مکرون در بخش دیگری از اظهارات خود تأکید کرد: برقراری صلح در سوریه امکان پذیر است البته به شرطی که سوریه را به دست بشار اسد به عنوان تنها قدرت این کشور نسپاریم. برای رسیدن به یک راه حل پایدار در سوریه لازم است با ایران، روسیه و ترکیه مذاکره کنیم.
ژان-ژاک بوردن خبرنگار باسابقه شبکه تلویزیونی ب. اف. ام و سردبیر رادیو مونته کارلو (RMC)، و اِدوی پلنل روزنامه نگار پایگاه خبری مدیاپار در این مصاحبه مفصل به ارزیابی سیاست داخلی و خارجی رئیس جمهور فرانسه در طول یک سال ریاست جمهوری وی پرداختند و مکرون را به چالش کشیدند.
در متن زیر اظهارات رئیس جمهور فرانسه در خصوص حمله دو روز پیش آمریکا، انگلیس و فرانسه به سوریه و دیدگاه وی در قبال ایران، روسیه و ترکیه آمده است.
خبرنگار ب. اف. ام. تی. وی با اشاره به اینکه این مصاحبه در عمارت شایو (Chaillot)، همان مکانی که مجمع عمومی سازمان ملل متحد بیانیه جهانی حقوق بشر را در سال ۱۹۴۸ صادر کرد، برگزار میشود، از مکرون خواست از پاسخ به هیچ سؤالی طفره نرود و به مردم فرانسه درباره سیاستهای خود با صراحت پاسخ دهد.
خبرنگار مدیاپار با اشاره به صدور فرمان رئیس جمهور فرانسه به نیروهای ارتش برای حمله به سوریه و نابودی یک مرکز مطالعات و پژوهشهای علمی مظنون به تولید سلاح شیمیایی در برزه واقع در شمال غربی دمشق، خطاب به مکرون گفت: فرانسویها درباره شما و تصمیم هایتان تردید دارند و شما را فرد خیالبافی میدانند. آیا دلیلی برای اثبات اینکه این حمله مؤثر بوده است وجود دارد و آیا واقعاً سلاحهای شیمیایی نابود شده اند؟
مکرون ضمن ادای احترام به سربازان و نیروهای ارتش فرانسه، مدعی شد: عملیات به خوبی هدایت شد و ارتش فرانسه توانست با همکاری مستقیم با متحدانش در این عملیات کاری را انجام دهد که کمتر دیده میشود نیروهای مسلح هر کشوری قادر به انجام آن باشند. سه مرکز تولید و ذخیره سلاحهای شیمیایی که از چند ماه پیش شناسایی شده بود، هدف قرار گرفت. یکی از این سایتها با همکاری مشترک نیروهای آمریکایی، انگلیسی و فرانسوی هدف قرار گرفت، سایت دوم را آمریکا و سایت سوم را نیز فرانسه به تنهایی هدف قرار داد. عملیات از لحاظ نظامی با موفقیت به پایان رسید زیرا همه موشکهای پرتاب شده، به اهداف مورد نظر اصابت کرد و ظرفیتهای سوریه برای تولید سلاحهای شیمیایی از بین رفت. به گفته مقامات روسیه و سوریه، این عملیات هیچ قربانی نداشت و این دقیقاً همان چیزی بود که ما میخواستیم. این تصمیم یکشنبه گذشته گرفته شد، یعنی ۴۸ ساعت پس از آنکه اولین نشانههای استفاده از سلاح شیمیایی در حمله ارتش سوریه به غوطه شرقی مشاهده شد.! این عملیات با تعهدات پاریس و گفتههای من از ماه مه سال گذشته تاکنون مطابقت دارد. سرویسهای اطلاعاتی ما و هم پیمانانمان دلایلی دارند که استفاده از گاز کلر در این حمله را اثبات میکند. ما شواهدی به دست آوردیم که این سلاحها میتوانست به نظام سوریه نسبت داده شود و همین مسئله پاریس، واشنگتن و لندن را بر آن داشت تا در چارچوبی دقیق مداخله و نتیجه مورد نظر را کسب کنند.
اِدوی پلنل بلافاصله به موضوع مداخله فرانسه واکنش نشان داد و از مکرون سؤال کرد: آیا مداخله خارج از چارچوب سازمان ملل متحد، برای شما مشکل ساز نیست؟ آیا این اقدام به معنای آن نیست که شما به جای جامعه جهانی تصمیم گیرنده شده اید و میخواهید مانند یک «ژاندارم» در جهان عمل کنید؟ آیا این خطر وجود ندارد که با این اقدام، به جای حل مشکلات، بی نظمی در جهان افزایش یابد؟
مکرون گفت: خیر. این مداخله در چارچوب چندجانبه گرایی آن، کاملاً قانونی بود.
