پخش زنده
امروز: -
گزارش مکتوب
کاهش 50 درصدی هدررفت آب در استخرهای کشاورزی
عایق بندی استخرهای کشاورزی و پرورش ماهی با پلیمرهای ورق ژئوممبران، هدررفت آب را در استخرها 50 درصد کاهش داده است.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز خراسان جنوبی، تا پیش از این استخرهای کشاورزی با کف خاکی و در سالهای اخیر با 
کف بتنی ساخته می شده که در استخرهای خاکی نفوذ بیش از حد آب به زمین و در استخرهای بتنی هزینه زیاد مصالح نکته منفی احداث این استخرها است.
اما در 10 سال اخیر روش جدیدی برای کاهش میزان هدررفت آب در استخرهای کشاورزی و پرورش ماهی ابداع شده است که استفاده از نوعی پلیمر به نام ژئوممبران برای عایق بندی استخرهاست و روز به روز استفاده از آن بیشتر می شود.
در خراسان جنوبی تنها 4 سال است که ژئوممبران اجرا می شود
هر چند به گفته براتی معاون فنی مدیریت جهاد کشاورزی بیرجند، استفاده از پلیمرهای عایق در ساخت استخر در خراسان جنوبی به دلیل آشنا نبودن کشاورزان با مزایای آن، تنها 4 سال است که رونق گرفته، اما مزایای آن سبب شده استفاده از آن روز به روز در روستاها و همچنین مناطق حومه شهرهای استان با استقبال بیشتری روبرو شود.
میرزایی یکی از فروشندگان و مجریان عایق های ژئوممبران که خود در استخرهای کشاورزی اش در دشت فورجان شاخن بیرجند از این عایق ها استفاده کرده است می گوید: زمانی که برای احداث استخر ژئوممبران صرف می شود بسیار کمتر از استخرهای بتنی است به طوریکه اگر برای ساخت یک استخر بتنی 20 روز کار شود همان استخر با استفاده از عایق های ژئوممبران در مدت 2 روز احداث می شود.
علی آبادی، دیگر پیمانکار استخرهای پلیمری می گوید: هزینه ای که برای استخرهای ژئوممبران صرف می شود 40 درصد استخرهای بتنی، سنگی یا آجری است.
نفوذ آب به کف استخر با عایق ژئوممبران به صفر کاهش می یابد
براتی معاون فنی مدیریت جهاد کشاورزی بیرجند دلیل کاهش 50 درصدی هدررفت آب در استخرهای ژئوممبران را کاهش نفوذ آب به کف استخر به صفر درصد عنوان کرد و گفت: به دلیل جنس پلیمری استخرهای ژئوممبران، دیگر هیچ نشتی و نفوذی به داخل زمین از طریق کف و دیواره های استخر صورت نمی گیرد.
حسینی، یکی از کشاورزان دارای استخر ژئوممبران می گوید: سطح زیرکشت استخر کشاورزی ام پیش از این که استخر بتنی بود، یک هکتار بود و اکنون که استخر را با عایق ژئوممبران پوشش داده ام، به دلیل اینکه آب کمتری هدر می رود، توانسته ام 2 هکتار زمین را با ذخیره استخرم آبیاری کنم.
چند مزیت دیگر
مقاومت بسیار بالای ورق ژئوممبران در برابر عوامل محیطی مانند نور آفتاب و یخ زدگی از دیگر مزایایی است که توجیه استفاده از این ابداع جدید را بیشتر می کند. همچنین استخرهای عایق ژئوممبران 25 تا 30 سال عمر می کند.
وجود این مزایا سبب شده که تا کنون در خراسان جنوبی 406 استخر ژئومنبران احداث شود. از این تعداد 199 استخر در قاین، 60 باب در فردوس، 35 استخر در سرایان، 36 استخر در بشرویه، 10 استخر در بیرجند، 7 استخر در سربیشه، 5 استخر در خوسف، 3 استخر در نهبندان، 26 استخر عایق ژئوممبران در طبس و 25 استخر نیز در شهرستان زیرکوه اجرا شده است. این استخرها در مجموع ظرفیت ذخیره سازی حدود 500 هزار مترمکعب آب را دارند.
معایب جزئی ژئوممبران و راه حل برطرف کردنش
هر چند ورق های پلیمری ژئوممبران مزیتهای فراوانی در برابر مصالح سنتی مورد استفاده در ساخت استخر دارد اما باز هم معایبی در این ورق عایق وجود دارد که این معایب شامل خشک و شکنندگی و عدم انعطاف پذیری در کنج ها و زوایا، نیاز به زیرسازی و بستر سازی، جلبک زدگی و مرگ و میر بالای پرورش ماهی در استخرهای ژئوممبران که بصورت دو منظوره استفاده می شود، است.
