرورت یافتن راه حل برای حفظ توافق هسته‌ای ایران تاکید کرد. موگرینی در این جلسه اعلام کرد ما مجددا برای حفظ توافق هسته‌ای ایران در همه بخش‌های آن و با حسن نیت دریک فضای سازنده تاکید کردیم و همچنین با سایر متعهدین به برجام توافق کردیم در همه سطوح مشورت‌های لازم را انجام دهیم.
وی افزود ما هفته آینده در وین نشست مشترکی در سطح معاون وزیران خارجه یا مدیران سیاسی برگزار خواهیم کرد. موگرینی حتی گفت: ما اصرار داشتیم که باید گفت و گو خود را در تمام سطوح ادامه دهیم و بحث‌های تخصصی با ایران را آغاز کنیم، هدف رسیدن به راه حل‌های کاربردی و عملیاتی در چند هفته آتی است. که این مسائل شامل حفظ و گسترش روابط اقتصادی با ایران و ادامه فروش فروش نفت خام، گاز و میعانات، محصولات پتروشیمی و نقل و انتقال‌های مرتبط، تبادلات بانکی کارآمد، ادامه همکاری در زمینه حمل و نقل دریایی، هوایی، جاده‌ای و ریلی و سرمایه گذاری‌های بیشتر در ایران است.
رویکرد موگرینی و اروپاییان به اقدام ترامپ به گونه‌ای بوده که برخی صاحب‌نظران تصریح کردند: "شاید در آینده موضع اروپا در این مسئله تغییر کند، اما تا این لحظه، سخنان مقامات اروپایی و تحرکات دیپلماتیک آنها نشان می‌دهد که با قدرت برای حفظ توافقنامه هسته‌ای تلاش می‌کنند.
اما برخی محافل سیاسی و رسانه‌ای اروپایی سعی می‌کنند نسبت به موفق بودن نتیجه این مذاکرات تردید ایجاد کنند. به گفته برخی شبکه‌های خبری اروپایی "در حال حاضر هیچ نتیجه ملموسی بدست نیامده و قرار است مذاکرات هفته‌ها طول بکشد تا این تضمین‌ها حاصل شود".­
حتی اظهارات فدریکا موگرینی مسئول ارشد سیاست خارجی اتحادیه اروپا مبنی بر "امکان توافق‌های دیگر درباره برنامه موشک‌های بالستیک" نیز بر این تردیدها می‌افزاید، هرچند وی بر این مسئله نیز تاکید کرد چنین اقدامی جدا از توافقنامه هسته‌ای خواهد بود.
برخی صاحب‌نظران نیز معتقدند تصمیم سران اروپا مبنی بر «نادیده گرفتن تحریم‌های آمریکا در تجارت شرکت‌های اروپایی با ایران» تاثیر چندانی دارد زیرا بسیاری از شرکت‌ها دسترسی به بازار بزرگتر آمریکا را به بازار نسبتا کوچک ایران ترجیح می‌دهند.
با این حال نباید از این واقعیت غفلت کرد که "خروج تهران از برجام" نیز چیزی نیست که اروپا و حتی آمریکا بخواهند. بنابراین تهدید شدن این موضوع مي تواند مهمترین برگ برنده تهران در مذاکرات با اروپا باشد.
اروپایی‌ها تجربه توقف مذاکرات هسته‌ای بین ایران و تروئیکای اروپا از سویی و آمریکا و کره‌شمالی در دهه 90 میلادی را پیش روی خود دارند و بر اساس این دو تجربه می‌دانند خروج ایران از برجام تنها سبب می‌شود یک یا دو دهه بعد آنها مجبور شوند در شرایط بدتری در حالی که اهرم‌های فشار تهران - به علت پيشرفتهاي بيشتر هسته اي - بسیار تقویت شده پای میز مذاکره با ایران بنشینند. اين موضوع هم در حالي ممکن است که امکان بازکردن دوباره کانال هاي ارتباطي وجود داشته باشد، زيرا در صورت عمل نکردن اروپا به تعهداتش اين براي دومين بار است که آنها عهد شکني مي کنند.
شایان ذکر است همزمان با نشست بین محمد جواد ظریف و موگرینی وزارت خزانه‌داری آمریکا تحریم‌های جدیدی را علیه برخی نهادهای ایران اعمال کرد. رئیس بانک مرکزی ایران نیز به گونه‌ای نمادین تحریم شد.

-----------------------------------
عبدالرضا خلیلی
­