نتیجه حمایت از تولید ملی افزایش بهره وری باشد

غلامحسین شافعی در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری صداوسیما افزود: در گذشته هم درباره حمایت از تولید داخل بحث شد اما به نتیجه مورد نظر دست نیافتیم البته تجدیدنظر در نوع حمایت از تولید ملی در این شرایط الزامی است.
رئیس اتاق ایران گفت: اگر در یک شرایط مساوی از نظر کیفیت باشیم مردم به کالای خارجی روی نمی آورند بنابراین در شرایط یکسان کیفیت اقبال مصرف کننده به کالای خارجی جنبه فرهنگی دارد که باید ازنظر فرهنگی هم در مصرف کالای ایرانی کار شود.
شافعی افزود: برخی ها فکر می کنند لزوماً یک کالای خارجی، کالای باکیفیت تری است که این دیدگاه درست نیست زیرا کالاهایی داریم که هم از نظر کیفیت و هم از نظر قیمت می تواند با کالای خارجی رقابت کند.
وی ادامه داد: قطعاً به دلیل اینکه در طول سال های گذشته این دیدگاه در مصرف کننده ایرانی تقویت شده از نظر فرهنگی باید در این باره توجه لازم را بعمل آورد اما به طور قطع و یقین اگر از نظر کیفیت و قیمت در شرایط مساوی باشیم حتماً مصرف کننده ایرانی ترجیح خواهد داد که کالای تولید داخل را مصرف کند.
شافعی گفت: موضوع مهم و قابل توجهی که وجود دارد این است برای اینکه بتوانیم به اهداف شعار دست یابیم باید فهم مشترک از این واژه در کشور ایجاد شود.
وی اضافه کرد: در شعارهایی که سال های گذشته اعلام می شد مشکل اساسی این بود که ما به یک فهم مشترک از واژه ها نائل نمی شدیم و هرکس تفسیر خود را از شعار داشت از این رو امیدواریم امسال اینگونه نباشد و ما بتوانیم به فهم مشترک از اهداف تعیین شده برسیم. هم برنامه ریزان هم فعالان اقتصادی و هم آحاد مردم.
شافعی گفت: اینکه این شعار به سرانجام برسد الزاماتی دارد ما نباید شعار را اینگونه تعبیر کنیم که کالای ایرانی با هر کیفیتی و قیمتی تولید شود مردم اجبار به مصرف آن داشته باشند بلکه ما ملزم هستیم جذابیت مصرف کالای ایرانی را بالا ببریم که مقدمه آن توسعه تولید رقابتی در کشور است.
رئیس اتاق ایران گفت: کیفیت بالا و قیمت تمام شده پایین محصول را رقابتی می کند بنابراین اگر حمایت کنیم تا این دو اتفاق درباره کالای ایرانی بیفتد هم در مصرف داخلی و هم در بازارهای جهانی امکان حضور ما فراهم می شود.
شافعی افزود: در این باره باید شکاف فناوری واحدهای تولیدی ما با فناوری های روز از بین برود و امکان و حمایت کافی را فراهم کنیم که نوسازی، بهسازی و استفاده از فناوری روز در صنایع ما به راحتی انجام شود که این امر هم بر مصرف داخلی و هم در بازار صادرات اثر قابل توجهی خواهد گذاشت.
رئیس اتاق ایران با بیان اینکه رشد تولید لازمه تولید با کیفیت و منطبق با استانداردهای روز است گفت: البته ایجاد فضای کسب و کار مناسب برای سرمایه گذاری داخل و خارج اصل مهمی است ضمن اینکه مهمترین مسأله ای که وجود دارد این است اعتماد و اطمینان به سرمایه گذاری در کشور بالا رود و یک سرمایه گذار بتواند حداقل آینده کاری خود را پیش بینی کند و ثبات در اقتصاد کالا هم مهمترین مسأله ای است که می تواند اعتماد را به سرمایه گذاری اعطا کند.
شافعی درباره نقش دیپلماسی اقتصادی در رشد تولید و صادرات گفت: امروزه اکثر کشورهای توسعه یافته بیش از آنکه به دیپلماسی سیاسی توجه کنند به دیپلماسی اقتصادی فکر می کنند. دیپلماسی اقتصادی و توسعه مناسبات اقتصادی حتی می تواند پایداری روابط سیاسی را تضمین کند.