اما فعالان بخش مهندسی و کشاورزی باز برای رفع این مشکل نیز چاره ای اندیشیده اند و برای حذف این معایب از ورق پلیمری ژئوممبران، ورق ژئودکاموند را ساخته اند.
ژئودکاموند پوششی است بر پایه الیاف که با مواد پی وی سی اندود گردیده است.
معاون فنی مدیریت جهاد کشاورزی بیرجند گفت:مقاومت بسیار بالا در برابر پارگی، مقاومت فوق العاده در برابر نفوذ و نشت آب و مانع جدی در نفوذ شوری زمین به آبگیر، انعطاف پذیری بسیار بالا برای پوشش زوایا ، کنجها ، قوسها و سطوح ناهموار طبیعی مثل تپه ها و تخته سنگها، عدم پوسیدگی و شکنندگی بدلیل مقاومت حرارتی بالا و مقاومت در برابر یخ زدگی و تحمل دما از 35 - تا 75+ درجه سانتیگراد با حفظ کیفیت، و قابلیت ترمیم پارگی احتمالی در محل و بدون نیاز به مهارت خاص از جمله مزایای ورقهای ژئودکاموند است که استفاده از آن را بر استفاده از ورق ژئوممبران برتری می دهد.
براتی افزود: ساخت استخر به صورت یکپارچه ( طبق ابعاد مورد سفارش) در محل کارخانه، سرعت بالا در نصب ( به طوریکه محل مورد نظر خاکبرداری شده سپس ﮊئودکاموند را بدون نیاز به زیرسازی به صورت یکپارچه در آن گسترده و پس از مهار، عملیات آبگیری آغاز می شود) ، قابلیت جمع آوری و اجرا در محل دیگر با هزینه ای به مراتب کمتر از اجرای جدی ، توجیه اقتصادی بالا درهزینه های پایین به دلیل پایین بودن هزینه ﮊئودکاموند در مقایسه با استخرهای بتونی و حتی ﮊئوممبران، بی نیاز از زیرسازی و تعمیرات سالانه،بی نیاز از کف سازی و ساخت دیوارها، زمان بسیار کوتاه اجرا و سرعت در پیشرفت طرح و حفظ منابع و انرﮊی در جلوگیری از نفوذ نشت آب همگی از ویژگی های ورق های ژئودکاموند است که توجیه اجرای آن را چندین برابر می کند.
مشاوران بخش کشاورزی استان می گویند:حال که این ابداعات جدید تا حد زیادی از هدر رفت آب جلوگیری می کنند، باید با سیاستهای تبلیغی، استفاده از این عایق را گسترش داد که هر روز میزان بیشتری از آب را صرفه جویی کرد و هزینه های کشاورزی و آبخیزداری را نیز کاهش داد.
تبخیر از سطح، عامل دیگر هدر رفت آب
سجادی مدیر کشاورزی شهرستان قاین که رکوددار تعداد این استخرها در استان است گفت: با اجرای استخرهای عایق،هدر رفت آب از کف استخر به صفر کاهش یافته است و باید اکنون باید به دنبال راهی باشیم تا تبخیر از سطح آب را نیز به کمترین میزان ممکن برسانیم تا منابع آبی مان بیش ازپیش حفظ شود.
دکتر شهیدی محقق دانشگاه بیرجند گفت: تا کنون چندین طرح برای کاهش تبخیر آب از سطح حوضچه ها و استخرها در سطح آزمایشگاهی و تحقیقاتی اجرا شده که شامل رهاسازی توپکهای پلاستیکی در سطح آب، پوشش سطح بالایی استخر با ورقهای ژئوممبران رنگ روشن و ایجاد دیواره بادشکن در اطراف استخرها و حوضچه های آب است.
وی افزود: در طرح آزمایشگاهی رهاسازی توپک در سطح آب، سطح حوضچه ای را با توپهای پلاستیکی، به طور کامل پوشش دادیم که با اندازه گیری های لازم متوجه شدیم تبخیر آب حدود 30 درصد کاهش می یابد اما برای تعیین مقدار دقیق تبخیر نیاز به دستگاه های دقیق و پیشرفته سنجش میزان تبخیر است که دانشگاه بیرجند در اختیار ندارد.
شهیدی گفت: در روش دوم، می توان از ورق های عایق ژئوممبرانی که برای پوشش کف استخر استفاده می شود، در فاصله 20 سانتی متری از سطح آب نیز نصب کرد تا نقش تشعشع مستقیم در تبخیر آب به حداقل و یا صفر کاهش پیدا کند.