خبرنگار که از پاسخ مکرون قانع نشده بود، بار دیگر تأکید کرد سه کشور نمیتوانند تحت نام جامعه جهانی مداخله کنند و شما به جای همه کشورهای دیگر تصمیم به این حمله گرفتید.
مکرون بار دیگر از پاسخ به این سؤال طفره رفت و مدعی شد: در واقع این جامعه جهانی بود که مداخله کرد و این کار را بسیار دقیق انجام داد. درباره چارچوب این مداخله لازم است یادآور شوم سوریه ضد (گروه وهابی صهیونیستی) داعش که یک گروه تروریستی اسلامگراست، در حال جنگ است؛ همان گروهی که به کشور ما نیز حمله کرد زیرا حملات نوامبر ۲۰۱۵ از رقه سازماندهی شده بود. مداخله ما در چارچوب یک ائتلاف بین المللی بود. اولویت پاریس، تعهد نظامی منحصر به فرد در سوریه است. ما یک روش دیپلماتیک داریم که از آغاز درگیریها در سوریه به آن عمل میکنیم تا حقوق بین المللی و حقوق بشردوستانه در این کشور رعایت شود.!
خبرنگار مدیاپار به سرعت به اظهارات مکرون واکنش نشان داد و گفت:، اما در آن زمان فقط سخن از آمریکا و روسیه در میان بود که گفته میشد ضامن این توافقنامه برای نابود و خنثی کردن سلاحهای شیمیایی در سوریه هستند. چه اتفاقی افتاد؟
مکرون پاسخ داد: این مسئله رعایت نشد. قطعنامه سپتامبر ۲۰۱۳ در حالی به تصویب رسید که خط قرمز آمریکا، فرانسه و انگلیس دراین باره مؤثر نبود. قطعنامه ۲۱۱۸ سپتامبر ۲۰۱۳ که یادآور پیمانهای بین المللی در خصوص منع استفاده از سلاحهای شیمیایی است و نوعی توسل به زور به شمار میآمد، رعایت نشد. از سوی دیگر روسیه همواره مانع اجرای این قطعنامه میشد. روسیه در نوامبر ۲۰۱۷ عملکرد ارزیابی سازمان بین المللی مبارزه با کاربرد سلاحهای شیمیایی را متوقف کرد و دیگر به جامعه جهانی اجازه نداد این موضوع را سازماندهی کند.
مکرون در پاسخ به ژان-ژاک بوردن که پرسید آیا منظور شما این است که روسیه همدست سوریه است؟، گفت: مطمئناً همینطور است. روسیه نیز همدست دولت سوریه است. روسها خود از گاز کلر استفاده نکردند، اما شیوهای را به کار بردند که موجب ناتوانی جامعه بین المللی و اقدام دیپلماتیک آنها برای توقف استفاده از سلاحهای شیمیایی در سوریه شدند. من به ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه نیز گفتم که با رعایت نکردن قطعنامه سازمان ملل متحد، آشکارا جامعه جهانی را در موقعیتی قرار میدهد که دیگر به حقوق بین المللی و بشردوستانه در سوریه احترام نگذارد. افزون بر این، چند هفته پیش فرانسه با اقدام دیپلماتیک خود موفق شد کاری کند که کشورهای دیگر به قطعنامهای که به دلایل بشردوستانه به ویژه در غوطه شرقی، پیشنهاد آتش بس را مطرح کرد، رأی دهند. ما با این برگ برنده توانستیم اندکی کارها را بهتر پیش ببریم، هر چند کافی نبود زیرا سازمانهای مردم نهاد به اندازه کافی همکاری نکردند و ما فقط چند ساعت در روز توانستیم آتش بس و اقدامات بشردوستانه داشته باشیم. روسیه که خود امضا کننده این قطعنامه بود، آن را نقض کرد و هواپیماهای روسی حتی همان روز که از گاز کلر استفاده شده بود و نیز روز قبل از آن، به پروازهای خود بر فراز آن منطقه ادامه میدادند. من میخواهم به شما بفهمانم که حمله ما به سوریه در چارچوب بین المللی کاملاً قانونی بود زیرا اگر خواهان آنیم که به جامعه بین المللی احترام گذاشته شود، باید بدانیم که در نهایت شورای امنیت سازمان ملل متحد سه عضو دائمی دارد که با یکدیگر به نتیجه میرسند.
ما سه کشور نیز در یک چارچوب دقیق به توافق رسیدیم و به سوریه حمله کردیم. لازم است هموطنان ما متوجه این موضوع بشوند که اولاً اقدام ما در یک چارچوب بین المللی مشروع صورت گرفت و دوماً این اقدام به معنای اعلام جنگ با نظام سوریه نیست. ما دقیقاً به مراکز استفاده از سلاح شیمیایی حمله کردیم زیرا کاربرد آنها با حقوق بین المللی به ویژه تعهدات ما مغایرت دارد. سومین موضوعی که هموطنان ما باید از آن آگاه باشند این است که ما هیچ خسارت جانبی به روسیه وارد نکردیم. آنها باید بدانند این حمله در چه چارچوبی قرار میگیرد. اولویت ما مبارزه با داعش بود و ما این راه را در پیش گرفتیم که اقدامی بین المللی و بشردوستانه بود و یک راه حل سیاسی برای این کار ضرورت داشت.