وی افزود: در شرایط کنونی به دلیل فاصله ای که در طول چند سال با بازارهای جهانی داشتیم طوری که نه دیگران از کار اقتصادی ما اطلاع کافی دارند و نه ما از کار دیگران، دیپلماسی اقتصادی به عنوان اولویت مهم در کشور ما مطرح است. ضمن اینکه در شرایط حاضر بیش از هر زمان دیگر نیازمند حضور در مجامع جهانی هستیم تا بتوانیم بسیاری از اقدامات خصمانه علیه ایران را خنثی کنیم.
رئیس اتاق ایران با بیان اینکه این اولویت باید از سوی برنامه ریزان دولتی و بخش خصوصی مدنظر قرار گیرد گفت: اتاق بازرگانی برای حضور در مجامع جهانی برنامه وسیعی دارد و آن را بعنوان اولویت در دستور کار دارد.
وی ادامه داد: این اشکال را قبول داریم که بخش خصوصی در بحث افتتاح دفاتر تجاری و اعزام رایزنان بازرگانی باید خود در عمل اقدام می کرد البته درباره رایزنان بازرگانی مشکل قانونی داریم از این رو با دولت در این باره صحبت شده که اگر بخش خصوصی رایزنان را انتخاب و اعزم کند می تواند حرفه ای تر کار را انجام دهد.
شافعی گفت: اتاق بازرگانی در حوزه دفاتر تجاری به دنبال آن است تا الگویی از کشورهای توسعه یافته را در ایران پیاده کند که نمونه بارز آن جترو در ژاپن و کترا در کره جنوبی است.
وی افزود: بنا داریم در مرحله اول در 5 نقطه دنیا دفاتر ملی تجاری کشور را ازجانب بخش خصوصی برای دادن خدمات به فعالان اقتصادی، مبادله اطلاعات و توسعه بخش بازاریابی کالای ایرانی ایجاد کنیم. تصور می کنم اواسط اردیبهشت این 5 نقطه مشخص و دفاتر ملی تجاری ایران در این کشورها دائر خواهد شد.
شافعی گفت: فکر می کنم اکثر شاخص های اقتصادی ما غیرقابل پیش بینی است زیرا یک سرمایه گذار واقعاً نمی تواند پیش بینی کند در یک تا دو سال آینده به طور نمونه نرخ ارز، مالیات، نرخ سایر عوارض مؤثر بر کار اقتصادی و حقوق و دستمزد در ایران چقدر خواهد بود.
رئیس اتاق ایران گفت: این قابل پیش بینی نبودن شاخص های اقتصادی،عامل مهمی در پرریسک شدن سرمایه گذاری بلندمدت است ضمن اینکه در داخل کشور هم منابع به علت کارهای زودبازده سودآور و غیرمولد سوق داده می شود همان طور که تاکنون چنین بوده است طوری که هم اکنون اکثر منابع ما به سمت واسطه گری مالی، دلالی و کارهایی از این دست سوق یافته است.
شافعی گفت: لازمه رفتن منابع به سمت سرمایه گذاری های مولد و بلندمدت، ایجاد اطمینان و ثبات در اقتصاد کلان و پیش بینی پذیر بودن اقتصاد است.
وی افزود: اتاق بازرگانی تجمیع دیدگاه های بخش خصوصی را به برنامه ریزان کشور اعلام می کند اما اینکه چقدر به این دیدگاه ها توجه شود یا نشود بستگی به کسانی دارد که شنونده این پیشنهادات هستند البته ما در همه زمینه ها براساس وظیفه قانونی دیدگاه های فعالان اقتصادی را به برنامه ریزیان منتقل می کنیم.
شافعی گفت: مشارکت بازیگران اصلی باید به عنوان یک بازیگر و نه به عنوان بازی شونده در مسائل اقتصادی مدنظر برنامه ریزیان قرار گیرد البته در این باره مشکلاتی وجود دارد اما روند حرکت به گونه ای است که امیدواریم این نقیصه برطرف شود و ما با استفاده از یک مشارکت واقعی در تصمیم سازی ها و بتوانیم اعمال رأی و نظربخش خصوصی را در مسائل اقتصادی به برنامه ریزان کشور منتقل کنیم.
