رصد مسائل مربوط به آمریکا(مقطع بررسي14/ 01/ 97 تا 26/ 01/ 97)

پژوهش خبری صدا وسیما: مناسبات ايالات متحده آمريکا با جمهوري اسلامي از آنجایی که آکنده از حوادث مهم و اثرگذار بوده همواره توجه رسانه ها را به خود جلب کرده است . بی شک یکی از مهم ترین برهه ­های تاثیر گذار در تاریخ آمریکا و دیگر کشورها ؛ انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و جابجایی قدرت در کاخ سفید است. از طرفی دشمنی آمریکا با ایران اسلامی به هفته ­هاي نخستين پيروزي انقلاب اسلامي باز مي‌گردد. اين دشمني ممکن است دچار فراز و فرود شده باشد اما به گواهي تاريخ هرگز در اصل و اساس خود دستخوش کوچکترين تغييري نشده است بلکه گذشت زمان بارها اثبات کرده که دشمني کاخ سفيد با ايران اسلامي روز به روز سخت ­تر و همه ­جانبه­ تر شده است.

انتخاب دونالد ترامپ به عنوان رييس جمهور آمريکا هر چند در وهله اول حزب جمهوريخواه آمريکا را تقويت مي­ کند اما شواهد دال بر اين است اين انتخاب جريان تندروي ضد ايراني را نيز تقويت کرده و در نتيجه بر ميزان و شدت اين دشمني افزوده است. اما تمام واقعیت این نیست . ترامپ به دلایل مختلف همچون سیاسی ، اقتصادی و حتی اجتماعی معمولا مورد نقد و هجمه دموکرات ­ها قرار م ی­گیرد اما گاهی اوقات این جریان انتقادی منحصر به حزب رقیب نمی­ شود بلکه هم حزبی ­های وی نیز با دموکرات ­ها هم نوا می­ شوند.

بولتن حاضر تلاش دارد مهم‌ترين چالش­ هاي داخلي و خارجي دولت جديد آمريکا را دربازه زماني هفتگي، رصد و در چارچوب موضوعي دسته­ بندي و در اختيار پژوهشگران و برنامه‌سازان اين حوزه قرار دهد.

جمع بندي

 در بخش رصد اوضاع داخلی آمریکا ، حجم نمونه­ های تبلیغاتی این  برخلاف بازه زمانی پیشین رشد را نشان می ­دهد. بدین ترتیب باید به تداوم اختلافات میان جناح ­های سیاسی به بهانه­ های مختلف با دولت ترامپ از جمله به بهانه انتصاب اخیر ترامپ ( جایگزینی جان بولتون با مک مستر ) و اختلاف نظر هم حزبی ­های ترامپ با وی در خصوص رویکرد برجامی حال حاضر رییس جمهوری آمریکا او همچنین انتقاد مادلین آلبرایت وزیر خارجه اسبق آمریکا از مشی سیاسی –  بین المللی ترامپ شاره کرد.

در باره معضلات اجتماعی آمریکا باید به «اعتراضات گسترده تعدادی از شهرهای آمریکا به رفتار نژاد پرستانه پلیس آمریکا با شهروندان به ویژه سیاه پوست آمریکا و همچنین ابراز نگرانی گروه ­های حقوق بشری از رفتار پلیس با اقلیت­ های دینی در آمریکا» را نباید فراموش کرد. برعکسِ هفته پیش که در خصوص معضلات اقتصادی در بازه زمانی یادشده هیچ نمونه تبلیغاتی دیده نمی ­شد این هفته تعدادی نمونه تبلیغاتی در زمینه معضلات اقتصادی از سوی رسانه ­ها بازتاب یافت.

اما در پایان در خصوص سیاست خارجی ترامپ در بازه زمانی یادشده تمامی حوزه­ ها ( مناسبات چالشی با مسکو ، پکن و پیونگ یانگ ) حاوی نمونه تبلیغات رسانه ­ای بود.

