جنگلهای حوزه رویشی زاگرس بهعنوان دومین منبع سلولزی تجدید پذیر کشور و یکی از باارزشترین ذخایر جنگلی بلوط در جهان به شمار میآیند. یکی از رخدادهای تلخی که در سالهای اخیر در جنگلهای زاگرس درحال رخ دادن بوده و هر روزه بر وسعت آن افزوده میشود، زوال یا خشکیدگی بلوط است
بر اساس اطلاعات موجود سالیانه صدها هکتار از درختان بلوط در مناطق مختلف کشور بهویژه جنگلهای منطقه زاگرس دچار زوال و نابودی میشوند
استان لرستان که در ناحیه رویشی زاگرس مرکزی قرار گرفته، با داشتن یک میلیون و دویست هزار هکتار جنگل در سالهای اخیر با پدیده زوال و خشکیدگی مواجه شده است
درباره علل و عوامل بروز پدیده زوال موارد متعددی از قبیل
پیر شدن درختان ، ریزگردها ، تغییرات اقلیمی و خشکسالی،عدم زاد آوری به دلیل زراعت زیر درختان،شیوع بیماری زغالی بلوط و موخوره ، هجوم آفات پروانه برگ خوار بلوط و سوسک چوب خوار بلوط ، کوبیدگی خاک بر اثر حرکت دام و عدم نفوذپذیری خاک ، از بین رفتن کنترلکنندههای طبیعی بلوط در اثر شکار بیرویه مثل کبک، تیهو و بزرگ بلوط کار زاگرس (سنجاب) نام برده شده و البته در این فاجعه نباید نقش عامل انسانی را نادیده گرفت
به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای لرستان ، خانم رامک گیاه شناس افزود: طی چند سال گذشته بیشترین زوال جنگلهای بلوط ما مربوط به کرم برگ خوار بوده است ،ما از سال گذشته وجود این کرم درخت خوار را پیش بینی کرده بودیم اما کسی به حرف ما کارشناسان توجه نکرد و امروز شاهد از بین رفتن تقریبا 50 هزار هکتار از اراضی جنگلی بلوط هستیم
خانم رامک با اشاره به اهمیت تحقیق و پژوهش برای کنترل آفات افزود: یکسال قبل وقوع این پدیده را پیش بینی کرده بودیم ولی با وجود اعلام آن به مسئولین برنامه ای برای برخورد با آن در نظر گرفته نشده است
لاروهای پروانه خوار بلوط در اوایل فصل بهار، وارد جوانه های تازه باز شده بلوط شده و تغذیه خود را شروع می کنند و در همین حال لاروها نیز تغذیه خود را با خوردن برگ های باز شده، کامل می کنند که ادامه این روند درختان را در اواخر بهار کاملاً عاری از برگ می کند
وی افزود: از بین رفتن برگ های درخت در فصل رویش باعث می شود تا درخت ابزار و وسیله تولید را از دست داده، میزان فتوسنتز تقلیل یافته و در نتیجه از میزان رویش قطری و ارتفاع آن کاسته شود
وی افزود: ادامه این وضعیت در چند سال متوالی می تواند به کاهش تولید چوب منتهی شده و جنگل را به سمت نابودی سوق دهد
به گفته وی تغییر اقلیم، تخریب منابع طبیعی (جنگل ومرتع)، استفاده نادرست از منابع و تغییر کاربری های غیرمجاز از عوامل گسترش این آفت بوده است
این کرم برگ خوار کم کم شروع به خوردن برگ سبز درختان می کنند و با خشکاندن آنها عملیات غذاسازی در آنها متوقف و سرانجام درخت به کلی خشک می شود
آقای توکلی یکی دیگر از کارشناسان گیاه شناسی با اشاره به انبوه لارها و هجوم کم سابقه آن به درختان بلوط می گوید :با تکان دادن یک درخت بلوط 200 تا 300 لارو یا همان کرم برگ خوار از درخت می ریزد
ساتیاروند معاون حفاظت و حمایت منابع طبیعی لرستان می گوید: وضعیت توپوگرافی منطقه لرستان مانع از مبارزه جدی و موثر با این آفت شده ، در واقع وجود دره ها و کوههای بلند و گستردگی جنگلها از جمله این موارد است .
ساتیاروند معتقد است از نظر کارشناسان در کمیته های مختلف استفاده کرده ، اما در واقع فقط در حد حرف بوده و در جهت اقدام عملی ، مبارزه مکانیکی و بیولوژیکی در این خصوص اقدامی صورت نگرفته است .
این در حالی است که علی رغم اظهار نظر وی در خصوص توپوگرافیک منطقه ، در خیلی از مناطق مسئولان می توانستند جلوی گسترش را بگیرند اما متاسفانه اینکار انجام نشده است و حتی در صورت اقدام دیر هنگام مبارزه با این آفت ، دیگر شاهد رشد بلوطهای از بین رفته نخواهیم بود .
حضور این حشره تاکنون در جنگل های بلوط زاگرس مرکزی در استان های کردستان، لرستان، کهکیلویه و بویراحمد، فارس، چهارمحال و بختیاری و در شمال کشور گزارش شده است.