وی افزود: دولت باید درباره تولید کالاهای ایرانی دو اقدام را مدنظر قرار دهد نخست تسهیلات ویژه حتی بالاتر از کاهش تعرفه ها ایجاد کند تا تجهیزاتی وارد شود که مصرف انرژی و در نتیجه قیمت تمام شده را کاهش می دهد همچنین مواد اولیه ای که در ایران وجود ندارد و مورد نیاز واحدهای تولیدی است با تسهیلات ویژه حتی همراه با یارانه وارد شود تا ضمن افزایش کیفیت کالا، قیمت تمام شده نیز کاهش یابد.
رئیس اتاق ایران اضافه کرد: منابع ما در کشور محدود است بیش از آنکه مشکل کمبود منابع داشته باشیم نوع تقسیم منابع در کشور بسیار مهم است در توزیع منابع محدود در کشور بسیار مشکل داریم و بسیاری از منابع به جاهایی تخصیص می دهیم که بهره وری لازم را برای اقتصاد ما ندارد اگر به تولید بهره ور توجه می کنیم در چگونگی توزیع منابع بخش مواد کشور هم باید تجدید نظر کنیم.
شافعی گفت: لزوم تنوع بازرگانی صادراتی، حضور بیشتر در بازار جهانی است ضمن اینکه برای تنوع بخشی به کالاهای صادراتی نیز تولید و صادرات کالاهای فناورانه در دستور کار قرار گرفته است از این رو در اتاق بازرگانی حمایت از استارت آپ ها و استفاده از فناوری های نوین برای حضور در بازارهای جهانی به عنوان یک اصل در دستور کار قرار دهیم.
وی افزود: در این باره از حدود 60 ماه قبل نشست های خوبی با استارت آپ ها و شرکت های دانش بنیان در اتاق سراسر کشور برگزار کردیم تا شرکت های دانش بنیان و فناوری جدید را به سمت فعالیت های اقتصادی سوق دهیم و به این ترتیب تنوع دو عرضه کالای خود را در بازارهای جهانی افزایش دهیم.
رئیس اتاق بازرگانی در این باره که بخشی از واردات بی رویه از سوی بخش خصوصی صورت می گیرد گفت: این موضوع قابل اندازه گیری است و آمارها و اطلاعات کشور وجود دارد که می توان با بررسی آمارها ، دید چقدر از مجموع واردات کشور ازجانب بخش خصوصی و چقدر ازجانب بخش دولتی انجام می شود.
شافعی افزود: نظر ما این است که مجموعه فعالیت های اقتصادی باید ازجانب بخش خصوصی انجام شود بالا بردن سهم بخش خصوصی از کل اقتصاد خواسته ما به عنوان اتاق بازرگانی است.
وی گفت: واردات رسمی بر اساس سیاست های تعیین شده دولت انجام می شود که براساس مصالح کشور می تواند تغییر کند اما آنچه که به عنوان مشکل اساسی وجود دارد واردات غیررسمی و قاچاق به کشور است.
شافعی با بیان اینکه مبارزه کنونی با قاچاق گره بی اثر نیست افزود: اما این مبارزه پایدار و بنیادی نیست در صورتی می توانیم قاچاق را بطور واقعی کاهش دهیم که قاچاق غیراقتصادی و ریسک آن افزایش یابد و انتظار مصرف کننده را برای مصرف کالای داخلی برآورده کنیم.
وی گفت: هر قدر قاچاق اقتصادی تر و سودآورتر شود جلوگیری در ورود قاچاق هم سخت تر و مشکل تری می شود.
شافعی افزود: برای مصرف کالای داخلی و رشد واحدهای تولیدی داخل در یک مدت زمان مشخص اگر با تعرفه تولید داخلی حمایت شود اصلی پذیرفته شده در بیشتر کشورهاست اما این حمایت اگر مادام العمر شود هیچ وقت تولید داخل رشد نمی کند.