 حال که این روزها دسته تندروهای جنگ طلب در کاخ سفید ؛ منسجم ­تر از هر زمانی خود نمایی می­ کند ، بدون تردید نام نیکی هیلی در صدر اخبار ضد ایرانی به چشم می­ خورد. البته برای وی فرقی نمی ­کند که بهانه حمله به ایران برجام باشد یا سیاست منطقه ­ای و برنامه موشکی و .. بلکه کافی است که هدف، حمله به ایران باشد . رسانه ­ها از قول نامبرده مدعی شدند:« غرب برای حفظ برجام چشم به زیاده خواهی تهران بسته... براین اساس وی افزود: « برای سال ­های متمادی نه تنها ایالات متحده بلکه همپیمانان اروپایی آمریکا نیز از شلیک موشک­ های ایران، حمایت این کشور از تروریسم و سرکوب مردم ایران چشم پوشی کردند تا توافق هسته­ ای را حفظ کنند.(خبرگزاری صدا و سیما 17/ 01/ 97) با این مقدمه اعتراضی نوبت به مايک پمپئو رئيس آژانس اطلاعات مرکزي آمريکا (سيا) می ­رسد که به تازگی جانشین رکس تیلرسون شده وی در اظهارات خود در کنگره آمريکا تاکید کرد: واشنگتن در حال رایزنی با اروپا بر سر برجام است . اسپوتنيک در گزارشی افزود: «ترامپ رئيس جمهور (آمريکا) آماده است از طريق همکاري با شرکاي ما با بازنگري در برنامه جامع اقدام مشترک ( برجام ) بارزترين نقايص آن را رفع کند. در صورت تاييد شدن، اين يک اولويت شخصي مهم براي همکاري با اين شرکا جهت بررسي اين مسئله خواهد بود که آيا دسترسي به چنين راه حلي مقدور است يا نه. مخاطرات اين امر براي همه به ويژه ايران بالا است.» (اسپوتنيک23/ 01/ 97) استيو منوچين وزير خزانه داري آمريکا نیز در نشستي در کنگره آمريکا هدف اصلی ترامپ از رویکرد برجامی اخیر وی را  بازگرداندن تحریم­ های ایران اعلام کرد و افزود:  تصميم دونالد ترامپ رئيس جمهور آمريکا به عدم تمديد کاهش تحريم هاي ايران در روز 12 ماه مه لزوما به معناي خروج آمريکا از توافق هسته اي نيست.« اگر ترامپ تصميم بگيرد معافيت را امضا نکند لزوما به اين معنا نيست که ما از اين توافق خارج مي شويم. معنايش اين است که تحريم هاي اوليه و ثانويه به جاي اول خود باز مي گردند..( خبرگزاري رويترز 23/ 01/ 97)

 البته در کنار این واکنش­ های تند و انتقادی هستند هر چند اندک تعدادی از مقامات و کارشناسان آمریکایی که مخالف رویکرد کنونی برجامی کاخ سفید و خروج احتمالی از برجام هستند. برای مثال چارلز کپچن پژوهشگر شورای روابط خارجی آمریکا ضمن انتقاد به سیاست برجامی ترامپ تصریح کرد: صادقانه بگویم نمی‌دانم خروج از برجام می‌تواند چه دستاوردی برای ترامپ داشته باشد و من هیچ فایده‌ای برای خروج از توافق هسته‌ای با ایران نمی‌دانم جز اینکه از این طریق تعدادی از افراد تندرویی که پیرامون او را گرفته اند ارضا می‌کند، خروج از برجام در انتخابات میان دوره‌ای نیز سودی برای ترامپ نخواهد داشت .. بنابراین ترامپ با خروج از برجام دستاورد چندانی نخواهد داشت. نتایج این اقدام به طور کلی منفی است.( برگزاری صدا و سیما 17 /01/ 97)

 تحولات اخیر سوریه به ویژه حمله شیمیایی به غوطه شرقی بهانه لازم برای تقویت جریان ایران هراسی و دمیدن به آتش آن را به غربی­ها  داد. براین اساس بسیاری از مقامات آمریکایی ایران را شریک جنایات یاد شده تلقی کرده وتصریح کردند بقا و دوام دولت فعلی سوریه به ایران بازمی­گردد. بر این اساس رسانه ­ها به نقل از مايکل مک کال نماينده جمهوري خواه مجلس نمايندگان اعلام کردند:  روسيه و ايران همدست اسد در حمله شيميايي اخير در سوريه هستند. اين وضعيت نبايد در جهان متمدن وجود داشته باشد و بايد به اين اقدامات به روشي بسيار قاطع و قدرتمندانه پاسخ داده شود. معتقدم که ما نياز داريم که همچنين با موضوع مشارکت ايران و روسيه در اين موضوع هم مقابله کنيم. به نظرم آنها همگي با هم در يک مسير قرار دارند. روس ها،ايراني ها و اسد در پشت اين حمله وحشتناک قرار دارند. اثر انگشت همه آنها در اين حمله ديده مي شود. (پايگاه اينترنتي شبکه تلويزيوني فاکس نيوز20/ 01/ 97)