وی افزود: یکی دیگر از عوامل تبخیر آب، وزش و سرعت باد است که می توان تأثیر این عامل را نیز با احداث دیواره باد شکن در اطراف استخر به حداقل رساند.
دیواره بادشکن معمولا با کاشت نهال در اطراف استخر ایجاد می شود.
کف بتنی ساخته می شده که در استخرهای خاکی نفوذ بیش از حد آب به زمین و در استخرهای بتنی هزینه زیاد مصالح نکته منفی احداث این استخرها است.اما در 10 سال اخیر روش جدیدی برای کاهش میزان هدررفت آب در استخرهای کشاورزی و پرورش ماهی ابداع شده است که استفاده از نوعی پلیمر به نام ژئوممبران برای عایق بندی استخرهاست و روز به روز استفاده از آن بیشتر می شود.
در خراسان جنوبی تنها 4 سال است که ژئوممبران اجرا می شود
هر چند به گفته براتی معاون فنی مدیریت جهاد کشاورزی بیرجند، استفاده از پلیمرهای عایق در ساخت استخر در خراسان جنوبی به دلیل آشنا نبودن کشاورزان با مزایای آن، تنها 4 سال است که رونق گرفته، اما مزایای آن سبب شده استفاده از آن روز به روز در روستاها و همچنین مناطق حومه شهرهای استان با استقبال بیشتری روبرو شود.
میرزایی یکی از فروشندگان و مجریان عایق های ژئوممبران که خود در استخرهای کشاورزی اش در دشت فورجان شاخن بیرجند از این عایق ها استفاده کرده است می گوید: زمانی که برای احداث استخر ژئوممبران صرف می شود بسیار کمتر از استخرهای بتنی است به طوریکه اگر برای ساخت یک استخر بتنی 20 روز کار شود همان استخر با استفاده از عایق های ژئوممبران در مدت 2 روز احداث می شود.
علی آبادی، دیگر پیمانکار استخرهای پلیمری می گوید: هزینه ای که برای استخرهای ژئوممبران صرف می شود 40 درصد استخرهای بتنی، سنگی یا آجری است.
نفوذ آب به کف استخر با عایق ژئوممبران به صفر کاهش می یابد
براتی معاون فنی مدیریت جهاد کشاورزی بیرجند دلیل کاهش 50 درصدی هدررفت آب در استخرهای ژئوممبران را کاهش نفوذ آب به کف استخر به صفر درصد عنوان کرد و گفت: به دلیل جنس پلیمری استخرهای ژئوممبران، دیگر هیچ نشتی و نفوذی به داخل زمین از طریق کف و دیواره های استخر صورت نمی گیرد.
حسینی، یکی از کشاورزان دارای استخر ژئوممبران می گوید: سطح زیرکشت استخر کشاورزی ام پیش از این که استخر بتنی بود، یک هکتار بود و اکنون که استخر را با عایق ژئوممبران پوشش داده ام، به دلیل اینکه آب کمتری هدر می رود، توانسته ام 2 هکتار زمین را با ذخیره استخرم آبیاری کنم.
چند مزیت دیگر
مقاومت بسیار بالای ورق ژئوممبران در برابر عوامل محیطی مانند نور آفتاب و یخ زدگی از دیگر مزایایی است که توجیه استفاده از این ابداع جدید را بیشتر می کند. همچنین استخرهای عایق ژئوممبران 25 تا 30 سال عمر می کند.
وجود این مزایا سبب شده که تا کنون در خراسان جنوبی 406 استخر ژئومنبران احداث شود. از این تعداد 199 استخر در قاین، 60 باب در فردوس، 35 استخر در سرایان، 36 استخر در بشرویه، 10 استخر در بیرجند، 7 استخر در سربیشه، 5 استخر در خوسف، 3 استخر در نهبندان، 26 استخر عایق ژئوممبران در طبس و 25 استخر نیز در شهرستان زیرکوه اجرا شده است. این استخرها در مجموع ظرفیت ذخیره سازی حدود 500 هزار مترمکعب آب را دارند.
معایب جزئی ژئوممبران و راه حل برطرف کردنش
هر چند ورق های پلیمری ژئوممبران مزیتهای فراوانی در برابر مصالح سنتی مورد استفاده در ساخت استخر دارد اما باز هم معایبی در این ورق عایق وجود دارد که این معایب شامل خشک و شکنندگی و عدم انعطاف پذیری در کنج ها و زوایا، نیاز به زیرسازی و بستر سازی، جلبک زدگی و مرگ و میر بالای پرورش ماهی در استخرهای ژئوممبران که بصورت دو منظوره استفاده می شود، است.
اما فعالان بخش مهندسی و کشاورزی باز برای رفع این مشکل نیز چاره ای اندیشیده اند و برای حذف این معایب از ورق پلیمری ژئوممبران، ورق ژئودکاموند را ساخته اند.