رئیس جمهور فرانسه در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه چگونه میتوان متقاعد شد که با جنگ کردن، صلح به وجود میآید، گفت: فرانسه مانند دیگر متحدان خود اعلام جنگ با بشار اسد نکرده است. ما فقط برای اینکه متون حقوق بین المللی و قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل متحد رعایت شود، از میان رفته انگاشته نشوند و به آنها احترام گذاشته شود، به سوریه حمله کردیم، زیرا خود شما روزنامه نگاران و سازمانهای مردم نهاد همواره دیگر کشورها را به دلیل عدم مداخله در سوریه سرزنش و آنها را به ناتوانی متهم میکردند.
دو خبرنگار بلافاصله به این سخن مکرون واکنش نشان دادند و گفتند آیا یک ساعت بمباران سوریه به معنای توانمندی و نشان دادن قدرت است؟
مکرون گفت: ما میدانستیم که این مراکز، محل تولید و ذخیره سلاح شیمیایی هستند و به همین خاطر فقط این سه سایت را هدف قرار دادیم. ما باید کاری کنیم که دیگر کشورها به حقوق بین المللی احترام بگذارند. اما این برای برقراری صلح کافی نیست. برقراری صلح امکان پذیر است البته به شرطی که سوریه را به دست بشار اسد به عنوان تنها قدرت این کشور نسپاریم.
مکرون در پاسخ به این سؤال که آیا فرانسه شرایط کناره گیری بشار اسد از قدرت را فراهم میکند؟، گفت: ما در حال حاضر مشغول آماده کردن شرایط برای یک راه حل سیاسی در این کشور هستیم. اما در نهایت باید شرایط برای امکان انتقال قدرت در چارچوب قانون اساسی - همان چیزی که روسیه نیز پیشنهاد آن را داده بود- به وجود آید. در این مورد من با ولادیمیر پوتین دیدگاه مشترکی دارم.
خبرنگار شبکه در ادامه افزود: برای دستیابی به این راه حل پایدار، دو مخاطب وجود دارد که باید با آنها مذاکره کرد زیرا آنها بودند که این نظام را از سقوط نجات دادند. ۷ سال است که مردم سوریه قربانی میشوند و ۳۵۰ هزار نفر تا کنون کشته و یک سوم جمعیت این کشور آواره شده اند. دیدگاه شما درباره راه حل پایدار چیست؟
مکرون پاسخ داد: من در جایگاهی نیستم که فقط به دادن درسهای اخلاق اکتفا کنم. فرانسه کشوری بوده است که در طول ماههای اخیر درباره سوریه- از لحاظ دیپلماتیک و بشردوستانه- بیش از کشورهای دیگر فعالیت داشته است. برای یک راه حل پایدار در سوریه لازم است با ایران، روسیه و ترکیه مذاکره کنیم. با ایران، به این دلیل که در خاک سوریه حضور دارد . با روسیه، به این علت که در خاک سوریه حضور نظامی دارد و از نظام سوریه حمایت کرده است. البته حضور نیروی زمینی مسکو بسیار کمتر از نیروی زمینی ایران است. من ماه مه سال گذشته که پوتین به فرانسه سفر کرده بود گفتم دشمن ما داعش است و باید به راه حل پایداری در این کشور برسیم. وی هم در گفتگو با روزنامه لوفیگارو گفت: «حق با رئیس جمهور فرانسه است و اگر دمشق از سلاح شیمیایی استفاده کرده باشد، جامعه جهانی باید با قدرت به این موضوع پاسخ دهد.»
خبرنگار شبکه با لحن خشونت آمیزی خطاب به مکرون گفت: منظور شما این است که پوتین اجازه حمله به سوریه را برای شما صادر کرد؟ پوتین دقیقاً به شما چه گفت؟
مکرون پاسخ داد: من جزء آن دسته از افرادی نیستم که صحبتهای میان دو مقام را بازگو یا تکرار کنم.
خبرنگار گفت:، اما ما برای این موضوع نیاز داریم حقیقت را بدانیم.
رئیس جمهور فرانسه در ادامه اظهارات خود گفت: در برنامه سفر ماه آینده وی به روسیه تغییری رخ نداده است. وی در اظهاراتی درباره ترکیه نیز گفت: ما توانستیم با این حملات، ترکیه را در سوریه از روسیه جدا کنیم. ترکیه حمله شیمیایی دوما را محکوم کرد.
مکرون همچنین تأکید کرد: فرانسه برای برقراری صلح با همه طرفها گفتگو خواهد کرد زیرا عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد است.