جان تروکسل مشاور رئيس ستاد مشترک ارتش ایران را اصلی­ترین حامی تروریسم دولتی دانست و افزود: ايران حامي اصلي تروريسم دولتي است و از حوثي ها در يمن و حزب الله در لبنان حمايت مي‌کند. نفوذ ايران در همه اين گروه ­هاي نيابتي که ما در سراسر جهان به آنها حمله مي‌کنيم ، قابل مشاهده است.( پايگاه اينترنتي ارتش آمريکا 22/ 01/ 97) نکته دیگر اینکه به مانند هفته پیش هنوز تعدادی از مقامات آمریکایی خروج زود هنگام ارتش آمریکا از سوریه را خطرناک و موجب گسترش حوزه نفوذ ایران می ­دانند از جمله مارکو روبيو سناتور جمهوري خواه که تصریح کرد: اگر ما خيلي زود و بدون برنامه از سوريه خارج شويم خلايي را پشت سر باقي مي‌گذاريم که يا باعث قوي ترشدن ايران و حزب الله مي‌شود يا به ظهور مجدد داعش در اين کشور مي انجامد.(خبرگزاری صدا و سیما 15/ 01/ 97) پیشتر ليندسي گراهام  عضو کميته نيروهاي مسلح مجلس سنا نیز از نتایج خروج زود هنگام آمریکا از سوریه ابراز نگرانی کرده بود. [1]

  در رصد اوضاع داخلی آمریکا در زمينه اختلافات سیاسی در آغاز باید به تداوم اختلافات یادشده به بهانه مختلف از جمله انتقادِ تند مادلین آلبرایت وزیرخارجه اسبق آمریکا که مشی سیاسی – بین المللی ترامپ را موجب خدشه چهره و جایگاه بین المللی آمریکا دانست و تصریح کرد: باید جلوی ترامپ را گرفت قبل از اینکه خیلی دیر شود؛ تهدید دونالد ترامپ برای خارج شدن از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ ایران می‌تواند اعتبار آمریکا را برای اعتماد در لحظات بحرانی زیرسوال ببرد.بايد جلوي ترامپ را گرفت قبل از اينکه خيلي دير شود...( خبرگزاری صدا و سیما  18/ 01/ 97) نمونه دیگر بن کاردين نماينده دموکرات مريلند در مجلس سناي آمريکا و عضو کميته روابط خارجي صمن تاکید بر پایبندی ایران به برجام رویکرد برجامی ترامپ را زیانبار دانست و افزود: ايران به توافق (هسته­ اي) پايبند است و اگر آمريکا خارج شود منزوي خواهد شد بنابر این اميدوارم رئيس جمهور اين موضوع را بپذيرد که ما بايد با هم پيمانان اروپايي همکاري کنيم تا تضمين شود ضد ايران هم صدا هستيم . هم من هم سناتور کورکر اتفاق نظر داريم که خروج رئيس جمهور از توافق ايران اشتباه است. اگر آمريکا اين توافق را نقض کند آنگاه ما داريم آمريکا را از جامعه بين المللي منزوي مي کنيم نه ايران را. همه شواهد نشان مي دهد که ايران توافق را نقض نکرده است.»(خبرگزاری صدا و سیما 20/ 01/ 97)

 و اما انتخاب پومپئو به منظور وزارت خارجه آمریکا ، دیگر سوژه خبری در زمینه اختلافات سیاسی در آمریکا محسوب می­شود. به گزارش رسانه ­ها  برنی سندرز سناتور دموکرات در پيام توئيتري خود در واکنش به انتخاب پومپئو نوشت : پمپئو از کاربرد شکنجه حمايت مي ­کند و رابطه ديرينه با تندروهاي ضد مسلمانان دارد و ديدگاه­ هاي جنگ طلبانه ­اش در خصوص ايران و کره شمالي به راحتي ما را به سمت يک جنگ فاجعه بار ديگر سوق مي­ دهد.من در جلسه بررسي صلاحيت او راي منفي مي­ دهم.( خبرگزاری صدا و سیما 21/ 01/ 97)