وی ادامه داد: اگر جلوی واردات را بطور کامل ببندیم آن سیاست گذشته برای جایگزینی واردات که به بخش تولید صدمه بسیار جدی زد دوباره احیا می شود.
شافعی گفت: حمایت از تولید داخلی باید در مقطعی خاص و با برنامه ریزی زمان بندی شده باشد ضمن اینکه تولید باید به گونه ای باشد که بتواند روی پای خود با سایر کشورها رقابت کند.
شافعی گفت: بزرگترین طبقه مصرف کننده ها طبقه متوسط بود که در طول سال های گذشته تجزیه شد بخشی از این طبقه بالا و بخشی بسیار زیادی به طبقه پایین آن هم به دلیل کاهش درآمدها رفتند.
وی افزود: طبقه بالای ما هیچ وقت کالای داخل مصرف نمی کرد الان هم مصرف نمی کند اما آنهایی که به طبقه پایین پیوستند به دلیل کاهش درآمدها ، قدرت خرید کالای ایرانی با قیمت بالا را ندارد از این رو به اجبار به مصرف کالای بی کیفیت و ارزان خارجی روی آوردند که هم قاچاق و هم واردات را تقویت می کند و هم شکاف اجتماعی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
شافعی گفت: باید به دید منطقی اقتصادی به قیمت ارز توجه شود و نه اینکه به صورت مصنوعی بخواهیم قیمت ارز را ثابت نگه داریم.
وی افزود: در گذشته قانونی تصویب شد که تفاوت تورم داخلی و خارجی در قیمت ارز اعمال شود که اگر اعمال می شد شاید هیچ تنشی در اقتصاد به وجود نمی آمد اما با اعمال نشدن آن، قیمت ها و تنش های جهشی به وجود آمد و می آید که اقتصاد ، تحمل آن را ندارد.
شافعی گفت: درباره قیمت ارز باید نگاه اقتصادی و منطقی داشته باشیم از این رو دستکاری در قیمت ارز ممکن است به نفع اقتصاد ما نباشد.
وی درباره وجود فساد و رانت در اقتصاد گفت: موضوع محوری در مشکلات اقتصادی کشور وجود رانت و فساد است با کمال تاسف این مشکل تا حد بالایی وجود دارد و هیچ کاهش هم دیده نمی شود که رو به فزونی است.
شافعی با بیان اینکه رانت و فساد بزرگترین آفت اقتصاد کشور است گفت: این موضوع مشکلات اقتصادی و بدتر از آن مشکلات اجتماعی برای کشور ایجاد خواهد کرد آنچه که می بینیم مبارزه با فساد به جای مبارزه با زمینه های فساد است.
وی افزود: آنچه که در سازمان ها وجود دارد از جمله قوانینی و مقررات زائد؛ خود زمینه ساز رانت و فساد است بنابراین هرچه این قوانین و مقررات زائد را کم کنیم دیواری از فساد را فرو ریختیم البته که در مبارزه با این مسئله آن چنان موفق نبودیم.
شافعی گفت: باید نفوذ ذی نفعان را در تصمیم گیری از بین ببریم تا کسی نتواند در تصمیم گیریها ­نفوذ و مشارکت کنند.
وی افزود: فساد صرفاً موضوع بخش دولتی نیست بلکه در بخش خصوصی هم که همیشه از فساد انتقاد می کنند باید در تشکل ها و اتحادیه های مربوط، بیش از هر زمانی کدهای اخلاقی مورد نظر را حکمفرما و رعایت کنند.
رئیس اتاق بارزگانی ایران گفت: مهمترین دغدغه سرمایه گذار فضای کسب و کار مناسب و امنیت سرمایه گذاری است از این رو باید فضای کسب و کار را مهیا کنیم که خود از بین برنده رانت و فساد است ضمن اینکه امنیت در سرمایه گذاری ، نحوه پاسخگویی سرمایه در آینده است.
اگر بتوانیم راه ورود منابع به کشور را هموار کنیم حتما در سرمایه گذاری ما اتفاقات مهمی می افتد.
شافعی گفت: اما اگر همه دنبال سودهای سریع ،بی دردسر و زود بازده باشند دنبال کارهای مولد نمی روند بلکه به دنبال کارهای زود بازده مالی می روند.