ژئودکاموند پوششی است بر پایه الیاف که با مواد پی وی سی اندود گردیده است.
معاون فنی مدیریت جهاد کشاورزی بیرجند گفت:مقاومت بسیار بالا در برابر پارگی، مقاومت فوق العاده در برابر نفوذ و نشت آب و مانع جدی در نفوذ شوری زمین به آبگیر، انعطاف پذیری بسیار بالا برای پوشش زوایا ، کنجها ، قوسها و سطوح ناهموار طبیعی مثل تپه ها و تخته سنگها، عدم پوسیدگی و شکنندگی بدلیل مقاومت حرارتی بالا و مقاومت در برابر یخ زدگی و تحمل دما از 35 - تا 75+ درجه سانتیگراد با حفظ کیفیت، و قابلیت ترمیم پارگی احتمالی در محل و بدون نیاز به مهارت خاص از جمله مزایای ورقهای ژئودکاموند است که استفاده از آن را بر استفاده از ورق ژئوممبران برتری می دهد.
براتی افزود: ساخت استخر به صورت یکپارچه ( طبق ابعاد مورد سفارش) در محل کارخانه، سرعت بالا در نصب ( به طوریکه محل مورد نظر خاکبرداری شده سپس ﮊئودکاموند را بدون نیاز به زیرسازی به صورت یکپارچه در آن گسترده و پس از مهار، عملیات آبگیری آغاز می شود) ، قابلیت جمع آوری و اجرا در محل دیگر با هزینه ای به مراتب کمتر از اجرای جدی ، توجیه اقتصادی بالا درهزینه های پایین به دلیل پایین بودن هزینه ﮊئودکاموند در مقایسه با استخرهای بتونی و حتی ﮊئوممبران، بی نیاز از زیرسازی و تعمیرات سالانه،بی نیاز از کف سازی و ساخت دیوارها، زمان بسیار کوتاه اجرا و سرعت در پیشرفت طرح و حفظ منابع و انرﮊی در جلوگیری از نفوذ نشت آب همگی از ویژگی های ورق های ژئودکاموند است که توجیه اجرای آن را چندین برابر می کند.
مشاوران بخش کشاورزی استان می گویند:حال که این ابداعات جدید تا حد زیادی از هدر رفت آب جلوگیری می کنند، باید با سیاستهای تبلیغی، استفاده از این عایق را گسترش داد که هر روز میزان بیشتری از آب را صرفه جویی کرد و هزینه های کشاورزی و آبخیزداری را نیز کاهش داد.
تبخیر از سطح، عامل دیگر هدر رفت آب
سجادی مدیر کشاورزی شهرستان قاین که رکوددار تعداد این استخرها در استان است گفت: با اجرای استخرهای عایق،هدر رفت آب از کف استخر به صفر کاهش یافته است و باید اکنون باید به دنبال راهی باشیم تا تبخیر از سطح آب را نیز به کمترین میزان ممکن برسانیم تا منابع آبی مان بیش ازپیش حفظ شود.
دکتر شهیدی محقق دانشگاه بیرجند گفت: تا کنون چندین طرح برای کاهش تبخیر آب از سطح حوضچه ها و استخرها در سطح آزمایشگاهی و تحقیقاتی اجرا شده که شامل رهاسازی توپکهای پلاستیکی در سطح آب، پوشش سطح بالایی استخر با ورقهای ژئوممبران رنگ روشن و ایجاد دیواره بادشکن در اطراف استخرها و حوضچه های آب است.
وی افزود: در طرح آزمایشگاهی رهاسازی توپک در سطح آب، سطح حوضچه ای را با توپهای پلاستیکی، به طور کامل پوشش دادیم که با اندازه گیری های لازم متوجه شدیم تبخیر آب حدود 30 درصد کاهش می یابد اما برای تعیین مقدار دقیق تبخیر نیاز به دستگاه های دقیق و پیشرفته سنجش میزان تبخیر است که دانشگاه بیرجند در اختیار ندارد.
شهیدی گفت: در روش دوم، می توان از ورق های عایق ژئوممبرانی که برای پوشش کف استخر استفاده می شود، در فاصله 20 سانتی متری از سطح آب نیز نصب کرد تا نقش تشعشع مستقیم در تبخیر آب به حداقل و یا صفر کاهش پیدا کند.
وی افزود: یکی دیگر از عوامل تبخیر آب، وزش و سرعت باد است که می توان تأثیر این عامل را نیز با احداث دیواره باد شکن در اطراف استخر به حداقل رساند.
دیواره بادشکن معمولا با کاشت نهال در اطراف استخر ایجاد می شود.
نظر شما