گزارش مکتوب؛
سرمایههای سرگردان، در دل کویر قم
جدا شدن از هیاهوی شهری و صدای بوق ماشینها گاهی حسابی کلافه ات میکند و میزنی به دل طبیعت. مسیرمان منطقه قمرود است.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز قم، جایی که روستاهای مختلفی را در دل خودش جای داده و جادهای که هر چند چندان سر سبز نیست، اما صدای زنگوله گوسفندانش میگوید قوت قالب مردم این منطقه دامداریست.
کمی جلوتر که میروی شتران قد کمانی را میبینی که عرض جاده را به خودشان اختصاص داده اند و به ما میگویند: اینجا پرورش شتر رونق بسیاری دارد.
رسیدیم به صیدآباد، روستایی که ما در آن به دنبال یک بانوی سخت کوش بودیم، نشانی اش را از پیرمردی سالخورده گرفتیم، گفت:"آن طرف قلعه اولین خانه، خانه بی بی قمر. "
بی بی قمر با شش فرزندش سالها راهی ییلاق و قشلاق بوده، اما حالا بعد از مستقر شدن در این روستا برای پر کردن تنهایی هایش، و یا به قول خودش در آوردن خرجی اش شروع کرده به بافتن شال، پاپوش، دستکش، لیف، جوراب و... آن هم با پشم شتر.
نزدیک خانه اش منتظرمان بود؛ استقبال گرمی از ما کرد و پس از سلام و احوالپرسی بلافاصله ما را به سمت حیاط برد تا کاری که انجام میدهد را به ما نشان دهد.
پارچه بزرگش را باز کرد که پر بود از پشمهای شسته و تمیز شده؛ میگفت:"پشمها را ریسیده ام تا نخ شوند و آماده بافت. "
بی بی قمر که ۶۵سالی از عمرش گذشته شروع کرد به ریسیدن پشمها و درست کردن نخ ها. صحبتش با ما گل انداخت: "پنج سالی میشه که شروع کردم به بافتن شال، اولش فکر نمیکردم کسی شالها را از من بخره، اما خداروشکر مشتریش هم پیدا شد، مردم این روستا که کشاورز هستن سفارش میدن، از تهران و قزوین و سنندج هم آمدن و سفارش دادن".
هر نفر شتر در طول سال به طور میانگین پنج کیلوگرم پشم دارد و هر چه سنش پایین تر، پشمش هم نرمتر.
توی حیاط کاهگلی نشسته بودیم؛ بی بی قمر ما را به اتاق ساده و دلنشینش دعوت کرد، اتاقی که هم آشپزخانه بود و هم محل پذیرایی، در واقع این اتاق تمام دارایی اش بود.
بر باد رفتن سالانه ۳۵هزار کیلو پشم شتر در دل کویر قم
بی بی قمر میگفت: سالی ده تا شال بیشتر نمیتواند ببافد، چون پشم شتر نیست و کسی آنها را نمیچیند.
او میگفت: سالها قبل این پشمها را میچیدند و به عراق میفرستادند، اما شتربانان امروز دیگر ارزشی برایش قائل نیستند.
این جملات بی بی ما را به یاد صحبتهای مجید، ساربان شترهای در راه انداخت که میگفت" فصل بهار و تابستان که میشه وقتی شترها رو میاریم تو صحرا باد که میوزه پشم شترها رو با خودش میبره وساربانها هم نه میچینن شان و نه از بیابان جمعشان میکنن میگن به درد نمیخوره".
بیشتر مردم از فواید شیر و گوشت شتر با خبر اند، اما وقتی نوبت به پشم و لباس آن میرسد کسی استقبالی نمیکند؛ شاید بتوان گفت: این پشمها همان سرمایههای سرگردان کویر اند که حالا در دستهای بی بی قمر شکل میگیرند و قیمتی میشوند.
جالب است بدانید در استان قم ۷هزار نفر شتر وجود دارد و به گفته رئیس اتحادیه شترداران این رقم نسبت به سال گذشته ده درصدی هم رشد داشته، اما متاسفانه نیستند کسانی که دغدغه رشد صنعت پرورش شتر و فرآوردههای آن را داشته باشند.
رونق کار و کاسبی بی بی قمر حالا به جایی رسیده که افرادی مثل ماه بانو میآیند و بافتن شال را از بی بی میآموزند؛ شالهایی که بی بی قمر آنها را ۵۰تومانی میفروشد و درآمد بدی هم ندارد و از همه مهمتر میتوان چند نفر دیگر را هم مشغول کار خانگی کند، استراتژی درستی که در دل این روستا به خوبی زنده است.
با یک حساب سر انگشتی میتوان دریافت که اگر پشم شترهایی موجود در استان را با کمی ذوق و هنر به شالهای نظیر شالهای بی بی قمر تبدیل کنیم، سالانه ۳ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان عایدمان میشود.
آقای رضایی از اهالی این روستا که حالا مشتری پر و پا قرص بی بی قمر شده میگوید: لباسهایی که با پشم شتر بافته میشود برای کمر درد و پا درد خیلی مفیدند و من از وقتی که دست بافتههای بی بی قمر را میپوشم دردهای تسکین پیدا کرده است.
روستای صید آباد روزی به صیدهایش معروف بوده و مردمانش از این راه امرار معاش میکردند؛ کسی چه میداند، شاید روزی برسد که این روستا را به دست بافتههای بی بی قمرش بشناسند.
سمیه حاجی احمدی_ خبرگزاری صدا و سیما_ قم
سرمایههای سرگردان، در دل کویر قم سرمایههای سرگردان، در دل کویر قم سرمایههای سرگردان، در دل کویر قم سرمایههای سرگردان، در دل کویر قم سرمایههای سرگردان، در دل کویر قم سرمایههای سرگردان، در دل کویر قم سرمایههای سرگردان، در دل کویر قم سرمایههای سرگردان، در دل کویر قم سرمایههای سرگردان، در دل کویر قم سرمایههای سرگردان، در دل کویر قم