 این هفته ( البته همچون هفته های قبل) حوزه معضلات اجتماعی از خبرهای قابل ملاحظه ای برخودار بود از جمله؛ اعتراضات گسترده به رفتارنژادپرستانه پلیس آمریکا با رنگین پوست ­ها.. براین اساس رسانه­ ها اعلام کردند: در سالگرد کشته شدن «ترنس استرلينگ» جوان 31 ساله سياهپوست توسط پليس واشنگتن در سال 2016، تجمعي اعتراضي در محل کشته شدن وي برپا شد .معترضان پلاکاردهايي با مضمون " تا عدالت براي ترنس استرلينگ برقرار نشود ما آرام نخواهيم نشست " ، " عدالت براي ترنس استرلينگ " ، "ما در کنار خانواده ترنس استرلينگ هستيم" ، " از ظلم پليس متنفر هستيم " و " ترور پليس را متوقف کنيد " باخود حمل مي کردند.( خبرگزاری صدا و سیما 23/ 01/ 97) البته در کنار این حرکت اعتراضی ، رسانه­ ها از ابراز نگرانی گروه­ های حقوق بشری از نقض نظام مند حقوق مسلمانان در آمریکا خبر دادند بر این اساس رسانه ­ها اعلام کردند: گروه‌های مدافع حقوق بشر آمریکا از دولت دونالد ترامپ رئیس جمهور این کشور به سبب گزارشی که در آن توصیف‌های نادرستی از مسلمانان ارائه و درباره تهدید تروریسم بزرگنمایی شده است، شکایت کردند. در این شکایت آمده است: «این گزارش بیانگر اطلاعات درباره مهاجران و اتباع خارجی به نحوی است که به اشتباه درباره تهدید آن‌ها برای آمریکا بزرگنمایی می‌شود. ارائه این اطلاعات همچنین منحصرا و به غلط بر مسلمانان تمرکز کرده است .. این به اصطلاح گزارش، به گونه‌ای شرم آور اشتباه و به طور هدفمند گمراه کننده و غیرقانونی است.(خبرگزاری صدا و سیما 22/ 01/ 97) اعتراف رسانه ­ها به افزایش مرگ و میر بی­خانمان آمریکایی آخرین نمونه تبلیغات رسانه ­ای در این حوزه بود: مرگ و مير بي ­خانمان ها در آمريکا به شکل بي سابقه­اي افزايش يافته است و مقامات آمريکايي مي گويند عواملي مانند اعتياد به مواد مخدر، شرايط نامناسب و دشوار و همچنين افزايش هزينه هاي مسکن در افزايش مرگ و مير بي خانمان ها در آمريکا تاثير گذار بوده است. در شهرهاي کوچک و بزرگ آمريکا صدها هزار بي خانمان وجود دارد که از داشتن سرپناه مطمئن و دائم محروم هستند و سلامتي آنها با خطرات زيادي مواجه است. (خبرگزاری صدا و سیما 25/01/97)

این هفته برخلاف هفته قبل که فاقد سوژه اقتصادی بود ؛ تعداد قابل ملاحظه ­ای نمونه ­های تبلیغات رسانه ­ای در این هفته ملاحظه می ­شود. از جمله : رسانه­ ها با اشاره به نگرانی معیشتی معلمان آمریکایی افزودند: اعتصاب معلمان آمریکایی در ایالت اوکلاهاما در اعتراض به وضع معیشتی آن‌ها و درخواست برای افزایش حقوق درحالی وارد پنجمین روز شده است که رییس اتحادیه معلمان نیز گفته است فکر نمی‌کند بررسی پیشنهاد افزایش دستمزد آن‌ها در سنا نیز بتواند مانع از اعتصاب معلمان که انتظار می‌رود تا هفته آینده ادامه یابد، شود. اوکلاهما دومین ایالتی است که معلمان آن در سال جاری دست به اعتصاب زدند. (خبرگزاری صدا و سیما 17/ 01/ 97) البته نگرانی ­ها از کسری بودجه آمریکا دیگر موضوع اقتصادی است . رسانه ­ها در  این باره اعلام کردند: طبق پيش بيني هاي جديد دفتر غيرحزبي بودجه گنگره که روز دوشنبه منتشر شد، کسربودجه سالانه دولت فدرال آمريکا طي چند سال آينده بطور چشمگيري افزايش خواهد يافت و انتظار مي رود در سال 2020 از يک تريليون دلار فراتر رود. طبق اين گزارش، ميزان بدهي ملي که از 21 تريليون دلار تجاوز کرده است، در سال 2028 از 33 تريليون دلار فراتر خواهد رفت. تا آن زمان بدهي عمومي در آمريکا تقريبا معادل 96 درصد توليد ناخالص داخلي خواهد بود که بالاترين سطح از هر زمان ديگري پس از جنگ جهاني دوم خواهد بود و حتي فراتر از سطحي است که به گفته اقتصاددانان مي تواند بحران ساز شود. (خبرگزاری صدا و سیما21/01/97)

 و در پایان درخصوص چالش­ های خارجی ترامپ ، با استناد به موضوعات و محورهای مورد بررسی آنچه که کاملا ملموس است تمرکز تبلیغات رسانه ­ای برخلاف هفته­ های اخیر منحصر به مناسبات چالشی آمریکا با روسیه نیست ، بلکه جنگ تجاری با چین و تداوم مناسبات چالشی با پیونگ یانگ ، عواملی است که موجب افزایش حجم تبلیغات رسانه ­ای در دو حوزه دیگر شده ..

پژوهش خبری // پژوهشگر: مرتضی هوشیار

--------------------------------------------

[1] - « اين تصميم يک فاجعه است. بيش از سه هزار عضو داعش هنوز در سوريه حضور دارند. اگر ما نيروهاي خودمان را از آنجا زودتر خارج کنيم، داعش بازخواهد گشت، جنگ ميان ترکيه و کردهاي سوري خارج از کنترل مي‌شود و همچنين بدون حضور آمريکا، دمشق به دست ايراني‌ها مي افتد.»( خبرگزاري رويترز13/ 01/ 97)